logo

Global tarmoqlarning o’ziga hos xususiyatlari va zarurligi windows operatsion tizimining oynalari va ular bilan ishlashga misol

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

2212 KB
www.arxiv.uz  REJA: 1. Global tarmoq(Internet) haqida tushuncha. 2. Internetning paydo bo‘lishi. 3. Internetga bog‘lanish turlari. 4. Operatsion tizimlar, ularning vazifasi,tarkibi va asosiy funksiyalari 5. Microsoft Word: hujjat xususiyatini va sahifalari parametrlarini sozlash. www.arxiv.uz Global kompyuter tarmoqlari turli mamlakatlarda turli kit’alarda joylashgan abonentlarni birlashtiradi. Obonentlar orasida aloqa bunday tarmoqlarda telefon liniyalarida, radio aloqa, sputnik aloqa tizimlari asosida amalga oshiriladi.  Global tarmoq – dunyoning ixtiyoriy davlatidagi kompyuterlarni o‘zida birlashtirish imkoniga ega bo‘lgan tarmoq bu tarmoq Internet deb ham yuritiladi. Internet – bu minglab lokal va mintaqaviy kompyuter tarmoqlarini bir butun qilib birlashtiruvchi butun dunyo kompyuter tarmg‘ogi. Elektron kommuniksiya hozirgi zamonda kata axamiyat kasb etmoqda. Axborot oqimlarining ko‘p marta oshib borish sharoitlarida tadbirkorlik firmalari, bank strukturasi, davlat korxonalari, boshqa tashkilot va ularning xodimlarini o‘zaro aniq ishlashini zamonaviy telekommunikatsiya va aloqa vositalarisiz, axborot va kompyuter tarmoqlarisiz tasavvur qilib bo‘lmaydi.  www.arxiv.uz Internet o‘zi nima ? Internet – bu jaxon tarmoklari majmuidir. Uning juda ham ko‘p imkoniyatlari mavjud. Internet (Internatsional Network – xalqaro kompyuter tarmog‘i) – butun dunyoni qamrab olgan global kompyuter tarmog‘idir. Xozirgi kunda Internet dunyoning 150 dan ortiq malakatlarida 100 millionlab abonentlarga ega. Har oyda tarmoq mikdori 7-11% ortib bormoqda. Internet qachonlardir faqat tadqiqot va uquv guruxlariga xizmat qilgan bo‘lsa, xozirgi kunga kelib u ishlab chiqarish doirasida xam keng qo‘llanilmoqda. Kompaniyalarni Internet tarmog‘ining tezkorligi, arzonligi, keng qamrovdagi aloqa, xamkorlik ishlaridagi qulaylik, hammaning ishlashi uchun imkon beruvchi dastur hamda ma’lumotlarning noyob bazasi uziga tortmokda.  www.arxiv.uz Internet ning erkin kiriladigan arxivida insoniyat faoliyatining barcha jabhalarini qamrab oladigan axborotlarga, yangi ilmiy yangiliklardan tortib, to ertangi kungi ob-havo ma’lumotgacha bilib olish mumkin. Ayniqsa, kommunikatsiyaga muxtoj shaxslar, tashkilotlar, muassasalar uchun ko‘pincha telefon orqali tugridan tugri aloqaga nisbatan Internet infrastrukturasidan foydalanish ancha arzon tushadi. Bu ayniqsa, chet ellarda filiallari mavjud bo‘lgan firmalari mavjud bo‘lgan firmalar uchun juda qulaydir, chunki Internet ning konfidetsial noyob alokalari butun dune bo‘yicha imkoniyatga ega. Shu bilan birga yana bir narsani aytish lozimki, yaqindan boshlab bosma nashrlarni kompyuter tarmog‘i kanali orkalitarkatish boshlandi www.arxiv.uz Shu yerda internetning paydo bo‘lish tarixiga qisqacha to‘xtalib o‘tamiz. 1969 yilda AQSh mudofaa vazirligining istiqbolli tadqiqotlar agentligiga mamlakatdagi barcha harbiy muassasalardagi kompyuterlarni birlashtiruvchi yagona tarmoq yaratish topshirilgan edi. Bu tarmoq xarbiy mutaxasislarga axborot almashishga yordam ko‘rsatishga mo‘ljallangan edi. Uni yaratishda foydalanuvchilarning tizimga kirish imkoniyati, boshqa kompyuterlardagi dasturlarni ishlatish(ulardan foydalanish), fayl va habarlarni yelektron aloqa orqali uzatish va boshqalar nazarda tutilgan. Eng asosiysi, tizimni ishlab chiqaruvchilar oldiga ishonchli ayrim kompyuter yoki aloqa kanallari ishlab chiqganda xam usish qobiliyatini saqlab qoluvchi, «o‘ta chidamli» tarmoqni yaratish masalasi qo‘yilgan edi.Internetning paydo bo‘lishi . www.arxiv.uz Internet bilan ishlash uchun biz ishlayotgan kompyuter avvalom bor internet tarmog‘iga ulangan bo‘lishi kerak. Ushbu bo‘limda internetga ulanish usullari ko‘riladi.  Internetga telefon orqali ulanish. Internetga ulanish usullari ko‘p va ular takomillashib turadi. Telefon orqali internet bilan ishlashni ikki yuli bor. Kommutatsiya qilinuvchi kanalga terminal kirish va internet qaydnomasiga kommutatsiya orqali kirish. Terminal kirishda foydalanuvchi kompyuteri go‘yoki terminaldek (ma’lumotni komputerga kirituvchi kurilma) bo‘lib, uzoqdagi kompyuter (internet orkali ulangan) bo‘lsa, sizning kompyuteringizday bo‘ladi. Internet qaydnomasiga qo‘shimcha imkoniyatidan foydalaniladi. Internet ga ulanishning ikala usuli birgalikda ishlasa, u albatta yaxshi natija beradi.  Internetga bog‘lanish turlari. www.arxiv.uz Terminal kirishda foydalanuvchi o‘z kompyuteridagi modem va kommunikatsiya dasturlari yordamida o‘z provayderiga uy telefonidan qo‘ngiroq qilinadi va uzoqlashgan kompyuter modemi javobidan so‘ng u bilan ulanadi. Bu holda foydalanuvchi kompyuteri endi uzoqlashgan kompyuterga ulangan terminaldek ishlaydi va uzoqdagi komyuter bilan bog‘lanib, o‘z nomingiz (log bilan) va parolingizni kiritasiz. Internetga kirgandan so‘ng undan dunyo bo‘ylab sizni qiziqtirgan barcha masalalar bo‘yicha sayohat qilish imkoniyati paydo bo‘ladi.  Kommutatsiya yullari orqali IP bog‘lanishda foydalanuvchi modemi provayder kompyuteriga bog‘lanadi (telefon orkali). Bunday bog‘lanishning mohiyati shundan iboratki, www.arxiv.uz Bu xolda TCPFIP qaydnomasi formatida maxsus qaydnoma asosida ma’lumotlar almashishni ta’minlovchi dasturiy ta’minotidan foydalanadi. Uzoqlashgan kompyuter javob bergandan keyin bu dasturiy ta’minot foydalanuvchi xaqidagi ma’lumotlarni unga jo‘natadi. Ro‘yxatdan o‘tish muvaffaqiyatli kechsa, unda bemalol ish boshlash mumkin. www.arxiv.uz «Operatsion tizim»  atamasi ostida biz funksiyasi xisoblash tizimining zaxiralarini taksimlash va ishlatilishini tekshirishdan iborat bulgan dasturlar majmuini tushunamiz.  Biz bilamizki, xisoblash tizimida fizik zaxiralar, ya’ni anik kurilma ( magnit disklari, operativ xotira, prosessorning ishlash vakti) bilan boglik zaxiralar mavjud. Yana shu bilan birga tizimda tizimning yaxshi ishlashini ta’minlovchi mantikiy zaxiralar ( goxida ularni virtual deb ataladi) , ya’ni  anik kurilma kurinishida mavjud bulmagan, lekin foydalanuvchiga ba’zi bir manba sifatida takdim etiladigan  zaxiralar mavjud. Fizik va mantikiy zaxiralarni  biz birgalikda xisoblash tizimining zaxiralari deb ataymiz. Operatsion tizimlar, ularning vazifasi,tarkibi va asosiy funksiyalari www.arxiv.uz Ixtiyoriy operatsion tizim ularni boshkarish xisobiga, ularning xususiyatlarini xarakterlaydigan kandaydir tushunchalarga ega. Bunday tushunchalarga  fayl, jarayon, obyekt, va x.k. kiradi. Xar bir OT uzining tushunchalari tuplamiga ega.  Misol uchun, Windows NT  OT  da bunday tushunchalarga obyekt tushunchasi kiradi vash u tushunchani boshkarish bilan barcha mumkin bulgan funksiyalar kursatiladi. Agar biz  UNIX  OT  karasak, bu yerda  birinchi navbatda bunday tushuncha bulib fayl  tushunchasi tushuniladi, ikkinchi navbatda  jarayon tushunchasi tushuniladi. www.arxiv.uz Jarayon  - bu shunday tushunchaki, u barcha OTlarda mavjud. Jarayon  - bu dastur bulib, zaxiralarga egalik kilish xukukiga egadir. Ikki dasturni (foydalanilayotgan kod va berilganlar) va dasturga tegishli barcha zaxiralarni (bu operativ xotira fazosi, tashki xotirada joylashgan berilganlar, boshka zaxiralarga egalik kilish xukuki, misol uchun, aloka chiziklariga) kurib chikamiz. Agar  ushbu ikki dasturga tegishli zaxiralar tuplami  mos tushsa, biz bu ikki dastur xakida ikki jarayon de bayta olmaymiz, bu – bitta  jarayondir. Agar xar bir dasturda uzining zaxiralari tuplami  mavjud bulsa,  ular kesishishlari mumkin, lekin mos tushmasalar  biz ikki jarayon xakida gapirishimiz mumkin. www.arxiv.uz Agar buyruqlar satrida argumentsiz Wordni ishga tushirgan bo’lsangiz, u xolda kompyuter yangi xujjatni “ Документ 1” shartli nom bilan boshlashni taklif etadi. Ushbu xujjatning shabloni Normal.Dat fayl standart fayl shaklida saqlanadi. Yangi saxifa ochilgandan so’ng kerakli xujjat klaviatura tugmachalari orqali kiritiladi. Odatda, matn klaviatura qurilmasidan terib kiritiladi. Dastlab, ko’rsatkich ekranda kerakli joyga keltiriladi. Kiritilayotgan matn ko’rsatkich turgan joyga joylashadi. Agar kirill alifbosidan lotin alifbosiga o’tish lozim bo’lsa [Alt]-[Shift] tugmachalar majmuasidan foydalaniladi. www.arxiv.uz Matn protsessorlari yordamida hosil qilingan matn hujjat deb yuritiladi. U rasmiy hujjat bo’lishi shart emas. quyida hujjatlarning asosiy parametrlari keltirilgan: - sahifa o’lchami - sahifa yo’nalishi; - hoshiya - abzats chekinishi; - shrift turi; - shrift o’lchami; - satrlar orasidagi masofa WORD matn protsessori dasturiy ta ’ minotiga 50 dan ziyod rasmlar kirgan bo ’ lib, ulardan turli hujjatlarni bezatishda foydalanish mumkin. Joylashtirish (Vstavka) menyusidan « rasm » (risunok) buyrug ’ i tanlanadi. Ekranda « rasm joylashtirish » muloqat oynasi paydo bo ’ ladi.www.arxiv.uz Jadval katagiga kiritilgan axborotlar ham jadval elementi hisoblanadi. Jadvallar quyidagi amallarni bajarishi mumkin. - jadvalga yangi ustunlar qo ’ shish; - jadvalga yangi satrlar qo ’ shish; - jadval kataklarini birlashtirish; - jadval kataklarini bo ’ laklarga ajratish; - jadval elementlarini saralash. www.arxiv.uz E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT !!! www.arxiv.uz