Ди ва полидурагай ирсийланиш. Ч.Дарвин таълимотининг пайдо булиши. Ч.Дарвиннинг йирик асарлари ва уларнинг мазмуни - Biologiya - Slaydlar

Ди ва полидурагай ирсийланиш. Ч.Дарвин таълимотининг пайдо булиши. Ч.Дарвиннинг йирик асарлари ва уларнинг мазмуни

Yuklangan vaqt:

17.01.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

270.921875 KB

Ko'chirib olish

ДИ ВА ПОЛИДУРАГАЙ ИРСИЙЛАНИШ. Ч.ДАРВИН ТАЪЛИМОТИНИНГ ПАЙДО БУЛИШИ. Ч.ДАРВИННИНГ ЙИРИК АСАРЛАРИ ВА УЛАРНИНГ МАЗМУНИ

 1. Биологияни ўқитишда масала ва машқлардан фойдаланиш. 2. Мустақил ва ижодий фикр юритиш кўникмаларини ривожлантириш мақсадида таълим-тарбия жараёнида турли мантиқий йўналишдаги масала ва машқлардан фойдаланиш. 3. Биологияни ўқитишда масала ва машқлардан фойдаланиш бўйича дарс, дарсдан ва синфдан ташқари машғулот ишланмаларини лойиҳалаш кўникмаларини таркиб топтириш. РЕЖА

 Биологияни ўқитишда фойдаланиладиган масала ва машқларнинг асосий вазифаси ўқувчиларни ҳар томонлама, хусусан уларнинг мантиқий, ижодий ва мастақил фикр юритиш кўникмаларини ривожлантиришАмалий машгулот утишни асосий вазифаси

ўқувчиларни ўз билиш фаолиятининг субъектига айлантириб, фикр юритиш механизмини шакллантиради, ривожлантиради. ўқувчиларнинг билиш фаолияти эмперик ва назарий билиш яхлитлигида ташкил этилиб, ўқитиш жараёнида билимларни дедуктив усулда ўрганиш устувор бўлади. Ўқувчиларнинг ақлий ривожланишига замин тайёрлаб, бу жараёнда танқидий ва ижодий фикр юритишни шакллантириш устувор йўналиш саналади. Фикр юритишнинг бу икки типи бир-бирини тўлдиради, тақозо этади. ўқитиш жараёнининг асосини ўқувчиларнинг масала ва машқларни ечиш орқали вужудга келтириладиган мустақил фаолият ташкил этади . Мазкур жараённинг асосий хусусиятлари:

 Таҳлилий фикр юритиш масаланинг изоҳи ва шартини таҳлил қилиш, зарур фактларни танлаш, таққослаш, фактларни чоғиштиришни талаб этади. Қуйида масала ечиш жараёнида ўқувчиларда таҳлилий, боғланишли, мустақил ва мантиқий фикр юритиш кўникмаларни тарикб топтириш масаласига кенгроқ тўхталамиз:

 Масалада берилган изоҳини таҳлил қилинади, организмлар ҳақидаги фактлар танланади, уларни масала шартига мувофиқ таққослаб, хулоса чиқарилади.  Қуйидаги масалани ечиш учун ўқувчилар аввало, дидурагай чатиштиришнинг моҳияти, биринчи бўғин дурагайларининг бир хиллиги, доминантлик, белгиларнинг мустақил тақсимланиш қонунлари, гомозигота ва гетерозигота организмларнинг фарқини, дидурагайларнинг гомозигота ва гетерозигота организмлар ҳосил қиладиган гаметалар, таҳлилий чатиштиришдан олинадиган натижаларни тўлиқ билиши лозим. Ўқувчилар масаланинг изоҳи ва шартини таҳлил қилиб, тўрт тажрибада ҳам таҳлилий чатиштириш ўтказилганлиги ҳақида хулоса чиқарадилар. Кутилаётган натижа

дидурагай чатиштиришнинг моҳияти биринчи бўғин дурагайларининг бир хиллиги белгиларнинг мустақил тақсимланиш қонунлари гомозигота ва гетерозигота организмларнин г фарқинидоминантлик дидурагайларн инг гомозигота ва гетерозигота организмлар ҳосил қиладиган гаметалартаҳлилий чатиштиришда н олинадиган натижаларни тўлиқ билиши лозимМасалани ечиш учун билиш керак булган

 1-масала.  Помидор мевасининг юмалоқ шакл гени (А) ноксимонга (а), қизил рангли бўлиши (В), сариқ ранг (b) устидан доминантлик қилади. Қизил юмалоқ шаклдаги помидор ўсимлиги ноксимон шаклдаги сариқ рангли помидор ўсимлиги билан чатиштирилди. Ўқувчилар масаланинг изоҳи ва шартини таҳлил қилиб, тўрт тажрибада ҳам таҳлилий чатиштириш ўтказилганлиги ҳақида хулоса чиқарадилар. 01 01 01 34 082D 1410 19 1C 0A 26 2210 27 28 2E

1-тажрибада барча дурагайлар юмалоқ қизил мевали бўлди 3-тажрибадан 50% юмалоқ қизил, 50% юмалоқ, сариқ мевали дурагайлар олинди 2-тажрибадан 50% юмалоқ қизил, 50% ноксимон қизил мевали дурагайлар олинди 4-тажрибадан : 25% қизил юмалоқ, 25% юмалоқ сариқ, 25% ноксимон қизил ва 25% ноксимон сариқ мевали дурагайлар олиндиНатижалар 3D10

 Биринчи вазиятда доминант белгилиг организм гомозигота ҳолатда эканлиги ва у биринчи бўғинда доминант белгили организм вужудга келишини асослайди. Юқорида қайд этилган тажрибаларда иштирок этган ота-она ва биринчи бўғин дурагайларининг генотипларини аниқланг.

 Биринчи тажрибада Менделнинг биринчи қонунига мувофиқ, Ғ1 АаBb генотипга эга.  Ота-онанинг бири ab , иккинчиси - АВ гаметани ҳосил қилади.  Демак, қизил юмалоқ шаклдаги ота- она ўсимлиги доминант генларнинг икки жуфти бўйича гомозигота ва ААВВ генотипига эга. Ечиш: 1-тажриба

 Иккинчи тажрибада Ғ1 нинг генотипи: 50% АаВb (юмалоқ, қизил), 50% ааВb(ноксимон, қизил).  Ота –онанинг бири аb гаметани, иккинчиси 50% АВ гамета, 50% аВ гамета ҳосил қилади. Демак қизил юмалоқ шаклдаги ота-она ўсимлиги шакл генлари бўйича гетерозигота, ранг генлари бўйича гомозигота ва АаВВ генотипига эга. 2-тажриба

50% АаВb юмалок кизил ААВВ қизил юмалоқ шаклдаги ота-она ўсимлиги доминант генларнинг икки жуфти бўйича гомозигота ААВВ генотипига эга 50% aaBb Ноксимон кизил1 тажриба - Ғ1

50% АаВb юмалок кизил 50% АВ гамета қизил юмалоқ шаклдаги ота-она ўсимлиги шакл генлари бўйича гетерозигота, ранг генлари бўйича гомозигота ва АаВВ генотипига эга 50% aaBb Ноксимон кизил 50% аВ гамета2 тажриба – Ғ2

50% АаВb юмалок кизил 50% АВ гамета қизил юмалоқ шаклдаги ота-она ўсимлиги доминант шакл генлари бўйича гомозигота, ранг генлари билан гетерозигота ва АаВb генотипига эга 50% Аabb юмалок сарик 50% Аb гамета3- тажрибада Ғ1 нинг генотипи

• 25% • ааbb ноксимо н, сариқ• 25% • ааВB ноксимон, қизил • 25% • Ааbb • юмалоқ, сариқ• 25% • AaBb • қизил, юмалоқ 25% АВ гамета 25% Аb гамета 25 % аb гамета25% аВ гаметаУчинчи тажрибада Ғ1 нинг генотипи

 Маълумки, қуёнларда юнгнинг қора рангда бўлиши альбинизм (пигментлар бўлмаслиги ва кўзнинг қизил бўлиши) устидан доминантлик қилади. Агар гетерозигота қуён альбинос қуён билан чатиштирилса, у ҳолда биринчи бўғин дурагайларнинг генотипини аниқланг. Топшириклар масала-1 01 18 1C 1F0B 35 1B 19 0C 2A 10 22 1F05 0F 10 12203B 18

Тажрибада гулсимон тожли товуқлар оддий тожли хўрозлар билан чатиштирилди. F1 дурагайларининг фенотипи ва генотипи қандай бўлади? А) агар F1 дурагайлари ўзаро чатиштирилса, F2 да қандай натижа олиш мумкин? В) F1 оддий тожли хўрозлар билан чатиштирилса-чи? 2-масала. Изоҳи: Товуқларда гулсимон тож доминант (А), (а) оддий тож рецессив ген саналади 18 120E1C051D 19 48 03 0F19 08 2A3603 22100D05 0607 37 22 333C 02 3F

 Помидор мевасининг қизил ранги (А) сариқ ранги (а) устидан доминантлик қилади.  Тажрибада ота-она организмлар қизил рангга эга эди, лекин улар чатиштирилганда олинган дурагайларнинг ¾ қисми қизил , ¼ қисми сариқ рангли бўлди.  Ота-онанинг ва F1 дурагайларининг генотипини аниқланг. 3-масала. 01 34061105 0C052B05 352A 12 03 0C0507100F 01 31 0C 14 2E08 22 0F 0C052B0507 23 4B 12 14 01 40 08 211E

 Эътиборингиз учун рахмат! 01 4C1D0D051F0614050A08052B03 1922190A0314

O'xshashlar

Липидлар ва уларнинг алмашинуви

Биология дарсларида скарабей технологияси асосида дарс ўтиш

“Органик оламнинг эволюцияси хакида Ч.Дарвин таълимоти.” мавзусида Зинама-зина методини куллаш

Тўқималар ҳақида умумий тушунча ва уларнинг таснифи (классификацияси). Қопловчи тўқималар, уларнинг турлари. Ўсимлик ҳужайрасидаги пластидларни ўрганиш

Ҳужайра унинг тузилиши