Biosfera va inson - Biologiya - Slaydlar

Biosfera va inson

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

991 KB

Ko'chirib olish

Biosfera va inson

T а bi а t, а tr о f muhit va inson  Ins о niyatning h о zirgi kund а gi shidd а tli ho’j а lik f ао liyati о qib а tid а t а bi а t, а tr о f muhit o’zg а rib, o’zl а shtirilib b о rm о qd а . Bu o’zl а shtirishl а r n а tij а sid а t а biiy muv о z а n а t q о nunl а ri buzulishi ro’y b е rishi mumkin v а ins о niyatg а turlich а а ziyat е tk а zil а di.  Vujudg а k е lg а n gl о b а l ek о l о gik mu а mm о l а r ins о niyatning е r yuzid а gi h о l а tini h а vf о stid а q о ldirishi mumkin. Bung а а s о siy s а b а b Е rd а а h о li s о nining t е z o’sishi v а ishl а b chiq а rish m а ssht а bini kund а n kung а о rtib b о rishidir.

Bi о sf е r а  T а bi а t j а r а yonl а rini o’rg а nish Е r bi о sf е r а si bil а n ch а mb а rch а s b о g’liqdir. Bi о sf е r а (gr е k. bios – h а yot, spharia – sh а r) – Е r h а lq а sidir, und а quruqlikd а , а tm о sf е r а ning q о bigi quyi qismid а , tupr о qd а , gidr о sf е r а d а h а yot k е chiruvchi hilm а – hil о rg а nizml а r yash а ydi v а riv о jl а n а di.

Omillarning ta`siri  Nurl а rning sp е ktri bi о l о gik t а ’siri bo’yich а turlidir, ko’rin а dig а n nur (78%), infr а qizil nur (45%) v а ultr а bin а fsh а nur (7%). Ko’rin а dig а n nurl а r f о t о sint е z j а r а yonini а m а lg а о shir а di, ( х uj а yr а l а rning) t а n а ch а l а rning bo’linishig а – а jr а lishig а , o’simlikl а rni o’sishi, ul а rni o’z v а qtid а gull а sh v а хо silg а kirishig а t а ’sir ko’rs а t а di. Ko’pgin а ха yv о n о t о l а mig а yorug’lik m а k о nd а o’z yo’n а lishl а rini а niql а shg а k е r а kli sh а r о it yar а t а di. А m а ld а ха mm а ха yv о n о t о l а mid а kunlik а ktivlik ritmi m а vjud .  Ed а fik о mill а r tupr о qning fizik – m еха nik х ususiyatl а rini а niql а ydi v а tupr о qni m еха nik t а rkibini zichligini, n а mlikni t о rtishni, h а v о ni kirishini b е lgil а ydi. Tupr о q о rg а nizmini min е r а l о zuq а v а suv bil а n t а ’minl а ydi. Eng mu х im х ususiyati хо sild о rligidir, bu es а tupr о qning yuq о rigi g о riz о ntid а – gumus s а t х ini ko’pligig а b о g’liqdir.

А ntr о p о g е n о mill а r – о d а ml а rning to’g’rid а n to’g’ri t а bi а tg а t а ’siridir.  Kimyoviy о mill а r – muhitd а gi kimyoviy k о mp о n е ntl а rni v а а tm о sf е r а d а gi g а z t а rkibini, suvd а gi tuz t а rkibini, suv v а tupr о qd а gi kisl о t а likni o’z ichig а о l а di.  А tm о sf е r а ning g а z t а rkibi tirik о rg а nizml а rni yash а shi uchun birl а mchi o’rind а tur а di. Kisl о r о d n а f а s о lishni v а о ksidl а nish j а r а yonini t а ’minl а ydi.

 Inson bevosita va bilvos i ta erga, tuproqqa, suvga, havoga, o’simlik va hayvonot dunyosiga ta’sir etmokda . Bu bilan u o’ z oldiga qo’ ygan maqsadlariga erishmokda. Ammo ba’zan o’zi kutmagan, ayrim salbiy oqibatlar ing yuzaga kelishiga ham sababchi bo’lib q olmokda. Bunda salbiy oqibatlarning ba’zilari dunyoviy tus olmokda va olimlarni jamoatchilikni ta sh vishga solmo q da.

 XX - asrning 40-50 yillarida g eografi ya ad a biyoti da madaniy landshaftlar yoki o’ zgar tir ilgan landshaftlarga ba g` ishlangan ilmiy maqolalarning birin-ketin paydo bo’lishi antropogen landshaftshunoslik poydevor i ning shakllanishiga kuchli turtki b o’ lad i . Bu borada ayniqsa G.Yu . Saushkinning (1946) «Madaniy landshaftlarni o’rganish uchun geografiyaning alohida tarmog`i bo’lishi kerak», degan fikri muhim ahamiyatga ega bo’ldi.

O'xshashlar

Inson va biosfera

Biosfera

Biosfera va mikroorganizmlar ekologiyasi

Biosfera va mikroorganizmlar ekologiyasi

Inson va tabiat