logo

Қисқа қувурларни гидравлик ҳисоблаш, гидравлик жиҳатдан энг қулай диаметр. Узун қувурларга доир масалалар ечиш

Yuklangan vaqt:

26.07.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

7086.28125 KB
Қисқа қувурларни гидравлик ҳисоблаш, гидравлик жиҳатдан энг қулай диаметр. Узун қувурларга доир масалалар ечиш Такрорлаш учун саволлар  Қувурларда энергияни йўқолиши турлари;  Қувурлардаги оқимнинг ҳаракат режимлари;  “ Калта” ва “Узун” қувурлар тушунчаси;  Турбулент ҳаракат режимининг қандай соҳалари мавжуд. Узун қувурлар деб қувурларни гидравлик ҳисоблашда напорнинг йўқолиши фақат узунлик бўйича инобатга олинган қувурларга айтилади. Бундай қувурларда маҳаллий қаршиликларда йуқолган напор миқдори умумий йўқолган напордан 10% дан камни ташкил қилади. Узун қувурларга сув таъминоти, нефть қувурлари, насос қурилмасининг ҳайдовчи қувурлари ва ҳ.к. мисол бўлиши мумкин. Узун қувурлар Узун қувурлар тизимига амалиётдан мисоллар Қарши насос станциясининг напорли қувури Узун қувурлар тизимига амалиётдан мисоллар Сариқўрғон насос станцияси напорли қувури Асосий ҳисоблаш формулалари 1. Д. Бернулли тенгламаси: 2. Қувур узунлиги бўйича йўқолган солиштирма энергияни ҳисоблаш формуласи: Дарси-Вейсбах формуласи. бу ерда: λ – гидравлик ишқаланиш коэффициенти; ;  ;  Узун қувурлар гидравлик ҳисоби   =  Ω �� , Ω �� ≫ ��  - А ва Б резервуарлардаги суюқлик сатҳларининг юзаси;  1-расм. Узун қувурлар тизими ϑ I = 0; ϑ II =0; ϑ I = 0; ϑ II =0; Узун қувурларнинг гидравлик ҳисоби�� + р а �� + 0 = 0 + �� а �� + 0 + h ��   �� �� = �� �� = ��   Аниқланган ҳадларни Д.Бернулли тенгламасига қўйиб: �� = h ��  Суюқлик сатҳларининг фарқи йўқолган солиштирма энергияга тенг: (1)I-I кесим учун II-II кесим учун ϑ I = 0;р I = р а ; Z I =Н; Z II =0; р II =р а ; ϑ II =0; Бернулли тенгламасидаги ҳадлар ( 1-расм ): (2) Дарси-Вейсбах формуласи:�� = �� ��   ;  Н = �� 2 ���� �� 2 �� 2 ��   �� = �� 2 ���� �� 2   Н = �� �� 2 ��   ( 4 ) ифода узун қувурларни ҳисоблаш формуласи. - қувурнинг солиштирма қаршилиги;бу ерда: Узун қувурларнинг гидравлик ҳисоби (3) (4)  Турбулент ҳаракат режимида А. Альтшуль формуласи:�� = 0,11 ( ¯�� + 68 ���� ) 1 4 = 0,11 ¯�� 1 4 ( 1 + 68 ¯�� ���� ) 1 4 = �� кв к ��   �� к в = 0,11 ¯�� 1 4   к �� = ( 1 + 68 ¯�� ���� ) 1 4   (5) (6 ) �� = �� 2 ���� �� 2  Қувурнинг солиштирма қаршилиги: (7)= 9,81   �� = 0,0827 �� �� 5   Δ = �� Δ   0,785;   �� = �� ( ���� ; Δ )   - Шифринсон формуласи; Қувурнинг солиштирма қаршилиги:А = �� 2 ���� �� 2 = �� кв к �� 2 ���� �� 2 = к �� А кв    А кв = �� кв 2 ���� �� 2 = 0,0827 �� кв �� 5   (8 ) (8) формулани (4) формулага қўйиб, қуйидаги ифодага келамиз: Н = к �� �� кв �� 2 ��   Н = �� �� 2 �� ;   (9) УЗУН ҚУВУР ҲИСОБИ Берилган: Участкаларнинг узунликлари – , , , , , . Нуқталардаги сув сарфлар – . Нуқталарнинг жойлашиш баландлиги – , , , , , Топиш керак: Магистрал қувурларнинг диаметрларини ва сув минорасининг баландлигини аниқлаш, пеьзометрик чизиқларини қуриш.  1-расм. Тармоқланувчи узун қувурлар тизими Магистрал тармоқ қувурларининг лойиҳавий ўлчамларини танлашда қуйидаги шартларга асосланади: 1. Истъемолчининг талабидаги сув сарфини ўтказиши керак; 2. Гидравлик энг қулай диаметр бўлиши керак; 3. Иқтисодий самарадор диаметр бўлиши керак. 2-расм. Магистрал қувурлар тизими Ечиш: 1. Участкалардаги сув сарфлари аниқланади.   2. Қувурнинг ҳисобий диаметри қуйидаги формуладан аниқланади. бу ерда: Q -cув сарфи; -қувурдаги оқим тезлиги.  Сув таъминоти тизимида оқимнинг тезлигини дастлаб м/с қийматида лойиҳалаш тавсия этилади. Тавсия этилган мазкур тезлик асосида гидравлик қулай ҳамда иқтисодий самарадор қувур диаметрини аниқлаш имконига эришилади.   3. Аниқланган ҳисобий диаметрга яқин бўлган стандарт (d ст ) қийматлар 1-жадвалдан танлаб олинади. Танлаб олинган стандарт диаметрлар асосида қувурларнинг кўндаланг кесим юзаси ва оқим тезлиги қуйидагича аниқланади.    4. Пьезометрик чизиқларини қуришда узун қувурлардаги йўқолган напорни аниқлаш формуласидан фойдаланилади. бу ерда: А -солиштирма қаршилик; Q - сув сарфи; - қувур узунлиги. бундан нинг қиймати Шевелев жадвалидан олинади (1-жадвал). Агар қувурдаги оқим тезлиги ϑ≥ м/с бўлса, квадрат қаршилик соҳасига тўғри келади ва бўлади. Агар қувурдаги оқим тезлиги м/с бўлса, нинг қиймати қуйидаги формула орқали аниқланади. 5. Сув минорасининг баландлигини қуйидагича аниқланади: Ҳисоблаш ишлари жадвалда олиб борилади.  d cт , мм A kv , с 2 /м 6 Изох 50 3686 A kv =0,001735/d 5,3 , с 2 /м 660 2292 75 929.4 80 454.3 100 172.9 125 76.36 150 30.65 175 20.79 200 6.954 250 2.197 300 0.8466 350 0.3731 400 0.1359 450 0.09928 500 0.05781 – жадвал (Шевелев жадвали, Пўлат қувур, ГОСТ 10704 – 63) Н у қ т а л а р О тм етк а л а р У ч а стк а л а рl, м Q, л/с d ҳ , мм d ст , мм ω, м 2 ϑ, м/с к v A kv , с 2 / м 6 H, м Н р , м A 0                     9,89     AB 350 49,5 0,251 0,250 0,0491 1,01 1,03 2,197 1,93   B 0                     7,96     BC 300 34,5 0,210 0,200 0,0314 1,10 1,01 6,954 2,52   C 0                     5,44     CD 200 15 0,138 0,125 0,0123 1,22 1,00 76,36 3,44   D 0                     22 – жадвал. Магистрал қувурни ҳисоблаш жадвали 6. Аниқланган натижалар асосида магистрал қувурлар учун пьезометрик чизиқлар қурилади. 3-расм. Босимли сув минораси ва пьезометрик напор чизиқлари Фойдаланилган адабиётлар: 1. А. Арифжанов, Қ. Раҳимов, А. Ходжиев «Гидравлика» - Тошкент, 2016й. 2. К.Ш.Латипов, А.Арифжанов, Х.Кадиров, Б.Тошов «Гидравлика ва гидравлик машиналар», Навоий. Алишер Навоий, 2014 й. 3. Melvyn Kay, Practical Hydraulics (Taylor & Francis 2 Park Square, Milton Park, Abingdon, Oxon OX14 4RN ) 2008.-253 pages 4. John Fenton A First Course in Hydraulics (Vienna University of Technologiy, Austria ), 2012. -120 pages 5. А.Арифжанов, П.Н.Гурина. Гидравлика. -Ташкент. ТИМИ, 2011г. 6. www.gidravlika-obi-life.zn.uz