Furaqolik jamiyatining ma’naviy asoslari - Huquqshunoslik - Slaydlar

Furaqolik jamiyatining ma’naviy asoslari

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

417.517578125 KB

Ko'chirib olish

Furaqolik jamiyatining ma’naviy asoslari REJA :  1. FUQAROLIK JAMIYATIGA UMUMIY TAVSIF  2. FUQAROLIK JAMIYATI BARPO ETISHNING YETTI ASOSSIY YO`NALISHLARI  3. FUQAROLIK JAMIYATINING MA`NAVIY AXLOQIY JIHATLARI  4. FUQAROLIK JAMIYATINING ASOSIY BELGILARI

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI. O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Karimovning asarlari I.1. Karimov I.A. O’zbekiston: milliy istiqlol, iqtisod, siyosat, mafkura. –Toshkent: O’zbekiston, T 1. 1996. – 364 b. I.2. Karimov I.A. Bizdan ozod va obod Vatan qolsin.–Toshkent: O’zbekiston, T 2. 1996. –380 b. I.3. Karimov I.A. Vatan sajdagoh kabi muqaddasdir. –Toshkent: O’zbekiston, 1996. T 3. – 366 b. I.4. Karimov I.A. Bunyodkorlik yo’lidan. –Toshkent: O’zbekiston, 1996. T 4. – 349 b. I.5. Karimov I.A. Yangicha fikrlash va ishlash - davr talabi. – Toshkent: O’zbekiston, 1997.T 5. – 384 b. I.6. Karimov I.A. Xavfsizlik va barqaror taraqqiyot yo’lida. – Toshkent: O’zbekiston. 1998. T 6.– 429 b. I.7. Karimov I.A. Biz kelajagimizni o’z qo’limiz bilan quramiz. – Toshkent: O’zbekiston, 1999. T 7. – 410 b.  

Fuqarolik jamiyatiga umumiy tavsif : Fuqarolik jamiyati – davlatdan mustaqil va xoli bo’lgan munosabatlar va vositalar tizimi bo’lib, u shaxs va jamoalarning ijtimoiy, madaniy, ma’rifiy hayot soxalaridagi xususiy manfaat va extiyojlarini amalga oshirishga sharoit yaratadi Fuqarolik jamiyati – shaxslarning oddiy yigindisi emas, balki ular urtasidagi rang – barang aloqalar, xamkorlik, xamjixatlakning ifodasi. Mazkur mushtaraklik va xamjixatlik tashkiliy – institusiyaviy kurinishga ega bo’lib, turli ijtimoiy kuchlar, nodavlat tashkilotlar, birlashmalar mavjudligi bilan tavsiflanadi

Respublikamiz Birinchi Prezidenti I.A.Karimovning Fuqarolik jamiyati haqida fikrlari :  Fuqarolik jamiyati insonlar birligi taraqqiyotining alohida ma’rifiy darajasini, benazir sifat xolatini ifoda etish bilan an’anaviy jamiyatdan fark kiladi. Bu o’rinda fuqarolik jamiyati insonlar jamoasini, uning manfaatlarini siyosiy xokimiyat oldida, davlat apparati qarshisida muxofaza etuvchi o’ziga xos fenomen, tegishli mexanizm (majmua) sifatida maydonga chiqadi

Fuqarolik jamiyati barpo etishning yetti asosiy yo’nalishlari :  Birinchi ustuvor yo’nilish- eng muhum maqsad tengsiz oliy nemat-mustaqillikni bundan buyon ham asrvb-avaylash, himoya qilish va mustahqamlash bo’lib qolaveradi. Mustaqillik biz uchun, avvalo, o’z taqdirimizga o’zimiz ugalik qilish huquqi, kelajagimizni o’z qulimiz bilan barpo etish, yurtimiz boyliklaridan faqat xalqimiz va Vatanimiz manfaatlari yulida foydalanish demakdir.  Ikkinchi ustuvor yo’nalish- mamlaqatimizda xavfsizlik va barqarorlikni, davlatimizning yaxlitligini, sarxadlarimiz dahilsizligini, xalqning tinchligi va osoyishtaligini ta’minlash.  Uchunchi ustuvor yo’nalish bozor islohotlarini yanada chuqurlashtirish, kuchli bozor infra tuzilmasini yaratish, barqaror va o’zaro mutanosib, mustahqam iqtisodiyotningmuhim sharti bo’lgan erkin iqtisodiyot prinsiplarini joriy etishdan iborat. 

To’rtinchi ustuvor yunalish inson huquqlari va erkinliklarini, so’z va matbuot erkinligini, shuningdek oshkoralikni, jamiyatimizda amalga oshirilayotgan islohotlarning ochiqligini ta’minlaydigan demokratik prinsiplarni amaliy hayotga joriy qilishdan iborat. Beshinchi ustuvor yunalish- fuqarolik jamiyatini shakllantirishning muhum sharti sifatida jamiyat hayotida nodavlat va jamot tashkilotlarining mavqyei va ahamyatini qaskin kuchaytirish. Oltinchi ustuvor yunalish- sud-huquq sohasini isloh qilish buyicha boshlangan ishlarni izchil davom ettirish. Bu sohada eng muhum vazifa sud-huquq idoralarining mustaqilligi va ta’sirchan faoliyatini amalda ta’minlashdir. Yettinchi ustuvor yunalish barcha islohotlarning privord natijasi inson manfaatlariga buysidirilganligi, ularga baho berishning asosiy omili va mezoni inson eqanligi .

“ Biz uchun fuqarolik jamiyati – ijtimoiy makon. Bu makonda qonun ustivor bo’lib, u insonning o’zini-o’zi kamol toptirishga moneylik qilmaydi, aksincha, yordam beradi. Shaxs manfaatlari, uning huquq va erkinliklari to’la darajada ro’yobga chiqishiga ko’maklashadi. Ayni vaqtda, boshqa odamlarning huquq va erkinliklari kamsitilishiga yo’l qo’yilmaydi.Ya’ni, erkinlik va qonunga bo’ysunish bir vaqtning o’zida amal qiladi, bir-birini to’ldiradi va bir-birini taqozo etadi. Boshqacha aytganda, davlatning qonunlari inson va fuqaro huquqlarini kamsitmasligi lozim. Shu barobarida barcha odamlar qonunlarga so’zsiz rioya qilishlari shart”. I.A.Karimov. O’zbekiston XX asr bo’sag’asida: xavfsizlikka tahdid, barqarorlik shartlari va taraqqiyot kafolatlari. // Xavfsizlik va barqaror taraqqiyot yo’lida. T. 6.-T.: O’zbekiston, 1998. 151-bet.

Fuqarolik jamiyatining asosiy belgilariga quyidagilar kiradi :  ko’ppartiyaviylik:  siyosiy hayot va institutlarning, mafkura va fikrlarning xilma-xilligi:  o’zini o’zi boshqarish organlari mavqyeining balandligi;  jamiyatni boshqarishda ommaviy axborot vositalari rolining kattaligi. 

Fuqarolik jamiyatining ma’naviy – axloqiy jihatlari :  Fuqarolik jamiyati chukur ma’naviy, yuksak madaniy, insoniy munosabatlar zamiriga tayanadi. Bu jamiyatning ma’naviy hayotida bir narsa ustunlik kiladi, ya’ni inson benixoya darajada uluglanadi, umuminsoniy qalriyatlar ezozlanadi, ular mu’tabar va muqaddas sanaladi. Bunda insonning qadr –kimmati, mexr-okibat, axlokiy poklik, adolatparvarlik va insonparvarlik qabi oliy qadriyat odamlar urtasidagi munosabatlarning belgilovchi mezoniga aylanadi.  Demokratik isloxatlar davrida ma’naviyatni yuksaltirishga asosiy e’tibor qaratayotgani bejiz emas. Zero, ma’naviyat insoniyat ichki dunyosining ko’zgusi, tafakkuri, ongi va fikr yuritish tarzining mazmun-moxiyatini akes ettiruvchi yuksak ijtioiy qadriyatdir. Insoniyat xamisha ezgulikqa, ma’naviy barqamollikqa intilib yashaydi. Yurtimizda amalga oshirilayotgan tub isloxotlarning muvaffakiyati, mamlaqatning yakin kelajakdagi istikboli xamyurtlarimiz qanday mavkeni egallashiga, qanaqa madaniy-ma’naviy va axlokiy qadriyatlarni shior kilib olishga boglik bo’ladi.

Fuqarolik jamiyatida erkinlik, qonun oldida barchaning tengligi, ijtimoiy adolatning ta’minlanishi xamma fuqarolar ijodiy saloxiyat va istedodining bevosita ruyobga chiqarilishiga imkoniyat yaratiladi. Fuqarolik jamiyati huquq va adolat mezonlari bilan ulchanadi. Huquq jamiyatning o’ziga xos «gumanistik imperativi» (insonparvarlik talabi), ya’ni insoniy-axlokiy koidasi, ma’naviy mayogi bo’lib xisoblanadi. Fuqarolarning o’zaro huquqiy munosabatidagi mavqyei quyidagi prinsiplar asosida belgilanadi: 1) jamiyatning har bir a’zosi inson sifatida erkin va ozod bo’lishi; 2) har bir fuqaroning boshqa fuqaro bilan tengligi; 3) jamiyat har bir a’zosining fuqaro maqomidagi ustunligi.

O’zbekiston mustaqillikni kulga kiritgach, suveren davlatchilikni shakllantirishda madaniyatimiz sarchashmalariga, te’ran va ulqan ma’naviy merosimizga murojat kilish, bokiy tarixiy utmishimizda mavjud bo’lgan barcha ezguliklarni yuzaga chiqarib rivojlantirish borasida bekiyos imkoniyatlar ochildi. O’tmish ajdodlarimizning ma’daniy va ma’naviy boyligi chukur mushoxada etilib, ongimizga singdirilmokda, shu orqali biz barpo etayotgan yangi fuqarolik jamiyati manfaatlariga xizmat kilmokda.

Fuqarolik jamiyati yuqori ma’naviy saviya va adolat me’zonlari asosida quriladi  Biz shunchaki demokratik jamiyat emas, balki odil demokratik jamiyat barpo etmokdamiz. Davlatchiligimizning adolat koidalariga tayanadi. «Adolatga intilish- ma’naviy-ruxiy dunyosiga xos eng muxum xususiyat. Adolatparvarlik goyasi butun iqtisodiy va ijtimoiy munosabatlar tizimiga singib ketishi, ijtimoiy kumaklashuv mexanizmida o’z aksini topishi kerak».  Ma’naviy –madaniy saviya past bo’lgan jamiyatda adolat tantana kilishiga umid kilib xam bo’lmaydi. Biz barpo etayotgan fuqarolik jamiyatida adolat, xakiqat va insonparvarlik goyalari ustivorlik kilishi lozim. Adolat bor joyda inson xak-huquqlari va erkinliklari tula taminlanishiga umid bog’lash mumkin.

Fuqarolik jamiyati ma’naviy hayoyida Nodavlat – notijorat tashkilotlar  Bugungi kunda mamlakatimizda jamiyat hayotining turli sohalarida 5100 dan ziyod nodavlat notijorattashkilotlari faoliyat yuritmoqda va bu ko’rsatkich 2000 yilga qaraganda 2,5 barobar ko’pdir. Fuqarolir yig’inlari va o’zini щo’i boshqarish organliri – mahallalar soni 10 mingdan ortiqni tashkil qiladi. Bo’lar qatorida “Kamolot” yoshlar ijtimoiy harakati, O’zbekiston xotin – qizlar qo’mitasi, “Sog’lom avlod uchun”, “Nuroniy” jamg’armalari, “Ijod” fondi, Nodavlat notijorat tashkilotlar milliy assosiasiyasi va boshqa jamoat tashkilotlarini sanab o’tish mumkin .

Yurtimiz taraqqiyotining hozirgi bosqichida nodavlvt notijorat tashkilotlari va boshqa fuqarolik institutlari rolini yanada kuchaytirish fuqarolik jamiyatini shakllantirish, demokratlashtirish va mamlakatimizning jahon hamjamiyatiga integrasiyalashuvi bo’yicha o’z oldimizga qo’ygan maqsadimizni ro’yobga chiqarishda hyech bir mubolag’asiz hal qiluvchi omil ekanini, o’ylaymanki, kimgadir uqtirib o’tishga zarurat bo’lmasa kerak. Fuqarolik jamiyati institutlarining yanada rivojlanishiga erishish, amalga oshirilayotgan islohatlarimizning ochiq – oshkoraligi va samaradarligini taminlashda, ularning rolini kuchaytirishda “Ijtimoiy sheriklik to’g’risida”gi Qonunning qabo’l qilinishi muhum ahamiyat kasb etadi

Fuqarolik jamiyati ijtimoiy – ma’naviy sohadagi manfaatlarini ifodalovchi tuzilmalari :  , a) oila hamda uning manfaatlarini aks ettiruvchi maxsus tashkilotlar;  b) ta’lim-tarbiya muassasalarida (maktab, urta maxsus va oliy ta’lim muassasalarida;  v) jamoat birlashmalari, nodavlat tashkilotlar;  g) fuqarolarning o’zini o’zi boshqarish organlari;  d) mustaqil ommaviy axborot vositalari;  ye) diniy tashkilotlar;  j) milliy-madaniy marqazlar;  z) kungilli jamiyatlar;  i) jamoatchilik fikrini aniqlash va urganish institutlari;  y) turli ijtimoiy ziddiyatlarni adolatli xal etuvchi tuzilmalar va hoqazo

TA’LIM TIZIMIDAGI ISLOHOT :  Kadrlar tayyorlash milliy modelida belgilangan maqsad va vazifalarning to’la amalga oshishi mamlakatimizdagi ijtimoiy-siyosiy muhitning yanada yaxshilanishiga olib keladi, jamiyatda yangi shaxs – komil insonlar vujudga keladi. Ular hayotiga tomomila boshqacha yondashadilar va boshqacha nigoh bilan qaraydilar.  , milliy model tadbiqi kishining jamiyatda o’z o’rnini topish jarayonini tezlashtiradi.  “ Ta’limning yangi modeli ishga tushgach, - deb ko’rsatgan edi I.A. Karimov, - insonning hayotdan o’z o’rnini topish jarayoni tezlashadi. Har qanday odam ham o’smirlik chog’ida, endigina voyaga yetib kelayotgan davrida jamiyatdan munosib o’rnini topishi kerak...”.  Milliy modelning takomillashuvi jamiyatda mustaqil fikrlaydigan shaxsning shakllanishiga olib kelmoqda. Bunday shaxslarningko’payishi jamiyatda ongli hayot kechirish tizimini vujudga keltiradi.  

Respublikamiz Birinchi Prezidenti I.A.Karimov ta’kidlaganidek : “ Xalqni buyuk kelajak va ulug’vor maqsadlar sari birlashtirish, mamlakatimizda yashaydigan millati, tili va dinidan qat’iy nazar, har bir fuqaroning yagona Vatan baxt-saodati uchun doimo mas’uliyat sezib yashashiga chorlash, ajdodlarimiz bebaho merosi, milliy qadriyat va an’analarimizga munosib bo’lishga erishish, yuksak fazilatli va komil insonlarni tarbiyalash, ularni yaratuvchilik ishlariga da’vat qilish, shu muqaddas zamin uchun fidoiylikni hayot mezoniga aylantirish – milliy istiqlol mafkurasining bosh maqsadidir”.

O'xshashlar

Saylov huquqi erkinligi - fuqarolik jamiyatining sharti

Davlat va huquqning rivojlanish va istiqbol yo’llari

Mehnat huquqi asoslari

Oila tarbiyasi asoslari

Oila huquqi asoslari