Epiteliy tо'qimasi - Biologiya - Slaydlar

Epiteliy tо'qimasi

Yuklangan vaqt:

12.05.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

2505.5 KB

Ko'chirib olish

EPITELIY TEPITELIY T ОО ‘QIMASI‘QIMASI RejaReja 1.1. Bir qavatli epiteliy.Bir qavatli epiteliy. 2.2. Bir qavatli bir qatorli yassi epiteleyBir qavatli bir qatorli yassi epiteley .. 3.3. KK оо ‘p qavatli ‘p qavatli оо ‘zgaruvchan epiteliy‘zgaruvchan epiteliy 4.4. KK оо ‘p qatorli hilpillovchi kiprikli ‘p qatorli hilpillovchi kiprikli epiteley.epiteley. 5.5. KK оо ‘p qavatli muguzlanmaydigan ‘p qavatli muguzlanmaydigan yassi epiteliy.yassi epiteliy. 6.6. Kо‘p qavatli muguzlanadigan yassi Kо‘p qavatli muguzlanadigan yassi epiteliy.epiteliy.

 Epiteliy tEpiteliy t оо ‘qimasi odam va hayvonlar organizmda keng tarqalgan ‘qimasi odam va hayvonlar organizmda keng tarqalgan bb оо ‘lib, epiteliosit hujayralardan tarkib topgan. Bu t‘lib, epiteliosit hujayralardan tarkib topgan. Bu t оо ‘qima odam va ‘qima odam va hayvonlar tanasining tashqi va ichki tomonida joylashgan. Bu hayvonlar tanasining tashqi va ichki tomonida joylashgan. Bu tt оо ‘qima tanani ham tashqi ham ichki muhitdan ajratib turadi. U ‘qima tanani ham tashqi ham ichki muhitdan ajratib turadi. U organizmni tashqi muhit bilan bog‘liq borganizmni tashqi muhit bilan bog‘liq b оо ‘lgan ichki organlari ‘lgan ichki organlari yuzasini qoplab turadi. Bu epiteley ovqat hazm qilish sistemasini yuzasini qoplab turadi. Bu epiteley ovqat hazm qilish sistemasini ichki yuzasini, ya’ni og‘iz bichki yuzasini, ya’ni og‘iz b оо ‘shlig‘i, qizil‘shlig‘i, qizil оо ‘ngach me’da, ingichka ‘ngach me’da, ingichka hamda yhamda y оо ‘g‘on ichaklarning yuzalarini nafas y‘g‘on ichaklarning yuzalarini nafas y оо ‘llari, ayirish va ‘llari, ayirish va tanosil organlari devorini qoplab turadi.tanosil organlari devorini qoplab turadi.  Epiteley tEpiteley t оо ‘qimasini hujayralari hamma vaqt bir-biriga zich ‘qimasini hujayralari hamma vaqt bir-biriga zich joylashadi. Epiteley tjoylashadi. Epiteley t оо ‘qimasi ‘qimasi оо ‘zining tuzilishiga k‘zining tuzilishiga k оо ‘ra bir qavatli ‘ra bir qavatli (yassi, kubsimon, silindrsimon), bir qavatli, k(yassi, kubsimon, silindrsimon), bir qavatli, k оо ‘p qatorli ‘p qatorli (silindrsimon, hilpillovchi) va k(silindrsimon, hilpillovchi) va k оо ‘p qavatli yassi (muguzlanadigan, ‘p qavatli yassi (muguzlanadigan, muguzlanmaydigan, muguzlanmaydigan, оо ‘zgaruvchan) b‘zgaruvchan) b оо ‘ladi. ‘ladi.  Bir qavatli epiteliy Bir qavatli epiteliy оо ‘z navbatida bir necha xillarga b‘z navbatida bir necha xillarga b оо ‘linadi va har ‘linadi va har qaysisi qaysisi оо ‘ziga xos fiziologik vazifani bajaradi. Hamda ‘ziga xos fiziologik vazifani bajaradi. Hamda оо ‘ziga hos ‘ziga hos morfologik tuzilishga ega. Bu epiletey odam va hayvonlarning turli morfologik tuzilishga ega. Bu epiletey odam va hayvonlarning turli organlarida uchraydi va shu organlar yuzasini qoplab turadi. Bir organlarida uchraydi va shu organlar yuzasini qoplab turadi. Bir qavatli epiteley hujayralarining shakliga kqavatli epiteley hujayralarining shakliga k оо ‘ra yassi, kubsimon, ‘ra yassi, kubsimon, silindrsimon bsilindrsimon b оо ‘ladi. Ularning yadrosi bir xil tekislikda ya’ni bir ‘ladi. Ularning yadrosi bir xil tekislikda ya’ni bir qatorda joylashgan. Shuning uchun uni bir qatorli epiteley deyiladi. qatorda joylashgan. Shuning uchun uni bir qatorli epiteley deyiladi. Agar bir qavatli epiteliy har xil shaklda bAgar bir qavatli epiteliy har xil shaklda b оо ‘lib, yadrolari har xil ‘lib, yadrolari har xil tekislikda, ya’ni har xil qatorda joylashsa, uni ktekislikda, ya’ni har xil qatorda joylashsa, uni k оо ‘p qatorli epiteliy ‘p qatorli epiteliy deyiladi.deyiladi.

 Epiteleyning bu turi sut emizuvchi hayvonlar va odam Epiteleyning bu turi sut emizuvchi hayvonlar va odam оо ‘pka pufakchalari seroz ‘pka pufakchalari seroz bb оо ‘shliqlari devorining plevra pardasi hamda yurak xaltasi yuzasini charvi va ‘shliqlari devorining plevra pardasi hamda yurak xaltasi yuzasini charvi va qorin pardasining visseral hamda pariyental varaqlarini qoplab turadi. Odamda qorin pardasining visseral hamda pariyental varaqlarini qoplab turadi. Odamda va sut emizuvchi hayvonlarda uchraydigan bir qatorli yassi epiteleyning boshqa va sut emizuvchi hayvonlarda uchraydigan bir qatorli yassi epiteleyning boshqa epiteleylaridan farqi uning aksariyati tashqi muhit bilan bog‘liq bepiteleylaridan farqi uning aksariyati tashqi muhit bilan bog‘liq b оо ‘lmagan ‘lmagan organlar yuzasini qoplab turishidadir. Bir qavatli epiteley (mezoteley)ni tashkil organlar yuzasini qoplab turishidadir. Bir qavatli epiteley (mezoteley)ni tashkil etuvchi hujayralar sut emizuvchi hayvonlarda va odamda odatda yassi tuzilgan etuvchi hujayralar sut emizuvchi hayvonlarda va odamda odatda yassi tuzilgan bb оо ‘lib, gistologik preparatlarda yuqori tomondan yaxshi k‘lib, gistologik preparatlarda yuqori tomondan yaxshi k оо ‘rinadi. Hujayralarining ‘rinadi. Hujayralarining bb оо ‘yi juda past, yuqoridan k‘yi juda past, yuqoridan k оо ‘rinishi yumaloq yoki ovalsimon b‘rinishi yumaloq yoki ovalsimon b оо ‘lishiga ‘lishiga qaramay chetlari notekis, uzun-qisqa qaramay chetlari notekis, uzun-qisqa оо ‘simtalar hosil b‘simtalar hosil b оо ‘lgan b‘lgan b оо ‘ladi. Ayrim ichki ‘ladi. Ayrim ichki organlar ya’ni jigar, taloq, tuxumdon ustini qoplab turuvchi mezoteley hujayralari organlar ya’ni jigar, taloq, tuxumdon ustini qoplab turuvchi mezoteley hujayralari kubsimon shaklida bkubsimon shaklida b оо ‘lishi mumkin. Mezoteley hujayralari kumush tuzini ‘lishi mumkin. Mezoteley hujayralari kumush tuzini singdirish xususiyatiga ega. Shu sababli mazkur buyoq bilan yaxshi bsingdirish xususiyatiga ega. Shu sababli mazkur buyoq bilan yaxshi b оо ‘yaladi. ‘yaladi. Kumush tuzi bilan bKumush tuzi bilan b оо ‘yalgan mezoteley xujayralarining ‘yalgan mezoteley xujayralarining оо ‘zi va uning chetlari ‘zi va uning chetlari gistologik preparatda yaxshi kgistologik preparatda yaxshi k оо ‘rinadi va yon atrofdagi hujayralardan aniq ajralib ‘rinadi va yon atrofdagi hujayralardan aniq ajralib turadi. Kturadi. K оо ‘ndalang kesilgan preparatlarda mezoteley hujayralari ostida bir ‘ndalang kesilgan preparatlarda mezoteley hujayralari ostida bir yy оо ‘nalishda joylashgan bazal membrana yaxshi k‘nalishda joylashgan bazal membrana yaxshi k оо ‘rinib turadi. Hujayra, odatda, ‘rinib turadi. Hujayra, odatda, bitta lekin ayrim vaqtlarda 2-3 ta yadroli bbitta lekin ayrim vaqtlarda 2-3 ta yadroli b оо ‘lishi mumkin. Hujayraning yadro ‘lishi mumkin. Hujayraning yadro joylashgan joyi balandroq bjoylashgan joyi balandroq b оо ‘ladi. ‘ladi.  Vorsinalarning soni ichak epiteleysi vorsinalarining soniga nisbatan kam, bVorsinalarning soni ichak epiteleysi vorsinalarining soniga nisbatan kam, b оо ‘yi ‘yi ham kalta bham kalta b оо ‘ladi. Bu yerdagi vorsinalarining uzunligi taxminan 1,5-3 mk b‘ladi. Bu yerdagi vorsinalarining uzunligi taxminan 1,5-3 mk b оо ‘lsa, ‘lsa, diametri 350-670 mk.ni tashkil etadi. Ularning asosiy vazifasi tdiametri 350-670 mk.ni tashkil etadi. Ularning asosiy vazifasi t оо ‘qimalarning ‘qimalarning ss оо ‘rish yuzasini kattalashtirishdan iborat. Mezoteley hujayralari har xil ta’sir ‘rish yuzasini kattalashtirishdan iborat. Mezoteley hujayralari har xil ta’sir tufayli yoki shamollaganda ktufayli yoki shamollaganda k оо ‘payish xususiyatiga ega natijada hujayralar bir-‘payish xususiyatiga ega natijada hujayralar bir- biriga nisbatan tortilib, ularning oralarida har xil teshikchalar paydo bbiriga nisbatan tortilib, ularning oralarida har xil teshikchalar paydo b оо ‘la ‘la boshlaydi. Bularga stomatozlar deyiladi. Mazkur teshikchalar orqali biriktiruvchi boshlaydi. Bularga stomatozlar deyiladi. Mazkur teshikchalar orqali biriktiruvchi tt оо ‘qimadan mezoteley yuzasiga ‘qimadan mezoteley yuzasiga оо ‘tib organizmni himoya qiladi. Shu y‘tib organizmni himoya qiladi. Shu y оо ‘l bilan ‘l bilan organizm borganizm b оо ‘shliqlari bilan t‘shliqlari bilan t оо ‘qimalar ‘qimalar оо ‘rtasida himoya t‘rtasida himoya t оо ‘sini hosil b‘sini hosil b оо ‘ladi. ‘ladi.

Epiteley tEpiteley t оо ‘qimasi turlarining sxemasi.‘qimasi turlarining sxemasi.

 KK оо ‘p qavatli ‘p qavatli оо ‘zgaruvchan epiteliy‘zgaruvchan epiteliy ..  Bu epiteley turi ajratish organlari uchun xosdir. U odatda bBu epiteley turi ajratish organlari uchun xosdir. U odatda b оо ‘yrak siydik y‘yrak siydik y оо ‘li va qovuq ‘li va qovuq ichki yuzalarini qoplaydi. Epiteliy hujayralari ichki yuzalarini qoplaydi. Epiteliy hujayralari оо ‘z hajmini ‘z hajmini оо ‘zgartirib turadigan organlar ‘zgartirib turadigan organlar yuzasini qoplab, bevosita konsentrlangan siydik moddasi ta’sirida byuzasini qoplab, bevosita konsentrlangan siydik moddasi ta’sirida b оо ‘ladi va ‘ladi va оо ‘ziga xos ‘ziga xos morfologik tuzilishi bilan fiziologik moslashishga ega.morfologik tuzilishi bilan fiziologik moslashishga ega.  Bu epiteliyning hujayralari shakli qovuqning funksional holatiga bog‘liq. Uni mikroskop Bu epiteliyning hujayralari shakli qovuqning funksional holatiga bog‘liq. Uni mikroskop ostida kostida k оо ‘rganimizda ichki qavat b‘rganimizda ichki qavat b оо ‘lib joylashganligi k‘lib joylashganligi k оо ‘zga tashlanadi. YA’ni bazal va ‘zga tashlanadi. YA’ni bazal va yopqich qavat hujayralaridan iborat. Bazal hujayralar kichik, metodik yyopqich qavat hujayralaridan iborat. Bazal hujayralar kichik, metodik y оо ‘l bilan k‘l bilan k оо ‘payish ‘payish xususiyatiga ega. T xususiyatiga ega. T оо ‘qimaning yuza qismi yassi hujayralardan iborat yopqich qavatni ‘qimaning yuza qismi yassi hujayralardan iborat yopqich qavatni tashkil etadi. Qovuq siydik bilan ttashkil etadi. Qovuq siydik bilan t оо ‘lib turgan vaqtda epiteliy tortilib, yupqalashadi, ‘lib turgan vaqtda epiteliy tortilib, yupqalashadi, hujayralar hujayralar оо ‘z shaklini ‘z shaklini оо ‘zgartiradi. Qovuq b‘zgartiradi. Qovuq b оо ‘shaganda esa yana ‘shaganda esa yana оо ‘z xoliga qaytadi.. ‘z xoliga qaytadi.. Epiteley ostida uzunasiga va kEpiteley ostida uzunasiga va k оо ‘ndalangiga kesilgan zich biriktiruvchi t‘ndalangiga kesilgan zich biriktiruvchi t оо ‘qima va ‘qima va tomirlar yotadi.tomirlar yotadi.  KK оо ‘p qatorli hilpillovchi kiprikli epiteley‘p qatorli hilpillovchi kiprikli epiteley ..  Bu turdagi epiteliy sut emizuvchilarning traxeyasini ichki yuzalarini qoplab turadi. Uning Bu turdagi epiteliy sut emizuvchilarning traxeyasini ichki yuzalarini qoplab turadi. Uning оо ‘ziga hos belgilari k‘ziga hos belgilari k оо ‘p qatorliligi kiprikchalari va qadahsimon hujayralarini b‘p qatorliligi kiprikchalari va qadahsimon hujayralarini b оо ‘lishidir. ‘lishidir. Bu epiteliyni turini kBu epiteliyni turini k оо ‘rish uchun preparatni dastlab kichik obyektivda k‘rish uchun preparatni dastlab kichik obyektivda k оо ‘rib, kekirdak ‘rib, kekirdak ichki yuzasini qoplovchi epiteliy topilganidan sichki yuzasini qoplovchi epiteliy topilganidan s оо ‘ng katta obyektivga ‘ng katta obyektivga оо ‘tkaziladi. ‘tkaziladi. Hilpillovchi kHilpillovchi k оо ‘p qatorli kiprikli epiteliyni bu turi bir necha xil xujayralardan tashkil ‘p qatorli kiprikli epiteliyni bu turi bir necha xil xujayralardan tashkil topgan. Silindrsimon uzun va kalta oraliq hujayralardan iborat. (2–rasm) Shu epiteliy topgan. Silindrsimon uzun va kalta oraliq hujayralardan iborat. (2–rasm) Shu epiteliy oralarida qadahsimon hujayralar koralarida qadahsimon hujayralar k оо ‘p uchraydi. Bularni shakli va uzunligi har xil ‘p uchraydi. Bularni shakli va uzunligi har xil bb оо ‘lishiga qaramasdan hammasi bazal membranaga yondashib tegib turadi. Hilpillovchi ‘lishiga qaramasdan hammasi bazal membranaga yondashib tegib turadi. Hilpillovchi kiprikli epiteliy bkiprikli epiteliy b оо ‘yi uzun, silindrsimon shaklga ega. Hujayraning bazal membranaga ‘yi uzun, silindrsimon shaklga ega. Hujayraning bazal membranaga tegib turuvchi qismi ingichka btegib turuvchi qismi ingichka b оо ‘lib, yuqori, ya’ni apikal qismi kengayib t‘lib, yuqori, ya’ni apikal qismi kengayib t оо ‘qima ‘qima yuzasiga chiqib turadi. Elektron mikroskop tekshirishlar kiprikchalarning har birini yuzasiga chiqib turadi. Elektron mikroskop tekshirishlar kiprikchalarning har birini tt оо ‘qqiz juft periferik va bir juft markaziy ipchalardan tuzilganligini k‘qqiz juft periferik va bir juft markaziy ipchalardan tuzilganligini k оо ‘rsatdi. Bu t‘rsatdi. Bu t оо ‘qima ‘qima tarkibida silindirsimon va oraliq hujayralardan tashqari bir hujayrali qadahsimon bez ham tarkibida silindirsimon va oraliq hujayralardan tashqari bir hujayrali qadahsimon bez ham uchraydi.uchraydi.

 KK оо ‘p qatorli kiprikchali (hilpillovchi)epiteliy‘p qatorli kiprikchali (hilpillovchi)epiteliy  1- hujayra kiprikchalari, 2 – qadahsimon bez hujayralari, 3-kiprikchali 1- hujayra kiprikchalari, 2 – qadahsimon bez hujayralari, 3-kiprikchali hujayralar, 4- uzun qhujayralar, 4- uzun q оо ‘shimcha hujayralar, 5-kalta q‘shimcha hujayralar, 5-kalta q оо ‘shimcha ‘shimcha hujayralar, 6-bazal membrana, 7-biriktiruvchi thujayralar, 6-bazal membrana, 7-biriktiruvchi t оо ‘qima. ‘qima.

 KK оо ‘p qavatli muguzlanmaydigan yassi epiteliy‘p qavatli muguzlanmaydigan yassi epiteliy ..  Epiteliyning bu xili umurtqali hayvonlarning og‘iz bEpiteliyning bu xili umurtqali hayvonlarning og‘iz b оо ‘shlig‘i, qizil‘shlig‘i, qizil оо ‘ngach ‘ngach devorlari, burunning kirish qismi va kdevorlari, burunning kirish qismi va k оо ‘z shox pardasini qoplab turadi. Preparat ‘z shox pardasini qoplab turadi. Preparat tayyorlash uchun ktayyorlash uchun k оо ‘z soqqasi muguz pardasidan tayyorlanadi. Ma’lumki, teri ‘z soqqasi muguz pardasidan tayyorlanadi. Ma’lumki, teri asosan ikkita qalin qavatdan tuzilgan. Birinchisi, tashqi epiteliy hujayralardan asosan ikkita qalin qavatdan tuzilgan. Birinchisi, tashqi epiteliy hujayralardan tashkil topgan epidermis, ikkinchisi uning ostida joylashgan asosiy qavat tashkil topgan epidermis, ikkinchisi uning ostida joylashgan asosiy qavat dermadir. Ularni dermadir. Ularni оо ‘rtasida bir-biridan ajratib turuvchi bazal membrana ‘rtasida bir-biridan ajratib turuvchi bazal membrana joylashgan. Epidermisning joylashgan. Epidermisning оо ‘zi esa bir necha qavatni tashkil etuvchi epiteliy ‘zi esa bir necha qavatni tashkil etuvchi epiteliy hujayralardan iborat. Har bir qavat hujayralari morfologik tuzilishi va vazifasiga hujayralardan iborat. Har bir qavat hujayralari morfologik tuzilishi va vazifasiga kk оо ‘ra bir-biridan farq qiladi.‘ra bir-biridan farq qiladi.  Epidermis 4-5 qavat hujayralardan tashkil topgan. Terining tuk bEpidermis 4-5 qavat hujayralardan tashkil topgan. Terining tuk b оо ‘lmagan ‘lmagan qismiga kaft va tovon yuzalari kiradi. Bu joylarda epidermis 5 qavatdan iborat. qismiga kaft va tovon yuzalari kiradi. Bu joylarda epidermis 5 qavatdan iborat. Epidermisning qolgan qismi 4 qavatdan iborat bEpidermisning qolgan qismi 4 qavatdan iborat b оо ‘lib, ularda beshinchi yaltiroq ‘lib, ularda beshinchi yaltiroq qavat bqavat b оо ‘lmaydi. Birinchi hujayralar qavati bir qator bazal membranada ‘lmaydi. Birinchi hujayralar qavati bir qator bazal membranada joylashgan silindrsimon hujayralardan tashkil topgan. Odatda, bitta yumaloq joylashgan silindrsimon hujayralardan tashkil topgan. Odatda, bitta yumaloq yoki ovalsimon yadro byoki ovalsimon yadro b оо ‘lib, hujayraning bazal qismida joylashgan. Keyingi ‘lib, hujayraning bazal qismida joylashgan. Keyingi qavatni tashkil etuvchi hujayralar bir xil shaklda, tartib bilan joylashmasdan asta qavatni tashkil etuvchi hujayralar bir xil shaklda, tartib bilan joylashmasdan asta yassilanib boradi va yassilanib boradi va оо ‘ziga xos tuzilish va shaklga ega b‘ziga xos tuzilish va shaklga ega b оо ‘lgan bir necha hujayra ‘lgan bir necha hujayra qavatlarini tashkil etadi. Ikkinchi qavatni tashkil etuvchi hujayralar kubsimon qavatlarini tashkil etadi. Ikkinchi qavatni tashkil etuvchi hujayralar kubsimon yoki kyoki k оо ‘p qirrali shaklda b‘p qirrali shaklda b оо ‘lib, yuqori qavatga surilgan sayin yassilanib boradi.‘lib, yuqori qavatga surilgan sayin yassilanib boradi.

 Kо‘p qavatli muguzlanmaydigan yassi epiteliy. Kо‘zning muguz Kо‘p qavatli muguzlanmaydigan yassi epiteliy. Kо‘zning muguz pardasi: pardasi:  1- yassi hujayralar qavati, 2-tikansimon hujayralar qavati, 3-bazal 1- yassi hujayralar qavati, 2-tikansimon hujayralar qavati, 3-bazal hujayralar qavati, 4-bazal membrana, 5-biriktiruvchi tо‘qima. hujayralar qavati, 4-bazal membrana, 5-biriktiruvchi tо‘qima.

 Kо‘p qavatli muguzlanadigan yassi epiteliyKо‘p qavatli muguzlanadigan yassi epiteliy ..  Epiteley tEpiteley t оо ‘qimasining bu turi odam va hayvonlar terisining yuzasini qoplab ‘qimasining bu turi odam va hayvonlar terisining yuzasini qoplab turadi. Teri asosan ikkita qalin qavatdan tuzilgan. Bulardan birinchisi tashki turadi. Teri asosan ikkita qalin qavatdan tuzilgan. Bulardan birinchisi tashki epiteliy hujayralardan tashkil topgan epidermis, ikkinchisi uning ostida epiteliy hujayralardan tashkil topgan epidermis, ikkinchisi uning ostida joylashgan asosiy qavat dermadir. Ularni bir-biridan ajratib turuvchi bazal joylashgan asosiy qavat dermadir. Ularni bir-biridan ajratib turuvchi bazal membrana joylashgan. Epimdermis qavatning membrana joylashgan. Epimdermis qavatning оо ‘zi esa bir necha qavatni tashkil ‘zi esa bir necha qavatni tashkil etuvchi epiteley hujayralardan iborat.etuvchi epiteley hujayralardan iborat.  Epidermis Epidermis оо ‘ziga xos morfologik tuzilishi va fiziologik vazifalariga ega bir necha ‘ziga xos morfologik tuzilishi va fiziologik vazifalariga ega bir necha qavat xujayralardan iborat. Bu bazal xujayralar qavati bir qator bazal qavat xujayralardan iborat. Bu bazal xujayralar qavati bir qator bazal membranalar joylashuvi silindrsimon shaklga ega xujayralardir. Bu xujayralar membranalar joylashuvi silindrsimon shaklga ega xujayralardir. Bu xujayralar ustida bir necha qavatni tashkil etuvchi ustida bir necha qavatni tashkil etuvchi оо ‘simtali xujayralar qavati yotadi. ‘simtali xujayralar qavati yotadi. Undan keyin 2-3 qavatni tashkil etuvchi donador hujayralar qavati, sUndan keyin 2-3 qavatni tashkil etuvchi donador hujayralar qavati, s оо ‘ng ‘ng yaltiroq va muguzlangan xujayralar qavati bor. Bazal xujayralar byaltiroq va muguzlangan xujayralar qavati bor. Bazal xujayralar b оо ‘yi uzun, ‘yi uzun, bir-birlariga teng shakli silindrsimon bbir-birlariga teng shakli silindrsimon b оо ‘lib, bazal membranada bir qator b‘lib, bazal membranada bir qator b оо ‘lib ‘lib joylashgan. Bu xujayralar kjoylashgan. Bu xujayralar k оо ‘payish xususiyatiga ega. U yuqoridagi qavatda ‘payish xususiyatiga ega. U yuqoridagi qavatda tt оо ‘kilib turuvchi xujayralar ‘kilib turuvchi xujayralar оо ‘rnini t‘rnini t оо ‘ldirib turadi. Bazal xujayralar ustki qavatni ‘ldirib turadi. Bazal xujayralar ustki qavatni tashkil etuvchi tashkil etuvchi оо ‘simtali xujayralar qavati bir necha qavat xujayralardan ‘simtali xujayralar qavati bir necha qavat xujayralardan iborat. Ular pastdan yuqoriga qarab iborat. Ular pastdan yuqoriga qarab оо ‘z shaklini ‘z shaklini оо ‘zgartirib boradi. Bazal ‘zgartirib boradi. Bazal xujayralarning yon tomonlaridan ham xujayralararo bxujayralarning yon tomonlaridan ham xujayralararo b оо ‘shliqqa k‘shliqqa k оо ‘pgina ‘pgina mikrovorsinalar mikrovorsinalar оо ‘sib chiqadi. Bu barmoqsimon ‘sib chiqadi. Bu barmoqsimon оо ‘simtalar va mikrovorsinalar ‘simtalar va mikrovorsinalar terining pastki qavatidan oziq moddalarni sterining pastki qavatidan oziq moddalarni s оо ‘rib, yuqori qavat xujayralariga ‘rib, yuqori qavat xujayralariga uzatadi.uzatadi.  Bazal xujayralar doimo bBazal xujayralar doimo b оо ‘linib turadi, shuning uchun uchun ularni kombial, ‘linib turadi, shuning uchun uchun ularni kombial, ya’ni bya’ni b оо ‘linish xususiyatiga ega xujayralar deyiladi. Bazal xujayralar qavatidan ‘linish xususiyatiga ega xujayralar deyiladi. Bazal xujayralar qavatidan ss оо ‘ng ikkinchi ya’ni tikanli hujayralar keladi. Bu esa bir necha qavat ‘ng ikkinchi ya’ni tikanli hujayralar keladi. Bu esa bir necha qavat xujayralardan tashkil topgan. xujayralardan tashkil topgan.

 Kо‘p qavatli Kо‘p qavatli muguzlanuvchi muguzlanuvchi yassi epiteliyyassi epiteliy  Barmoq terisidan Barmoq terisidan tayyorlangan tayyorlangan preparat.preparat.  1-muguz qavat, 1-muguz qavat,  2-yaltiroq qavat, 2-yaltiroq qavat,  3-donador hujayralar 3-donador hujayralar qavati,qavati,  4-tikansimon 4-tikansimon hujayralar qavati,hujayralar qavati,  5-bazal hujayralar 5-bazal hujayralar qavati, qavati,  6-bazal membrana,6-bazal membrana,  7-ter bezlarining 7-ter bezlarining chiqaruv chiqaruv kanalchalari, kanalchalari,  8-biriktiruvchi 8-biriktiruvchi tt оо ‘qima.‘qima.

ETIBORINGIZ UCHUN RAXMAT.ETIBORINGIZ UCHUN RAXMAT.

O'xshashlar

“To’qimalar, organlar va organizm” mavzusida 1 soatlik taqdimoti

Hujayraning membranasiz organoidlari, ularning funksiyasi va ahamiyati

Tirik organizmning tuzilishi

Odam parazitlari

Organizm tarixiy rivojlanish