Халқаро хусусий ҳуқуқнинг предмети ва тизими - Huquqshunoslik - Slaydlar

Халқаро хусусий ҳуқуқнинг предмети ва тизими

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

288.5419921875 KB

Ko'chirib olish

Халқаро хусусий ҳуқуқнинг предмети ва тизими www.arxiv.uz

  РЕЖА: 1. Халқаро хусусий ҳуқуқнинг предмети 2. Халқаро хусусий ҳуқуқ алоҳида ҳуқуқ соҳаси сифатида ҳуқуқ тизимида тутган ўрни 3. Халкаро хусусий Ҳуқуқ тизими 4. Фуқаролик ҳуқуқи ва халқаро хусусий ҳуқуқнинг ўзаро боғлиқлиги www.arxiv.uz 01 0A 01 0A0A0A0A0A 1718 0102 0304 1702 0304 0C0D 1B02 0304 1E02 1F 1A19

 Халқаро хусусий ҳуқуқ  Унинг номи ҳам бошқа ҳуқуқ фани соҳаларига қараганда кўпчилик учун таниш эмас, алоҳида ҳуқуқ соҳаси сифатида унчалик тан олинмаган. Бунга сабаб, халқаро хусусий ҳуқуқ фан сифатида ўтган асрнинг иккинчи ярмидан бошлаб шакллана бошлади ва бошқа ҳуқуқ фанлари билан таққослаганда энг ёш ҳуқуқ фани деб ҳисобласа бўлади. Cўнгги йилларда халқаро хусусий ҳуқуққа бўлган эътибор анча кучайди. Бунга асосий сабаб сиёсий ва иқтисодий ҳаётнинг дунё миқёсида кенг кўламда ривож топиши ва Ўзбекистоннинг ушбу жараёнда фаол қатнашишидан иборат.  www.arxiv.uz 01 01 01 0A 0B0C 1512 11 23 180D 13 17 17 24 1C16 0D 1C1D 16 01 2F

Халқаро хусусий ҳуқуқнинг предмети  Умумий қоидага биноан ҳар қандай алоҳида ҳуқуқ соҳасининг предмети, ушбу соҳанинг мазмунини ташкил қилувчи ҳуқуқий нормалар воситасида тартибга солинадиган ижтимоий муносабатларнинг хусусиятлари ва ушбу тартибга солишнинг методи, яъни усули билан ифодаланади. Ушбу умумий қоидадан халқаро хусусий ҳуқуқнинг предметини аниқлашда ҳам фойдаланиш лозим. www.arxiv.uz 01 02 01 0B1016 12 16 15 27 0D 24 18 0D 24 1E 17

Ушбу ҳуқуқ нормалари билан ташқи савдо, ишлаб чиқариш, қурилиш- монтаж, пудрат, хизмат кўрсатиш молиявий, кредит, ҳисоб-китоб, комиссия, суғурта, тижорат ва бошқа турли тадбиркорлик фаолиятлари бўйича Ўзбекистон ва чет давлатларнинг фирмалари,компаниялари, бирлашмалари ўртасида вужудга келадиган муносабатлар тартибга солинади. www.arxiv.uz

 Бундай муносабатлар қаторига фан ва техника,интеллектуал мулк объектлари, ижодий фаолият натижалари ва бошқа маданий қимматликлар (масалан, санъат ва маданият соҳасидаги асарлар, кашфиётлар, кинофильмлар, архитектура лойиҳалари ва ҳ.к)дан фойдаланиш бўйича ўрнатилган турли хил алоқалар ҳам киради. www.arxiv.uz 01 23 1712 0F13 0C12 15 10121B 1C 121A 170F 20

Халқаро хусусий ҳуқуқ нормалари билан тартибга солинадиган муносабатлар доирасига, шунингдек Ўзбекистон ва чет эл фуқароларининг никоҳдан ўтиши, васийлик ва ҳомийлик, фарзандликка олиш, ворислик ва бошқа шахсий, мулкий муносабатларга асосланган алоқалар ҳам киради www.arxiv.uz

Баъзи мамлакатларда халқаро хусусий ҳуқуқ соҳасининг таркибий қисми фақат коллизион (тўқнашувчи) нормалардан ташкил топган. Ушбу мамлакатларда, масалан Германия, Франция, Венгрия, Болгарияда халқаро хусусий ҳуқуқ одатда халқаро коллизион ҳуқуқ деб юритилади. www.arxiv.uz 0E020F 2412 18 15 32 0C 20 10 36 39 2412 0F 11161516

 Халқаро хусусий ҳуқуқ алоҳида ҳуқуқ соҳаси сифатида ҳуқуқ тизимида ўзига яраша жой эгаллайди. Унинг мазмуни давлатнинг ички ҳуқуқий нормалари ва коллизион (тўқнашувчи) нормалар билан тартибга солинадиган нормалардан ташкил топади. Унинг предмети ушбу нормалар билан тартибга солинадиган чет эллик фуқаролар, фуқаролиги бўлмаган шахслар, чет эллик юридик шахслар иштирокидаги (давлатлар ҳам халқаро хусусий ҳуқуқ нормалари билан тартибга солинадиган муносабатларнинг иштирокчилари бўлиши мумкин) чет эл элементи билан мураккаблашган мулкий, шахсий, номулкий, оилавий, меҳнат муносабатларидан ва процессуал ҳаракатлардан иборат. www.arxiv.uz 01 3512 18 21 11 0C 0C 16 21 1F 32 13 0D 13 0C 1E

Халқаро хусусий ҳуқуқ соҳаси муайян ҳуқуқ нормалари таркибидан ташкил топган бўлиб, бошқа ҳуқуқ соҳаларидан фарқ қилади. Агар бошқа ҳуқуқ соҳалари нормалари билан ички давлат аҳамиятига эга муносабатлар тартибга солинса, халқаро хусусий ҳуқуқ эса алоҳида соҳа сифатида ва аҳамияти жиҳатдан бирон бир давлат ҳудуди доираси билан чекланмайди,. www.arxiv.uz

Халкаро хусусий Ҳ у қуқ тизими ХАЛҚАРО ХУСУСИЙ ҲУҚУҚ ТИЗИМИ ● Умумий қисм ● Махсус қисм www.arxiv.uz 3512 3C 16 15 20

 . Халқаро хусусий ҳуқуқда ўзаролик ва реторсияларнинг қўлланилиши Ҳуқуқий тартибга солишнинг коллизион ва моддий-ҳуқуқий усуллари Коллизион нормалар тушунчаси ва турлари, уларни шарҳлаш ва қўллаш Қарши томон ҳуқуқига ва учинчи мамлакат ҳуқуқига ҳавола этиш, оммавий тартиб тўғрисидаги изоҳУМУМИЙ ҚИСМ Халқаро хусусий ҳуқуқ тушунчаси, предмети ва тизими Халқаро хусусий ҳуқуқда жисмоний шахслар, юридик шахслар ва давлатнинг ҳуқуқий ҳолатиХалқаро хусусий ҳуқуқ манбалари тушунчаси ва турлари Коллизион боғланишларнинг турлари www.arxiv.uz 080F080F

Халқаро хусусий ҳуқуқ тизимининг умумий қисми  Халқаро хусусий ҳуқуқ фанининг умумий қисми чет эл ҳуқуқи нормаларини фуқаролик-ҳуқуқий муносабатларга қўлланиши лозим бўлган ҳуқуқни белгилаш, хусусий ҳуқуқ тушунчаларига суд ёки бошқа давлат органлари томонидан ҳуқуқий баҳо бериш, чет эл ҳуқуқи нормалари мазмунини аниқлаш, учинчи мамлакат ҳуқуқига ҳавола этиш, ҳуқуқни ўзаролик асосида қўллаш, хусусий ҳуқуқ нормаларининг турлари, халқаро шартномалар, коллизион (тўқнашувчи) нормалар тушунчаси, коллизион нормаларни изоҳлаш ва тадбиқ қилиш, ҳуқуқни қўллашда ўзаролик муносабати ва реторсиялар қўлланиши ҳақидаги умумий қоидалардан ташкил топади www.arxiv.uz 3512 0A 01 35 11 10 1329 130F14 1329 16 1D 0C 1C 1C 11 1A 15

Халқаро хусусий ҳуқуқ тизимининг махсус қисми  Халқаро хусусий ҳуқуқнинг махсус қисми таркиби жиҳатдан ички давлат фуқаролик ҳуқуқи фанининг бўлимлари таркибий қисмига деярлик мос келади. Мазкур қисмнинг мазмуни шахслар, шахсий номулкий ҳуқуқлар, интеллектуал мулк, битимлар, вакиллик, даъво муддати, ашёвий ҳуқуқлар, шартнома мажбуриятлари, шартномадан ташқари мажбуриятлар, ворислик ҳуқуқи ва бошқа ҳуқуқ институтларидан ташкил топади. www.arxiv.uz 01 3512 20 11 15 15 0C 130D 12 1012 1012 11

 Халқаро хусусий ҳуқуқнинг ушбу тармоқлари аҳамияти ва вазифаси жиҳатдан халқаро оммавий ҳуқуқнинг баъзи махсус тармоқлари билан ўхшаш томонлари бор. Бунга мисол учун чегара ва нейтрал сув ҳавзаларидан фойдаланиш тартиби ва халқаро муносабатларнинг бошқа масалаларини тартибга солиш бўйича махсус қоидалардан иборат бўлган халқаро денгиз ҳуқуқини келтириш мумкин. Халқаро хусусий ҳуқуқ ва халқаро оммавий ҳуқуқлар атамаларининг ўхшашлиги уларни бир-бири билан аралаштириб юбориш учун асос бўлмайди. Чунки улардан бири турли давлатларнинг фуқаролари, фирмалари, компаниялари ўртасидаги, иккинчиси - давлатлар ўртасидаги муносабатларни тартибга солади. Бу ерда "халқаро" деган сўз икки хил маънода, яъни хусусий ҳуқуқ талқинида ёки оммавий ҳуқуқ талқинида қабул қилиниши керак. www.arxiv.uz 01 35 12 111615 20 18 10 18 2412 24161816180D250A111615 12 12 1619 17 1B12 18 10 111615

 Фуқаролик ҳуқуқи соҳаси ва халқаро хусусий ҳуқуқ соҳаси табиати жиҳатдан бир-бирига ўхшаш муносабатлар асосида ташкил топган бўлиб, халқаро иқтисодий алоқаларнинг ривожланиши натижасида уларда мазмунан ўзгариш юз берди, халқаро хусусий ҳуқуқ нисбий мустақил ҳуқуқ соҳаси сифатида намоён бўла бошлади. Лекин аслида ушбу ҳуқуқ соҳаларининг нормалари чет эл элементлари билан мураккаблашган муносабатларни тартибга солишда биргаликда ҳаракат қилади. Халқаро хусусий ҳуқуқдаги коллизион (тўқнашувчи) нормалар фуқаролик ҳуқуқидаги (оила ҳуқуқи, меҳнат ҳуқуқи, фуқаролик процессуал ҳуқуқи) моддий нормаларига ҳавола қилади, муносабатларнинг турлари ва шаклларига қараб уларнинг қайси бирини қандай шароитда қўллаш кераклигини кўрсатиб туради ва бунинг натижасида улар иштирокида маълум даражада умумий (биргаликда) қоида ташкил топади, муайян шароитда вужудга келган айнан муносабатга нисбатан қўлланади. Бундай алоқанинг хусусияти ҳақида Л.А. Лунц шундай дейди: моддий-ҳуқуқий нормага ҳавола қилувчи (яъни қайси норманинг қўлланишини кўрсатувчи) коллизион норма ушбу моддий-ҳуқуқий норма билан биргаликда фуқаролик муомалада қатнашувчилар учун тартибга солувчи меъёрни вужудга келтириши фан томонидан доимо ҳимоя қилиниб келинган. Ушбу фикрга А.Б. Левитин қўшилмайди. Унинг фикрича коллизион нормалар чет эл элементлари билан мураккаблашган фуқаролик ҳуқуқий муносабатларни тартибга солмайди, уларнинг вазифаси асосан қўлланиши зарур бўлган бирон бир давлатнинг ички моддий ҳуқуқи нормасини кўрсатишдан, яъни унга ҳавола қилишдан иборат. Коллизион норма воситасида вужудга келган муносабатларни келажакда тартибга солиниши маълум ҳуқуқий соҳанинг моддий-ҳуқуқий нормаси воситасида амалга оширилади. www.arxiv.uz 01 37 2C 24 10 11 18 10 24 11 10 14 1C 10 14 12 0C 1C 17 27 17 21 10 15 0C 0C 18 12

ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР РЎЙХАТИ  Халқаро хусусий ҳуқуқ // Ҳ.Р. Раҳмонқулов ва бошқ. –Т.: Иқтисод ва ҳуқуқ дунёси, 2002.  Самарходжаев Б.Б. Халқаро хусусий хуқуқ: Ўқув-методик қўлланма. −Тошкент.: Эльдинур, 1999.  Хамраев С.С. Халқаро хусусий ҳуқуқ. Ўқув қўлланма. – Тошкент.: ТДЮИ, 2001.  Дадабаев Ю.Г., Рахимов Г.А. Международное частное право. Учебное пособие. Изд-во «Фергана», 1999.  Богуславский М.М. Международное частное право: Учебник. 5-е изд. –М.: 2006.  Гаврилов В.В. Международное частное право: Курс лекций. – М.: Норма, 2000.  Гетьман-Павлова И.В. Международное частное право. Пособие для сдачи экзамена. –М.: Юрайт- Издат, 2005.  Звеков В.П. Международное частное право. Учебник. 2-е изд. –М.: 2004.  Лунц Л.А.Курс международного частного права: В 3 т. – М.: Юрист, 2006.  Марышева Н.И. Международное частное право. – М.: Контракт, Инфра-М, 2000.  Международное частное право: Учебное пособие. / Отв. ред. Н.И. Марышева – М.: Юристъ, 2006.  Ануфриева Л.П. Международное частное право. Общая часть. Т. 1 М.: БЕК, 2000.  Международное частное право: Учебное пособие/Под ред. Г.К.Дмитриевой. 2-е изд. –М.: 2004.  Международное частное право (конспект лекций в схемах). Авторы-составители: А. Желудков, Б. Холодов. – М,: «Издательство ПРИОР», 2001.  Петрова Г.В. Международное частное право: вопросы и ответы. – М.: ИД «Юриспруденция», 2006.  Попова А.В. Международное частное право. Краткий курс. – СПб.: Питер, 2010 www.arxiv.uz 1806 01 03 01 35 01 03 01 3C 42 01 36 01 3E 01 3E 32 01 4A 01 4B 01 40 01 40 01 3F 01 40 01 40 03 01 49 01 49

O'xshashlar

Халқаро оммавий ҳуқуқ тушунчаси, предмети, объекти ва тизими

Халқаро хусусий ҳуқуқда коллизион нормалар

Халқаро хусусий ҳуқуқда ашёвий ҳуқуқлар

Халқаро хусусий ҳуқуқ бўйича меҳнат муносабатлари

Халқаро хусусий ҳуқуқда низоларни арбитраж тартибида кўриб чиқиш