Demokratiya va axloq Genezisi va zamonaviy muammolari - Falsafa - Slaydlar

Demokratiya va axloq Genezisi va zamonaviy muammolari

Yuklangan vaqt:

02.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1339.029296875 KB

Ko'chirib olish

O'ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O'RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI MIRZO ULUG’BEK NOMIDAGI O’ZBEKISTON MILLIY UNIVERSITETI _____________________________________ DEMOKRATIYA VA AXLOQ : GENEZISI VA ZAMONAVIY MUAMMOLARI _______________– Falsafa (sohalari bo’yicha) Magistr darajasini olish uchun yozilgan DISSERTATSIYA Ilmiy rahbar: f.f.n., prof. __________________

Dissertatsiya mavzusi: Demokratiya va axloq : Genezisi va zamonaviy muammolari Dissertatsiya 3 bob, 6 ta paragraf, xulosa hamda foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxatidan iborat. Magistrlik dissertatsiyasining umumiy hajmi ____ sahifadan iborat.

1 2 3 4 5Magistrlik dissertatsiyasi mavzusining asoslanishi va uning dolzarbligi: ijtimoiy mas’uliyatni to‘g‘ri his etadigan, barkamol avlodni tarbiyalash Yangi O‘zbekistonda “ Davlat - inson uchun ” tamoyili inson huquqlarini rag‘batlantirish, himoya qilish va ularga amal qilish inson qadri va manfaatlari, huquq va erkinliklarini ta’minlash milliy, axloqiy qadriyatlarimizni umumbashariy taraqqiyot tamoyillari bilan bog‘liq jihatlarini ilmiy asoslash

PredmetObyekt Tadqiqot mavzusining obyekti va predmetiG’arb va sharq demokratiyasi axloqiy tamoyillaridan iborat Demokratiya va axloq: genezisi va zamonaviy muammolari hamda demokratik axloqiy munosabatlar fenomeni

Tadqiqot maqsadi va vazifalari Mazkur dissertatsiyaning maqsadi mutafakkirlar asarlaridagi demokratiya va axloqqa oid qarashlarni o‘rganib, ulardagi umumiy, bir-biriga o‘xshash va farqli jihatlarini topishdan iborat. Bu esa o‘z navbatida ularning falsafiy-axloqiy qarash - larini chuqurroq o‘rganish va undagi ma’no mohiyatini teranroq anglash, shu bi - lan birga o‘sha davr, ya’ni O‘rta asrlardagi axloqiy ruhiyatni tushunish imkonini beradi. demokratiya va axloqning tarixiy- nazariy talqinlarini tahlil qilish demokratiya va axlo - qning milliy mentalitet bilan aloqadorlik xususiyatlarini o‘zaro o‘xshash va farqli jihat - larini gnesologik za - minlarini ko‘rsatib berish shaxs ma’naviy faoliyatida demokratiya va axloqning namoyon bo‘lish xususiyatlarini tahlil qilish

- Demokratiya va siyosiy axloq muvozanati bilan bog‘liq muammolar, uning o‘zaro munosabati, rivojlanish tendensiyalari axloq falsafasi nuqtai nazaridan asoslangan; - “demokratiya va axloq muvozanati”, “demokratik axloq" tushunchalarining mohiyati ijti - moiy-axloqiy nuqtai nazaridan o‘rganilgan; - demokratiya va axloq munosabatiga doir muqobil qarashlar va ularning xususiyatlari tahlil etilgan; - demokratik axloq muvozanatini ta’minlashda milliy va umuminsoniy axloqiy qadriyat - larning o‘rni ochib berilgan; - milliy davlatchilik tajribalar, ijtimoiy tanazzul va yuksalishga olib kelgan siyosiy jaray - onlar siyosiy axloq nuqtai nazaridan yoritilgan; - milliy ruhiyatning demokratiyaga ta’siri va namoyon bo‘lish jarayonlari o‘rganilgan; - demokratiya va axloq munosabatining jamiyat va shaxs faoliyatiga ta’siri asoslangan; - hokimiyatni modernizatsiyalashning demokratik-axloqiy mezonlari, ularni ta’minlovchi mexanizmlar, tashkiliy omillarning mohiyati ochib berilgan;global taraqqiyotning axloqiy muammolari o‘rganilgan va ularning siyosiy-falsafiy tahlili amalga oshirilgan; - demokratik axloqning nazariy hamda amaliy asoslarini rivojlantirishga qaratilgan tahlil, xulosa va tavsiyalar ishlab chiqilgan. Tadqiqotdagi natijalarning ilmiy jihatdan yangilik darajasi

Tadqiqot natijalarining nazariy va amaliy ahamiyati millatning salohiyati xalqning milliy qadriyatlarga amal qilib yashash madaniyati demokratiyaning axloqiy qadriyat - larga asoslanishi jamiyatda adolat g‘oyalarining qaror topishi imkoniyat - larini yaratadi.

MUAMMONI TADQIQ ETISH UCHUN DISSER - TATSIYA ISHIMIZNI QUYIDAGI BOBLARGA BO'LIB CHIQDIK 1 2 3 DEMOKRATIYA VA AXLOQNING IJTIMOIY-FASAFIY RIVOJLANISH TARIXI 1.1-§. Qadimgi dunyo va keyingi davrlarda axloq qoidalariga umumiy nuqtai nazar 1.2-§. Demokratiya va axloq konsepsiyasi va uning davlatchilik instituti sifatida rivojlanish bosqichlari DEMOKRATIYANI RIVOJLANTIRISHDA AXLOQ VA HUQUQNING DIALEKTIKASI 2.1-§. Axloqning genezisi va evolyutsiyasida inson huquqlari haqidagi g‘oyalar 2.2-§ Demokratiyaning axloqiy jihatlari DEMOKRATIYA VA AXLOQNING MA’NAVIYAT TIZIMIDAGI TARBIYAVIY AHAMIYATI 3.1-§. Yoshlar tarbiyasida huquqiy, axloqiy va siyosiy madaniyatning uzviy aloqadorligi 3.2-§. O‘zbekistonda demokratiya va axloqning zamonaviy muammolari va yechimlar

I BOB. DEMOKRATIYA VA AXLOQNING IJTIMOIY- FALSAFIY RIVOJLANISH TARIXI Axloqning kelib chiqishi muammosi, yanada kengroq mavzu - axloq tarixi va in - soniyatning axloqiy rivojlan - ish qonuniyatlari bilan bevosita va bilvosita aloqada bo‘lib, madaniyat tarixi bilan aloqada bo‘lib, umumiy fal - safiy xususiyat kasb etadi. Undan tashqari demokratiyaning tahlili bir qancha xulosalarga olib keladi:

Birinchidan, siyosiy fanlarda uzoq vaqtlardan beri davlat va fuqarolik jamiyati ajratilmasdan, sinonim tarzida qo‘llanilib kelingan. Birok, jamiyatdagi turli sohalar bir-biridan ajralib davlatning qattiq nazoratidan ozod bo‘la boshlagan, o‘z huquq va erkinliklariga ega bo‘lgan mustaqil shaxs alohida ahamiyat kasb eta boshlagan davr, ya’ni XVII asrga kelib tarixiy taraqqiyotdagi ikki tenden - siyani muvozanatlashtirish dolzarb ahamiyatga ega bo‘la boshladi. Ikkinchi talqinda, fuqarolik jamiyati g‘arb madaniyatining hodisasi, aniq-tarixiy shaklga ega bo‘lgan g‘arb tamaddunini namoyon etadi. Uchinchidan, zamonaviy siyosatshunoslikka oid talqinga ko‘ra, fuqarolik jamiyati hokimiyatga alo - qador bo‘lmagan aloqalar va tuzilmalarning ko‘p pog‘onali va murakkab tizimidir.

II BOB. DEMOKRATIYANI RIVOJLANTIRISHDA AXLOQ VA HUQUQNING DIALEKTIKASI Mamlakatda adolat tamoyillari amal qilishi, barqarorlik hukm surishi uchun uch sub’ektning, ya’ni davlat, jamiyat va fuqarolarning o‘zaro munosabatlar - idagi qonuniylik asos bo‘ladi. Boshqacha aytganda, ana shu uch sub’ekt — davlat, jamiyat va inson munosabatlarida uyg‘unlikka, ularning manfaatlari bir-biriga mos kelishiga erishilsagina, ota-bobolarimiz orzu qilgan adolatli jamiyat barpo bo‘ladi. Bunday oliy maqsadga erishishimizning asosiy omili har bir fuqaroning mustaqil huquqiy tafakkurga ega bo‘lishi, demokratik o‘zgarishlarni, islohotlarni qalban his qilishi va unda bevosita ishtirok etishi, pirovardida huquq ularning kundalik amallariga aylanib ketishi bilan izohlanadi.

Aynan huquqiy demokratik davlat barpo etishning umumiy tamoyili ham qonun - larga qat’iyan rioya etish: bunda avvalo, davlat organlari va mansabdor shaxslarn - ing fuqarolarning huquq va erkinlarini hi - moya qilishni ta’minlash bo‘lsa, ikkinchi - dan, fuqarolarning o‘zlari tomonidan qo - nun hujjatlariga qat’iyan rioya qilishlaridir. Qabul qilinayotgan qonunlar, unda mus - tahkamlanayotgan huquq va erkinliklar, burchlarni har bir fuqaro mustaqil tarzda amalga oshira olsin va islohotlarda faol ishtirok etsin. Ana shundagina, yuksak huquqiy madaniyatga erishiladi. O‘zbekiston istiqlolning ilk kunlaridanoq kela - jagi buyuk huquqiy demokratik, erkin fuqaro - lik jamiyati, adolatli davlat qurishni o‘z oldiga maqsad qilib qo‘ydi. Zero, qabul qilingan qo - nunlar, Farmon va qarorlar mohiyatiga ham aynan ana shu tamoyil singdirildi. Huquqiy demokratik davlat sari tashlangan har bir qadam har bir fuqaroning, har bir oilaning huquqiy madaniyatini shakllantirish, huquqiy tarbiyaning qanday olib borilishi bilan bevosita bog‘liq, albatta. Hozirgi paytda mam - lakatimizda olib borilayotgan huquqiy islohot - lar, qonunchilik jarayonlarining jadal kechay - otganligini nazarda tutib, aholini yuridik ma’lumotlardan yetarli darajada xabardor qilib borish lozim.

Keyingi yillarda dunyo ijtimoiy-siyosiy lug‘atida “Yangi O‘zbekiston” atamasi paydo bo‘ldi. Buni Prezidentimiz Shavkat Mirziyoevning uzoqni ko‘zlagan, oqilona siyosati samarasi, xalqaro miqyosda amalga oshirayotgan sa’y- harakatlari in’ikosi, desak, aslo mubolag‘a bo‘lmaydi. Chunonchi, o‘tgan qisqa vaqt ichida barcha soha va tarmoqlarda keng ko‘lamli izchil islohotlar amalga oshirildi. Yurtimizda yashayotgan har bir fuqaroning Bosh qomusimizda belgilab qo‘yilgan huquqlari, erkinliklari va qonuniy manfaatlarini to‘la ta’minlashga, mamlakatni demokratik yangilash va modernizatsiyalashga alohida e’tibor qaratildi. Prezidentimiz tashabbusi bilan davlat hokimiyati tizimida xalq qabulxonalari, Prezidentning virtual qabulxonasi joriy etildi. Xalq fikri mamlakat ichki va tashqi siyosatining hal qiluvchi omiliga aylanib, “xalq davlat idoralariga emas, davlat idoralari xalqqa xizmat qilishi kerak” degan tamoyil islohotlarning bosh maqsadiga aylandi. Har bir fuqaroning mustaqil fikrlashi, so‘z erkinligi huquqiga ega bo‘lishi jamiyatimizda demokratik qadriyatlarning amalda namoyon bo‘lishida muhim poydevor bo‘lmoqda. Ammo shuni ham ochiq aytish kerakki, yangi O‘zbekistonda demokratik islohotlardan, yaratilayotgan ijtimoiy-siyosiy imkoniyatlardan o‘zining tor manfaatlari yo‘lida foydalanayotganlar ham, afsuski, yo‘q emas. Ayrim shaxslar og‘izda o‘zlarini “demokrat”, “inson huquqlari himoyachisi” qilib ko‘rsatib, amalda unga zid xatti-harakatlarni sodir etmoqda. Ш.Мирзиёев. Янги ўзбекистон тараққиёт стратегияси. Тўлдирилган иккинчи нашри. -Т.:Ўзбекистон,2022.-55 бет. III BOB. DEMOKRATIYA VA AXLOQNING MA’NAVIYAT TIZIMIDAGI TARBIYAVIY AHAMIYATI

XULOSALAR: Tadqiqot natijasida quyidagi umumiy xulosalarga kelindi: Xulosa o‘rnida shuni aytish kerakki, qayd etilgan jihatlar va ma’naviy – ma’rifiy tadbirlar ham shaxs huquqiy madaniyati shuningdek, aholi ijtimoiy huquqiy faolligi darajasiga hal qiluvchi ta’sir ko‘rsatadi. Eng muhimi ushbu tadbirlar shoshmashosharliklardan holi biri ikkinchisini to‘ldiradigan sohadagi mavjud muammolarni hal qila oladigan, uzoqni ko‘zlangan holda tadrijiylik asosida amalga oshirishni taqozo etadi.

Bu boradagi vazifalarni samarali hal qilish maqsadida quyidagi tashkiliy-huquqiy va ta’lim-tarbiyaviy choralarni amalga oshirish taklif etiladi: XULOSALAR: - «axloqiy-huquqiy-demokratik madaniyat uyg‘unligi» tushunchasining ilmiy makomini asoslashda ma’naviyatning davlat siyosati darajasidagi mazmunini nazariy umumlashtirish, uni ijtimoiy-gumanitar fanlar hamkorligida ilmiy tadqiq etishning mukammal rejasini tuzish zarur; -jamiyatning demokratiya yo‘lidan jadal rivojlanishi va bu borada amalga oshirilayotgan islohotlarning muvaffaqiyati ko‘p jihatdan odamlarning huquqiy ongi va huquqiy madaniyat darajasiga bog‘liqdir. Yuksak huquqiy madaniyat – demokratik jamiyat poydevori va huquqiy tizimning yetuklik ko‘rsatkichidir. -respublika ommaviy axborot vositalari, ijodiy uyushmalar, o‘quv muassasalari milliy ma’naviyat, axloqiy qadriyatlarni targ‘ib qilishda o‘smirlarning yosh xususiyatlari, pisixologik qobiliyatlarini hisobga olgan holda konsepsiya ishlab chiqish, O‘zbekistan televideniesining «Otalar so‘zi — aqlning ko‘zi», «Oddiy haqiqatlar», «Odami ersang», «Ming bir rivoyat», «Vatanparvar», «Ezgulik», «Hidoyat sari» kabi dasturlarining ma’naviy-axloqiy ta’sirchanligini yanada oshirish, bog‘cha bolalari, maktab o‘quvchilari, talabalar, umuman, muxlislarga mo‘ljallangan maxsus ma’naviyat ko‘rsatuvlari seriallarini tayyorlash, ulardan ma’naviyat va tarbiyaviy soatlarda ijodiy foydalanishga erishish lozim;

XULOSALAR: -jamiyatni faol demokratik yangilash va mamlakatni modernizatsiya qilish deb nomlangan va bugungi kunda mantiqiy davom etayotgan jamiyat rivojlanishining ikkinchi bosqichida quyidagi dasturiy vazifalar: siyosiy va iqtisodiy hayot, davlat va jamiyat qurilishining barcha jabhalarini demokratlashtirish va erkinlashtirish; mustaqil sud tizimini mustahkamlash; inson huquqlari va erkinliklarini ishonchli himoya qilish tizimini yanada kengaytirish va takomillashtirish; jamoat tartibi va xavfsizligini, tinchlik va osoyishtalikni ta’minlash tizimini takomillashtirish; fuqarolarning siyosiy, iqtisodiy faolligini, huquqiy ongini oshirish; fuqarolik jamiyati institutlarining faolligini oshirish, faoliyatini kengaytirish va takomillashtirish; kuchli davlatdan kuchli jamiyatga izchil va bosqichma-bosqich o‘tilishini huquqiy ta’minlash talab etiladi.

XULOSALAR: -O‘zbekistonda demokratik huquqiy davlat qurish va adolatli fuqarolik jamiyatini barpo etishni huquqiy ta’minlashni takomillashtirish, birinchidan, huquq tizimini yanada erkinlashtirish borasida olib borilayotgan islohotlar jarayonida inson huquq va erkinliklarini amalga oshirishni ta’minlashga qaratilgan yangi qonunlar ishlab chiqishni; ikkinchidan, davlat hokimiyati, ayniqsa huquqni muhofaza qilish idoralari faoliyati ustidan jamoatchilik nazoratini amalga oshirishning huquqiy mexanizmini takomillashtirishni; uchinchidan, jamiyatda inson huquq va erkinliklarini ta’minlashning eng samarali yo‘nalishi bo‘lgan inson huquq va erkinliklari monitoringi tizimini yaratishni taqozo etadi;

XULO SA Jamiyatni demokratik shakillantirishda, rivojlantirishda siyosiy va iqtisodiy omillarning ahamiyati nihoyatda kattaligini e’tirof etgan holda, madaniy, ma’naviy omil va ularning uyg‘unligiga erishish va bunda ayniqsa, huquqiy va axloqiy madaniyat roli masalasiga alohida e’tibor qaratish lozim. Aholini, ayniqsa, yoshlarni boy ma’naviy merosimiz, milliy va tarixiy an’analarimizga, umuminsoniy qadriyatlarga hurmat, vatanga muhabbat, demokratiya va istiqlol g‘oyalariga sadoqat ruhida tarbiyalash, yurtimizda amalga oshirilayotgan islohatlarning hal qiluvchi omilidir-ki bunda, axloqiy va huquqiy madaniyat uyg‘unligi muhim o‘rin tutadi. Huquqiy madaniyat davlatchilik rivoji va huquqiy tizim yetukligining, fuqarolik jamiyati ma’naviy kamolotining, muhim ko‘rsatkichi hisoblanadi. Mazkur madaniyat ijtimoiy hayot jarayonlariga faol ta’sir ko‘rsatuvchi, fuqarolar, barcha ijtimoiy guruhlarning jipslashuviga ko‘maklashuvchi hamda mamlakatning barqaror rivojlanishini, mustahkamlovchi me’yoriy qadriyatdir.

E’tiboringiz uchun rahmat

O'xshashlar

Globallashuv va axborotlashuvning falsafiy muammolari

Axloq falsafasi (Etika)

Bilish nazariyasi - asosiy muammolari va yo’nalishlari

Bilish nazariyasi asosiy muammolari va yo‘nalishlari

Zamonaviy falsafa va uning falsafiy tavsifi