Axborot texnologiyalarining infratuzilmalari - Informatika va AT - Slaydlar

Axborot texnologiyalarining infratuzilmalari

Yuklangan vaqt:

24.04.2025

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

10062.680664062 KB

Ko'chirib olish

“ AXBOROT TEXNOLOGIYALARINING INFRATUZILMALARI”

Reja: 1.Axborot tеxnologiyalari infratuzilmasining komponеntlari. 2.Axborotlarni kiritish, chiqarish va saqlash qurilmalarning zamonaviy turlari. 3. Biznеsda qo`llaniladigan kompyutеrlar turlari. 4. Tеxnik vositalarni rivojlanish tеndеntsiyalari.

1.Axborot tеxnologiyalari infratuzilmasining komponеntlari. Axborot texnologiyalari infratuzilmasi deganda korporativ AT muhitining mavjudligi, ishlashi va boshqarilishi uchun zarur bo'lgan tarkibiy qismlar, dasturiy ta'minot, tarmoq resurslari va xizmatlari tushuniladi. Bu tashkilotga (korxonaga) o'z xodimlariga, sheriklariga va / yoki mijozlariga AT-yechimlar va xizmatlarni taqdim etish imkoniyatini beradi. I nfrastruktura - bu tizimni yoki tashkilotni qo'llab- quvvatlovchi poydevor hisoblanadi. Hisoblash muhitida axborot texnologiyalari infratuzilmasi ma'lumotlar oqimini, saqlashni, qayta ishlashni va tahlil qilishni qo'llab-quvvatlovchi jismoniy va virtual resurslardan iborat. Infratuzilma bitta ma'lumotlar markazida (MM) joylashtirilishi yoki markazlashtirilmagan va bir nechta ma'lumotlar markazlari bo'ylab tarqatilishi mumkin.

Tеxnologiya - grеkcha (techne) so`zidan olingan bo`lib, mohirlik, ustalik, biror ishni uddalay olishni anglatadi. Bu ma'lum bir jarayonga nisbatan qo`llanilgan. Jarayon dеganda esa maqsadga erishishga yo`naltirilgan xatti-harakatlar majmui tushuniladi . Axborot tеxnologiyasi – ob'еktning (axborot mahsulotining) holati, jarayon yoki voqеaning yangi xususiyati to`g`risida axborot olish uchun ma'lumotlarni yig`ish, qayta ishlash va uzatish vositalari va usullari majmuidan foydalaniladigan jarayondir.

Axborot texnologiyalari usullari bu ma'lumotlarni qayta ishlash va uzatish usullari hisoblanadi Axborot texnologiyalari vositalari - texnik, dasturiy ta'minot, axborot va boshqa vositalar, ularning yordamida axborot texnologiyalari iqtisodiy ob'ektda amalga oshiriladi

Axborot texnologiyalarini maqsadi - axborot olishMa`lumotlarni qayta ishlash texnologik jarayonlarining operatsiyalari Axborot texnologiyalarining vositalari – hisoblash majmualariTexnologik jarayonni boshqarish- tashkilot boshqaruvi Axborot texnologiyalarini predmeti - ma`lumot Texnologik jarayonni optimallik mezoni – foydalanuvchilarga axborotlarni o`z vaqtida etkazish, uning ishonchliligi, to`g`ri va to`liqligiAxborot texnologiyalarining asosiy xususiyatlari

Axborot texnologiya- lari xususiyatlari Maqsadlilik Komponent- lar va strukturaning mavjudligi Tashqi muhit bilan o'zaro bog'liqlikButunlikO'z vaqtida rivojlanish

Komponentlar va strukturaning mavjudligi Funktsional komponentlar - bu jarayonlar aylanishidagi o`ziga xos tarkib va ma'lumotlarni qayta ishlash jarayonlarining o'ziga xos mazmuni (AT axborot bazasi) Axborot texnologiyalari tarkibi - bu o'zaro bog'liq bo'lgan AT tarkibiy qismlarini aks ettiruvchi ichki majmua

Maqsadlilik • Zamonaviy kompyuter texnologiyalari, ma'lumotlar bazalari, turli xil kompyuter tarmoqlarini joriy etish orqali ishlab chiqarish samaradorligini oshirishdan iborat bo'lib, bu ma'lumotlarning samarali aylanishi va qayta ishlashiga imkon beradi. Tashqi muhit bilan o'zaro bog'liqlik • Bu axborot texnologiyalarining boshqaruv ob'ektlari, tashqi korxonalar, tashkilotlar, shu jumladan iste'molchilar va mahsulot etkazib beruvchilari, moliya va kredit organlari va boshqalar bilan aloqalarini tashkil etishni o'z ichiga oladi. Butunlik • Axborot texnologiyalari uning biron bir tarkibiy qismiga xos bo'lmagan muammolarni echishga qodir bo'lgan ajralmas tizimdir O'z vaqtida rivojlanish • Bu axborot texnologiyalari rivojlanishining dinamikligini, uni modernizatsiya qilish va o'zgartirish imkoniyatlarini, tarkibini o'zgartirish, shu jumladan yangi tarkibiy qismlarni, yangi muammolarni hal qilish qobiliyatini va boshqalarni ta'minlaydi.

Axborot texnologiyalari infratuzilmasi ma'lumotlar oqimini, saqlashni, qayta ishlashni va tahlil qilishni qo'llab-quvvatlovchi jismoniy va virtual resurslardan iborat. Odatda standart AT infratuzilmasi quyidagi tarkibiy qismlardan iborat Texnik ta`minot: serverlar, kompyuterlar, ma'lumotlar markazlari, kommutatorlar,routerlar va boshqa uskunalar Dasturiy ta'minot: Korxona resurslarini rejalashtirish (ERP), mijozlar bilan munosabatlarni boshqarish (CRM), korxona samaradorligini oshirishga oid dasturlar va boshqalar. Tarmoq: tarmoqqa ulanish, internetga ulanish, tarmoqlar aro ekran va xavfsizlik Oxirgi foydalanuvchilar: har qanday AT-qurilmaga yoki xizmatga kirish huquqiga ega bo'lgan tarmoq ma'murlari (admin), ishlab chiquvchilar, dizaynerlar va kompaniya xodimlari kabi foydalanuvchilar ham AT infratuzilmasining bir qismidir.

Zamonaviy Kompyuterlar ko’p qismlardan iborat bo’lib, ularda har bir uskunaning o’z vazifasi mavjud. Gorizontal: · Desktop (533 x 419 x 152) · FootPrint (406 x 406 x 152) · SlimLine (406 x 406 x 101) · UltraSlimLine (381 x 352 x 75) Vertikal: · MiniTower (152 x 432 x 432) · MidiTower (173 x 432 x 490) · BigTower (190 x 482 x 820) · SuperBigTower (xar xil rasmer)Korpus turlari

12• Protsessor (CPU = Central Processing Unit ) – ma`lumotlarni qayta ishlaydigan va barcha kompyuter qurilmalarini boshqaradigan mikrosxema. Mapkaziy protsessor quyidagi asosiy bo`limlarga bo`linadi: ALQ(АЛУ) – arifmetik-logik qurilma BQ (УУ) – boshqaruv qurilmasi

13Arifmetik mantiqiy qurilmaning vazifasiga - qo'shish, ayirish, ko'paytirish va bo'lish kabi arifmetik hamda VA, YOKI, YO`Q kabi mantiqiy amallarni bajarish kiradi Boshqarish bloki protsessorning eng muhim qismidir, chunki u arifmetik mantiqiy qurilmaning saqlash moslamalari, kirish va chiqish moslamalari kabi boshqa barcha bo'limlarning faoliyatini boshqaradi va muvofiqlashtiradi.

14Intel Pentium 4 3.0G 800MHz/1M Intel Pentium 4 3.0G 800MHz/1M Takt chastotasi 3 ГГц Kesh-xotira 1 MbPROTSESSOR XUSUSIYATLARI • Такт (vaqt) chastotasi (soniyada taktlar soni) vaqt – eng oddiy operatsiyani bajarish vaqti GGs(ГГц) = gigagerst, 1 gers = 1 takt soniyada • takt chastotasi 2 (ГГц)  1 takt = 5  10 -10 s • Razryadliligi bitlar soni, 1 ta operatsiyaga protsessor ishlov beradigan jarayon (8, 16, 32, 64, …) • Tizim shina chastotasi xotira va tashqi qurilmalar bilan ma'lumot almashish chastotasi • (1000 MGs gacha) • Kesh-xotira xajmi 1 yadroga 2 Мb gacha Shina chastotasi 800 МГц20 17 27 01 36 372526

Xotira Birlamchi ichki xotira Ikkilamchi tashqi xotira Flesh xotiraCD/DVD CDQattiq diskMagnit lentaKesh RAM ROM Kompyuterning xotira turlari

16XOTIRA XUSUSIYATLARI • Hajmi (hajmi) RAMning hajmi (hajmi): 4 Gbaytgacha (nazariy jihatdan - ko'proq) qattiq disklar: 1 TBgacha • Ishlash (kirish vaqti) ma'lumotlarning minimal qismini o'qish va yozish uchun vaqt (RAM: <10 ns, qattiq disklar: taxminan 4 ms) • Razryadliligi 1 ta operatsiyada o'qiladigan yoki yozilgan bitlar soni (8, 16, 32, 64, ...) • Kirish istalgan vaqtda - istalgan vaqtda istalgan ma'lumotlar uzatilishi mumkin (RAM, qattiq disk, flesh-xotira) ketma-ketlikda - ma'lumotlar faqat ma'lum bir ketma-ketlikda (magnit lenta) uzatilishi mumkin

Axborot birliklari Birlik O`qilishi Qiymati 1 bayt bayt 8 bit 1 Kbayt Kilobayt 1024 bayt (2 10 ) 1Mbayt Megabayt 1024 Kbayt =1 048 576 bayt (2 20 ) 1Gbayt Gigabayt 1024 Mbayt = 1 073 741 824 bayt (2 30 ) 1Tbayt Terabayt 1024 Gbayt =1 099 511 697 776 bayt (2 40 ) 1Pbayt Petabayt 1024T bayt = 125 899 978 522 624 bayt (2 50 ) 1Ebayt Eksabayt 1024 Pbayt= 1 152 921 504 606 846 976 bayt (2 60 ) 1Zbayt Zetabayt 1024E bayt = 1 180 591 620 717 411 303 424 bayt (2 70 ) 1Ybayt Yottabayt 1024 Zbayt = 1 208 925 819 614 629 174 706 176 bayt (2 80 )Birlik O`qilishi Qiymati 1 bayt bayt 8 bit 1 Kbayt Kilobayt 1024 bayt (2 10 ) 1Mbayt Megabayt 1024 Kbayt =1 048 576 bayt (2 20 ) 1Gbayt Gigabayt 1024 Mbayt = 1 073 741 824 bayt (2 30 ) 1Tbayt Terabayt 1024 Gbayt =1 099 511 697 776 bayt (2 40 ) 1Pbayt Petabayt 1024T bayt = 125 899 978 522 624 bayt (2 50 ) 1Ebayt Eksabayt 1024 Pbayt= 1 152 921 504 606 846 976 bayt (2 60 ) 1Zbayt Zetabayt 1024E bayt = 1 180 591 620 717 411 303 424 bayt (2 70 ) 1Ybayt Yottabayt 1024 Zbayt = 1 208 925 819 614 629 174 706 176 bayt (2 80 )

18Kesh - xotira Kesh-xotira (cache – zaxira ) – operativ xotira va protsessor o`rtasida joylashgan tezkor xotira. Muammo – protsessorning takt tezligi operativ xotiraning takt tezligidan sezilarli darajada yuqori, shuning uchun protsessor ma'lumotlarini uzatilishini kutadi. Kesh-xotira OXQ OXQ o`qish – avval kesh . Agar kerakli katak allaqachon keshda bo'lsa, u keshdan olinadi (tezkor). sekintez

19SIMM, DIMM SDRAM, DDR, DDR2, DDR3Operativ xotira OXQ (ОЗУ) = Operativ xotira qurilmasi RAM = random access memory 128 Mb dan yuqori Doimiy xotira DXQ (ПЗУ) = Doimiy xotira qurilmasi ROM = read only memory (faqat o`qish uchun) 64 Kb – mikrosxema BIOS (ushbu kompyuterning sozlamalari)

20Tokdan uzilganda Axborot o`chirib yuboriladi Axborot saqlanadi Axborotni o`zgartirish mumkinmi? O`qish va yozish (RAM) Faqat o`qish (ROM) Axborot uzatish tezligi yuqori pastOperativ xotira Doimiy xotira

21Optik disklarni o`qish va yozish uchun moslama - Diskovod 52x52x Yumshoq magnit disklar uchun diskovod • Aylanish tezligi 300 оb/min • Ma`lumot uzatish tezligi 63 Кb/sek Diskovod CD-RW 52  32  52 • O`qish CD-ROM x 52 (52  150 Кb/sek ) • yozish CD-RW x 32gacha • yozish CD-R x 52 gacha kombinatsion disk • O`qish va yozish CD-ROM, CD-R, CD-RW • O`qish DVD-ROM DVD-RW diskovod • O`qish va yozish CD x 52 gacha • yozish DVD-RW, DVD+RW x 8 gacha (8  9  150 Кb/sek ) • yozish DVD-R, DVD+R x 18 gacha

Ba`zi mashhur kiritish moslamalari: Klaviatura Sichqoncha Rangli pero Sensor ekran Grafik planshet Djoystik Trekbol Scaner Smart-kartani o'quvchi Shtrixli o'quvchi Biometrik sensor Veb kamera Raqamli kamera Belgilarni aniqlash magnit siyohi

Klaviatura Kompyuterga turli shakldagi axborot kiritish klaviaturada joylashgan tugmalar ko’magida amalga oshiriladi. Aniq bir tugma yoki tugmalar birikmasining bosilishi aynan mos ikkilik kodining kiritilishiga olib keladi. Bunga sabab shriftlovchi nomli mikrosxema ma’lum tugma bosilishida hosil bo’luvchi signalni ikkilik kodiga aylantirib beradi. Standart klaviaturalarda 101, 102 va 121 ta klavish bo’ladi. Vazifasiga ko’ra klaviaturadagi klavishlar 6 guruhga bo’linadi. Ular 1) funksional 2) alifbo-raqamli 3) yo’nalishli 4) raqamlar paneli 5) maxsuslashtirilgan 6) modifikatorlar

Klaviatura

Ma`lumotlarni raqamli ko`rinishga o`giruvchi vositalar Skanеr (ingl. scanner – o`qib oluvchi) ma'lumotlarni nurli lampa yordamida rasmli ko`rinishda kompyutеr xotirasiga o`qib oluvchi qurilma. Skanеrlarning asosan ikki turi mavjud: stol usti skanеrlari va qo`l skanеrlari. Skanеr - kompyutеrga matn, rasm, slayd, fotosurat ko`rinishida ifodalangan tasvirlar va boshqa grafik axborotlarni avtomatik ravishda kiritishga mo`ljallangan qurilmadir.

Skaner shtrix kod Qo`l skaneri Planshetli skaner Rulonli skaner Proeksiyali skaner

Chiqarish moslamasi ma`lumotni foydalanuvchi uchun maqbul shaklga aylantiradi va foydalanuvchi uchun qulay shaklda chiqaradi: bosib chiqaradi, display ekraniga, ovoz chiqaruvchi qurilmaga va x.k. Chiqarish qurilmalari turi: Turi Misol Elektron chiqish moslamalari Katod nurli trubkali monitor , suyuq kristalli ploskiy monitor, sensorli monitor Bosib chiqarish moslamalari Zarbli printer: matritsali printerlar Zarbsiz printer: lazerli, purkagichli, termal printerlar Boshqa moslamalar Ovoz, tovush, video chiqaradigan qurilmalarAxborotni chiqarish qurilmalari

Monitor Monitor – simvolli va grafikli axborotlarni namoyish etish qurilmasi. Chiqarish qurilmasi sifatida xizmat qiladi.

Monitor turlari  Katod nurli trubkali monitorlari (monitor ekranidagi tasvir elektron avtomat tomonidan chiqarilgan elektronlar nuri yordamida hosil bo'ladi. Monitor inson salomatligiga salbiy ta'sir ko'rsatishi mumkin bo'lgan yuqori statik elektr potentsiali, elektromagnit nurlanish va rentgen nurlanishini hosil qiladi);  Suyuq kristalli monitorlar (Noutbukda va cho'ntak kompyuterlarida suyuq kristallarda tekis panelli monitorlardan foydalaniladi. LCD monitorlarining CRT monitorlaridan ustunligi zararli elektromagnit nurlanish va ixchamlikning yo'qligidir );  Sensorli manotorlar (Ushbu turdagi monitorlar kompyuter bilan sezgir ekranda ma'lum bir joyga barmoq bilan tegib aloqa qilishadi. Sensorli ekranlar zamonaviy raqamli kameralarda keng tarqalgan )

Proеktorlar Proеktorlar va ekranlar ma'lumotlarni yirik o`lchamda tasvirlash uchun ishlatiladigan qurilmalardir. Unda tasvir o`qurilmalar kompyutеr bilan birgalikda foydalanishga mo`ljallangan bo`lib, ko`proq katta auditoriyalarda va zallarda hamda turli majlislarda prеzintatsiya va vidеoroliklarni namoyish qilish uchun ishlatiladi. Vidеoproеktor kompyutеr va shunga o`xshash namoyish vositalarining alohida qo`shimcha monitori hisoblanib, tasvirlarni yirik hajmda tasvirlash uchun mo`ljallangan. Ekran - vidеoproеktor orqali yoritilayotgan matеriallarni o`zida tasvirlovchi elеmеnt.

Matritsali printer — bu zarbli printerlardir. Qog`ozdagirasm siyoh tasmasini urgan kichik tayoqchalar (odatda 9 yoki 24) izlaridan xosil bo`ladi. Purkovichli printer - bu siyoh purkovichidan foydalanadigan printerlar. Bunday purkovichning ishlash printsipi quyidagicha: siyohning mikro-tomchilari bosim ostida qog'ozga chiqariladi, bu esa bug'lanish tufayli amalga oshadi. lazеrli printеr –bu maxsus baraban yordamida sifatli va tez chop qiladi. Termal printerlar – bu har qanday ta'minot zanjiri yoki tarqatish muhitida ishlash uchun mustahkam va ishonchli. Ushbu printerlar deyarli har qanday mahsulot yoki tovarlarga shtrix kod yorliqlarini osongina va samarali qo'llashga imkon beradi

Printerlar turlari: •

04/24/2025 Toshkent Davlat Iqtisodiyot Universiteti Plotter Plotter (ingl. plotter – grafik printer) ― katta hajmdagi chizmalarni chop qilishga mo’ljallangan qurilma. Chizmalarni tushlangan pero yordamida hosil qiadi. Plotter yordamida o’lchami 300 x 300 sm bo’lgan chizmalarni ham chop etish mumkin. Rolikli plotterlar qog’ozni pero ostida harakatlantiradi, planshetli plotterlar esa peroni qog’oz ustida harakatlantiradi.

Sichqoncha Sichqoncha (ingl. mouse – sichqon ) ma’lumot kiritish qurilmasi bo’lib, biror tekislik bo’ylab yurg’izilganda ostidagi lazer nuri harakat haqidagi ma’lumotni kompyuterga uzatadi va ekrandagi kursor mos yo’nalishlarda harakatlanadi. Sichqonchaning tugmalari yordamida kompyuterga biror buyruq berish mumkin. Birinchi sichqonchali kompyuter ― Xerox 8010 Star Information System mini-kompyuteri 1981-yilda ishlab chiqarilgan.

Sichqoncha turlari

3. Biznеsda qo`llaniladigan kompyutеrlar turlari. Shaxsiy kompyuterlar Hisoblash serverlari Meynfreymlar Superkomyuterlar

Shaxsiy kompyuterlar: Statsionar Portativ  dekstop (stol ustidagi)  monoblok  nettop  noutbuk  ultrabuk  subnoutbuk  netbuk  smartbuk  planshet  КПК  smartfon

Desktop Десктоп Statsionar shaxsiy kompyuter Ish stoli kompyuteri (angl. desktop computer ) – bu ofisda yoki uyda ishlash uchun mo`ljallangan kompyuter

Nettop Неттоп Statsionar shaxsiy kompyuter Nettop (angl. nettop ) – tizimli bloke kichik o`lchamli ish stoli kompyuteri . « Nettop » atamasi « InterNET » va « deskTOP » dan olingan. Bulutli texnologiyalarni server bilan birgalikda qo`llanilganda ishlatiladi.

Monoblok Моноблок Monoblok (grekcha - bitta) monitor va tizimli blokni birga birlashtiradi qurilma ortiqcha joy egallamaslikka mo`ljallanganStatsionar shaxsiy kompyuter

Noutb uk Ноутб ук Portativ shaxsiy kompyuter Noutbuk (angl. notebook - bloknot) yoki leptop (angl. lap - tizza, top - yuqori ) – portativ ShK, display, klaviatura va boshqaruv moslamasini hamda zaryadlanuvchi batareyalarni korpusida mujassamlashtirgan qurilma.

Ultrabuk Ультрабук Portativ shaxsiy kompyuter Ultrabuk (angl. Ultrabook ) – hajmi va og`irligi jihatidan odatiy noutbuklardan engilroq, ammo to`laqonli noutbukning ko`plab xususiyatlariga ega bo`lgan ultra yupqa va engil subnoutbuk .

Subnoutbuk Субноутбук Portativ shaxsiy kompyuter Subnoutbuk (angl. Subnotebook ), yoki ultraportativ (angl. ultraportable ) noutbuk, kichik va engil odatiy noutbukning aksariyat xususiyatlariga ega.

Netbuk Нетбук Portativ shaxsiy kompyuter Netbuk (angl. Netbook, net - tarmoq , book - kitob) – nisbatan past ishlashga ega, asosan Internetga kirish uchun mo`ljallangan noutbuk. 7-12 dyuymli kichik ekran diagonali, kam quvvat sarfli, engil va nisbatan arzon narxga ega.

Smartbuk Смартбук Portativ shaxsiy kompyuter Smartbuk (angl. Smartbook – bu smart phone - aqlliy telefon va note book - bloknot) – kichik noutbuk,smartfonlar va planshet kompyuter uchun ishlatiladigan bir xil sinfdagi apparat platformasiga qurilgan.

Planshet Планшет Portativ shaxsiy kompyuter Planshetli kompyuter (angl. Tablet computer yoki electron planshet) – sensorli ekranli mobil qurilmalarning har xil turlarini o`z ichiga olgan qurilma. Planshet sensorli ekraniga qo`l tegizish orqali boshqariladi.

Cho`ntak shaxsiy kompyuteri Карманный персональный компьютер Portativ shaxsiy kompyuter Cho`ntak shaxsiy kompyuteri (angl. Personal Digital Assistant, PDA — «shaxsiy raqamli kotiba») — portative hisoblash uskunasi, keng funksional imkoniyatlarga ega. Uni ko`pincha qo`lbop deb nomlashadi (англ. palmtop ) kichik bo`lgani uchun.Klassik SHK larda qo`ng`iroq qilishning imkoniyati, shuning uchun endi ular deyarli butunlay kommunikatorlar –uyali aloqa moduli va smartfonlar bilan almashtirildi.

Smartfon Смартфон Portativ shaxsiy kompyuter Smartfon (ingl. smartphone – aqlliy telefon) – mobil telefon, cho`ntak shaxsiy kompyuteri funksional imkoniyatlari bilan to`ldirilgan. Shu bilan birga Kommunikator (ingl. communicator, PDA phone) — mobil telefon funksiyalari bilan to`ldirilgan cho`ntak kompyuteri.

Yuqoridagilardan tashqari, turli xil gibrid qurilmalar mavjud

Hisoblash serveri Server kompyuterlar . Tarmoqqa ulangan, doimiy ishlaydigan va tarmoqning turli xizmatlarini bajaradigan kompyuterga SERVER deyiladi. Server tarmoqdagi ma`lumotlarni saqlaydi, tarmoqning boshqa nuqtalariga uzatadi va asosiy xizmati – foydalanuvchilarni internetga ulaydi. Turlari:  Ishchi gurux serveri  Kontroller domen serveri  web-server  e-mail-server  Fayl-server va b.

MЕYNFRЕYMLAR Mеynfrеym (ingl. mainframe) – umummaqsadli, jadal hisob amallari va axborotning ulkan hajmiga ishlov bеrish bilan bog`liq vazifalarni hal etish uchun mo`ljallangan yuqori darajali katta univеrsal kompyutеr. "Mеynfrеym" tushunchasi "katta elеktron-hisoblash mashinasi" atamasi bilan ma'nodosh. Bunday kompyutеrlar XX asrning 80- yillariga qadar kompyutеrlar bozorida ustunlik qilib kеlgan bo`lib, asosan Amеrikaning Ay-Bi-Em (IBM) firmasi tomonidan ishlab chiqarilgan. Mеynfrеymlar yirik korporatsiyalar, hukumat muassasalari va banklar tomonidan qo`llaniladi.

Superkonpyuter Суперкомпьютер Superkompyuter «Ломоносов», Zamonaviy superkompyuterlar – bu yuqori samarali server kompyuterlar bo`lib maksimal ishlashga erishish uchun bir-biriga lokal yuqori magistral bog`lanishga ega. Supеrkompyutеrlar – juda katta tеzlikni talab qiladigan va katta hajmdagi masalalarni еchish uchun mo`ljallangan tizimdir. Bu kompyutеr tizimlari 1 sеkundda o`n trillion amal bajaradi.

Yana qanday turdagi kompyuterlar mavjud?  Kompyuter klonlari – oddiygina qilib aytganda o`z operatsion tizimi, kiritish chiqarish va xotira qurilmalariga ega kompyuter. Misol uchun to`lov terminali yoki bankomat

 Zamonaviy o`yin uskunalari ham kompyuterlardir, ular kompyuter funsiyasini bajaradi, asosiy funksiyadan tashqari ular boshqa ko`ngil ochar vazifalarni ham bajaradi.

 Uy johozlarida mikroprotsessorlar mavjud bo`lib, ular aslida kompyuterning bir qismidir.

Sun'iy intellekt deganda, dasturlashtir- maydigan foydalanuvchiga o'z muammolarini o'rnatish va hal qilishga imkon beradigan apparat va dasturiy vositalar to'plami tushuniladi. Sun'iy intellekt zamonaviy ishlab chiqaruvchilarni turli xil sohalarda murakkab va ilgari mumkin bo'lmagan vazifalarni hal qilishga yordam beradigan ko'plab yangi imkoniyatlarga ega. Aniq misollardan biri - bu tasvirni tahlil qilish: ob'ektlarni aniqlash, pozitsiyalar va imo-ishoralar, traektoriyani bashorat qilish, masofani hisoblash va hk. Ushbu mashinani ko'rish vazifalari avtonom robotlar, dronlar va o'zini o'zi boshqaradigan mashinalarda faol foydalaniladi. 4. Tеxnik vositalarni rivojlanish tеndеntsiyalari

Neyro-kompyuter interfeysi - miya va elektron qurilma o'rtasida bir tomonlama yoki ikki tomonlama aloqani ta'minlash uchun mo'ljallangan qurilma yoki ishlash printsipi Neyrointerfeyslar va grafik protsessorlarning rivojlanishidagi taraqqiyot tufayli o'yinlar to'liq virtual haqiqatga aylanadi va hamma narsa faqat VR dubulg'asi bilan cheklanib qolmaydi. O'yinda sodir bo'ladigan barcha narsalarni his qilishingizga imkon beradigan kostyumlar paydo bo'ladi Neyrokompyuter interfeysi

Virtual haqiqat Virtual haqiqat deganda biz tabiatda mavjud bo'lmagan sun'iy dunyoni tushunamiz, unga inson nafaqat kuzatuvchi sifatida, balki ishtirokchi sifatida ham butunlay "cho'mishi" mumkin. VR tizimlari - bu inson uchun bu sun'iy dunyoda bo'lish illyuziyasini yaratadigan va unga bu dunyo ob'ektlarini boshqarishga imkon beradigan texnik vositalar. Bundan ham qiziqroq va istiqbolli - bu haqiqat bilan aloqani yo'qotmasdan virtual olamga sho'ng'ish imkonini beruvchi 3D aralash haqiqat tizimlari

Ovozni boshqarish va kontaktsiz interfeys Kelajakdagi qurilmalar bilan, xuddi tirik suhbatdosh bilan suhbatlashgandek, to'laqonli dialogni o'tkazish mumkin bo'ladi. Kompyuter uchun kerakli harakatni bajarish uchun qo'lning bitta to'lqini yoki ovozli buyruq etarli. Yaxshi o'ylangan tabiiy til interfeyslari nafaqat inson va kompyuter o'rtasidagi o'zaro ta'sirni tabiiy holga keltiradi: nutqning o'zaro ta'siri jarayonida foydalanuvchi kompyuterni insoniylashtiradi va uni jamiyatning ma'lum bir a'zosi sifatida qabul qiladi. Bu dizaynerlar va kontent yaratuvchilarga foydalanuvchilar bilan chindan ham chuqur munosabatlarni o'rnatish uchun ulkan imkoniyatlar beradi.

3D Printerlar 3D texnologiyasi tasvirni vizual va tovushli uzatib berishning dunyodagi eng ilg`or usulidir. 3D printerlar - uch o`lchamli chizmalar asosida narsa-buyumlar "chop etuvchi" printerlardir. “ D” atamasi inglizcha “dimen sions” so`zidan olingan bo`lib, “o`lchamlar” ma'nosini anglatadi. Hozircha bu kabi ishlanmalar tor doirada amalga oshirilayotgan bo`sa, yaqin kelajakda bemalol uy sharoitida 3D-printerdan ro`zg`or buyumi chiqarib olishning imkoni bo`ladi.

3D printer

Gologrammalar yordamida aloqa qilish Yaqin kelajakda nafaqat gologramma yordamida qo'ng'iroq qilish, balki butun virtual uchrashuvlarni o'tkazish ham mumkin bo'ladi.

Robot kompyuterlar G`isht teruvchi robot (Avstraliya) SoftBank Robotics Europe sun'iy intellekt laboratoriyasida jamoa tomonidan yaratilgan Pepper nomli robot o'zini qobiliyatli talaba sifatida ko'rsatdi va ipda to'p o'ynashni biladi.

Robot kompyuterlar Turkiyaning Letrons kompaniyasi haqiqiy BMW avtomashinasini o'zgaruvchan o'yinchoqqa aylantirdi, uni masofadan boshqarish pulti yordamida ulkan robotga aylantirish mumkin. Mashina haqiqatan ham haqiqiy, dvigatelga ega (400 ot kuchiga ega), boshqaruv tizimiga ega (garchi sezilarli o'zgarishlar tufayli biroz cheklangan bo'lsa ham). Biroq, u minishi mumkin. Faqat BMW avtomobillarining o'ziga xos tezlikda emas.

Zamonaviy kameralar • 360 daraja rasmni yaratadigan kamera foydalanganligi sababli, kompyuterda yoki smartfon yoki planshetda aylana bo'ylab aylantirib, tasvirni xar taraflama aylantirib ko'rish uchun foydalanishlari mumkin.

Google Home mini

Dronlar

E`tiboringiz uchun raxmat O`zingizni extiyot qiling

O'xshashlar

Axborot tizimlari va axborot texnologiyalari

Axborot resurslari

Axborot xavfsizligi

Axborot texnologiyalari

Ma‘lumotsimon axborot hujjatlari