Bitimlar. Vakillik va ishonchnoma. Fuqarolik huquqida muddatlar va da’vo muddati - Davlat tilida ish yuritish - Slaydlar

Bitimlar. Vakillik va ishonchnoma. Fuqarolik huquqida muddatlar va da’vo muddati

Yuklangan vaqt:

17.03.2025

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

3921.41015625 KB

Ko'chirib olish

Bitimlar. Vakillik va ishonchnoma. Fuqarolik huquqida muddatlar va da’vo muddati

Bitimlar: Tushunchasi, turlari va shakli Bitimlar O'zbekiston Respublikasi Fuqarolik kodeksining 9 - bobi talablari asosida tartibga solingan huquqiy harakatlardir. Ular fuqarolar va yuridik shaxslarning fuqarolik huquq va burchlarini belgilash, o'zgartirish yoki bekor qilishga qaratilgan ongli, aniq maqsadli va erk - iroda asosidagi xatti - harakatlardir. Bitimlar orqali shaxslar muayyan huquqiy oqibatlarga erishishga intiladilar va ularning mohiyati sub'ektning erk izhoriga asoslanadi.

Bitimlarning mohiyati va erk Izhori 1 E r k I zh o ri Bitimning negizida sub'ektning irodasi yotadi. Erk izhori shaxsning qo'yilgan maqsadga erishish yo'liga yo'naltirilgan va aso slangan istagidir 2 Ijtimoiy - Iqtisodiy Omillar Bitim sub'ektlarining erk - irodasi mazmuni ijtimoiy - iqtisodiy omillar ta'siri ostida shakllanadi. 3 Huquqiy Oqibatlar Erk izhori bitimning mohiyati bo'lib, barcha huquqiy oqibatlar u bilan bog'lanadi.

Bitimlarning uchinchi shaxslarga yo 'n a l t i r i l g a n l i g i U ch in ch i sh a x s l a r ga q ar a t i l g a n lik Bitim sub'ekt tomonidan uchinchi shaxslarga qaratilgan erk izhoridir. O'z- o'ziga nisbatan bitimni amalga oshirish mumkin emas. Munosabatlar maqsadi Sub'ektning uchinchi shaxslar bilan munosabati huquq va majburiyatlarni belgilash, o'zgartirish yoki bekor qilish maqsadida amalga oshiriladi. Aniq va tushunarli Ifoda Sub'ektning irodasi atrofdagilar uchun aniq va tushunarli tarzda ifodalanishi zarur.

Bitim shakllari va Iroda i f o d a l a s h u su llar i O g ' z a k i Og'zaki shaklda ifoda etilgan bitimlar. Yozma Yozma shaklda rasmiylashtirilgan bitimlar. Konklyudent harakatlar Xatti - harakatlar orqali ifoda etilgan bitimlar. Sukut Harakatsizlik orqali ifoda etilgan bitimlar.

Bitimning asosi va m a q s a d i 1 H u q u q iy xu su siy at Bitimni tuzayotgan sub'ektlar tomonidan ko'zlanayotgan maqsad hamisha huquqiy xususiyatga ega bo'ladi. 2 3 Mulkiy huquqlar Mulk huquqini, muayyan ashyodan foydalanish huquqini qo'lga kiritish kabi maqsadlar ko'zlanadi. Ma'naviy - maishiy kelishuvlar Huquqiy maqsadni ko'zda tutmaydigan ma'naviy - maishiy kelishuvlar bitim bo'la olmaydi.

Bitimning qonuniy hatti - harakat sifatidagi tabiati Qonuniylik talabi Faqat qonun talablariga muvofiq ravishda amalga oshirilgan qonuniy hatti - harakatlar bitim deb hisoblanishi mumkin. Huquqiy oqibatlar Bitimning qonuniyligi uning bitimni tuzayotgan shaxslar vujudga kelishini xohlagan hamda mazkur bitim uchun qonunda belgilab qo'yilgan huquqiy oqibatlarni yuzaga keltiruvchi yuridik fakt sifatiga ega ekanligini anglatadi. Noqonuniy harakatlar O'g'irlangan mol - mulkning sotilishi, qarz olish yoki boshqa shaklda amalga oshirilgan o'zgalarning mol - mulkini firibgarlik yo'li bilan egallab olinishi huquqiy natijani yuzaga keltirmaydi.

Bitimlarning asosiy turlari 1 Bir taraflama bitimlar Bitim tuzish uchun qonunchilikka yoki taraflarning kelishuviga muvofiq bir tarafning xohishi zarur va yetarli bo'lgan bitimlar. 2 ikki taraflama bitimlar Shartnoma tuzish uchun ikki taraf kelishib xohish bildirgan bitimlar. 3 Ko'p taraflama bitimlar Uch yoki undan ko'p taraf kelishib xohish bildirgan bitimlar (shartnomalar).

Bitimlarning boshqa turlari Te kin v a h aq e v a z i g a Bitimlar tekin yoki haq evaziga tuzilishi mumkin. Real va Konsensual Bitimlar real (ashyoni topshirish bilan) yoki konsensual (kelishuvga erishish bilan) bo'lishi mumkin. Kazual va Abstrakt Bitimlar kazual (sababli) yoki abstrakt (mavhum) bo'lishi mumkin. Fidutsiar va Nofidutsiar Bitimlar fidutsiar (ishonchga asoslangan) yoki nofidutsiar (ishonchga asoslanmagan) bo'lishi mumkin.

Shartli bitimlar: Kechiktirish sharti Shartning belgilanishi Taraflar huquq va burchlarning kelib chiqishini yuz berishi yoki bermasligi noma'lum bo'lgan holatga bog'liq qilib qo'yadilar. Shartning yuz berishi Belgilangan holat yuz berganda, huquq va burchlar kuchga kiradi. Huquqiy oqibatlar Shart yuz bergandan so'ng, bitim to'liq kuchga kiradi va taraflar o'z majburiyatlarini bajarishlari lozim.

Shartli bitimlar: Bekor bo'lish sharti 1 Shartning belgilanishi Taraflar huquq va burchlarning bekor bo'lishini yuz berishi yoki bermasligi noma'lum holatga bog'liq qilib qo'yadilar. 2 Shartning yuz berishi Belgilangan holat yuz berganda, bitim bo'yicha huquq va burchlar bekor bo'ladi. 3 Huquqiy oqibatlar Shart yuz bergandan so'ng, bitim o'z kuchini yo'qotadi va taraflarning majburiyatlari tugatiladi.

Shartli bitimlarning ahamiyatiTaraflarni bog'lash Shartli bitimni tuzishga bo'lgan qiziqish shundaki, bekor qiluvchi yoki kechiktiruvchi shartdan kelib chiquvchi majburiyat taraflarni muayyan tarzda bog'laydi. Huquqiy himoya Shartli bitimlar taraflarga muayyan vaziyatlarda huquqiy himoya beradi va ularning manfaatlarini ta'minlaydi. Moslashuvchanlik Shartli bitimlar taraflarga o'zgaruvchan sharoitlarga moslashish imkonini beradi va kelgusidagi noaniqliklarni hisobga olish imkonini yaratadi.

Bitimlarning shakli: Umumiy qoidalar 1 Og'zaki shakl Bitimlar og'zaki shaklda tuzilishi mumkin, agar qonunda yozma shakl talab qilinmagan bo'lsa. 2 Yozma shakl Yozma shaklda tuzilgan bitimlar taraflar yoki ularning vakillari tomonidan imzolanishi kerak. 3 Notarial tasdiq Ba'zi bitimlar notarial tasdiqlashni talab qiladi.

Og'zaki bitimlar Qo'llanish doirasi Qonunchilikda yoki taraflarning kelishuvida yozma shakl belgilab qo'yilmagan bitimlar og'zaki tuzilishi mumkin. Darhol bajarish Tuzilayotgan vaqtning o'zidayoq bajariladigan bitimlar og'zaki tuzilishi mumkin. Xatti - harakatlar Shaxsning xatti - harakatidan uning bitim tuzishga bo'lgan xohish - irodasi bilinib turgan holda ham bunday bitim tuzilgan hisoblanadi. Belgilar Jeton, patta yoki odatda qabul qilingan boshqa belgi berish yo'li bilan tasdiqlangan bitim og'zaki shaklda tuzilgan bitim hisoblanadi.

Yozma bitimlar: Asosiy talablar 1 Imzolash Yozma shaklda tuzilgan bitimni taraflar yoki ularning vakillari imzolashi kerak. 2 Faksimile usuli Agar qonunchilikka yoki ishtirokchilardan birining talablariga zid bo'lmasa, bitim tuzish chog'ida imzodan faksimile usulida nusxa ko'chirish vositalaridan foydalanilishiga yo'l qo'yiladi. 3 Hujjatlarni ayirboshlash Ikki taraflama bitimlar har birini berayotgan taraf imzolaydigan hujjatlarni o'zaro ayirboshlash yo'li bilan tuzilishi mumkin.

Yozma bitimlarning zamonaviy shakllari Elektron Xatlar Elektron pochta orqali yuborilgan xatlar yozma bitim sifatida tan olinishi mumkin. Telegrammalar Telegrammalar orqali almashilgan ma'lumotlar yozma bitim hisoblanishi mumkin. Fakslar Faks orqali yuborilgan hujjatlar yozma bitim sifatida qabul qilinishi mumkin. Elektron Imzolar Elektron imzolar bilan tasdiqlangan hujjatlar yozma bitim hisoblanadi.

Bitimlarning haqiqiy emasligi: Umumiy tushuncha Nizoli bitimlar Fuqarolik kodeksida va boshqa qonunlarda belgilab qo'yilgan asoslarga ko'ra, sud haqiqiy emas deb topgan bitimlar. O'z - o'zidan haqiqiy bo'lmagan bitimlar Sud tomonidan haqiqiy emas deb topilishidan qat'i nazar, haqiqiy emas deb hisoblanadigan bitimlar. Huquqiy Oqibatlar Haqiqiy emas deb topilgan bitim u tuzilgan paytdan boshlab haqiqiy emas hisoblanadi va tegishli huquqiy oqibatlarni keltirib chiqaradi.

Nizoli bitimlar 1 Da'vo qo'yishNizoli bitimni haqiqiy emas deb topish to'g'risidagi talabni Fuqarolik kodeksda ko'rsatilgan shaxslar qo'yishlari mumkin. 2 Sud Qarori Bitim faqat sud tomonidan haqiqiy emas deb topilgandan so'ng yaroqsiz hisoblanadi. 3 Haqiqiylik prezumpsiyasi Sud qarori chiqmaguncha, nizoli bitim haqiqiy va uning ishtirokchilari intilgan oqibatlarni keltirib chiqaradi.

O'z - o'zidan haqiqiy bo'lmagan bitimlarAvtomatik yaroqsizlik O'z- o'zidan haqiqiy bo'lmagan bitim uning ishtirokchilari xohishidan qat'iy nazar, yaroqsizlik fakti sababli haqiqiy bo'lmaydi. Manfaatdor shaxslar O'z- o'zidan haqiqiy bo'lmagan bitim haqiqiy emasligining oqibatlarini qo'llanish to'g'risidagi talabni har qanday manfaatdor shaxs qo'yishi mumkin. Sud vakolati Sud bunday oqibatlarni o'z tashabbusi bilan qo'llashga haqli.

Bitimlarning haqiqiy emas deb topilish asoslari (1 - qism) 1 Shakl talablariga rioya qilmaslik Qonun talab qiladigan shaklda tuzilmagan bitimlar haqiqiy emas deb topilishi mumkin. 2 3 Qonunga zid mazmun Qonunchilikning talablariga muvofiq kelmaydigan mazmundagi bitimlar haqiqiy emas hisoblanadi. Axloqqa zid maqsad Huquq - tartibot yoki axloq asoslariga atayin qarshi maqsadda tuzilgan bitimlar haqiqiy emas deb topiladi.

Bitimlarning haqiqiy emas deb topilish asoslari (2 - qism) Yosh bilan bog'liq O'n to'rt yoshga to'lmagan shaxs tomonidan tuzilgan bitimlar haqiqiy emas hisoblanadi. Voyaga yetmaganlar O'n to'rt yoshdan o'n sakkiz yoshgacha bo'lgan voyaga yetmagan shaxs tomonidan tuzilgan bitimlar ma'lum hollarda haqiqiy emas bo'lishi mumkin. Muomalaga layoqatsizlik Muomalaga layoqatsiz deb topilgan fuqaro tomonidan tuzilgan bitimlar haqiqiy emas hisoblanadi. Cheklangan layoqat Muomala layoqati cheklangan fuqaro tomonidan tuzilgan bitimlar ma'lum hollarda haqiqiy emas bo'lishi mumkin.

Bitimlarning haqiqiy emas deb topilish asoslari (3 - qism) Yanglishish Yanglishish ta'sirida tuzilgan bitimlar haqiqiy emas deb topilishi mumkin. Aldash va zo'rlik Aldash, zo'rlik, qo'rqitish ta'sirida tuzilgan bitimlar haqiqiy emas hisoblanadi. Yomon niyatli kelishuv Bir taraf vakilining ikkinchi taraf bilan yomon niyatda kelishishi natijasida tuzilgan bitimlar haqiqiy emas deb topiladi. Og'ir holatlar Og'ir holatlar yuz berishi ta'sirida tuzilgan bitimlar haqiqiy emas bo'lishi mumkin.

Bitimlarning haqiqiy emas deb topilish asoslari (4- qism) Qalbaki bitimlar Qalbaki bitimlar, ya'ni ko'zbo'yamachilik uchun, haqiqiy niyatni yashirgan holda tuzilgan bitimlar haqiqiy emas hisoblanadi. Ko'zbo'yamachilik uchun tuzilgan bitimlar Boshqa bitimni niqoblash maqsadida tuzilgan bitimlar haqiqiy emas deb topiladi. Yuridik shaxs huquqiy layoqatidan tashqari bitimlar Yuridik shaxs o'z huquqiy layoqatidan tashqariga chiqib tuzgan bitimlar haqiqiy emas hisoblanadi.

Haqiqiy emas deb topilgan bitimlarning oqibatlari 1 Haqiqiy emaslik vaqti Haqiqiy emas deb topilgan bitim u tuzilgan paytdan boshlab haqiqiy emas hisoblanadi. 2 Kelajak vaqt uchun bekor qilish Bitimning mazmunidan uning faqat kelajak vaqt uchun bekor qilinishi mumkinligi anglashilsa, haqiqiy emas deb topilgan bitim kelajak vaqt uchun harakatdan to'xtaydi. 3 Qismlarning haqiqiy sanalishi Bitimning bir qismi haqiqiy sanalmasligi bitimning boshqa qismlarining haqiqiy sanalmasligiga sabab bo'lmasligi mumkin.

Bitimlarning qismlarini haqiqiy sanash Qismlarnin g mustaqilli giBitimning bir qismi haqiqiy sanalmasligi uning boshqa qismlarining haqiqiy sanalmasligiga sabab bo'lmasligi mumkin. Agar bitimga haqiqiy sanalmagan qism qo'shilmasa ham u tuzilgan bo'lar edi, deb taxmin qilish mumkin bo'lsa, bitimning boshqa qismlari haqiqiy sanalishi mumkin.Taxmin qilish Taraflarning niyati Imkoniyati Bitimning qismlarini haqiqiy sanash masalasida taraflarning asl niyati va bitimning umumiy maqsadi hisobga olinadi.

VAKILLIK VA ISHONCHNOMA Vakillik va ishonchnoma fuqarolik huquqining muhim tushunchalari hisoblanadi. Ular shaxslarning o'zaro munosabatlarini tartibga solishda, huquq va majburiyatlarni amalga oshirishda katta ahamiyatga ega. Ushbu mavzu doirasida vakillikning mohiyati, turlari, ishonchnomaning shakllari va amal qilish shartlari batafsil ko'rib chiqiladi.

Vakillik tushunchasi Ta'rif Vakillik - vakilni vakolat beruvchi shaxs bilan bog'laydigan huquqiy munosabat. Maqsad Vakil tomonidan bitimni - qonuniy yuridik harakatni amalga oshirish. Natija Vakilning harakatlari vakolat beruvchida fuqarolik huquqlari va majburiyatlarini darhol tug'diradi, o'zgartiradi va bekor qiladi.

Vakillikning asoslari 1 Ishonchnoma FKning 134-144- moddalariga asosan berilgan yo zma vakolat. 2 Qonun Masalan, FKning 29- moddasi bo'yicha 14 y o sh ga c ha bo'lgan vo y ag a yetmaganlar uchun ota- onalari, farzandlikka oluvchilari va vasiylari vakil bo'lishi.3 Davlat organi hujjati Masalan, Davlat mulk qo'mitasiga ma'lum shaxslarga aksiyadorlik jamiyatining direktorlari kengashida davlat manfaatlarini ifoda etishni topshirish huquqi berilishi.

Vakilning vakolatlari 1 Vakolatlar doirasi Vakil faqat unga berilgan vakolatlar doirasida ish yuritadi. 2 Muomalaga layoqatsiz fuqarolar Ularning nomidan bitimlarni ota- onalari, farzandlikka oluvchilari va vasiylari tuzadilar. 3 Vasiylar FKning 32- moddasiga asosan vasiylikka olinganlarning vakillari bo'lgan vasiylar homiylik va vasiylik bo'limi tomonidan tayinlanadi.

Vakolatsiz vakillik Ta'rif Vakil qilinmagan shaxs tomonidan b o s h q a shaxs nomidan tuzilgan yoki vakolatlardan tashqari chiqib tuzilgan bitim. Oqibat B u n d a y bitim vakolat bergan shaxs tomonidan keyinchalik ma'qullangan taqdirdagina huquq va majburiyatlarni vujudga keltiradi, o'zgartiradi va bekor qiladi. Ma'qullash Bitimning ijroga qabul qilinganligidan guvohlik beruvchi harakatlar qilish orqali ham ma'qullanishi mumkin.

Tijorat vakilligi Ta'rif Tadbirkorlar nomidan doimo va mustaqil suratda vakillik qiluvchi shaxs. Asosi Vakilning vakolatlari ko'rsatilgan yozma shartnoma yoki ishonchnoma. Ahamiyati Tijorat vakilining mavjudligi tadbirkorlik faoliyatini samarali yuritishga yordam beradi.

Ishonchnoma tushunchasi 1 2 Ta'rif Bir shaxs (ishonch bildiruvchi) tomonidan ikkinchi sh a xs g a (ishonchli vakilga) uchinchi shaxslar oldida vakillik qilish uchun berilgan yoz ma vakolat. Vakolatlar doirasi Ishonchli vakil o'ziga ishonchnoma bilan berilgan vakolatlar doirasida ish olib boradi. 3 Yuridik shaxslar uchun cheklov Yuridik shaxs nomidan ishonchnoma faqat ustavda ko'rsatilgan faoliyat maqsadlariga zid b o ' l m a g a n bitimlarni tuzish uchungina berilishi mumkin.

Ishonchnomaning shakllari Oddiy yozma shakl Ko'pchilik holatlarda ishonchnoma oddiy yozma shaklda rasmiylashtiriladi. Notarial shakl Notarial shaklni talab qiluvchi bitimlar uc h un yoki yuridik shaxslarga nisbatan harakatlarni amalga oshirish uc hun berilgan ishonchnomalar notarial tasdiqlangan bo'lishi kerak.

Notarial tasdiqlangan Ishonchnomalarga tenglashtirilgan holatlar 1 2 Harbiy qism komandiri tomonidan tasdiqlan gan ishonchnomalar. 3Harbiy- davolash muassasalari, sanatoriy va kasalhonalar bosh shifokorlari tomonidan tasdiqlan gan ishonchnomalar. Jazoni ijro etish muassasasi ma’muriyati tomonidan tasdiqlan gan ishonchnomalar. 4 5 Kema kapitani tomonidan tasdiqlan gan ishonchnomalar. Nogironlik uyi ma’muriyati tomonidan tasdiqlan gan ishonchnomalar. 6 Fermer xo’jaligi raisi tomonidan tasdiqlan gan ishonchnomalar.

Ishonchnomaning boshqa shakllari 1 2 Xat- xabarlar va to'lovlar Xat- xabarlar, pul va posilkalarni olish, ish haqi va b o s h q a to'lovlarni olish u ch un ishonchnomalar. Pensiya va nafaqalar Pensiyalar, nafaqalar va stipendiyalarni olish uchun ishonchnomalar. 3 Bank operatsiyalari Ba n k muassasalaridan summalarni olish haqidagi ishonchnomalar.

Ishonchnomani tasdiqlash joylari Ish joyi Vakolat beruvchi ishlaydigan tashkilot tomonidan tasdiqlanishi mumkin. O'qish joyi Vakolat beruvchi o'qiydigan tashkilot tomonidan tasdiqlanishi mumkin. Yashash joyi U y - joydan foydalanish tashkiloti yoki fuqarolarning o'zini o'zi boshqarish organlari tomonidan tasdiqlanishi mumkin. Davolash muassasasi Fuqaro davolanishda bo'lgan davolash muassasasining ma'muriyati tomonidan tasdiqlanishi mumkin.

Yuridik shaxsning Ishonchnomasi 1 2 3 Imzolash Yuridik shaxs nomidan beriladigan ishonchnoma rahbar tomonidan imzolanadi. Muhr I shonchnomaga u s h b u yuridik shaxsning muhri (muhr mavjud bo'lgan taqdirda) bosiladi. Ahamiyati B u ishonchnomaning haqiqiyligini va yuridik kuchini ta'minlaydi.

Ishonchnomaning muddati 1 Maksimal muddat Ishonchnoma ko'pi bilan u c h yil muddat ga berilishi mumkin. 2 3 Muddat ko'rsatilmagan holat Agar ishonchnomada muddat ko'rsatilgan bo'lmasa, u berilgan kundan boshlab bir yil mobaynida o'z kuchini saqlaydi. Berilgan kuni ko'rsatilmagan holat Berilgan kuni ko'rsatilmagan ishonchnoma haqiqiy emas.

Chet elda amal qiluvchi ishonchnomalar Tasdiqlanish Notarius tomonidan tasdiqlanib, O'zbekiston Respublikasidan tashqarida harakatlarni amalga oshirishga mo'ljallangan. Amal qilish muddati Amal qilish muddati ko'rsatilmagan bo'lsa, uni bergan shaxs tomonidan bekor qilingunicha o'z kuchini saqlaydi. Ahamiyati Xalqaro munosabatlarda va chet elda yuridik harakatlarni amalga oshirishda muhim ahamiyatga ega.

Ishonchnoma bo'yicha vakolatlarni boshqa shaxsga berish Asosiy qoida Ishonchnoma berilgan shaxs o'z vakolatidagi harakatlarni shaxsan amalga oshirishi shart. Istisno holat Ag ar ishonchnoma bilan vakolat berilgan bo'lsa yoki sharoit majbur qilsa, harakatlarni amalga oshirishni b o s h q a s h a x s g a o'tkazishi mumkin. Rasmiylashtirish Vakolatlarning b o s h q a s h a x s g a berilishiga a s o s bo'lgan ishonchnoma notarial tasdiqlangan bo'lishi kerak.

Boshqa shaxsga o'tkazilgan ishonchnomaning muddati Muddat chegarasi Boshqa shaxsga o'tkazish bo'yicha berilgan ishonchnomaning amal qilish muddati asosiy ishonchnomaning muddatidan oshib ketishi mumkin emas. Ahamiyati B u qoida vakolatlarning uzluksiz zanjirini ta'minlaydi va suiiste'molliklarning oldini oladi. Nazorat Ishonchnoma bergan shaxs vakolatlarning boshqa shaxsga o'tkazilishini nazorat qilish imkoniyatiga e ga bo'ladi.

Ishonchnomaning amal qilishini bekor qilish asoslari 1 Muddat tugashi I shonchnoma muddatining tamom bo'lishi. 2 Bekor qilish Ishonchnoma bergan shaxsning uni bekor qilishi . 3 Bosh tortish Ishonchnoma berilgan shaxsning b o s h tortishi. 4 Yuridik shaxs faoliyatining to'xtatilishi No mid an yoki nomiga ishonchnoma berilgan yuridik shaxs faoliyatining to'xtatilishi.

Ishonchnomaning amal qilishini bekor qilish: jismoniy shaxslar Muomalaga layoqatsizlik Ishonchnoma bergan yoki olgan fuqaroning muomalaga layoqatsiz deb hisoblanishi. Muomala layoqati cheklanishi Ishonchnoma bergan yoki olgan fuqaroning muomala layoqati cheklangan deb hisoblanishi. Bedarak yo'qolish Ishonchnoma bergan yoki olgan fuqaroning bedarak yo'qolgan deb hisoblanishi. Vafot etish Ishonchnoma bergan yoki olgan fuqaroning vafot etishi.

Ishonchnomani bekor qilish huquqi 1 Ishonchnoma bergan shaxs Ishonchnoma bergan shaxs istagan vaqtda ishonchnomani bekor qilishi mumkin. 2 Ishonchnoma berilgan shaxs Ishonchnoma berilgan shaxs undan voz kechishi mumkin. 3 Huquqdan voz kechish B u huquqdan voz kechish haqidagi bitim haqiqiy emas.

Vakillikning turlari 1Qonuniy vakillik Qonun asosida belgilangan vakillik, masalan, ota- onalarning voyaga yetmagan farzandlari nomidan vakillik qilishi. 2 Shartnomaviy vakillik Tomonlarning kelishuvi asosida belgilangan vakillik, masalan, ishonchnoma asosida amalga oshiriladigan vakillik. 3Korporativ vakillik Yuridik shaxslar o'rtasidagi vakillik munosabatlari, masalan, kompaniya rahbarining kompaniya nomidan ish yuritishi.

Vakillikning chegaralari 1 Vakolatlar doirasi Vakil faqat o'ziga berilgan vakolatlar doirasida harakat qilishi mumkin. 2 3 Qonuniy cheklovlar Ba'zi harakatlar faqat shaxsning o'zi tomonidan amalga oshirilishi mumkin, vakillik orqali emas. Manfaatlar to'qnashuvi Vakil o'z manfaatlarini vakolat beruvchi manfaatlaridan ustun qo'ymasligi kerak.

Vakillikning huquqiy oqibatlari Huquq va majburiyatlarning vujudga kelishi Vakilning harakatlari natijasida vakolat beruvchi uchun huquq va majburiyatlar vujudga keladi. Javobgarlik Vakolat beruvchi vakil tomonidan amalga oshirilgan harakatlar uchun javobgar bo'ladi. Huquqiy himoya Vakolat beruvchi vakilning noqonuniy harakatlaridan himoyalanish huquqiga ega.

Vakillikning tugatilishi 1 Muddat tugashi Vakillik muddati tugaganda vakillik munosabatlari ham tugaydi. 2 Tomonlarning kelishuvi Vakolat beruvchi va vakil o'zaro kelishib vakillikni tugatishlari mumkin. 3 Bir tomonlama bekor qilish Vakolat beruvchi yoki vakil bir tomonlama tartibda vakillikni tugatishi mumkin. 4 Qonunda belgilangan holatlar Qonunda ko'rsatilgan boshqa holatlarda ham vakillik tugatilishi mumkin.

Vakillikning fuqarolik huquqidagi o'rni Huquqiy munosabatlarni kengaytirish Vakillik fuqarolik huquqiy munosabatlarning kengayishiga imkon beradi, chunki shaxslar o'zlari bevosita ishtirok eta olmaydigan holatlarda ham huquqiy aloqalarga kirishadilar. Huquqiy aylanmani tezlashtirish Vakillik orqali ko'p hollarda huquqiy jarayonlar tezlashadi, chunki mutaxassis vakillar o'z sohasida tajribaga e g a bo'ladilar. Huquqiy xavfsizlikni ta'minlash Vakillik instituti huquqiy munosabatlarda ishtirok etuvchi shaxslarning manfaatlarini himoya qilishga xizmat qiladi.

Vakillik va ishonchnomaning o'zaro o'zaro bog'liqligi Huquqiy asos Ishonchnoma ko'p hollarda vakillikning huquqiy asosi bo'lib xizmat qiladi. Vakolatlarni belgilash Ishonchnomada vakilning aniq vakolatlari ko'rsatiladi, bu vakillik doirasini belgilaydi. Muddatni aniqlash Ishonchnomada ko'rsatilgan muddat vakillikning amal qilish muddatini ham belgilaydi. Bekor qilish mexanizmi Ishonchnomani bekor qilish orqali vakillik munosabatlari ham tugatilishi mumkin.

Fuqarolik huquqida muddatlar va da'vo muddati Fuqarolik huquqida muddatlar va da'vo muddati muhim ahamiyatga ega bo'lib, huquqiy munosabatlarni tartibga solishda katta rol o'ynaydi. Ushbu mavzu qonunchilikda belgilangan muddatlar, ularning turlari, hisoblanishi va ahamiyatini o'z ichiga oladi. Shuningdek, da'vo muddati tushunchasi, uning turlari, o'tishi, to'xtatilishi va uzilishi kabi masalalar ham ko'rib chiqiladi. Bu mavzuni o'rganish fuqarolik huquqiy munosabatlar ishtirokchilari uchun o'z huquq va majburiyatlarini to'g'ri tushunish va amalga oshirish uchun muhimdir.

Muddatlarning ahamiyati va turlari Qonunchilikda belgilan gan Fuqarolik kodeksi va boshqa qonunlarda ko'rsatilgan muddatlar Bitim da belgilan gan Shartnoma ishtirokchilari o'rtasida kelishilgan muddatlar Sud tom onidan tayin langan Sud qarorlari asosida belgilangan muddatlar Muddatlar fuqarolik huquqida muhim ahamiyatga ega bo'lib, ular huquq va majburiyatlarning yuzaga kelishi, o'zgarishi va bekor bo'lishini belgilaydi. Ular kalendar sana yoki yillar, oylar, haftalar, kunlar va soatlar bilan o'lchanadigan vaqt davri sifatida ifodalanadi. Muddatlarning to'g'ri hisoblanishi va ularga rioya qilinishi huquqiy munosabatlarning barqarorligi va ishtirokchilarning huquqlarini himoya qilish uchun muhimdir.

Muddatlarning hisoblanishi 1 Muddatning bosh lan ishi Kalendar sanadan keyingi kundan yoki belgilangan voqea yuz berganidan keyingi kundan boshlanadi 2 Muddatning davom etishi Belgilangan vaqt davri davomida kechadi 3 Muddatning tugashi Oxirgi kunning soat 24:00 da yoki tashkilotda ish tugaydigan vaqtda yakunlanadi Muddatlarning hisoblanishi aniq qoidalarga asoslanadi. Muddat boshlanishi kalendar sanadan keyingi kundan yoki belgilangan voqea yuz berganidan keyingi kundan hisoblanadi. Masalan, agar shartnoma 1- sentyabrda tuzilgan bo'lsa, muddat 2- sentyabrdan boshlanadi. Muddatning tugashi esa oxirgi kunning soat 24:00 da yoki agar harakat tashkilotda bajarilishi kerak bo'lsa, ish kunining oxirida yakunlanadi. Dam olish va bayram kunlariga to'g'ri kelgan taqdirda, muddat keyingi ish kuniga ko'chiriladi.

Muddatlarning turlari H u q u q n i vu ju dga keltiru vchi Muayyan huquqlarning paydo bo'lishiga olib keladigan muddatlar H u q u q n i o'zgartiru vchi Mavjud huquqiy munosabatlarni o'zgartiradigan muddatlar H u q u q n i bekor qilu vchi Huquqlarning bekor bo'lishiga olib keladigan muddatlar Fuqarolik huquqida muddatlar turli mezonlarga ko'ra tasniflanadi. Huquqiy oqibatlariga qarab ular huquqni vujudga keltiruvchi, huquqni o'zgartiruvchi va huquqni bekor qiluvchi muddatlarga bo'linadi. Bundan tashqari, muddatlar imperativ (o'zgartirib bo'lmaydigan) va dispozitiv (tomonlar kelishuviga ko'ra o'zgartirilishi mumkin bo'lgan) turlarga ham ajratiladi. Shuningdek, fuqarolik huquqlarini amalga oshirish muddatlari va fuqarolik huquqlarini himoya qilish muddatlari ham mavjud bo'lib, ular o'z navbatida alohida ahamiyatga ega.

Fuqarolik huquqida muddatlarning ahamiyati Huquqiy barqarorlik Muddatlar huquqiy munosabatlarning barqarorligini ta'minlaydi An iqlik Muddatlar huquq va majburiyatlarning aniq vaqtini belgilaydi Him oya Muddatlar huquqlarni himoya qilish mexanizmini ta'minlaydi Muddatlar fuqarolik huquqida muhim ahamiyatga ega. Ular huquqiy munosabatlarning barqarorligini ta'minlaydi, huquq va majburiyatlarning aniq vaqtini belgilaydi hamda huquqlarni himoya qilish mexanizmini ta'minlaydi. Muddatlarning to'g'ri belgilanishi va ularga rioya qilinishi fuqarolik muomalasi ishtirokchilarining manfaatlarini muvozanatlashtiradi, nizolarni o'z vaqtida hal etishga yordam beradi va huquqiy aniqlikni ta'minlaydi. Shu sababli, muddatlarni bilish va ularga rioya qilish har bir fuqaro va yuridik shaxs uchun muhimdir.

Muddatlarni hisoblash qoidalari 1 Kalen dar sana Muddatlar kalendar sana bilan belgilanishi mumkin 2 Vaqt davri Yillar, oylar, haftalar, kunlar yoki soatlar bilan o'lchanadigan vaqt davri 3 Voqea Muayyan voqea yuz berishi bilan bog'liq muddat Muddatlarni hisoblash qoidalari Fuqarolik kodeksida aniq belgilangan. Muddatlar kalendar sana bilan, yillar, oylar, haftalar, kunlar yoki soatlar bilan o'lchanadigan vaqt davri bilan yoki muayyan voqea yuz berishi bilan belgilanishi mumkin. Vaqt davri bilan belgilangan muddat kalendar sanadan keyingi yoki uning boshlanish kuni deb belgilangan voqea yuz berganidan keyingi kundan o'ta boshlaydi. Bu qoidalar muddatlarni aniq va bir xilda hisoblash imkonini beradi, bu esa huquqiy munosabatlarda aniqlikni ta'minlaydi.

Muddatlarning tugashi Yillar bilan hisoblash Oxirgi yilning tegishli oyi va kunida tugaydi Oylar bilan hisoblash Oxirgi oyning tegishli kunida tugaydi Haftalar bilan hisoblash Oxirgi haftaning tegishli kunida tugaydi Muddatlarning tugashi ham aniq qoidalarga bo'ysunadi. Yillar bilan hisoblanadigan muddat uning oxirgi yilidagi tegishli oy va kunda tamom bo'ladi. Oylar bilan hisoblanadigan muddat shu muddatning oxirgi oyidagi tegishli kunda tugaydi. Haftalar bilan o'lchanadigan muddat shu muddatning oxirgi haftasidagi tegishli kunda tugaydi. Agar oylar bilan hisoblanadigan muddatning tamom bo'lishi tegishli raqam bo'lmagan oyga to'g'ri kelsa, muddat shu oyning oxirgi kunida tugaydi. Bu qoidalar muddatlarning aniq tugash vaqtini belgilashga yordam beradi.

Da'vo muddati tushunchasi Ta'rif Shaxs o'zining buzilgan huquqini da'vo qo'zg'atish yo'li bilan himoya qilishi mumkin bo'lgan muddat Maqsad Huquqiy munosabatlarning barqarorligini ta'minlash va nizolarni o'z vaqtida hal etish Ah am iyati Huquqlarni samarali himoya qilish va huquqiy aniqlikni ta'minlash Da'vo muddati - bu shaxs o'zining buzilgan huquqini da'vo qo'zg'atish yo'li bilan himoya qilishi mumkin bo'lgan muddatdir. Bu muddat huquqiy munosabatlarning barqarorligini ta'minlash va nizolarni o'z vaqtida hal etish maqsadida belgilanadi. Da'vo muddati huquqlarni samarali himoya qilish va huquqiy aniqlikni ta'minlash uchun muhim ahamiyatga ega. Biroq, da'vo muddatining o'tishi huquqning o'zini yo'q qilmaydi, balki sudga murojaat qilish imkoniyatini cheklaydi.

Da'vo muddatining turlari Um um iy da'vo m u d d a t i Uch yil muddatni o'z ichiga oladi Maxsus da'vo m u d d at i Qisqartirilgan yoki uzaytirilgan muddatlar Da'vo muddatlari umumiy va maxsus turlarga bo'linadi. Umumiy da'vo muddati uch yilni tashkil etadi va ko'pchilik fuqarolik-huquqiy munosabatlarga nisbatan qo'llaniladi. Maxsus da'vo muddatlari esa ayrim turdagi talablar uchun qonunchilikda belgilanadi va ular umumiy da'vo muddatiga qaraganda qisqartirilgan yoki uzaytirilgan bo'lishi mumkin. Maxsus da'vo muddatlari muayyan huquqiy munosabatlarning o'ziga xos xususiyatlarini hisobga olgan holda belgilanadi.

Da'vo muddatining o'tishi 1 Bosh lanishi Shaxs huquqi buzilganligini bilgan yoki bilishi lozim bo'lgan kundan 2 Davom etishi Belgilangan muddat davomida 3 Tu gashi Belgilangan muddat oxirida Da'vo muddatining o'tishi shaxs o'zining huquqi buzilganligini bilgan yoki bilishi lozim bo'lgan kundan boshlanadi. Muayyan ijro muddatiga ega bo'lgan majburiyatlar bo'yicha da'vo muddati ijro muddati tamom bo'lganidan keyin o'ta boshlaydi. Ijro etish muddati belgilanmagan yoki talab qilish payti ijro etish muddati bilan belgilangan majburiyatlar bo'yicha da'vo muddati kreditorda majburiyatni bajarish to'g'risida talab qo'yish huquqi paydo bo'lgan vaqtdan o'ta boshlaydi. Regress majburiyatlar bo'yicha esa da'vo muddati asosiy majburiyat bajarilgan paytdan o'ta boshlaydi.

Da'vo muddatining uzilishi Da'vo qo'zg'atish Belgilangan tartibda da'vo qo'zg'atilishi bilan Qarzni tan olish Majbur shaxs qarzni tan olganligini ko'rsatuvchi harakatlarni qilishi Yan gi m uddat Uzilishdan keyin da'vo muddati yangidan boshlanadi Da'vo muddatining o'tishi ikki holatda uziladi: belgilangan tartibda da'vo qo'zg'atilishi bilan va majbur shaxs qarzni tan olganligini ko'rsatuvchi harakatlarni qilishi bilan. Uzilishdan keyin da'vo muddatining o'tishi yangidan boshlanadi, ya'ni uzilishgacha o'tgan vaqt yangi muddatga qo'shilmaydi. Bu qoida huquqlarni himoya qilish uchun qo'shimcha imkoniyat beradi va huquqiy munosabatlar ishtirokchilarining manfaatlarini muvozanatlashtiradi. Da'vo muddatining uzilishi huquqni himoya qilish uchun yangi muddat beradi.

Da'vo muddatining to'xtatilishi 1 Favqulodda hodisa yengib bo'lmas kuch tufayli da'vo qo'zg'atilishiga to'sqinlik qilgan holat 2 Moratoriy Hukumat tomonidan majburiyatlarni bajarishni kechiktirish 3 Harbiy holat Da'vogar yoki javobgarning harbiy holatga o'tkazilgan qo'shinlar tarkibida bo'lishi 4 Qonun iy vakil yo'qligi Muomalaga layoqatsiz shaxsning qonuniy vakillari bo'lmaganda Da'vo muddatining to'xtatilishi qonunda belgilangan ma'lum holatlar mavjud bo'lganda yuz beradi. Bu holatlar favqulodda hodisa (engib bo'lmas kuch), hukumat tomonidan e'lon qilingan moratoriy, da'vogar yoki javobgarning harbiy holatga o'tkazilgan qo'shinlar tarkibida bo'lishi, muomalaga layoqatsiz shaxsning qonuniy vakillari yo'qligi, tegishli qonunchilik hujjatining amal qilishi to'xtatilganligi va mediatsiya tartib-taomilini amalga oshirish to'g'risida kelishuv tuzilganligi kabi vaziyatlarni o'z ichiga oladi. Bu holatlar bartaraf etilgandan so'ng, da'vo muddatining o'tishi davom etadi.

Da'vo muddatini o'tkazib yuborish oqibatlari Da'voni rad etish Sud da'vo muddati o'tganligini asos qilib da'voni rad etishi mumkin H u q u q n i n g saqlanishi Da'vo muddatining o'tishi huquqning o'zini yo'q qilmaydi Ixtiyoriy bajarish Qarzdor da'vo muddati o'tganidan keyin majburiyatni bajarsa, bajarilganni qaytarishni talab qila olmaydi Da'vo muddatini o'tkazib yuborish jiddiy oqibatlarga olib kelishi mumkin. Sud da'vo muddati o'tganligini asos qilib da'voni rad etishi mumkin, lekin bu faqat nizodagi tarafning arizasi asosida amalga oshiriladi. Biroq, da'vo muddatining o'tishi huquqning o'zini yo'q qilmaydi. Shuning uchun, agar qarzdor da'vo muddati o'tganidan keyin o'z majburiyatini ixtiyoriy ravishda bajarsa, u bajarilgan narsani qaytarishni talab qila olmaydi. Bu qoida fuqarolik muomalasi barqarorligini ta'minlashga xizmat qiladi.

Da'vo muddati joriy qilinmaydigan talablar 1 Shaxsiy nom u lkiy huquqlar Shaxsiy nomulkiy huquqlarni va boshqa nomoddiy boyliklarni himoya qilish haqidagi talablar 2 Om onatchilar talablari Omonatchilarning o'z omonatlarini berish to'g'risida bankka qo'yadigan talablari 3 Hayot va sog'liqqa yetkazilgan zarar Fuqaroning hayotiga yoki sog'lig'iga yetkazilgan zararni to'lash haqidagi talablar 4 Jin oyat tufayli yetkazilgan zarar Jinoyat tufayli yetkazilgan zararni to'lash haqidagi talablar Ba'zi turdagi talablarga nisbatan da'vo muddati joriy qilinmaydi. Bular jumlasiga shaxsiy nomulkiy huquqlarni himoya qilish, omonatchilarning bankka qo'yadigan talablari, fuqaroning hayoti yoki sog'lig'iga yetkazilgan zararni to'lash, jinoyat tufayli yetkazilgan zararni to'lash haqidagi talablar kiradi. Shuningdek, mulkdorning o'z huquqini har qanday buzishlarni bartaraf etish haqidagi talablari va qonunda belgilangan boshqa hollardagi talablar ham da'vo muddatidan ozod qilingan. Bu qoida ayrim huquqlarning alohida ahamiyatga ega ekanligini ta'kidlaydi.

Da'vo muddatini qo'llash tartibi 1 Da'vo qabul qilish Sud da'voni da'vo muddati o'tganligidan qat'i nazar qabul qiladi 2 Taraf arizasi Da'vo muddati faqat nizodagi tarafning arizasi asosida qo'llaniladi3Sud q a r o r i Sud da'vo muddati o'tganligini asos qilib da'voni rad etishi mumkin Da'vo muddatini qo'llash tartibi qonunda aniq belgilangan. Sud da'voni da'vo muddati o'tganligidan qat'i nazar ko'rib chiqish uchun qabul qiladi. Da'vo muddati faqat nizodagi tarafning sud qaror chiqargunicha bergan arizasiga muvofiq qo'llaniladi. Agar taraf da'vo muddati o'tganligi haqida ariza bersa, sud bu holatni tekshiradi va da'vo muddati o'tganligini asos qilib da'voni rad etishi mumkin. Bu tartib taraflarning protsessual huquqlarini ta'minlaydi va sudning xolisligini kafolatlaydi.

Da'vo muddatini tiklash Uzrli sabablar Sud da'vo muddatining o'tkazib yuborilishi sababini uzrli deb topishi mumkin Oxirgi olti oy Uzrli sabablar da'vo muddatining oxirgi olti oyida yuz bergan bo'lishi kerak Huquqni h im oya qilish Uzrli sabab aniqlanganda, buzilgan huquq himoya qilinishi kerak Da'vo muddatini tiklash imkoniyati qonunda nazarda tutilgan. Agar sud da'vo muddatining o'tkazib yuborilganligi sababini uzrli deb topsa, buzilgan huquq himoya qilinishi kerak. Uzrli sabablar da'vo muddatining oxirgi olti oyida, agar bu muddat olti oyga teng yoki undan kam bo'lsa, da'vo muddati davomida yuz bergan bo'lishi kerak. Bu qoida fuqarolarning huquqlarini himoya qilish imkoniyatini kengaytiradi va adolatli sudlovni ta'minlashga xizmat qiladi.

Asosiy va qo'shimcha talablar bo'yicha da'vo m u d d a t i Asosiy talab Asosiy majburiyat bo'yicha da'vo muddati Qo'shim cha talablar Neustoyka, garov, kafolat kabi qo'shimcha majburiyatlar bo'yicha da'vo muddati Asosiy talab bo'yicha da'vo muddati o'tishi bilan qo'shimcha talablar (neustoyka, garov, kafolat va shu kabilar) bo'yicha da'vo muddati ham o'tgan hisoblanadi. Bu qoida asosiy va qo'shimcha majburiyatlar o'rtasidagi bog'liqlikni ta'kidlaydi va huquqiy munosabatlarning yaxlitligini ta'minlaydi. Shu bilan birga, qo'shimcha talablar bo'yicha da'vo muddati asosiy talab bo'yicha da'vo muddatidan oldin tugashi mumkin emas. Bu qoida huquqiy munosabatlar ishtirokchilarining manfaatlarini muvozanatlashtiradi.

O'xshashlar

Fuqarolik jamiyati va uning asosiy belgilari

Fuqarolik protsessual hujjatlari va ularning til xususiyatlari

Маълумот ахборот хужжатлари

Vasiyatnoma. Da'vo xati

Iltimos xati va davo xati