Ijtimoiy-iqtisodiy xaritalar (kartalar) - Geografiya - Slaydlar

Ijtimoiy-iqtisodiy xaritalar (kartalar)

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

8126.5 KB

Ko'chirib olish

• Mustaqillikdan so’ng mamlakatimizda kartografiya ham boshqa sohalar kabi rivoj lan moqda. O’tgan o’n yil ichida r espublikani 1:1 mln. masshtabli Ekologik kartasi, iqtisodiy kartasi va bir qancha O’zbekiston o’quv kartalari chop etildi. 1999 yilda R espublikamiz Prezidenti farmo y ishi bilan O’zbekiston geografik atlasi yaratildi. Unda R espublikamizdagi katta iqtisodiy o’zgarishlar o’z ifodasini topgan. 2000-2001 yillarda 7, 8, 9-sinflar uchun O’zbekistonning va xorijiy mamlakatlarning ijtimoiy - iqtisodiy o’quv geografik atlaslari yaratildi.

• Kartografik tasvir geografik kartaning negizidir, unda tabiiy va ijtimoiy -iqtisodiy voqea va hodisalar to’g’risida yetarli darajada ma’lumot berilib, ularning tarqalishi, holati, o’zaro aloqasi va rivojlanishi tasvirlanadi. Bu ma’lumotlar geografik kartaning asosini tashkil qiladi. Kartaning mazmuni bir qancha geografik elementlardan tashkil topgan.

Umumgeografik kartaning mazmuni suv ob’ektlari yer yuzasining relefi o’simliklar qoplami tuproq aholi yashaydigan joylar madaniy ob’ektlar ma’muriy chegaralar

• Respublika kartografiyasining rivojlanishida, ayniq sa atlas kartografiyasini rivojlantirishda, respublika ijtimoiy-iqtisodiy kartografiyasining shakllanib, taraq qiy etishida olimlarimiz ning xizmatlari katta . Mamlakatimizda paxtachilik kartografiyasini yaratishda A.Egamberdiev, agrosanoat majmuini kartaga tushirishda A.Bozorboev, tabiatni muhofaza qilish sohasini kar tografiyalashda J.Qoraboev, aholini hududiy joylashishini o’rganishda kosmik suratlardan foydalanish bo’yicha L.G’ulomovaning ilmiy ishlari diqqatga sazovordir. Kartografiyaning eng muhim sohalari bo’lgan baholash va bashorat qilish kartografiyasining shakllanishida T.Qoraboevaning xizmatlari kam emas.

1- rasm. Izoliniya teng chiziqlar usuli (interpolyatsiyada gorizontallar o’tkazilib, ular oralig’i 5 m.).

• O’zbekistonning ijtimoiy-iqtisodiy atlasidagi (2000) bir qancha kartalar, ya’ni «Qishloq xo’jaligi», «Donli ekinlar», «Paxtachilik», «Fermer xo’jaliklari» va boshqa kartalar kariogramma usulida tasvirlangan.

• Ijtimoiy-iqtisodiy kartalarda voqea-hodisalar kartogramma hamda kartodiagramma bilan tasvirlansa mazmuni boyiydi. Umuman mavzuli kartalarda bir va bir qancha usullar ishlatilishi mumkin. Lekin bunda ranglar yaxshi tanlanishi kerak. • Ijtimoiy-iqtisodiy kartalar ham o’z navbatida aholi, iqtisodiyot, madaniyat, siyosiy-ma’muriy maishiy xizmat ko’rsatish kartalari va boshqa turlarga bo’linadi.

Ijtimoiy- Iqtisodiy kartalar Aholi va d emografik kartalar Iqtisodiy Aholining joylanishi va tarqalishi zichligi aholining milliy tarkibi Etno grafiyasi jinsi tug’ilish va o’lim yoshi ishsizlik ishga layoqatligi kartalar tabiiy resurslar va ularni baholash sanoat qishloq xo’jaligi o’rmon xo’jaligi transport dehqonchilik chorvachilik Ichki va tashqi iqtisodiy aloqalar Umum iqtisodiy kartalar Maishiy xizmat maorif fan madaniyat sog’liqni saqlash Savdo v a moliya fizkultura va sport turizm maishiy xizmat kartalar

• 9-sinf uchun mo’ljallangan Dunyoning ijtimoiy va iqitisodiy geografik atlasi (Toshkent, 2000), jahon iqtisodiy geogrfiyasini o’rganishda asosiy qo’llanma bo’lib xizmat qilishi mumkin.

• O’zbekistonning ijtimoiy va iqtisodiy geografiyasi uchun zarur bo’lgan devoriy kartalar tuzilmoqda. Ba’zilari chop etilmoqda. Xorijiy mamlakatlar iqtisodiy geografiyasi uchun iqtisodiy-geografik kartalar, sistemasi zarur, hamma o’quv iqitsodiy kartalar absolyut ko’rsatkichda berilgan bo’lishi kerak.

• Ijtimoiy-iqtisodiy geografiya sohalari bo’yicha chop etil gan atlaslardan “Ittifoqning qishloq xo’jalik atlasi”, “Ittifoq avtomobil yo’llari atlasi”, “Ittifoq xalq xo’jaligi va madaniyati atlasi” laridir

1. Asomov M., Mirzaliev T. Topografiya asoslari va kartografiya. Toshkent: «O‘qituvchi», 1988. 2. Asomov M., Mirzaliev T. Topografiya asoslari va kartografiyadan labaratoriya mashg‘ulotlari. Toshkent: «O‘qituvchi», 1990. 3. Berlyant A.M. Obzor prostranstva: karta informatsiya. M.: «Mыsl», 1986. 4. Berlyant A.M. Kartograficheskiy metod issledovaniya. M.: 1978.Foydalanilgan adabiyotlar:

O'xshashlar

Geografik xaritalar

Umumgeografik va mavzuli kartalar

“MapINFO”da mavzuli kartalar tuzish

Iqtisodiy va ijtimoiy geografiyaning zamonaviy rivojlanishi

Topografik xaritalar va ularning shartli belgilari