logo

Ер ёнгок ва канакунжут биологияси ва етиштириш технологияси

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1458.3701171875 KB
Ер ёнгок ва канакунжут биологияси ва етиштириш технологияси   Режа: 1.   Экинларнинг ахамияти, таралиши, хосилдорлиги. 2. Систематикаси, биологик хусусияти, навлари. 3. Етиштириш технологияси. 4. Луб толали экинларнинг гурухи ва ахамияти. 5. Канопни халқ хўжалигидаги ахамияти, келиб чиқиши ва таркалиши, хосилдорлиги. Ер ёнгок (хитой ёнгоги) - қимматли мойли ва озиқ овқат ўсимлигидир. Уруг таркибида 45- 66% куримайдиган ва истеьмол қилинадиган мой бўлади, унинг таркибида 23-38% оқсил ва витаминлар мавжуд. Уруги кон хосил килиш хусусиятига эга. Ер ёнгок Ер ёнгок азот йигувчи ўсимлик бўлиб, илдизида кўплаб туганаклар хосил бўлади ва дала экинлари учун яхши утмишдош бўлади. Шохларининг асоси юмалок, юқори қисми турт киррали тукли бўлади. Барглари жуфт патсимон, устки томони силлик орка томони тукли, гуллари биттадан ёки 2-3 тадан бўлиб барг култигида жойлашган. Гул тожисининг ранги сарик ёки тук сарик. Гуллари ер усти ва ер ости бўлади, узидан чангланади. Тарихи ватани - Жанубий Америка, Овропада XVI асрдан маълум. Ер юзида 21,8 млн.га экилади. Асосий экадиган давлатлар: Хиндистон, Хитой, Япония, Корея, Россия Узбекистонда 1998 йил 5,2 минг.га ерга экилган, Ўртача 14,5 ц\га хосил олинган, 2-3 т\га хосил етиштириш мумкин. Канакунжут таркибида кўп миқдорда мой бўладиган ўсимликдир, унинг таркибида 45-59% мой бўлади. Мойи куримайдиган (йод сони 82-86) мойлар гурухига киради. Канакунжут Канакунжут мойи котмайди, табобатда, парфюмерияда, совун тайёрлашда, тери ва тўқимачилик саноатларида ишлатилади. Дехқончиликда канакунжут қадимдан маълум бўлиб, у Хиндистон, Хитой, Мисрда таркалган. Ўрта Осиё ва Кавказ ортида экилади. Ўртача 10-12 ц.га хосил беради. Сувли ерларда 20-25 ц.га бўлади. Каноп хароратга талабчан ўсимлик шунинг учун тупроқ харорати 14- 16С га етганда экилади. Каноп экиш учун кулай муддатда апрел ойи хисоланиб, бунда табиий намда майсалар униб чиқади. Каноп Hibiscus cannabinus, гулхайридошлар (Malvacea) оиласига мансуб бир йиллик ўсимлик илдизи ук илдиз, тупроқка 2 м ва ундан чукур кириб боради.   Адабиётлар: 1. Х.Атабаева, О.Қодирхужаев Ўсимликшунослик, Т.Янги аср авлоди.2006 йил (лотин алифбосида). 2. О.Мирзаев, Т.Худойберганов Ем-хашак етиштириш-Андижон 2003 й. 3. Х.Атабаева ва бошқ.Ўсимликшунослик, Т.Мехнат.2004 й. 4. И.Каримов бир йиллик ва кўп йиллик Мустақил юрт ғалласи, Т.Ўзбекистон 2003 й. 5. А.Омонов, Х.Бўриев, Л.Ғафурова, А.Нурбеков Бир бошоқ дон.Т.2004 й. 6. З.Умаров, А.Атабаева ва бошқ.Нон ризқи рзўимиз, Т.Навруз 1994 й. 26 бет.