logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Geografiya
  4. Andorra davlati

Andorra davlati

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1591 KB
Ko'chirib olish
Mavzu : Andorra davlatiMavzu : Andorra davlati Reja: Reja:  1. 1. Davlat tuzumiDavlat tuzumi  2. Geografiyasi2. Geografiyasi  3. 3. XoXo `` jaligijaligi  4. 4. IqtisodiyotIqtisodiyot ii  5. Aholisi5. Aholisi AndorraAndorra AndorraAndorra  Andorra — mustaqil Andorra — mustaqil suveren davlat. suveren davlat. Fransiya qiroli Karl Fransiya qiroli Karl davridayoq davridayoq mustaqillikka erishgan. mustaqillikka erishgan. O‘sha paytdan to O‘sha paytdan to birinchi konstitutsiya birinchi konstitutsiya qabul qilinguncha qabul qilinguncha Andorra Andorra 1278-yil1278-yil shartnomasida shartnomasida belgilanganidek, belgilanganidek, Fransiya va Seo-de-Fransiya va Seo-de- Urxel shahri. Urxel shahri. (Ispaniya) (Ispaniya) yepiskopining ikki yepiskopining ikki yoqlama protektoratida yoqlama protektoratida (izmida) bo‘ldi. (izmida) bo‘ldi. PoytaxtPoytaxt Andorra la VellaAndorra la Vella AndorraAndorra  AndorraAndorra ( ( kat.kat. AndorraAndorra , , isp.isp. AndorraAndorra , , frans.frans. AndorreAndorre ), Andorra ), Andorra knyazligi — knyazligi — Yevropaning janubi-Yevropaning janubi- g‘arbidagi davlat. g‘arbidagi davlat. Pireney yarim orolida, Pireney yarim orolida, FransiyaFransiya bilan bilan IspaniyaIspaniya oralig‘ida joylashgan. oralig‘ida joylashgan. Maydoni 465 km2, Maydoni 465 km2, aholisi 78 115 kishi aholisi 78 115 kishi (2011). Poytaxti — (2011). Poytaxti — Andorra-la-VelyaAndorra-la-Velya shahri. Rasmiy tili — shahri. Rasmiy tili — katalon tili; maʼmuriy katalon tili; maʼmuriy jihatdan 7 jamoaga jihatdan 7 jamoaga bo‘lingan. Dindorlar — bo‘lingan. Dindorlar — katoliklar. katoliklar. AndorraAndorra CanilloCanillo EncampEncamp Davlat tuzumiDavlat tuzumi 1993-yil1993-yil 14-martdagi umumxalq ovoz berishi natijasida 14-martdagi umumxalq ovoz berishi natijasida maʼqullangan mamlakat birinchi konstitutsiyasiga maʼqullangan mamlakat birinchi konstitutsiyasiga binoan Andorra „parlamentli knyazlik“ hisoblanadi, binoan Andorra „parlamentli knyazlik“ hisoblanadi, unda „xalq suvereniteti tamoyili“ qaror topdi, sobiq unda „xalq suvereniteti tamoyili“ qaror topdi, sobiq hukmdorlar — Fransiya prezidenti bilan Seo-de-Ur-hukmdorlar — Fransiya prezidenti bilan Seo-de-Ur- xel yepiskopiga aniq vakolatli „konstitutsion davlat xel yepiskopiga aniq vakolatli „konstitutsion davlat boshliqlari“ martabasi, jumladan, ularga ichki boshliqlari“ martabasi, jumladan, ularga ichki xavfsizlik va mudofaa, hududiy va chegara xavfsizlik va mudofaa, hududiy va chegara huhuqlari, yuridik sohalarda hamkorlik qilishga oid huhuqlari, yuridik sohalarda hamkorlik qilishga oid xalqaro shartnomalarni tayyorlashda qatnashish xalqaro shartnomalarni tayyorlashda qatnashish huquqi berildi. Qonun chiqaruvchi oliy organ — huquqi berildi. Qonun chiqaruvchi oliy organ — Bosh kengash — 28 deputatdan iborat bir palatali Bosh kengash — 28 deputatdan iborat bir palatali parlament. Ijroiya hokimiyat oliy organi — Ijroiya parlament. Ijroiya hokimiyat oliy organi — Ijroiya ken-gash (hukumat). ken-gash (hukumat).  Sharqiy pereneyda, Sharqiy pereneyda, FransiyaFransiya va va IspaniyaIspaniya o'rtasida joylashgan o'rtasida joylashgan YevropaningYevropaning bu mitti bu mitti davlatining dengizga chiqish yo'li singari davlatining dengizga chiqish yo'li singari qurolli kuchlari xam yo'q. Lekin tazyiqqa qurolli kuchlari xam yo'q. Lekin tazyiqqa uchraganida, uchraganida, FransiyaFransiya va va IspaniyadanIspaniyadan tashqari NATO kuchlariga xam ishonsa tashqari NATO kuchlariga xam ishonsa bo'ladi.bo'ladi. GeografiyasiGeografiyasi  Andorra Pireneyning janubiy yon Andorra Pireneyning janubiy yon bag‘rida, Valira daryosi (Ebro bag‘rida, Valira daryosi (Ebro havzasi) va uning irmoqlari havzasi) va uning irmoqlari vodiysida joylashgan. vodiysida joylashgan. Muzliklardan hosil bo‘lgan ko‘llar Muzliklardan hosil bo‘lgan ko‘llar bor. Iqlimi subtropik, yiliga 1000bor. Iqlimi subtropik, yiliga 1000 —2000 mm yog‘in yog‘adi. —2000 mm yog‘in yog‘adi. Tog‘lari dub, buk va archa-pixta Tog‘lari dub, buk va archa-pixta o‘rmonlari bilan qoplangan, o‘rmonlari bilan qoplangan, baland alp va alp o‘tloqlari bor baland alp va alp o‘tloqlari bor XoXo `` jaligijaligi  Andorra xo‘jaligining asosiy tarmoqlari — Andorra xo‘jaligining asosiy tarmoqlari — qo‘ychilik va dehqonchilik. Arpa, jav-dar, qo‘ychilik va dehqonchilik. Arpa, jav-dar, kartoshka, sabzavot, uzum, tamaki kartoshka, sabzavot, uzum, tamaki yetishtiriladi. Oziq-ovqat sanoatining yetishtiriladi. Oziq-ovqat sanoatining kichikroq korxonalari, GESlar, xunar-kichikroq korxonalari, GESlar, xunar- mandchilik ustaxonalari bor. Chet el turizmi mandchilik ustaxonalari bor. Chet el turizmi katta daromad keltiradi. Andorradan chetga katta daromad keltiradi. Andorradan chetga jun, pista ko‘mir chiqariladi, chetdan oziq-jun, pista ko‘mir chiqariladi, chetdan oziq- ovqat va sanoat mollari keltiriladi. Aholi jon ovqat va sanoat mollari keltiriladi. Aholi jon boshiga ichki yalpi mahsulot 15 ming AQSh boshiga ichki yalpi mahsulot 15 ming AQSh dollariga to‘g‘ri keladi. dollariga to‘g‘ri keladi. Ijtimoiy sohaIjtimoiy soha  Maktab taʼlimi — fransuz yoki ispancha Maktab taʼlimi — fransuz yoki ispancha tizimda[5]. „Diari d’Andorra“— katalon tizimda[5]. „Diari d’Andorra“— katalon tilidagi kundalik gazetasi, 1991-yilda asos tilidagi kundalik gazetasi, 1991-yilda asos solingan. „Poble Andorra“ („Andorra solingan. „Poble Andorra“ („Andorra xalqi“) — katalon tilidagi haftanoma, 1974-xalqi“) — katalon tilidagi haftanoma, 1974- yilda asos solingan. „Andorra radiosi“ 1984-yilda asos solingan. „Andorra radiosi“ 1984- yildan buyon ishlaydi. „Antenna-7“ deb yildan buyon ishlaydi. „Antenna-7“ deb nomlangan xususiy telekompaniya ham nomlangan xususiy telekompaniya ham mavjud. Muzey, kutubxona, qadimgi mavjud. Muzey, kutubxona, qadimgi hujjatlar arxivi, arab (8—10-asrlar) va hujjatlar arxivi, arab (8—10-asrlar) va roman (12— 16-asrlar) meʼmorligi obidalari roman (12— 16-asrlar) meʼmorligi obidalari bor. Muomalada — fransuz franki va ispan bor. Muomalada — fransuz franki va ispan peseti. peseti. IqtisodiyotIqtisodiyot ii  YIMning 80 %i turizm sohasiga toʻgʻri YIMning 80 %i turizm sohasiga toʻgʻri keladi. Andorraga yiliga 9 mln turist keladi. keladi. Andorraga yiliga 9 mln turist keladi. Iqtisodiyotning boshqaruvida davlatning Iqtisodiyotning boshqaruvida davlatning roʻli juda past darajada va kichik biznes va roʻli juda past darajada va kichik biznes va xususiy tadbirkorlik qoʻllab quvvatlanadi. xususiy tadbirkorlik qoʻllab quvvatlanadi. Iqtisodiyotda bank sektori katta rol Iqtisodiyotda bank sektori katta rol oʻynaydi. Andorrada qishloq xoʻjaligi juda oʻynaydi. Andorrada qishloq xoʻjaligi juda past rivojlangan, chunki, yerning atigi 2 %i past rivojlangan, chunki, yerning atigi 2 %i qayta ishlashga yaroqlidir. Qishloq xoʻjaligi qayta ishlashga yaroqlidir. Qishloq xoʻjaligi sohasida aholining 1 %i band. Andorrada sohasida aholining 1 %i band. Andorrada kartoshka va tamaki yetishtiriladi. Temir kartoshka va tamaki yetishtiriladi. Temir rudalari koni, svinets, gidroenergetika rudalari koni, svinets, gidroenergetika resurslari, hamda mineral suv va oʻrmon resurslari, hamda mineral suv va oʻrmon resurslariga ega[ resurslariga ega[  Kuchli tomonlari: iqtisodning asosi — turizm. Bank Kuchli tomonlari: iqtisodning asosi — turizm. Bank sistemalarining yuqori jihatdan mahfiy hisoblanadi. sistemalarining yuqori jihatdan mahfiy hisoblanadi. Eksportga qishloq xoʻjaligi mahsulotlaridan: don, Eksportga qishloq xoʻjaligi mahsulotlaridan: don, kartoshka va tamakini chiqaradi. kartoshka va tamakini chiqaradi.  Zaif tomonlari: Fransiya va Ispaniya davlatning iqtisodiy Zaif tomonlari: Fransiya va Ispaniya davlatning iqtisodiy siyosatini belgilab beradi. Ishlab chiqarish mahsulotlarini siyosatini belgilab beradi. Ishlab chiqarish mahsulotlarini va xom-ashyo importiga bogʻlanib qolgan. va xom-ashyo importiga bogʻlanib qolgan.  Eksport: $148.7 million (2005). Eksport hamkorlari: Eksport: $148.7 million (2005). Eksport hamkorlari: Ispaniya 59.5 %, Fransiya 17.0 % (2006). Ispaniya 59.5 %, Fransiya 17.0 % (2006).  Import: $1.879 mlrd (2005). Import — hamkorlari: Ispaniya Import: $1.879 mlrd (2005). Import — hamkorlari: Ispaniya 53.2 %, Fransiya 21.1 % (2006). 53.2 %, Fransiya 21.1 % (2006).

O'xshashlar

Iroq davlati
Gvatemala davlati
Yaman davlati
Chili davlati
Marokash davlati