Davlat funksiyasi

Davlat funksiyasi

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

602.263671875 KB

Ko'chirib olish

MAVZU: Davlat funksiyasi.0102 0708 0D0E0F1011

REJA REJA: Davlat funktsiyasi tushunchasi va turlari Davlat funktsiyasining turlari Davlat funksiyalarini amalga oshirish shakllari va usullari Davlat funksiyalarini amalga oshirish usullari

Davlatning funktsiyasi - uning oldida turgan vazifalarini amalga oshirishga qaratilgan davlat faoliyatining asosiy yo’nalishi bo’lib, davlatni mohiyati va ijtimoiy belgilarini, jamiyatni boshqarish uchun davlatni maqsad va vazifalarini amalga oshirish usul va shakllaridir.

Bu tarifdan quyidagi davlat funktsiyasining belgilari kelib chiqadi: 1.Davlatning vazifasi ya'ni ijtimoiy, iqtisodiy, madaniy, siyosiy va boshqa sohalarda amalga oshiradigan asosiy yo’lni belgilaydi, barcha faoliyatini shu vazifalarni bajarishga qaratiladi. Shuning uchun davlatning funktsiyalari uning vazifalaridan kelib chiqadi. 2.Davlat funktsiyasida – uning mohiyati namoyon bo’ladi. Funktsiya orqali davlat mohiyati, uning jamiyati bilan munosabatlari ko’rinadi. 3.Davlat vazifalarini amalga oshirish uchun funktsiya orqali jamiyat boshqarilib, u amaliy ahamiyatga ega bo’ladi. 4.Davlatning vazifa va funktsiyalari jamiyatning iqtisodiy, sinfiy, milliy va madaniy tuzilishi bilan belgilanadi.

5.Davlat funktsiyasi orqali har bir tarixiy bosqichida davlat boshqariladi. Davlat funktsiyasi ichki va tashqi funktsiyalarga bo’linadi. Ichki funktsiyada davlatni ichki vazifalari, tashqi funktsiyada esa tashqi vazifalari amalga oshiriladi. 6.Davlat funktsiyasiga huquqiy shakllar davlatning huquq ijodgarligi va huquqni ijro etish faoliyati kiradi. 7. Davlat funktsiyasi davlatni boshqarishda va majbur qilish usullari orqali amalga oshiriladi.

O’zbekiston davlatining asosiy vazifasi – jamiyatdagi barcha ishtimoiy guruh millat, elat, guruh, tabaqalarning manfaatlarini ifodalab, bozor iqtisodi siyosatiga o’tib, demakratik huquqiy davlat qurishdir. Davlatning ichki sohada asosiy vazifasi ijtimoiy, siyosiy, iqtisodiy va ma'naviy sohalarda turli islohotlar o’tkazib bozor iqtisodi asoslarini yaratishdir. Tashqi vazifasi esa jahondagi barcha davlatlar bilan aloqa qilib, davlatni tashqi sohasiadgi vazifalarini amalga oshirishdir. Davlat funktsiyasi uning ichki sohadagi iqtisodiy, ijtimoiy, madaniy, ma'rifiy, siyosiy va tashqi vazifalaridan kelib chiqadi.

Davlat funktsiyasining turlari Davlat funktsiyasi ichki va tashqi turlarga bo’linadi. Ichki funktsiya qancha kuchli bo’lsa, tashqi funktsiya shunchalik kuchli bo’ladi. Davlatning ichki funktsiyasi uning oldida turgan muhim iqtisodiy, ijtimoiy, madaniy va siyosiy vazifalarni amalga oshiradi. Iqtisodiy sohada tashabbuskorlik va ishbilarmonlik asosida iqtisodni mustahkamlab bosqichma-bosqich bozor siyosatiga o’tishda barcha mulk shakllarini huquqiy tengligini ta’minlash va qo’riqlash. Iqtisodni markazlashtirmaslik, korxona va tashkilotlarning mustaqilligini kengaytirish. Fuqarolarning mehnat qilish, dam olish, ishsizlarga ta’minot berish, ish haqi, pensiyalar va nafaqalarning kafolatlangan eng kam miqdorini joriy qilish. Tabiiy boyliklardan keng foydalanish va atrof muhitni muhofaza qilish kiradi.

Ijtimoiy va ma’naviy sohada amalga oshiriladigan vazifalar-bu barcha insonparvarlik g’oyalariga amal qilishlik. Xalqning ma’naviy va axloqiy pokligini qayta tiklash. Xalqning milliy madaniyatini boyitish, ayniqsa davlat tili bo’lgan o’zbek tilini yanada rivojlantirish. Ijtimoiy adolat qoidalarini ruyobga chiqarish, aholining eng nochor qatlamlarini ijtimoiy himoya qilish va boshqalar. Siyosiy sohada quyidagi vazifalarni amalga oshirish kerak. Xalqning milliy xususiyatlarini hisobga olib, barcha ijtimoiy guruhlar, millat va elatlarning manfaatlariga mos keladigan O’zbekistonda dermokratik huquqiy davlat qurish. Qonun chiqaruvchi, ijro etuvchi va sud hokimyati vakolatlarini ajratish asosida milliy davlatchilikni yaratish, qonuniylik va huquqiy tartibotni mustahkamlash. Bir mafko’ra hukmronligidan voz kechish, turli mafkuralar bo’lishli, demokratiyaning zarur sharti bo’lgan ko’ppartiyaviylikni rivojlantirish. Shu vazifalardan O’zbekiston davlatining ichki funksiyalari kelib chhadi. Iqtisodiy funksiya, madaniy-ma’naviy tarbiyaviy funksiya, turli mulk shakllarini qo’riqlash va mustahkamlsh funksiyasi, moliya nazorat funksiyasi, aholiga ijtimoiy himoya ko’rsatish funksiyasi, aholini ijtimoiy himoya qilish funksiyasi, tabiatni qo’riqlash va ekologik funksiyasi, qonuniylik va huquq tartibotini mustahkamlash funksiyasi, fuqarolarning huquq, burch va erkinliklarini ta’minlash funksiyasi va davlatni idora etishda xalq ommasining ishtiroki va oshkoralikni ta’minlash funksiyalari kiradi.05 2E20 0B 32 16 1819 16 07 2C 1F 190C 1F 101A 1F 09221A0B 241A0F 1B

O’zbekiston Respublikasining tashqi vazifalariga mamlakatni boshqa davlatning hujumidan himoya qilish, tinchlikni mustahkamlash, turli ijtimoiy tuzimdagi davlatlar bilan tinch-totuv yashash, davlatni harbiy qudratini mustahkamlash ishlari kiradi. Davlatning shu vazifalaridan tashqi funksiyaning tubandagi elementlari kelib chihadi. Turli davlatlar bilan tinch-totuv yashash funkfiyasi, xorijiy davlatlar bilan hamkorlik qilish funksiyasi, mamlakatni boshqa davlatlar hujumidan himoya qilish funksiyasi, qurolli kuchlarni takomillashtirish, davlat chegaralarini qo’riqlash va jahonda tinchlikni mustahkamlash ishlariga faol qatnashish funksiyalaridan iborat.

Davlat funksiyalarini amalga oshirish shakllari va usullari Davlat ichki va tashqi funksiyalarini quyidagi shakllar orqali amalga oshiradi: 1 ) Huquqiy normalarni qabul qilish va ularni amalga oshirish orqali. 2 ) Huquqiy bo’lmagan, ya’ni tashkiliy shakllar orqali.

Davlat ichki va tashqi funksiyalarini huquqiy normallar qabul qilish va ularni amalga oshirish orqali bajaradi. O’zbekiston bozor htisodiga o’tish uning iqtisodiy bazasini yaratish va davlat vazifalrini bajarish uchun ko’pgina qonunlar qabul qildi. Chunonchi 1991 yil 19 noyabrda “ Davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirish tug’risida”gi qonun, mulk haqida, banklar va bank faoliyati tug’risida qonun ( 15 fevral 1991 yil ), tadbirkorlik tug’risida, xo’jalik jamiyatlari va shirkatlari tug’risida (9 dekabr 1992 yil), qimmatli qog’ozlar va fond birjasi tug’risida (2 sentyabr 1993 yil ), chet el investitsiyalari va chet el investorlari faoliyatining kafolatlari tug’risidagi qonunlarni (5 may 1994 yil ) qabul qildi. Davlatni tashqi funksiyalari ham tegishli qonunlar qabul qilish orqali amalga oshiriladi.

Davlatning funksiyasini huquqiy normallar qabul qilish va ularni amalga oshirish shakli quyidagi 3 ta huquqiy usullardan iborat: - Huquqiy normallarni bajarish – ya’ni ijro etish usuli. O’zbekistonda davlat organlari , jamoat birlashmalari, mansabdor shahslar va fuqarolar ish faoliyatida huquqiy normallarni bajarib, ularga amal qilib davlatning ichki va tashqi funksiyalarni bajaradi. Masalan, O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 15-moddasiga asosan O’zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi va qonunning ustunligi so’zsiz tan olinadi. Unda davlat, uning organlari, mansabdor shaxslar, jamoat birlashmalari, fuqarolar Konstitutsiya va qonunlarga muvofiq ish ko’radilar deb mustahkamlab qo’yilgan. - Huquqiy normallar bilan jamiyatda kishilar o’rtasidagi ijtimoiy munosabatlarni tartibga solish usuli. Bu usulni amalga oshiruvchi davlatni maxsus huquqni muhofaza qiluvchi organlari- sud, prokratura, ichki ishlar, adliya, milly xavfsizlak xizmati organlari mavjud bo’lib, bular huquqiy normallar bilan davlat organlari, jamoat birlashmalari, mansabdor shaxslar va fuqarolar o’rtasidagi ijtimoy munosabatlarni tartibga solib davlat funksiyalarini amalga oshiradilar.

Davlat funksiyalarini amalga oshirish usullari 1. Ishontirish usuli - bunda davlat barcha fuqarolarini tarbiyalash orqali davlat ishlarini ongli ravishda amalga oshirilishiga erishadi. Bu usulda davlat kishilarni rag’batlantiradi, turli mukofotlar beradi. 2. Majbur qilish usulida intizomiy, ma’muriy, moddiy, jinoiy javobgarliklar belgilanadi. Demak, davlat funksiyalarining amalga oshirish shakli va usullari har bir davrda davlatning mohiyati va belgilaridan kelib chiqadi.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR 1.Karimov I.A. O`zbekiston: milliy istiqlol, iqtisod, siyosat, mafkura.T.1. Toshkent, 1996. 2. Karimov I.A. Bizdan ozod va obod vatan qolsin. T.2.Toshkent, 1996. 3. Karimov I.A. Vatan sajdagoh kabi muqaddasdir. T.3 Toshkent, 1996. 4. Karimov I.A. Bunyodkorlik yulidan T.4. Toshkent, 1996 . 20. I.A.Karimov. Asosiy vazifamiz – Vatanimiz taraqqiyoti va xalqimiz farovonligini yanada yuksaltirishdir. O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi va Senatining qo’shma majlisidagi ma’ruza. ( 27 yanvar 2010 y). Хalq so’zi. 28 yanvar 2010 y. 21 Davlat va huquq nazariyasi. Mualliflar jamoasi. Darslik.– T.: Adolat, 2000. 22. Islamov Z.M. Davlat va huquq: umumnazariy masalalari. – T.: Adolat, 2000.

ETIBORINGGIZ UCHUN RAXMAT

O'xshashlar

Davlat boshqaruvi

Milliy davlat chegaralanish siyosati

Davlat va huquq asosiari

Mahalliy davlat hokimiyati organlari

Yangi milliy davlat tizimining tuzilishi