O’simliklar selektsiyasida in vitro usulini qo’llash

O’simliklar selektsiyasida in vitro usulini qo’llash

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1208.78125 KB

Ko'chirib olish

O’simliklar selektsiyasida in vitro usulini qo’llash Reja: 1. In vitro usulidan foydalanib yashashga moslashmagan duragaylarni ko‘paytirish 2. Hujayra solektsiyasining ahamiyati va afzaligi 3. Ajratilgan protoplastlarning bir-biriga qo’shish usullari

In vitro urug‘lantirish. Tanlangan juftlarni tabiiy sharoitda urug’lantirish mumkin bo’lmagan hollarda bu usuldan foydalaniladi. In vitro urug’lantirishni ikki xil yo’l bilan amalga oshirish mumkin. a) Tuguncha sirtiga chang qo’yilgan holda sun’iy agrarli muhitlarda o’stiriladi. b) Tugunchani yorib ozuqa muhitga urug’murtakli platsenta bo’lagi joylashtiriladi unga yaqinroq joyda yoki platsenta to’qimasida tayyor chang o’stiriladi.

Postgam chatishmaslikni yengish. Postgam chatishmaslik changlangandan ko’pk kelib chiqadi. Bunda rivojlanmagan, puch, unmaydigan urug’lar hosil bo’ladi. Bunga sabab murtak bilan endospermaning rivojmanish vaqtining to’g’ri kelmasligi bo’lishi mumkin. Endos perma yomon rivojlanganida murtak normal o’smaydi. Bunday hollarda yetilgan puch urug‘lardan murtak ajratib olinadi va ozuqa muhitda o’stiriladi.

In vitro gaploidlar olish, ularni selekpiyada qo’llash. Gaploid o’xshashliklardan foydalanib kerakli kombinatsiyalarni tezroq topish va qisqa vaqt ichida nav yaratish mumknn. Gaploidlar stabil gomozigot tizimlar olishda ishlatiladi. Gaploid asoslar sterildir, lekin ularning xromosomalar to’plamini kolxitsin yordamida ikki marta ko’paytirish mumkin va diploid gomozigot o’simliklar olish mumkin.

Xujayra selektsiyasi ishlarini amalga oshirish uchun kallus, suspenzion kulgura yoki ajratilgan protoplastlardan foydalanish mumkin. Xujayra selektsiyasining keyingi uslublaridan biri bu somatik hujayralardan olingan protoplastlarni bir biriga qo’shishdir. Bu uslub, oddiy jinsiy yo’l bilan chatishtirish imkoni bo’lmagan o’simliklarning filogenetik uzoq turlarini chatishtirish imkoniyatini beradi.

Protollast - bu pektin-tsellyulozali qobiqdan maxrum etilgan tirik hujayradir. Xozirgi vaqtda protoplastlarni o’simliklarning ildiz, barg, gul, mevalaridan, kartoshka tuganagidan, turli shishlardan, mikrosporalardan va turli organlar to’qimalaridan ajaratib olish mumkin. Pektoligik, tsellyulotik fermentlar va osmotik aktiv moddalar eritmalari bilan protoplastlarni zararlamasdan hujayra devorini parchalashga erishish mumkin. Protollast hujayra

Agar ajaratilgan protoplastlar ozuqa muhitlariga ekilsa 3-4 kundan so’ng yana ularning hujayra devori tiklanib, hujayralar bo’linmasiga o’tadi. 12-14 inchi kuni hamma hujayralar mikrokoloniyalarga aylanadi. Shundan so’ng hosil bo’lgan 20-40 ta hujayralardan iborat mikrokoloniyalar yangi ozuqa muhitiga o’tkaziladi, bu yerda ular kallus hosil qiladi, Shu kalluslardan regenerant- o’simlik olish mumkin.

Ajratilgan protoplastlar qo’lshilish xususiyatiga ega. Bir xil o’simliklar protoplasti, har-xil turga mansub o’simliklar protoplasti va turli oilaga mansub o’simliklar protoplastlarini qo’shish mumkin. Protoplastlarning qo’shilishidan gibridlar yoki tsibridlar hosil bo’ladi.

Tsibrid hujayra ikkala partnerning bittasining tsitoplazmasiga, ikkinchisining yadrosiga ega bo’ladi. Tsibridizatsiya tsitoplazma (TsMS) xosgalariga ega bo’lgan genlarni, ba’zi gerbitsid va patogenlarga chidamlilik gellarini o’tkazish imkonini beradi.

Adabiyotlar: 1. Биотехнология. Принципы и примениние М: «Мир» 1988. 2. Грачева И.М. Технология ферментьных препаратов. М: «Наука» 2000. 3. Маурер Г. «Диск электрофорез М. «Мир» 1971. 4. Детерман Г. Гель хроматография М. «Мир» 1982. 5. Биотехнология. Принципы и примениние М: «Мир» 1988

O'xshashlar

Madaniy o’simliklar

Organizmlarni mikroklonal ko'paytirishdagi yutuq va kamchiliklar

Xujayra muhandisligining mohiyati va vazifalari

Hujayra muhandisligining texnologik jarayoni

Mikroxujayrada gen va hujayra muhandisligini o\\'rganish