Ekosistemalardagi o‘zaro munosabatlar - Ekologiya - Slaydlar

Ekosistemalardagi o‘zaro munosabatlar

Yuklangan vaqt:

16.02.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

7413.275390625 KB

Ko'chirib olish

Аndijon viloyati Baliqchi tumani 38- umumta’lim maktabi Biologiya fani o’qituvchisi Zuxra Shermatovaning 6 sinflar uchun tayyorlagan DARS TAQDIMOTI @biologiyadan_slaydlar0102 13141507 07 0D04 1A 1C 21071B 11 07 0C 2223

EKOSISTEMALARDAGI O‘ZARO MUNOSABATLAR Darsning maqsadi Tarbiyaviy: O’quvchilarni atrof- muhitga hurmat ruhida tarbiyalash va uning betakror hodisalarini o’qib o’rganishga undash Rivojlantiruvchi: O’quvchilarga ekosistema haqida tushuncha berish orqali o’quvchilarni mustaqil fikrlash qobiliyatini o’stirish va ularni bilimlarini rivojlantirish Ta’limiy: O’quvchilarga ekosistemalardagi o’zaro munosabat iqlim o’zgarishlari haqida tushuncha berish orqali o’quvchilar dunyoqarashini kengaytirish @biologiyadan_slaydlar 01 01 030D 07 0B

33-MAVZU. EKOSISTEMALARDAGI O‘ZARO MUNOSABATLARTirik organizmlar va tashqi muhit omillari o‘rtasidagi o‘zaro munosabatlar qanday amalga oshadi? Tirik organizmlar va atrof-muhit bir-biri bilan uzviy bog‘liq, o‘zaro munosabatda bo‘lib, ekosistemalarni hosil qiladi. Ekosistema ikkita tarkibiy qism – muhit omillari (ekotop ) va har xil populyatsiyalar (biotsenoz) ga mansub organizmlar yig‘indisidan tashkil topgan. Ekosistemaning tarkibiy qismlari doim bir-biriga ta’sir ko‘rsatadi. Barcha xususiyatlari bilan bir-biriga o‘xshash organizmlar yig‘indisi populyatsiya deyiladi @biologiyadan_slaydlar28 03

Ekosistemadagi barcha tirik organizmlar populyatsiyalari jamoa deyiladi. Ekosistemani nomlang. Ekosistemaning ekotop va biotsenoz qismlari ro‘yxatini tuzing. Abiotik qism Biotik qism @biologiyadan_slaydlar01 2F 21 0F1B

Iqlim o‘zgarishi turli xil ta’sirlarga ega bo‘lib, ularga quyidagilarni misol keltirish mumkin: Iqlim o‘zgarishining ekotizimlarga ta’siri Iqlim o‘zgarishi ekotizimlarga ham ta’sir qiladi. Biologik xilma-xillikning o‘zgarishiga sabab bo‘ladi. Ba’zi o‘simlik va hayvon turlarining yashashini qiyinlashtiradi, ba’zilarining yo‘q bo‘lib ketishiga olib keladi. Ekotizimlarning chegaralari o‘zgarib turadi @biologiyadan_slaydlar05 2C 05

«Ekosistema» atamasi 1935-yilda angliyalik botanik olim A. Tensli tomonidan fanga kiritilgan. Uning fikriga ko‘ra, ekosis- temalar faoliyati moddalar almashinuvi va energiya oqimi bilan bog‘liq bo‘l- gan tirik organizmlar va atrof-muhitning fizik omillari majmuasidir A. Tensli ekosistemalarni «Yer yuzining asosiy tabiiy birliklari» deb hisoblaydi. Biogeotsenoz va ekosistema tushunchalari bir-biriga yaqin tushunchalar bo‘lib, hayotning bitta tuzilish darajasidagi biosistemalar hisoblanadi Bu sistemalar o‘zaro bog‘liq tirik va anorganik tarkibiy qismlardan tashkil topganligi hamda moddalar va energiya oqimi kabi bir qancha umumiy jihatlarga ega. Ekosistema va biogeotsenoz tushunchalari ko‘pincha bir ma’noda ishlatilsa ham, ular talqinida ayrim farqlar mavjud. Ekosistema tushunchasi. @biologiyadan_slaydlar01

Iqlim o‘zgarishining inson xo‘jalik faoliyatiga ta’siri Iqlim o‘zgarishi natijasida qishloq xo‘jaligida foydalaniladigan yerlar yaroqsiz holatga kelishi, ekinlar ziyon ko‘rishi, chorva mollariga zarar yetishi mumkin. Sanoatda esa energiya olish, ishlab chiqarish, tabiiy resurslardan foydalanadigan tarmoqlarga ta’sir ko‘rsatadi. @biologiyadan_slaydlar05 38

Iqlim o‘zgarishining inson salomatligiga ta’siri Iqlim o‘zgarishi nafaqat tabiatga, balki inson salomatligiga ham salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Masalan, insonlarda ich ketishi, vabo, qon bosimining ko‘tarilishi, ko‘p terlash kabilar iqlim o‘zgarishi bilan bevosita bog’liq @biologiyadan_slaydlar05

Iqlim o‘zgarishidagi isishni qanday to‘xtatish mumkin deb o‘ylaysiz? Iqlim o‘zgarishidan keladigan talafotlarni kamaytirishda ayniqsa sog‘liqni saqlash, qishloq xo‘jaligi va boshqa ko‘plab sohalarda rejali ishlar olib borilishi lozim. Shu bilan birgalikda, atmosferaga chiqayotgan zararli moddalar (ko‘mir, neft yoki gazni yoqish orqali emas) miqdorini cheklash hamda elektr energiyasi ishlab chiqarishda atmosfera uchun zararsiz energiya manbalari (suv, shamol, quyosh va h.k.) dan tejamkorlik bilan foydalanish lozim. Siz o‘zingizni issiqlikdan qanday himoya qilasiz? . 1. Yashash hududingizda iqlim o‘zgarishi inson salomatligiga qanday ta’sir ko‘rsatishi mumkin 2. Iqlim o‘zgarishidagi isish grafigini tahlil qiling Uyga vazifa: O’tilgan mavzuni o’zlashtirib qayta hikoyalashga tayyorlanish @biologiyadan_slaydlar051A 1B 352B0F 2624 200D2D18131417 151322201913232217 231327 1924192C1716 3A 200D 17 23

E’TIBORINGIZ UCHUN TASHAKKUR @biologiyadan_slaydlar

O'xshashlar

Biotik munosabatlar va biologik maromlar

Ekotizimlar

Populyatsiya tushunchasi va ekotizimlar

Ekologiya tushunchalari

O’zbekistonda ekologik masalalar va ularning hal qilish yo’llari