Операцион тизим турлари Дастурий таъминот тушунчаси

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1476 KB

Ko'chirib olish

Опера ц ион тизим турлари Дастурий таъминот тушунчаси

ЭҲМнинг дастурий таъминот тушунчаси ва унинг таснифи • Ҳисоблаш машинасининг дастурий таъминоти (ДТ)деб масалаларни ечиш учун ҳисоблаш машинасидан фойдаланишга имкон берувчи дастурлар ва улар билан бирга келувчи ҳужжатлар мажмуасига айтилади

• Тизимли (умумий) ва амалий (махсус) дастурий таъминотни ажратадилар. Тизимли ДТ масалаларни ечишда. ҳамда янги дастурларни ишлаб чиқишда бутун ҳисоблаш мажмуам ишларни мувафиқлаштириш учун зарур былган дастурларни ыз ичига олади. • Тизимли дастурий таъминотда вазифавий белгиланиш быйича операцион тизим(ОТ), дастурлаш тизими. тизимли хизмат кырсатиш дастурлари. ЭҲМ қурилмасини назорат қилиш ва диагноз қ ў йиш воситаларини ажратадилар.

• Операцион тизим - бу ҳисоблаш машинасини фаолият юритишини таъминловчи бошқарувчи дастурлар мажмуасидир. У ўз ичига ЭҲМ ресурсларини режалаштириш ва бошқаришни, фойдаланувчиларнинг сўровлари бўйича масалаларни ечиш (амалий ва хизмат кўрсатувчи дастурларни бажариш)ни, маълумотларни киритиш-чиқаришни бошқаришни олади. • ДТга ҳисоблаш машинаси аппарат қисмини дастурий кенгайтириш сифатида кўриб чиқиш мумкин. • Дастурлаш тизими остида дастурларни ишлаб чиқиш ва созлаш учун воситалар мажмуаси тушунилади. Дастурлаш тизимига дастурлаш тиллари, трансляторлар, матнларни таҳрир қилиш ва дастурларни созлаш учун ҳар хил хизмат кўрсатувчи дастурлар киритилади. • Тизимли хизмат кўрсатиш дастурлари ахборот манбалари (магнитли дисклар ва тасмалар)ни уларга маълумотларни ёзиш, нусха кўчириш, файлларни қайтадан номлаш ва чиқариб ташлашга тайёрлаш бўйича типик ҳаракатларни бажаришга мўлжалланган. Бир қатор ҳолларда тизимли хизмат кўрсатувчи дастурларни ОТнинг бир қисми деб ҳисоблайдилар. • Назорат қилиш ва диагноз қўйиш воситалари машинанинг айрим қурилмалари беками кўстлигини текшириш ва аниқланган бузиқликларни маҳалийлаштириш учун хизмат қиладилар. Ҳозирги шароитларда тизимли ДТ кўпинча ҳисоблаш техникаси воситалари билан мажмуада етказиб берилади. • Амалий ДТ ЭҲМдан фойдаланувчиларнинг аниқ вазифаларини ечиш учун ишлаб чиқилади ва фойдаланилади, ҳамда ўз ичига амалий дастурлар ва дастурлар пакетларини олади.

$Дастурий таъминот Тизимли ДТ Амалий ДТ Амалий дастурларУмумий мылжаллан ган ДТТизимли ДТНазорат қ илиш воситалари Дастурлаш тизими Матн редакторлар График редакторлар Электрон жадваллар МБ бош қ ариш тизимларХизмат кырсати ш дастурл арОпера цион тизим Дастурл ар гене- рато- рлариДастурл аш тиллариДиаг- ноз қў йиш воси- тасиЭЩМ қ урилма- сини назорат қ илиш воситаси Хизм. курсати ш даст. ва ути- лита- лар ОТни =оби\ лари Хиз-мат курсати ш дастурл ариКи-риш- чикишн и бошкар иш Вази- фаларн и бошкар ишТизимн и гене- рацияли атириш Ядро (Су- перви зор)$

• Операцион тизимлар ва уларнинг вазифалари. • ОТ белгиланиши фойдаланувчилар дастурларининг бажарилишини ташкил қилишдан иборат. Ички тасаввур қилишда дастур - бу бир биридан кейин бажариладиган машина буйруқларининг изчиллигидир. Одатда вақтнинг ҳар бир лаҳзасида битта навбатдаги буйруқ бажарилади. Кўпгина ЭҲМларининг аппаратлари баъзи бир амалларни параллел бажарилишига, масалан кириш-чиқиш операцияларни бирга бўлишига йўл қўяди. Бундай имкониятлар мавжуд бўлганда ОТ ишнинг бир дастурли ёки кўп дасттурли режимини таъминлаши мумкин. • Бир дастурли режимда ҳар бир дастур ишга тушурилгандан кейин охиригача, барча бўш ресурслардан фойдаланиш билан бажарилади.

• Кўп дастурли (мультидастурли) режимда битта ёки ҳар хил дастурдан бир неча буйруқлар параллел бажарилиши мумкин. ОТда дастурни ушбу дастур томонидан ишлаб чиқилаётган маълумотлар билан одатда ягона объект-ўзини бажарилиши учун белгиланган ресурсларга эҳтиёти сезувчи вазифа сифатида кўриб чиқилади. ОТ ишининг бир вазифали ва мультивазифали режимларини ажратиш мумкин. Мультивазифали режимда бир неча вазифалар бир бирлари билан марказий процессорда хотира, вақтни ва ОТ томонидан тақсимланадиган бошқа ресурслани олишда рақобат қиладилар. • Фойдаланувчининг қандайдир дастурини ёки хизмат кўрсатувчи дастурни бажариш учун фойдаланувчи ОТга ушбу дастур ҳақида маълумот бериши керак. Бу ахборотни бериш усули бўйича пакетли ишлаб чиқариш ОТ ва диалогли ОТни ажратиладилар.

• Пакетли ишлаб чиқаришда фойдаланувчи ОТ учун вазифани тузади, унда қайси дастур, қандай тартибда ва ЭҲМнинг қайси ресурсларидан фойдаланиш билан бажарилиши талаб қилиниши кўрсатилади. Бундай вазифа расмий тилда - вазифаларни бошқариш тили (ВБТ)да ёзилади ва ОТга узатилади. Вазифани бажарилиш натижалари ахборотнинг ташқи манбалари (магнитли дисклар ва тасмалар)га ёзилади ёки босиб чиқарувчи қурилмага чиқарилади. • Вазифаларни бошқариш тизимчаси фойдаланувчилар вазифаларини қабул қилишни таъминлайди, уларни бажаришнинг навбатини белгилайди, вазифани ишга тушурилишини ташкил қилади ва уни якунланишини расмийлаштиради.

• Масалалар ва алоқаларни бошқариш тизимчаси вазифалар бандларидан ташкил қилинган масалаларни бажарилишини ташкил қилади. • Кириш-чиқишни бошқариш тизимчаси маълумотларни асосий хотирадан ахборотларнинг ташқи манбаларига ёки ташқи манбалардан асосий хотирага узатишга сўровларни бажариш учун хизмат қилади. • Пакетли ишлаб чиқиш ҳам бир вазифали ва ҳам кўп вазифали режимда ташкил қилиниши мумкин. Пакетли ишлаб чиқишда фойдаланувчининг амаллари вазифаларни тузиш ва уларни бажариш натижаларини таҳлил қилиш билан чекланган. Вазифаларни ишга тушуриш ЭҲМнинг хизмат кўрсатувчи ходимлар ( операторлар ) томонидан амалга оширилади, фойдаланувчи унинг вазифаларини бажаришда хозир бўлмайди.

$• Диалогли ОТда фойдаланувчи хизмат кўрсатувчи ёки шахсий дастурларни бажариш учун буйруқларни ўзи киритади, бунинг учун терминал тугмачаларидан фойдаланади ва ҳар бир ўз буйру\ининг бажарилиши натижаларини кузатиш ва бу натижани таҳлил қилгандан кейин кейинги буйруқни киритиш ҳақида қарор қабул қилиш имкониятига эга. • Диалогли ОТ битта ёки бир неча фойдаланувчиларга бир вақтда хизмат кўрсатишга мўлжалланган. Бир фойдаланувчилик диалогли ОТ лар одатда шахсий ЭҲМлари учун ишлаб чиқилади. Кўп фойдаланувчилик диалогли ОТлар ускунаси фойдаланувчиларнинг бир неча терминалларини уланишига йўл қўйувчи катта ва кичик ЭҲМларида қўлланилади. Бир фойдаланувчилик ОТлар одатда ишнинг мультвазифали режимини таъминламайдилар, кўп фойдаланувчилик ОТлар эса мультвазифали сифатида қуриладилар . • Асосий хотира, марказий процессорнинг вақти, киритиш-чиқариш қурилмалари ЭҲМнинг асосий ресурслари бўлади. Мультвазифали режимда бу ресурсларни бир неча масалалар ўртасида рационал тақсимлаш муаммоси вужудга келади.$

• Асосий хотирани бошқариш усулига кўра ОТлар ишининг масалаларининг қайд этилган сонига эга, масалаларнинг ўзгарувчан сонига эга режимлари ва виртуал хотира режими ажратилади. • Масалаларнинг қайд этилган сонида асосий хотира доимий ўлчамдаги бўлимларга бўлинади, ҳар бир бўлимдан эса битта масала билан ишланади. • Масаланинг ўзгарувчан сонида ҳам хотиранинг бўлими ажратилади, аммо бўлим ўлчами хотирадаги масаланинг эҳтиёжи билан белгиланади. • Виртуал (шартли) хотира режими «мантиқий даражада катта ҳажмдаги хотира сигментларга бўлинган, сегменттлар эса 2к ва 4к бўйига бетлардан иборат. Масалага бир ёки бир неча сегментдан иборат шартли хотира ажратилади. Бу сегментларнинг масалани киритиш ва ечиш жараёнида тўлдириладиган (яъни дастур ва маълумотларнинг матнларига эга) бетлари магнитли дискда сақланади. Вақтнинг жорий пайтида бажариладиган буйруқлар ва бу буйруқлар томонидан ишлаб чиқиладиган маълумотлар жойлашган бетлар» асосий хотирага киритилади, фойдаланилмаган бетлар магнитли дискка қайтарилади. Бундай режимни амалга ошириш учун ЭҲМ аппаратлари тартибида бетларни бошқариш воситалари талаб қилинади.

• Дастурий таъминотнинг тушунчаси ва унинг таснифи кўриб чиқилган. Яна тизимли дастурий таъминот тушунчаси ва унинг таснифи батавсил кўриб чиқилган. Ундан ташқарии, операцион тизим, дастурлаш тизимлар ва Амалий дастурлар пакетлари таърифлари берилган.

• Дастурий маҳсулотларни ҳар хил аломатлари бўйича таснифлаш мумкин. Дастурий маҳсулотлардан фойдаланиш соҳаси асосий аломат бўлган таснифни кўриб чиқамиз: • Автоном компьютерлар ва ЭҲМ тармоқларининг аппаратли қисми; • Турли туман предметли соҳаланинг хизмат вазифалари; • Дастурларни ишлаб чиқиш технологиялари. • Бу соҳалардаги ахборот технологияларини қўллаб қувватлаш учун расмда берилган дастурий маҳсулотларнинг учта синфини ажратамиз Дастурий мащсулотларнинг синфлари (фойдаланиш принципи быйича) Амалий дастурлар пакетлариТизимли дастурий таъминот Дастурлаш технологиял ари қ уроллари

Базавий дастурий Сервисли дастурий таъминланиш. таъминланиш Компьютернинг ишлаш қобилятини диагностика Операцион тизим. қилиш дастури. Вирусга қарши Операцион қобиқ. дастурлар Дискларга хизмат Тармоқли операцион кўрсатувчи файллар тизим. Маълумотларни архивга жойлаштириш файллари. Тармоққа хизмат кўрсатиш файллри.Тизимли дастурий таъминланиш.

O'xshashlar

Дастурий таъминот

Дастурий таъминот. Дастур турлари. WINDOWS ОТ объектлари

Операцион тизим асослари

Шахсий компьютерлар

Тизимнинг заиф жойлари