Atmosfera havosi ifloslanishi - global muammo - Ekologiya - Slaydlar

Atmosfera havosi ifloslanishi - global muammo

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

2537 KB

Ko'chirib olish

Reja:Reja: KirishKirish .. Atmosfera haqida umumiy Atmosfera haqida umumiy ma’lumot.ma’lumot. Atmosferani ifloslantiruvchu Atmosferani ifloslantiruvchu manbalar.manbalar. Atmosferaning ifloslanishi.Atmosferaning ifloslanishi. Ifloslovchi moddalarning Ifloslovchi moddalarning monitoring.monitoring. Atmosfera havosi ifloslanishining Atmosfera havosi ifloslanishining tirik organizmlarga ta'siri.tirik organizmlarga ta'siri. Atmosfera havosi ifloslanishi - Atmosfera havosi ifloslanishi - global muammoglobal muammo

Atmosfera so'zi yunoncha tildan olingan bo'lib (“atmos” - bug', Atmosfera so'zi yunoncha tildan olingan bo'lib (“atmos” - bug', sfera - qobiq, shar) ya'ni havo qobig'i degan ma'noni anglatib, sfera - qobiq, shar) ya'ni havo qobig'i degan ma'noni anglatib, biosferada hayot mavjudligini ta'minlovchi asosiy biosferada hayot mavjudligini ta'minlovchi asosiy manbalardan biridir. Atmosfera yerni gazli qismi bo’lib, u yerni manbalardan biridir. Atmosfera yerni gazli qismi bo’lib, u yerni huddi qobiqqa yoki obalochkaga o’xshab o’rab turadi.U deyarli huddi qobiqqa yoki obalochkaga o’xshab o’rab turadi.U deyarli barcha gazlarnu aralashmasidan tashkil topgan.Shuning barcha gazlarnu aralashmasidan tashkil topgan.Shuning uchun ham bu havo deyishadi. Uning asosisni azot va kislorod uchun ham bu havo deyishadi. Uning asosisni azot va kislorod tashkil etib, uning miqdoriy ko’rsatkichi 4:1ga teng.tashkil etib, uning miqdoriy ko’rsatkichi 4:1ga teng. Insonga faqat pastki qismi ta’sir ko’rsatib, uning uzoqligi 15 – Insonga faqat pastki qismi ta’sir ko’rsatib, uning uzoqligi 15 – 20 km hisoblanadi.Chunki bu qismida havoning asosiy qismi 20 km hisoblanadi.Chunki bu qismida havoning asosiy qismi kiradi. Atmosferani o’rganadigan fan kiradi. Atmosferani o’rganadigan fan meteorologiyameteorologiya hisoblanib, lekin u nafaqat atmosferani balki, ob-havoni ham hisoblanib, lekin u nafaqat atmosferani balki, ob-havoni ham o’rganadi. Atmosferaning yuqorigi qatlamlari 60dan 300 o’rganadi. Atmosferaning yuqorigi qatlamlari 60dan 300 hattoki 1000 kmga ham yetadi.Bu yerda kuchli shamol, hattoki 1000 kmga ham yetadi.Bu yerda kuchli shamol, shtorm hattoki shimoloiy siyaniya ham bo’ladi.Bu sanab shtorm hattoki shimoloiy siyaniya ham bo’ladi.Bu sanab o’tilgan barcha hodisalar quyosh nuri, radiatsiya hamda o’tilgan barcha hodisalar quyosh nuri, radiatsiya hamda magnitli to’lqinni sababi tufaylidir.Atmosferaning yuqori magnitli to’lqinni sababi tufaylidir.Atmosferaning yuqori qatlamlari – kimyoviy laboratoriya ham sanaladi.Sabab bu qatlamlari – kimyoviy laboratoriya ham sanaladi.Sabab bu yerda gazlar yuqori temperaturada har xil kimyoviy birikmalar yerda gazlar yuqori temperaturada har xil kimyoviy birikmalar hosil qiladi.Atmosferaning bu yuqori qatlamlarini o’rganadigan hosil qiladi.Atmosferaning bu yuqori qatlamlarini o’rganadigan ilmiy dargoh buni fizik hosida deb ataydi.ilmiy dargoh buni fizik hosida deb ataydi.

Atmosferaning tarkibiAtmosferaning tarkibi Gazlar Gazlar Miqdori (%)Miqdori (%) Azot (N2) Azot (N2) 7 7 8,088,08 Kislorod (O2) 20,95Kislorod (O2) 20,95 Argon (Ar)Argon (Ar) 0,93 0,93 Karbonat angidrid (CO2) 0,03Karbonat angidrid (CO2) 0,03 NeonNeon (Ne)(Ne) 0,00180,0018 Geliy (Ge)Geliy (Ge) 0,00050,0005 Kripton (Kr)Kripton (Kr) 0,00010,0001 Vodorod (H2)Vodorod (H2) 0,000050,00005 Ksenon (X) 0,000009Ksenon (X) 0,000009 Atmosferaning yuqori qatlamlarida bu tarkib quyoshning nuri Atmosferaning yuqori qatlamlarida bu tarkib quyoshning nuri ta’sirida o’zgaradi.Quyoshning nuri ta’sirida yuqorida kislorod ta’sirida o’zgaradi.Quyoshning nuri ta’sirida yuqorida kislorod atom holiga o’tadi.Atom holidagi kislorod esa atmosferaning atom holiga o’tadi.Atom holidagi kislorod esa atmosferaning yuqori qatlamining asosiy tarkibi hisoblanadi.Undan tashqari yuqori qatlamining asosiy tarkibi hisoblanadi.Undan tashqari yengil gazlar vodoro hamda geliy ham yuqorigi qatlamning yengil gazlar vodoro hamda geliy ham yuqorigi qatlamning asosiy tarkibi hisoblanadi. Shunga qaramasdan 30 km asosiy tarkibi hisoblanadi. Shunga qaramasdan 30 km pastdagi qatlam yuqorigi ya’ni 100 km bilan uncha farq pastdagi qatlam yuqorigi ya’ni 100 km bilan uncha farq qilmaydi.qilmaydi.

Atmosferaning asosiy vazifalari Atmosferaning asosiy vazifalari quyidagilar:quyidagilar: O’z tarkibida kislorod mavjud bo’lib, tirik jonzotlarni nafas O’z tarkibida kislorod mavjud bo’lib, tirik jonzotlarni nafas olish uchun imkoniyat yaratadi;olish uchun imkoniyat yaratadi; Karbonat angidrid mavjud bo’lib, o’simliklarni fotosintez Karbonat angidrid mavjud bo’lib, o’simliklarni fotosintez qilishiga yodam beradi; qilishiga yodam beradi; Ultrabinafsha nurlardan organizmlarni saqlydi;Ultrabinafsha nurlardan organizmlarni saqlydi; Yer yuzasidagi issiqlikni saqlab turib, ob-havoni boshqarib Yer yuzasidagi issiqlikni saqlab turib, ob-havoni boshqarib turadi;turadi; Yer yuzasidagi modda ayniqsa gaz moddalarni aylanishida Yer yuzasidagi modda ayniqsa gaz moddalarni aylanishida kata rol o’ynaydi;kata rol o’ynaydi; Suv bug’larini planetga o’tkazadi;Suv bug’larini planetga o’tkazadi; UChar holatdagi organizmlar uchun qulay muhit hisoblanadi;UChar holatdagi organizmlar uchun qulay muhit hisoblanadi; Kimyoviy energiya va xom- ashyo manbasi hisoblanadi;Kimyoviy energiya va xom- ashyo manbasi hisoblanadi; Gaz va changlarni o’ziga abul qiladi.Gaz va changlarni o’ziga abul qiladi.

Atmosfera qobig'i quyidagi Atmosfera qobig'i quyidagi qatlamlarga bo'linadi.qatlamlarga bo'linadi. 1.1. Troposfera – yer sirtida 0-15 km gacha, Troposfera – yer sirtida 0-15 km gacha, temperature +15 dan -56 gacha;temperature +15 dan -56 gacha; 2.2. Stratosfera – 15-50 km gacha, Stratosfera – 15-50 km gacha, temperature -56 dan -2 gacha;temperature -56 dan -2 gacha; 3.3. Mezosfera – 50-80 km gacha, Mezosfera – 50-80 km gacha, temperaturasi -2 dan -92 gacha;temperaturasi -2 dan -92 gacha; 4.4. Termosfera – 80-800 km gacha, Termosfera – 80-800 km gacha, temperaturasi -92 dan +1200 gacha;temperaturasi -92 dan +1200 gacha; 5. Ekzosfera – 800-1000 km dan yuqori, 5. Ekzosfera – 800-1000 km dan yuqori, temperaturasi +1200 dan yuqori;temperaturasi +1200 dan yuqori;

Atmosfera yerning ximoya qatlami hisoblanadi, u barcha Atmosfera yerning ximoya qatlami hisoblanadi, u barcha tirik organizmlarni zararli kosmik nurlardan, samodan tirik organizmlarni zararli kosmik nurlardan, samodan tushadigan meteoritlarning zarrachalaridan himoya qilib tushadigan meteoritlarning zarrachalaridan himoya qilib turadi.Sayyoramiz yuzasidagi issiqlikni saqlaydi. Agarda turadi.Sayyoramiz yuzasidagi issiqlikni saqlaydi. Agarda havo qobig'i bo'lmaganida edi, yer yuzida kunduzi havo qobig'i bo'lmaganida edi, yer yuzida kunduzi +1000C va kechqurun -1000C harorat kuzatilgan bo'lar +1000C va kechqurun -1000C harorat kuzatilgan bo'lar edi. Unda bulutlar paydo bo'ladi, yomg'ir, qor bunyodga edi. Unda bulutlar paydo bo'ladi, yomg'ir, qor bunyodga keladi, shamol hosil bo'ladi, shuningdek yerga namlik keladi, shamol hosil bo'ladi, shuningdek yerga namlik berib, tovush o'tkazadi va hayotbaxsh kislorod manbai berib, tovush o'tkazadi va hayotbaxsh kislorod manbai hisoblanadi.hisoblanadi. Atmosfera shu qatlamlar bilan bir butun qobiq bo'lib Atmosfera shu qatlamlar bilan bir butun qobiq bo'lib hisoblanadi. Atmosferaning gaz tarkibi deyarli doimiy hisoblanadi. Atmosferaning gaz tarkibi deyarli doimiy bo'ladi va _ jadvalda keltirilgan. Atmosferani tashkil bo'ladi va _ jadvalda keltirilgan. Atmosferani tashkil etgan havo zichlikka ega.Bosim yuqoriga ko'tarilgan sari etgan havo zichlikka ega.Bosim yuqoriga ko'tarilgan sari gazlarning zichligi kamayib boradi. Havo qobig'i o'z gazlarning zichligi kamayib boradi. Havo qobig'i o'z og'irligi bilan bizni va atmosferadagi barcha narsalarni og'irligi bilan bizni va atmosferadagi barcha narsalarni bosib turadi. bosib turadi.

Atmosferaning ifloslanishiAtmosferaning ifloslanishi – zararli – zararli moddalarning atmosferaga kirib borib, uning moddalarning atmosferaga kirib borib, uning tarkibini o’zgartiradigan aralashmalar.tarkibini o’zgartiradigan aralashmalar. Atmosferani ifloslanishi organizmga ta’siriga Atmosferani ifloslanishi organizmga ta’siriga qarab kimyoviy va fizikaviy bo’ladi. qarab kimyoviy va fizikaviy bo’ladi. Ximiyaviy ta’sir deganda ximiyaviy moddalar Ximiyaviy ta’sir deganda ximiyaviy moddalar va ularning har xil birikmlari tushuniladi. va ularning har xil birikmlari tushuniladi. Fizikaviyga esa – radioaktiv nurlanishlar, Fizikaviyga esa – radioaktiv nurlanishlar, issiqlikni chiqishi, shovqin, elektromagnit issiqlikni chiqishi, shovqin, elektromagnit to’lqinlari va boshqalar.to’lqinlari va boshqalar. Atmosfera havosini ifloslanishiAtmosfera havosini ifloslanishi – atrof – – atrof – muhitni zararlanishiga olib keladiga gazlarni muhitni zararlanishiga olib keladiga gazlarni aralashmasidir.aralashmasidir.

Atmosfera havosini ifloslantiruvchi tabiiy Atmosfera havosini ifloslantiruvchi tabiiy manbalargamanbalarga quyidagilar kiradi quyidagilar kiradi : : chang chang bo’ronlari, o’rmonlarni yonishi, vulqonlarni bo’ronlari, o’rmonlarni yonishi, vulqonlarni otilishi va boshqalar kiradi.otilishi va boshqalar kiradi. Antropogen ifloslanishni asosiy sabablari ishlab Antropogen ifloslanishni asosiy sabablari ishlab chiqarish korxonalardan chiqadigan chiqindi va chiqarish korxonalardan chiqadigan chiqindi va avtotransportlardan chiqadigan chiqindilardir.avtotransportlardan chiqadigan chiqindilardir.

1 – rasm 1 – rasm Atmosferani ifloslantiruvchi manbalar:Atmosferani ifloslantiruvchi manbalar: 1 – fakel. 2 –tutunli quvur. 1 – fakel. 2 –tutunli quvur. 3 – sexning aerasiyasi. 4- basseyni bug’lanishi. 5 – quvur orqali oqib 3 – sexning aerasiyasi. 4- basseyni bug’lanishi. 5 – quvur orqali oqib chiqib ketishlar. 6 – qurilish materillardan chiqadigan changlar. 7 – chiqib ketishlar. 6 – qurilish materillardan chiqadigan changlar. 7 – avtotransportdan chiqadigan tutunlar. 8- shamol yo’nalishlari.avtotransportdan chiqadigan tutunlar. 8- shamol yo’nalishlari.

Ishlab chiqarishdan chiqadigan chiqindilar Ishlab chiqarishdan chiqadigan chiqindilar statsionar bo’ladi. (1 – rasmdagi 1-6), statsionar bo’ladi. (1 – rasmdagi 1-6), lekin ba’zi harakat qiladigan ham bo’ladi. lekin ba’zi harakat qiladigan ham bo’ladi. (1- rasm 7)(1- rasm 7) Atmosferaga chiqadigan chiqindilar; Atmosferaga chiqadigan chiqindilar; nuqtali, liniyali va maydonli. nuqtali, liniyali va maydonli. Nuqatali chiqindi manba (1 – rasm Nuqatali chiqindi manba (1 – rasm 1,2,5,7) bu bir nuqtadagi ifloslanishdir. 1,2,5,7) bu bir nuqtadagi ifloslanishdir. Bularga murilar, fakellar, Bularga murilar, fakellar, ventilyatsilayalar kiradi.ventilyatsilayalar kiradi. Liniyali chiqindi manbalarga (1 – rasm 3) Liniyali chiqindi manbalarga (1 – rasm 3) avtrotrassalar, ventilyatsiyalar va avtrotrassalar, ventilyatsiyalar va boshqalar kiradi. boshqalar kiradi. Maydonli chiqindi manbalarga ishlab Maydonli chiqindi manbalarga ishlab chiqarish korxonalar, skladlar, chiqindilar chiqarish korxonalar, skladlar, chiqindilar kiradi.kiradi.

Hozirda atmosferaga chiqadigan chiqindi soni baribir ham Hozirda atmosferaga chiqadigan chiqindi soni baribir ham ko’p.74 % shaharlarda atmosferaning ifloslanishi yuqori deb ko’p.74 % shaharlarda atmosferaning ifloslanishi yuqori deb baholanadi.16% da esa pastbaholanadi.16% da esa past .. 2 – rasm2 – rasm Davlatlarning atmosferasi ifloslanish darajasi foizlarda Davlatlarning atmosferasi ifloslanish darajasi foizlarda berilgan.berilgan.

Atmosferaning ifloslanishiAtmosferaning ifloslanishi deganda havoga deganda havoga begona birikmalarning qo'shilishi natijasiga uning fizik va begona birikmalarning qo'shilishi natijasiga uning fizik va kimyoviy xususiyatlarining o’zgarishi tushuniladi, atmosfera kimyoviy xususiyatlarining o’zgarishi tushuniladi, atmosfera tabiiy va suniy yo'llar bilan ifloslanadi. Vulqonlar otilishi, chang tabiiy va suniy yo'llar bilan ifloslanadi. Vulqonlar otilishi, chang to'zonlar, o'rmon va dashtlardagi yong'inlar o'simlik changlari to'zonlar, o'rmon va dashtlardagi yong'inlar o'simlik changlari mikroorganizmlar kosmik chang va boshqalar tabiiy ifloslanish mikroorganizmlar kosmik chang va boshqalar tabiiy ifloslanish manbalaridir. Suniy ifloslanish manbalariga energetika, sanoat manbalaridir. Suniy ifloslanish manbalariga energetika, sanoat korxonalari, transport, maishiy chiqindilar va boshqalar kiradi. korxonalari, transport, maishiy chiqindilar va boshqalar kiradi. Hozirgi kunda atmosferaning suniy ifloslanish darajasi oshib Hozirgi kunda atmosferaning suniy ifloslanish darajasi oshib bormoqda .atmosferaning mahalliy, regional va global bormoqda .atmosferaning mahalliy, regional va global ifloslanishi kuzatiladi. Agregat holatiga ko'ra atmosferani ifloslanishi kuzatiladi. Agregat holatiga ko'ra atmosferani ifloslovchi birikmalarni to'rt guruhga bo'lish mumkin; qattiq, ifloslovchi birikmalarni to'rt guruhga bo'lish mumkin; qattiq, suyuq, gazsimon va aralash birikmalar, havoni ifloslovchi suyuq, gazsimon va aralash birikmalar, havoni ifloslovchi asosiy modda va birikmalarga aerozollar, qattiq zarrachalar, asosiy modda va birikmalarga aerozollar, qattiq zarrachalar, kurum, azot oksidlari, uglerod oksidlari, oltingugurt oksidlari, kurum, azot oksidlari, uglerod oksidlari, oltingugurt oksidlari, xlorftoruglevodorodlar, metal oksidlari va boshqalar kiradi, xlorftoruglevodorodlar, metal oksidlari va boshqalar kiradi, Atmosferaga o'n minglab tonna modda va birikmalar Atmosferaga o'n minglab tonna modda va birikmalar chiqarilgan bo’lib, ularning o'zaro birikib hosil qilgan chiqarilgan bo’lib, ularning o'zaro birikib hosil qilgan aralashmalari to'la urganilmagan. Bunday nomalum aralashmalari to'la urganilmagan. Bunday nomalum birikmalarning tirik jonzotlarga shu jumladan inson sog'lig'iga birikmalarning tirik jonzotlarga shu jumladan inson sog'lig'iga tasiri aniq baholangan emas.tasiri aniq baholangan emas.

Atmosfera havosi ifloslanishining tirik organizmlarga Atmosfera havosi ifloslanishining tirik organizmlarga ta'siri.ta'siri. Havoning kuchli ifloslanishi insonlar sog'lig'iga, qolaversa barcha Havoning kuchli ifloslanishi insonlar sog'lig'iga, qolaversa barcha jonzotlarga salbiy ta'sir ko'rsatadi. Bir kishi sutka davomida o'rtacha jonzotlarga salbiy ta'sir ko'rsatadi. Bir kishi sutka davomida o'rtacha 25 kg havo bilan nafas oladi.25 kg havo bilan nafas oladi.

Havo tarkibidagi zarali chang, qurumlar, zararli gazlar kishi Havo tarkibidagi zarali chang, qurumlar, zararli gazlar kishi organizmida to'planaveradi. Oqibatda teri va ko'z kasalliklari, organizmida to'planaveradi. Oqibatda teri va ko'z kasalliklari, jigar serrozi, qonbosimining ortishi, surunkali bronxit, jigar serrozi, qonbosimining ortishi, surunkali bronxit, enfizima, nafas qisish va o'pka raki kabi kasalliklarning enfizima, nafas qisish va o'pka raki kabi kasalliklarning ko'payishiga sabab bo'ladi. Bolalar o'rtasida umumiy ko'payishiga sabab bo'ladi. Bolalar o'rtasida umumiy kasallanishning ortishi qayd qilingan.kasallanishning ortishi qayd qilingan.

Havoda oltingugurt oksidi ko'p bo'lishi Havoda oltingugurt oksidi ko'p bo'lishi natijasida kishilarda bronxit, gastrit natijasida kishilarda bronxit, gastrit kasalliklari vujudga keladi.kasalliklari vujudga keladi.

Atmosfera havosining ifloslanishi Atmosfera havosining ifloslanishi o'simlik va hayvonlarga ham zarar o'simlik va hayvonlarga ham zarar etadi.etadi.

O'simlik barglariga, tuproq va suv orqali esa ildiziga o'tadi. O'simlik barglariga, tuproq va suv orqali esa ildiziga o'tadi. Ifloslangan havo o'simliklarni zararlab, ularda modda va Ifloslangan havo o'simliklarni zararlab, ularda modda va energiya almashinuvini buzadi.energiya almashinuvini buzadi. Qishloq xo'jalik ekinlari va Qishloq xo'jalik ekinlari va mevali daraxtlar ham kam hosilli bo'lib qoladi. Sanoat va mevali daraxtlar ham kam hosilli bo'lib qoladi. Sanoat va transportdan chiqqan zararli gazlar fotosintez jarayoniga transportdan chiqqan zararli gazlar fotosintez jarayoniga salbiy ta'sir ko'rsatadi. Transpirasiyani 3 barobargacha salbiy ta'sir ko'rsatadi. Transpirasiyani 3 barobargacha qisqartiradiqisqartiradi

Atmosferaning ifloslanishi hayvonlarga ham ta'sir Atmosferaning ifloslanishi hayvonlarga ham ta'sir etib, ularning zaharlanishiga, ba'zan esa nobud etib, ularning zaharlanishiga, ba'zan esa nobud bo'lishiga sabab bo'lmoqda. Hayvon turlarining bo'lishiga sabab bo'lmoqda. Hayvon turlarining kasallanib, zaharlanib, qirilib ketishida urushlarning, kasallanib, zaharlanib, qirilib ketishida urushlarning, xususan AQShning Vetnamda, Laosda olib borgan xususan AQShning Vetnamda, Laosda olib borgan urushlarida kimyoviy qurollarni qo'llash tufayli 170 urushlarida kimyoviy qurollarni qo'llash tufayli 170 qush turidan hozir 24 qush turi, 55 sut emizuvchilar qush turidan hozir 24 qush turi, 55 sut emizuvchilar turidan 5 turi qolgan.turidan 5 turi qolgan.

Oxirgi 25-30 yil ichida Oxirgi 25-30 yil ichida kislotali yomg'irlarkislotali yomg'irlar ayrim davlatlarda ayrim davlatlarda haqiqiy ekologik falokatga aylanib qoldi. Har qanday qazilma haqiqiy ekologik falokatga aylanib qoldi. Har qanday qazilma yoqilg'i yondirilganda chiqindi gazlar tarkibida oltingugurt va yoqilg'i yondirilganda chiqindi gazlar tarkibida oltingugurt va azot qo'sh oksidlari bo'ladi. Atmosferaga millionlab tonna azot qo'sh oksidlari bo'ladi. Atmosferaga millionlab tonna chiqarilayotgan bu birikmalar yomg'irni kislotaga aylantiradi. chiqarilayotgan bu birikmalar yomg'irni kislotaga aylantiradi. So'nggi yillarda AQSh, Kanada, Germaniya, Shvesiya, So'nggi yillarda AQSh, Kanada, Germaniya, Shvesiya, Norvegiya, Rossiya va boshqa rivojlangan davlatlarda kislotali Norvegiya, Rossiya va boshqa rivojlangan davlatlarda kislotali yomg'irlar ta'sirida katta maydondagi o'rmonlar quriy yomg'irlar ta'sirida katta maydondagi o'rmonlar quriy boshladi. Bunday yomg'irlar tuproq hosildorligini pasaytiradi, boshladi. Bunday yomg'irlar tuproq hosildorligini pasaytiradi, binolar, tarixiy yodgorliklarni emiradi, inson sog'ligiga zarar binolar, tarixiy yodgorliklarni emiradi, inson sog'ligiga zarar etkazadietkazadi

Ayrim hududlarda havoning harakatsiz turib qolishi oqibatida Ayrim hududlarda havoning harakatsiz turib qolishi oqibatida kuzatiladigan zaharli tuman kuzatiladigan zaharli tuman “smog”“smog” insonlar sog'ligiga o'ta salbiy insonlar sog'ligiga o'ta salbiy ta'sir ko'rsatadi. 1952 yili 5-9 dekabrda Londonda yuz bergan smog ta'sir ko'rsatadi. 1952 yili 5-9 dekabrda Londonda yuz bergan smog oqibatida 4000 dan ortiq kishi nobud bo'lgan. Fotoximik smog oqibatida 4000 dan ortiq kishi nobud bo'lgan. Fotoximik smog deganda sanoat va transport chiqindi gazlarning quyosh nurlari deganda sanoat va transport chiqindi gazlarning quyosh nurlari ta'sirida reaksiyaga kirishib xavfli birikmalarni hosil qilishni ta'sirida reaksiyaga kirishib xavfli birikmalarni hosil qilishni tushuniladi. Jumladan, ozon, formaldegid va boshqa birikmalarning tushuniladi. Jumladan, ozon, formaldegid va boshqa birikmalarning hosil bo'lishi va miqdorining ortishi uzatiladi. Yer yuzida atmosfera hosil bo'lishi va miqdorining ortishi uzatiladi. Yer yuzida atmosfera havosining ifloslanishini kamaytirish uchun tezlik bilan zarur choralar havosining ifloslanishini kamaytirish uchun tezlik bilan zarur choralar ko'rilishi lozim.ko'rilishi lozim.

Atmosferaning kosmosdan ifloslanishi kosmik changlardan sodir Atmosferaning kosmosdan ifloslanishi kosmik changlardan sodir bo'lmoqda. Yer sirtiga yiliga 10 mln.t. kosmik chang tushadi. Eng bo'lmoqda. Yer sirtiga yiliga 10 mln.t. kosmik chang tushadi. Eng xavflisi olam fazosidan Yerga kelayotgan turli xil chang, meteor xavflisi olam fazosidan Yerga kelayotgan turli xil chang, meteor zarralari, radiasiya oqimlari. Vulqonlarning otilishi va tog' jinslarining zarralari, radiasiya oqimlari. Vulqonlarning otilishi va tog' jinslarining emirilishidan atmosferaga chiqqan turli xil zarralar bir necha yilgacha emirilishidan atmosferaga chiqqan turli xil zarralar bir necha yilgacha havoga suzib yurishi mumkin. Masalan, 1883 yil Karakatauda havoga suzib yurishi mumkin. Masalan, 1883 yil Karakatauda (Indoneziya) kuchli vulqon otilib, atmosferaga shunday ko'p miqdorda (Indoneziya) kuchli vulqon otilib, atmosferaga shunday ko'p miqdorda chang zarralari chiqqandiki, u 8-24 km balandligi, 16 km qalinligi chang zarralari chiqqandiki, u 8-24 km balandligi, 16 km qalinligi qoplab olib 5 yil davomida havoda uchib yurgan.qoplab olib 5 yil davomida havoda uchib yurgan.

Adabiyotlar ro'yxati:Adabiyotlar ro'yxati:  http://slayd.arxiv.uz/http://slayd.arxiv.uz/  http://www.vashsad.ua/ http://www.vashsad.ua/  www.ziyonet.uzwww.ziyonet.uz

O'xshashlar

O’zbekiton ko’llari orol muammolari va kelajagi

Ekologik muammo turlari

Atmosfera havosini muhofaza qilish

Global muammolar

Global ifloslanish