Ўлчамлар занжирини хисоблаш - Fizika - Slaydlar

Ўлчамлар занжирини хисоблаш

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

571.7177734375 KB

Ko'chirib olish

1. Ўлчам занжирларининг схемасини тузиш. 2. Беркитувчи звенонинг ёйилиш майдонини (допускини) ҳисоблаш. 3. Беркитувчи звенонинг ёйилиш майдонини (допускини) ҳисоблаш.Режа: Мавзу: Ўлчамлар занжирини хисоблаш www.arxiv.uz

1-расм. Ўлчам занжирларининг турлари 2-расм. Ясси ўлчам занжирини чизиқли ўлчам занжирига келтириш 3-расм. Ўлчам занжирларини тузиш 4-расм. Амалий ҳисоблашларда ўлчамларнинг ёйилиш эгри 5-расм. Гаусс симметрик эгри чизиғи ёйилиш майдони ўртасининг координатаси Е c  0 ва тўпланиш марказининг координатаси Е m А 0 www.arxiv.uz

Ўлчам занжирлари ва звенолари. Ўлчам занжири деб, алоҳида деталларнинг ёки йиғма бирликларнинг бир нечта деталлари сиртларининг ва ўқларининг ўзаро жойлашишини аниқловчи, берк контур бўйича жойлашган ўлчамларнинг йиғиндисига айтилади (1-расм, а). Конструкторлик ўлчам занжири маҳсулотдаги деталларнинг сиртлари ёки сиртларининг ўқлари ора-сидаги масофани ёки нисбий бури-лишни аниқлайди (1-расм, б-г). Технологик ўлчам занжири ишлов бериш ёки йиғиш операциясини бажаришда, дастгоҳни созлашда ёки операциялараро ўлчамлар ёки қўйимларни ҳисоблашда буюмнинг сиртлари ора Одатда, беркитувчи (бошланғич) звенонинг ўлчами деталнинг чизмасида кўрсатилмайди. Йиғиш ўлчам занжирларида тўғри ёки бурчак ўлчамлари беркитувчи звено бўлиши мумкин ва уларни техник шартларда кўрсатиб ўтилади. Ўлчам занжирининг ташкил этувчи звеноси ўсиб бориши билан беркитувчи звено ҳам ўсиб борса, бундай ташкил этувчи звенони ўсиб борувчи звено деб аталади ва белги билан белгиланади. Ташкил этувчи звенонинг ўсиб бориши билан беркитувчи звено камайиб борса, бундай ташкил этувчи звенони камаювчи звено деб аталади ва билан белгиланади.сидаги масофани аниқлайди (1-расм, д). Ўлчам занжирларининг схемасини тузиш. www.arxiv.uz

Ўлчамларнинг жойлашишига қараб ўлчам занжирлари қуйидагиларга бўлинади: чизиқли ўлчам занжирлари, бурчакли ўлчам занжирлари, ясси ўлчам занжирлари, фазовий ўлчам занжирлари (фазовий бўлмаган текисликларда звенолар жойлашган). 2-расмда ясси ўлчам занжирлари келтирилган. Қўйилган масалага қараб, ўлчам занжирининг беркитувчи (бошланғич) звеноси аниқланади. Одатда, икки сирт (уларнинг ўқи) орасидаги масофа ёки уларнинг нисбий бурилиши беркитувчи звено бўла олади. Ўлчам занжирларининг схемасини тузишда беркитувчи звено билан чегарадош бўлган сиртларнинг биридан бошланади ва беркитувчи звенонинг иккинчи чегарадош бўлган сиртигача давом этади. Технологик ўлчам занжирларида беркитувчи звено қилиб одатда, хомакига ишлов бериш учун қолдирилган қўйим қатлами олинади. Ўлчам занжирларини ҳисоблаш. Ўлчам занжирларини ҳисоблашнинг мақсади қуйидаги иккита масалалардан бирини ечишдир. www.arxiv.uz

Беркитувчи звенонинг ёйилиш майдонини (допускини) ҳисоблаш. Тескари (текширувчи) масалани ечишда ўлчам занжирининг А 0 беркитувчи звеносининг номинал ўлчамларини ташкил қилувчи А i звеноларнинг номинал ўлчами билан боғлиқлигини ифодаловчи тенгламадан фойданилади ёки ҳар қандай сондаги звеноли чизиқли ўлчам занжири учун умумий кўринишда қуйидагича ифодалаш мумкин: бу ерда m -умумий звенолар сони (беркитувчи звено ҳам киради); n - ўсувчи звенолар сони. www.arxiv.uz    4 1 3 2 0              1 2 1 2 1 0                         m n n n

Эҳтимоллик усули билан беркитувчи звенонинг ёйилиш майдонини (допускни) ҳисоблаш (тескари масала). Беркитувчи звено ўлчамининг ёйилиш майдони  0 ёки унинг допуски ТА 0 қуйидагича аниқланади: бу ерда t – тавакаллик (ҳимоялаш) коэффиценти, беркитувчи звенонинг ўлчам допуски чегарасидан четга чиқиш эҳтимоллигини характерлайди (тақсимланишнинг меъёрланган параметри). Амалий ҳисоблашда ёйилиш майдони  чегараланади деб қабул қилинади ва бу чегара ўрта квадратик катталик  га боғлиқ ҳолда  t  га тенг қилиб олинади (3-расм). Ўлчамларнинг допуск чегарасидан чиқиш эҳтимоллиги 0,27 фоизни ташкил қилиб, беркитувчи звенонинг ўлчамлари нормал тақсимланиш қонунига тўғри келса, tқ3 деб қабул қилинади. Амалий жиҳатдан бундай ҳолда 1000 дона деталга ишлов берилса 3 донаси яроқсиз бўлиши мумкин www.arxiv.uz       1 1 0 0 m i i TA t TA 

Ўлчам занжирларини ҳисоблашда формула ўрнига қуйидаги ифода ишлатилади Одатда, беркитувчи звено ўлчамларининг ёйилиш эгри чизиғи Гаусс қонунига бўйсунувчи симметрик шаклга эга бўлади (5-расм). Ташкил этувчи звенолар ўлчамлари A i симметрик равишда жойлашган бўлса, беркитувчи звенонинг ёйилиш майдони ўртасининг координатаси Е c 0 ва допуск майдони ўртасининг координатаси Е с А 0 ) формула орқали аниқланади, сўнг беркитувчи звенонинг чекли четга чиқишининг қийматларини ) формулаларга асосан қуйидагича ҳисобланади: ESA 0 қ E m A 0 +  0 /2 EJA 0 қ E m A 0 -  0 /2 Ташкил этувчи звеноларнинг допускларини ҳисоблаш. Ўлчам занжирларининг ташкил этувчи звенолари ўлчамларининг допускларини эҳтимоллик усулида ҳисоблаш уларни минимум ва максимумга ҳисоблаш усулидаги каби аниқланади. Уларнинг бир-биридан фарқи, асосан арифметик қўшиш ўрнига геометрик қўшиш қўлланилади. www.arxiv.uz     1 m 1 i 2 i 0 TA 2 1 , 

Ҳисоблаш ташкил этувчи звеноларнинг ўртача допускини аниқлашдан бошланади. Бу ҳолда максимум ва минимумга ҳисоблаш усулида қўлланадиган формула ўрнига қуйидаги формуладан фойдаланилади Агар ҳисоблаш натижасига кўра ташкил этувчи звенолар ўлчамларининг ўртача аниқлиги IT11 ёки IT12 квалитетга тўғри келса, тўлиқсиз ўзаро алмашинувчанлик усули ушбу ўлчам занжирини ҳисоблаш учун қабул қилинади ва ҳисоблаш натижасида аниқланган квалитет ростловчи звенодан ташқари барча ташкил этувчи звенолар ўлчамларининг допускларини белгилаш учун асос бўла олади. Агар ҳисоблаш натижасида ташкил этувчи звенолар ўлчамларининг ўртача аниқлиги IT7-IT9 квалитетларга тўғри келса, тўлиқсиз ўзаро алмашинувчанлик усули бўйича беркитувчи звенонинг талаб даражасидаги аниқлигига эришиш имконияти бўлмайди ва ростлаш ёки созлаш усулларини қўллаш зарурияти туғилади. Аввал таъкидлаб ўтганимиздек, ростловчи звенони тайёрлаш ва ўлчашда технологик жиҳатдан қийинчилик туғдирмайдиган, энг катта номинал ўлчамга эга бўлган звенони танлаш тавсия этилади. Ростловчи звено ўлчамининг допуски қуйидагича аниқланади: www.arxiv.uz) 1 2, 1( 0   m TA T ур      2 m 2 i 2 i 2 i p TA TA TA

Адабиётлар 1. Справочник технолога машиностроителя, в 2-х томах, М, «Машинастроение», 1985 г. 2. Данилевский В.В., Ю.И. Гельфгат Ю.И. Лабороторнўе работў и практические занятия по технологии машиностроения, М., «Вўсшая школа», 1988 г. 3. Халиқбердиев Т.У., Абдуллаханов Н.С., Алиқулов Д.Е. Машинасозлик технологияси асослари, маърузалар матни, ТДТУ, 2000 й 4. Омиров А.Й., Машинасозлик технологияси асослари, маърузалар матни, НамМПИ, 1999 й. 5. Қаюмов А.Х. Тармоқ машинасозлик технологияси (1-қисм), маърузалар матни, НамМПИ, 1999 й. 6. Қаюмов А.Х. Тармоқ машинасозлик технологияси (2-қисм), маърузалар матни, НамМПИ, 2000 й. 7. Горошкин А.К. Приспособления для металлорежуҳих станков, справочник, М., «Машиностроение», 1979 г. 8. Ковшов А. М. Технология машиностроения. Машиностроение, 1987 г., 320 с. 9. Омиров А. Ю., Шипачёв А. М., Расчёт и оптимизация технологических размернўх цепей. Наманган - 1991 г., 82 с. www. energu. bmstu. ru, www. mashin. ru. www.arxiv.uz

O'xshashlar

Пўлат фермаларни конструкциялаш ва хисоблаш асослари

Азимут бурчаги ва киялик масофани улчовчи радионавигацион тизим

Силжиш

Zamonaviy issiqxona tizimi

Termodinamikaning birinchi qonuni