C++ dasturlash tilida takrorlanuvchi jarayonlarni dasturlash - Informatika va AT - Slaydlar

C++ dasturlash tilida takrorlanuvchi jarayonlarni dasturlash

Yuklangan vaqt:

14.03.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

114.2158203125 KB

Ko'chirib olish

C++ DASTURLASH TILIDA TAKRORLANUVCHI JARAYONLARNI DASTURLASH Reja:  For takrorlash operatorlari;  while takrorlash operatorlari;  do while while.

TAKRORLANUVCHI JARAYONLAR Amalda shunday masalalar ham uchraydiki masalani yechish, natijaga erishish uchun qo‘yilgan shartga bog‘liq holda bir yoki bir nechta amal yoki buyruqlar ketma-ketligini takror- takror bajarishga to‘g‘ri keladi. Masalan, bir litrlik idish bilan, n litrlik idishni to’lidirish algoritmi quyidagicha bo’liadi :

TAKRORLANUVCHI JARAYONLAR Bajarilish davomida qandaydir qismidagi buyruqlar ikki va undan ortiq marta takroran bajariladigan jarayonlarga takrorlanuvchi jarayonlar deyiladi. Takrorlanuvchi jarayonlarni dasturlash takrorlash operatorlari orqali amalga oshiriladi. Takrorlash operatori « takrorlash sharti » deb nomlanuvchi ifodaning rost qiymatida programmaning ma’lum bir qismidagi operatorlarni ( takrorlash tanasini ) ko’p marta takror ravishda bajaradi.

TAKRORLASH OPERATORLARI Takrorlash o’zining kirish va chiqish nuqtalariga ega, lekin chiqish nuqtasi bo’lmasligi mumkin. Bu holda bu jarayonga cheksiz takrorlanuvchi jarayon deyiladi. Bu jarayon uchun takrorlashni davom ettirish sharti doimo rost bo’ladi.

TAKRORLASH OPERATORLARI C++ dasturlash tillarida takrorlanuvchi jarayonlami quyidagi usullar yordamida dasturlash mumkin.  Parametr bo‘yicha takrorlash operatori ( for );  Shart bo‘yicha takrorlash operatorlari (Shart oldi while , Shart so’ng do while ).  shartsiz o’tish bo‘yicha takrorlash ( goto );

for sikl operatori Takrorlanuvchi jarayonlarni takrorlanish soni aniq bo‘lgan holatlardagina parameter bo‘yicha takrorlash usulidan foydaliniladi. Takrorlanuvchi jarayonlarni parametr bo‘yicha C++ dasturlash tilida tasvirlash uchun, albatta, takrorlanish soniga e’tibor berish kerak. Parametr bo‘yicha takrorlanuvchi jarayonlarga, masalan, birdan n gacha sonlarning kvadratlarining yig’indisini topish bunda takrorlanish soni aniq, ya’ni birdan dan n gacha deb berilyapti.

for takrorlash operatorining sintaksisi quyidagi ko’rinishga ega: for (< ifoda1 >; < ifoda2 >; < ifoda3 >) < operator yoki blok > Bu operator o’z ishini < ifoda1 > ifodasini bajarishdan boshlaydi. Keyin takrorlash qadamlari boshlanadi. Har bir qadamda < ifoda2 > bajariladi, agar natija 0 qiymatidan farqli yoki true bo’lsa, takror lash tanasi - <operator yoki blok> bajariladi va oxirida <ifoda3> bajariladi. Agar <ifoda2> qiymati 0 (false) bo’lsa, takrorlash jarayoni to’xtaydi va boshqaruv takrorlash operatoridan keyingi operatorga o’tadi.

for sikl operatori . Shuni qayd qilish kerakki, < ifoda2 > ifodasi vergul bilan ajratilgan bir nechta ifodalar birlashmasidan iborat bo’lishi mumkin, bu holda oxirgi ifoda qiymati takrorlash sharti hisoblanadi. a = 5; for (int i=0; a++, i<10 ; i++) cout<<i<<endl; cout<<a;

for sikl operatori Takrorlash tanasi sifatida bitta operator, jumladan bo’sh operator bo’lishi yoki operatorlar bloki kelishi mumkin a = 5; for (int i=0; i<10; i++) cout<<a; a = 5; for (int i=0; i<10; i++) { } cout<<a; a = 5; for (int i=0; i<10; i++) { cout<<i<<endl; cout<<a; }

for sikl operatori Takrorlash operatorida qavs ichidagi ifodalar bo’lmasligi mumkin, lekin sintaksis bo’lmasligiga ruxsat bermaydi. Shu sababli, eng sodda ko’rinishdagi takrorlash operatori quyidagicha bo’ladi: for ( ; ; ) cout<< "Cheksiz takrorlash..." ;

Shart bo’yicha takrorlash operatori Tarif: Agar takrorlanishlar soni ma’lum bir shartlar asosida aniqlansa, bunday jarayonlar shartli takrorlanuvchi jarayonlar deyiladi. Shartli takrorlanuvchi operatorlar bajarilish holatlariga qarab turlarga ajratiladi. Shartli takrorlanuvchi operatorlar quyidagi turlari mavjud: - Shart oldi takrorlanuvchi operatorlar ; - Shart keyin takrorlanuvchi operatorlar.

while operatori Shart oldi takrorlanuvchi jarayonlar bajarilish holati har bir takrorlanish oldidan shart tekshirilib keyin takrorlanish tanasidagi operatorlar bajariladi. Agar takrorlanish holati boshidan shart yolg’on qiymat qabul qilsa, takrorlanish bir marta ham bajarilmaydi. Shart oldi takrorlanuvchi operatorlaming C++ dasturlash tilida ifodalash uchun while operatori yordamida tasvirlanadi.

while operatori Shart oldi takrorlanish operatori yani while operatorining umumiy ko‘rinishi quyidagicha. while (< shart >) { operatorlar ;} Agar shart chin qiymat qabul qilib tursa { } ichidagi operatorlar bajarilaveradi, qachonki shart yolg’on bo‘lgandagina takrorlanish o‘z ish faoliyatini to‘xtatadi. Takrorlash strukturasi bir ifoda yoki blokni ma'lum bir shart to‘g'ri (true) bo‘lishi davomida qaytarish imkonini beradi. Qaytarilayotgan ifoda shartga ta'sir ko‘rsatishi kerak. Ma'lum bir vaqt o‘tgandan keyin shart false ga o‘zgartilishi kerak. Bo’lmasa while (davomida) tugatilmaydi.

while operatori while so‘zidan keyin qavs ichida qiymat berish buyruqlari ham bo‘lishi mumkin va bu buyruqlar mantiqiy ifodadan vergul (,) belgisi bilan ajratiladi hamda ushbu qiymat berish buyrug‘i bajarilib, keyin mantiqiy ifodaning qiymati tekshiriladi. Qavs ichidagi oxirgi ifoda mantiqiy ifoda bo‘lishi kerak. Sikl buyrug‘i quyidagi ko‘rinishda bo‘lsa ham ishlaydi. while (s+= i, i++, i<=10); Qiymat berish buyrug‘i ikki yoki undan ortiq bo‘lishi ham mumkin.

do while operatori Shartli takrorlanuvchi jarayonlar tarkibida takrorlanish oxirida shart tekshirilish holatlarida shart keyin takrorlanuvchi algoritmlar qo‘llaniladi. Shart keyin takrorlanuvchi jarayonlar bajarilish holati har bir takrorlanish bir qadam bajarilgandan keyin shart tekshiriladi. Agar takrorlanish holati boshidan shart yolg’on qiymat qabul qilsa takrorlanish bir marta bajarilib qoladi.

do while operatori Shart oldi takrorlanuvchi operatorlaming C++ dasturlash tilida ifodalash uchun do while operatori yordamida tasvirlanadi. do { operatorlar; } while(<shart>); do kalit so‘zidan keying operatorlar takrorlanish tanasi hisoblanadi, while kalit so‘zidan keying shart tekshiriladi. Agar chin bo‘lsa, yana do kalit so‘zidan keyingi operatorlar bajariladi, aks holda takrorlanish tugatiladi.

do while operatori Misol : Birnichi hadi a va ayirmasi d berilganda dastlabki hadlari yig’indisi n dan kichik bo'lgan arifmetik progressiyaning eng katta hadini toping. int a,d,s=0,n; cin>>a>>d>>n; do { s += a; a += d; } while (s<n); cout << "a=" << a - d ; return 0;

goto operatori va nishonlar Nishon - bu davomida ikkita nuqta qo’yilgan identifi kator. Nishon bilan qandaydir operator belgilanadi va keyinchalik, programmaning boshqa bir qismidan unga shartsiz o’tish amalga oshiriladi. Nishon bilan har qanday operator belgilanishi mumkin, shu jumladan e’lon operatori va bo’sh operatori ham. Nishonga shartsiz o’tish goto operatori yordamida bajariladi. goto operatori orqali faqat uning o’zi joylashgan funksiya ichidagi operatorlarga o’tish mumkin. goto operatorining sintaksisi kuyidagicha:

goto operatori va nishonlar goto operatorining sintaksisi quyidagicha: goto < nishon > { int a=5; goto nishon; a = a+5; a = a*4; nishon: a = a-1; cout << "a=" << a; return 0; }

goto operatori va nishonlar Ayrim hollarda, goto operatorining « sakrab o’tishi » hisobiga xatoliklar yuzaga kelishi mumkin. Masalan, int i=0; i++; if (i) goto m; int j ; m: j +=i; operatorlarining bajarilishi xatolikka olib keladi, chunki j e’lon qilinmay qoladi.

goto operatori va nishonlar Shartsiz o’tish operatori programmani tuzishdagi kuchli va shu bilan birgalikda xavfli vositalardan biri hisoblanadi. Kuchliligi shundaki, uning yordamida algoritmning « boshi berk » joylaridan chiqib ketish mumkin. Ikkinchi tomondan, bloklarning ichiga o’tish, masalan, takrorlash operatorlarini ichiga «sakrab» kirish kutilmagan holatlarni yuzaga keltirishi mumkin. Shu sababli, imkon qadar goto operatoridan foydalanmaslik kerak,

goto operatori va nishonlar Ishlatilgan taqdirda ham quyidagi qoidaga amal qilish zarur: « blok ichiga , if...else va switch operatorlari ichiga, hamda takrorlash operatorlari tanasiga tashqaridan kirish mumkin emas». Garchi, nishon yordamida programmaning ixtiyoriy joyiga o’tish mumkin bo’lsa ham, boshlang’ich qiymat berish e’lonlaridan sakrab o’tish man etiladi, lekin bloklardan sakrab o’tish mumkin.

goto operatori va nishonlar Shartsiz o‘tish operatoridan takrorlanuvchi jarayonlarni dasturlashda ham ishlatish mumkin. Misol . Berilgan ikkita natural sonning EKUBi topilsin. #include <iostream> using namespace std; int main () { int a, b ; cin >> a >> b ; nishon : if ( a != b ) { if ( a > b ) a = a - b ; else b = b - a ; goto nishon ; } cout << a ; return 0 ; }

O'xshashlar

C++ dasturlash tilida tarmoqlanuvchi jarayonlarni dasturlash

Ichma-ich joylashgan murakkab takrorlanuvchi jarayonlarni dasturlash

C++ tilida takrorlanuvchi dastur

C++ dasturlash tilida funksiyalarni yaratish va ulardan foydalanish

C++ dasturlash tili. C++ tili tuzilishi