logo

Ахборотларни ўлчаш ва тасвирлаш. Ахборот семантик, синтактик ва прагматик ўлчовлари

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

526 KB
Ахборотларни ўлчаш ва тасвирлаш. Ахборот семантик , синтактик ва пр агматик ўлчовлари Режа:  Ахборот ни ўлчаш ва тасвирлаш  Ахборот синтактик, семантик ва прагматик ўлчовлари Ахборот турлари. Ахборотларни компютерда тасвирлаш усуллари  Ахборотни абстракт тушунчалар қ аторига, масалан математик формулалар аторига қ уйиш мумкин, лекин у ҳ ар доим моддий- қ уввақт шаклида физик асосга ега бўлган ҳ олда намоён бўлади ва шунинг учун ҳ ам уни ўлчаш мумкин. Узунлик, масса, вақт, ток ва бо қ шаларни ўлчаш учун асбоблар ва ўлчаш усуллари ўйлаб топилган. Ахборот ўл овлари Ахборот ми қ дори I c = CV M бу ерда С - мазмунлилик коэффициентиМаълумотлар ҳ ажми V M Прагматик ў лчовСинтактик ў лчов Семантик ў лчов Ахборот ми қ дори I  = H (  )- H (  ) бу ерда H (  ) - энтропия Ахборот ўлчовлари Ахборотнинг синтактик ўлчови  Ахбортдаги маълумотлар ҳажми VM - бу ахборотдаги символлар (хоналар) сони билан ўлчанади. Турли саноқ тизимида бир хона турли салмоққа эга ва демак, маълумотларнинг ўлчов бирлиги ўзгаради.  Мисол . Икккилик саноқ тизимидаги саккиз хонали 11010111 иккилик кодининг маълумотлар ҳажми V M  8 бит. ўнли саноқ тизимида олти хоналик 247532 сонининг мос маълумотлар ҳажми V M  6 дир.  Синтактик босқичда ахборот миқдорини тизим ҳолатининг ноаниқлиги (тизим энтропияси) тушунчасини кўрмасдан аниқлаб бўлмайди. Ахборотнинг семантик ўлчови  Ахборотнинг маъноли мазмунини , яъни унинг семантик босқичидаги миқдорини ўлчашда тезаурусли ўлчов кенг тарқалган . Бу ўлчов ахборотнинг семантик хусусиятларини ахборот қилинишидаги фойдаланувчининг қобилияти билан боғлайди . Бунинг учун фойдаланувчининг тезауруси тушунчаси ишлатилади . Тезаурус - фойдаланувчи ёки тизим ихтиёридаги маълумотлар мажмуи . Sp Ic S p o р tФойдаланувчи қабул қиладиган семантик ахборот миқдори билан унинг тезауруси орасидаги боғлиқлик Ахборотнинг прагматик ўлчови Ахборот ўлчови Ўлчов бирлиги Компьютерда ишлатилиш мисоллари Синтактик: -Шеннон нуқтаи назари -компьютер нуқтаи назари Ноаниқлик даражасини камайтириш Ахборотни ифодалаш бирликлари. Ҳодиса эхтимоллиги Бит, байт, Кбайт ва ҳ. Семантик Тезаурус Иқтисодий кўрсаткичлар Амалий дастурлар пакети, шахсий компьютер, компьютер тармоқлари ва ҳ . Рентабеллиги, унумдорлиги, амортизация коэффициенти ва ҳ. Прагматик Фойдаланиш қиймати Хотира ҳажми, компьютер унумдорлиги, маълумотларни узатиш тезлиги ва ҳ. Ахборотни ишлаш ва қарор қабул қилиш вақти.  Ахборотдан фойдаланиш Ахборотдан фойдаланиш имконияти ва самарадорлиги имконияти ва самарадорлиги унинг унинг репрезентативлик, репрезентативлик, мазмундорлик, етарлилик, мазмундорлик, етарлилик, тушунарлилик, долзарблик, тушунарлилик, долзарблик, ўз вақтида олиниши, ўз вақтида олиниши, аниқлик, ишончлилик, аниқлик, ишончлилик, барқарорлик барқарорлик каби асосий каби асосий сифат кўрсаткичларига сифат кўрсаткичларига асосланади. асосланади.  Ахборотнинг Ахборотнинг мазмундорлигимазмундорлиги семантик семантик ахборот миқдорининг ишланадиган ахборот миқдорининг ишланадиган маълумотлар ҳажмига нисбати орқали маълумотлар ҳажмига нисбати орқали аниқланувчи семантик ҳажмни аниқланувчи семантик ҳажмни акслантиради, яъни ахборот акслантиради, яъни ахборот мазмундорлигининг ошиши билан мазмундорлигининг ошиши билан ахборот тизимларнинг қабул қилиш ва ахборот тизимларнинг қабул қилиш ва ўтказиш қобилияти ошади. ўтказиш қобилияти ошади.  Семантик нуқтаи назарини акс эттирувчи Семантик нуқтаи назарини акс эттирувчи мазмундорлик коэффициенти С билан мазмундорлик коэффициенти С билан бир қаторда ахборотнинг синтактик бир қаторда ахборотнинг синтактик миқдорининг (Шеннон бўйича) миқдорининг (Шеннон бўйича) маълумотлар ҳажмига нисбати орқали маълумотлар ҳажмига нисбати орқали характерланувчи информативлик характерланувчи информативлик коэффициентидан () ҳам фойдаланиши коэффициентидан () ҳам фойдаланиши мумкин.мумкин.