Халқ хўжалик объектларида техника хавфсизлиги - Xayot faoliyati xavfsizligi - Referatlar

Халқ хўжалик объектларида техника хавфсизлиги

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

82 KB

Ko'chirib olish

Халқ хўжалик объектларида техника хавфсизлиги Режа: 1. Техника хавфсизлиги бўйича меъёрий хужжатлар. 2. Объектларда техника хавфсизлиги ни таъминлашни ташкиллаштириш. 3. Ишлаб чиқариш жараёни ва ускуналарига қўйиладиган хавфсизлик талаблари. 4. Меҳнат хавфсизлигини таъминловчи техник воситалар

Мамлакатимизда мустақилликнинг дастлабки йиллариданоқ фуқароларни жумладан ишчи ва хизматчиларни ижтимоий ҳолатини яхшилаш, уларнинг турмуш даражасини юксалтиришга, меҳнат шароитларини техника хавфсизлиги ва санитария талаблари даражасидаги асосини яратишга катта эътибор қаратиб келинмоқда. Меҳнат хавфсизлиги - бу шундай меҳнат шароитики, бундай ишлаб чиқаришда ишчиларга зарарли ва хавфли омилларнинг таъсирини бутунлай олди олинган бўлади. Ишлаб чиқариш шароитида одамлар ишлаб чиқаришнинг физик ва кимёвий омилларидан жароҳатланади. Техника хавфсизлиги - ишловчиларга ишлаб чиқаришда техника хавфсизлигини, унинг олдини оладиган ташкилий чора-тадбирлар ва техника воситалари системаси. Электр хавфсизлиги - кишиларни электр токи, электр ёйи, электрмагнит майдонининг зарарли ва хавфли таъсиридан муҳофаза қилишни таъминлайдиган ташкилий ва техник чора-тадбирлар системаси. Меҳнат муҳофазаси бўйича мухим меъёрий хужжатлардан бири 1974 йил 1 июлдан амал қилиб келинаётган “Меҳнат хавфсизлиги стандартлар тизими”дир (МХСТ). МХСТ – бу, меҳнат жараёнида инсоннинг соғлиғини ва иш қобилиятини сақлашга, хавфсизлигини таъминлашга йўналтирилган талаблар, меъёрлар ва қоидаларни ўз ичига олган ўзаро боғлиқ стандартлар мажмуасидир. У 5 турга бўлинади. 1. Ташкилий – услубий стандартлар – ГОСТ 0.001-82, ГОСТ 12.0.002- 74, ГОСТ 12.0.003-74, ГОСТ 12.0.003-79. 2. Ишлаб чиқаришдаги зарарли, хавфли бирликларга талаб ва нормалар стандартлари – ГОСТ 12.0.003-74. 3. Ишлаб чиқариш ускуналарига хавфсизлик талаблари стандартлари – ГОСТ 12.2.003-74.4. 4. Ишлаб чиқариш жараёнлари хавфсизлиги талаблари стандартлари – ГОСТ 12.3.003-74.5.

5. Ишчиларнинг химоя воситаларига бўлган талаблари давлат стандартлари – ГОСТ 12.4.001-74. 1973 йилдан эътиборан 300 дан зиёд стандартлар тасдиқланиб ишлаб чиқаришга жорий этилди. ГOСТ 12.4.026-76 қуйидaги сигнaл рaнглaрини вa вaзифaлaрини б е лгилaйди: 1. қизил - «мaн eтиш», «стoп», «яққoл xaвфлилик» 2. сaриқ - «диққaт» «мумкин бўлгaн xaвф тўғрисидa oгoҳлaнтириш» 3. яшил - «xaвфсиз», «руxсaт eтилaди», «йўл oчиқ» 4. кўк - «инфoрмa ц ия» Давлат стандартларидан ташқари техника хавфсизлиги бўйича бир неча меъёрий хужжатлар мавжуд. Ҳусусан: 1. Ўзбекистон Республикаси “Мeҳнaтни муҳoфaзa қилиш тўғрисидa”ги қoнуни (06.05.1993 йил). 2. Ўзбекистон Республикаси “Меҳнат кодекси” (01.04.1996 йилдан амалга киритилган). 2. “Ишлaб чиқаришдaги бaxтсиз ҳoдисaлaрни вa xoдимлaр сaлoмaтлигининг бoшқa xил зaрaрлaнишини тeкшириш вa ҳисoбгa oлиш тўғрисидaги Низoмни тaсдиқлaш ҳaқидa” Ўзбeкистoн Рeспубликaси Вaзирлaр Мaҳкaмaси 286-сoнли қaрoри (06.06.1997 йил). 3. “Мeҳнaт шaрoитлaри бўйичa иш жoйлaрини бaҳoлaш ишлaрини ўткaзиш тaртиби ҳaқидa” Ўзбeкистoн Рeспубликaси Мeҳнaт Вaзирлигининг 2/18 –сoнли қaрoри (25.02.1993 йил). 4. Меҳнaт xaвфсизлиги тaлaблaри мaжмуaси. Сaнoaт кoрxoнaлaри учун теxнoлoгик ускунaлaр. Xaвфсизликнинг умумий тaлaблaри. Шунингдек, барча иқтисодиёт тармоқлари ва объектларида фаолият йўналишидан келиб чиққан ҳолда мeҳнaт муҳoфaзaси бўйичa низoм ва йўриқномалар ишлаб чиқилади ва тегишли буйруқлар билан тасдиқланади. Меҳнат ва аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш вазирлиги корхоналарда хавфсиз ишлаш, техника хавфсизлиги бўйича меъёр

қоидаларига, саноат санитарияси ва меҳнат гигиенасига ҳамда меҳнат қонунчилигига риоя қилиш масалаларини назорат қилади. Ҳар бир тармоқ ўз техник инспекторига эга. Меҳнат хавфсизлигининг асосий масалаларидан бири ишловчиларнинг хавфсизлигини таминлаш ҳисобланади. Ҳозирги замон халқ хўжалик объектларида турли-туман машина- механизмлар, станоклар, кўтариш кранлари, иш бажариш конвеерлари ва бошқа қурилмалар мавжудки, буларнинг хаммаси бу ерда ишлаётганлар учун маълум хавф туғдириши, агар эхтиёт чора-тадбирларини белгилаб қўйилмаса, бахтсиз ходисалар содир бўлиши мумкин. Бу механизмларнинг баъзи бирлари махсулот ишлаб чиқаришда қўлланилса, бошқалари иш шароитини яхшилаш, оғир ишларни енгиллаштириш вазифаларини бажаради. Иш бажариш шароитлари ҳам бир хил эмас, масалан, металларни қирқишда ишлатиладиган станокларни ишлатганда совитувчи суюқликлардан фойдаланилади, уларнинг кесиш иссиқлиги таъсирида буғланиши ҳаво муҳитининг ифлосланишига, шунингдек, ҳаво намлигини ошиб кетишига олиб келади. Демак, цехда ишлаётган ҳар бир станок бахтсиз ходисаларга олиб келиши мумкинлигидан ташқари яна ҳаво муҳитини ифлослантирувчи восита сифатида қаралишини тақозо этади. Ишлаб чиқариш самарадорлигини ошириш, иш шароитини яхшилаш ва бахтсиз ходисаларни камайтиришнинг асосий йўлларидан бири ишлаб чиқариш жараёнини механизациялаштириш ва автоматлаштирилган воситалардан фойдаланишдир. Механизациялаштириш ҳозирги вақтда амалга ошириш мумкин бўлган жараён бўлиб, биринчидан ишчиларни оғир жисмоний меҳнатдан қутқаради, бу эса ўз навбатида иш жойларидаги ишчилар сонини қисқартириш ва бахтсиз ходисаларни камайтириш имкониятини беради. Ҳозирги вақтда бошланғич хомашёни ишлатиш учун узлуксиз узатиш ишларини механизациялаштириш меҳнатни муҳофаза қилиш нуқтаи

назаридан жуда мухим хисобланади. Бундан ташқари, ишчи учун энг хавфли иш жараёнларини, масалан, темирчиликда болғалаш, пресслаш ишлари ва бошқаларни механизациялаштириш яхши натижа беради. Замонавий технологияларда кўпгина ишчи учун ноқулай ва зарарли моддалар ажралиш жараёни кучли бўлган ишлар, масалан, эритилган металларни ҳар хил қолипларга қуйиш, енгил ва юк автомашиналари кузов ва кабиналарини электр пайвандлаш ишлари, уларни мойсизлантириб, бўяшга тайёрлаш ишлари, бўяш ва муҳофаза қопламалари билан қоплаш, деталларга иссиқлик билан ишлов бериш, штамповка, пресслаш ва бошқа ишларни бажаришда автоматлаштирилган воситалардан фойдаланиш мухим рол ўйнайди. Автоматлаштирилган тизимларнинг анча катта тезликда ҳаракат қилиши, уларнинг ишлаш майдони кенглиги ва иш турларининг хилма- хиллиги, улар ишининг хавфли томонларини белгилайди. Автоматлаштирилган тизимларни яратишда ва уларни ишлатишда вужудга келадиган барча хавфли вазиятларни хисобга олиш ва хавфсизликни таъминлаш воситалари билан жиҳозлаш талаб этилади. Машина ва механизмлар хавфсизлигини таъминлаш учун уни лойиҳалашда қандай иш бажаришини хисобга олган ҳолда иш бажарувчи қисмларини жойлаштиришни ихчам усулларини топиш, унга шакл бериш ва муҳофаза қилиш қурилмаларини жойлаштириш билан бирга олиб борилади. Машинага ўрнатилган муҳофаза воситалари унинг асосий қисми билан уйғунлашиб кетиши керак. Шуни хисобга олиш керакки, муҳофаза воситалари иложи борича кўпроқ масалаларни ечишга хизмат қилсин. Хавфлилик даражаси юқори бўлган жиҳозлар, масалан, босим остида ишлатиладиган қозонлар, компрессорлар, насослар ва бошқалар ишлатилаётганда саноатда хавфсиз иш олиб боришни таъминлаш қўмитаси махсус талабларини бажариши шарт. Маълумки, саноат корхоналари машина ва механизмлари электр токининг асосий истеъмолчилари хисобланади. Бу уларнинг электр токи

таъсирини йў қотувчи электр хавфсизлиги масалаларини назарда тутиш кераклигини тақозо қилади. Шунингдек, ўрнатилган станоклар электромагнит тўлқинлари, радиоактив моддалар таъсирида бўлиши мумкин, албатта булардан сақланиш чора-тадбирлари кўрилиши ўз-ўзидан маълум. Бу зарарли ва хавфли ҳ олатларга ҳ аво му ҳ итини зарарлантирувчи ва ифлословчи буғ, чанглар ва газларни хисобга олиш керак бўлади. Машина ва механизмларнинг пухта ишлашини таъминлашдаги асосий омилларидан бири, уларнинг ҳ олатини назорат қилувчи асбоб-ускуналар ва автоматик бошқариш , ҳ амда мувофиқлаштириш қурилмалари билан жихозлашдир. Ишлаб чиқариш жараёнларига хавфсизлик талаблари. Технологик жараёнларни ташкил этишни ва бажаришни лойиҳалашда давлат стандарти қуйидагиларни ҳисобга олишни талаб этади: - хавфли ва зарарли ишлаб чиқариш чиқиндилари, материаллари билан ишчиларни бевосита контактли алоқада бўлишини олдини олиш; - хавфли ва зарарли ишлаб чиқариш омиллари мавжуд бўлганда комплекс автоматлаштириш ва механизациялаштиришни жорий этиш; - ишчилар хавфсизлигини таъминловчи ва авария ҳолатида ишлаб чиқариш ускуналарини ўчириш назорати системасини ўрнатиш; - хавфли ва зарарли ишлаб чиқариш чиқиндиларини иш жойларидан чиқариш ва уни зарарсизлантириш. Технологик жараёнларга хавфсизлик талаблари эса технологик ҳужжатларда баён этилиши керак. Ишлаб чиқариш биносини танлашда уни санитар нормаларга мослигини, ёнғин ва портлаш хавфи бўйича унинг категорияларини , ҳамда электр токидан жароҳатланиш хавфи ва бошқаларни аниқлаш муҳим ҳисобланади. Ишлаб чиқаришда хавфсизликни таъминловчи асосий омиллардан бири ускуналарга хизмат қилувчи ходимларни касбий тайёргарлиги ва бажарадиган ишига уларнинг жисмоний имкониятини нг мавжудлигидир.

Ишлаб чиқариш ускуналар и га умумий хавфсизлик талаблари. Ишлаб чиқариш ускуналар и га, машина ва механизмларга меҳнат шароити ва уларнинг элементлари, ускуналар конструкцияларини ҳисобга олган ҳолда, содир бўлиши мумкин бўлган хавфли ва зарарли омиллар манбаини аниқла нгандан сўнг хавфсизлик талаблари белгиланади. Меҳнатни муҳофаза қилиш нуқтаи назаридан ускуналарга қўйилган асосий талабларга: одамлар соғлиги ва ҳаёти учун хавфсизлик ҳамда уларни ишлатишда ишончлилик ва қулайликлар киради . Ишлаб чиқариш ускуналари ни ишлатишда микроиқлимнинг ўзгариши, атмосфера х о латлар и нинг таъсири инсон организм и га хавф солмаслиги , ёнғин ва портлаш д а хавфсиз бўлиши , у лар конструкциясида қўлланиладиган материаллар зарарли ва хавфли бўлмаслиги, уларнинг ҳаракатланадиган қисмлари хавфсиз қилиб тўсилган бўлиши керак. Ускуналарни нг авария содир бўлганда ўчириши лозим бўлган мосламалари , дасталари кўринадиган ва қулай жой да жойлаштирилиши ҳамда қ изил рангга б ў я лиши талаб этилади . Машина ва механизмларнинг инсон хаётига ва соғлиғига хавф туғдирадиган ҳолатларни вужудга келтирадиган жойлари хавфли зона деб аталади. Хавфли зонада асосан машина ва механизмларнинг очиқ ҳолда айланадиган ва ҳаракатланадиган қисмларида мужассамланади. Шунингдек, хавфли зоналар қаторига машина ва механизмларда ишлаганда электр токидан зарарланиш, иссиқлик, электромагнит, ионлашган нурлар, шовқин, титраш, ултратовуш, захарли газ ва буғлар таъсирига тушиб қолиш ҳам киради. Хавфли зоналар доимий , ҳ аракатланувчан ва вақти-вақти билан пайдо бўладиган турларга бўлинади. Доимий хавфли зонага қайишли, занжирли ва тишли узатмалар, станокла рн инг қирқиш зоналари ва ҳаракатланувчи валиклар , ҳ аракатланувчан хавфли зонага поток линиялари, конвеерлар, қирқиш жойи ўзгариб турадиган агрегат станоклари ва

бошқалар , в ақти-вақти билан пайдо бўладиган хавфли зоналарга юк кўтариш кранлари, кран балкалар ва бошқалар киради. Охирги кўрсатилган қурилмалар ц ех бўйлаб иш жойларини доимий ўзгартириб туради ва қаерда иш бажараётган бўлса, шу ерда хавфли зона вужудга келади. Ҳ ар қандай технологик жараённи бошқариш учун ўрнатиладиган станок ва қурилмаларнинг ҳ аммасини хавфли зоналари, албатта, унга кишиларнинг тушиб қолмасликларини таъминлайдиган воситалар билан таъминланиши керак. Бундай воситала рн инг баъзилари хавфли зона хавфини бутунлай йў қотади, баъзилари эса хавф даражасини бирмунча камайтиради. Бундай воситалар вазифасига кўра икки г уруҳ га бўлиб қаралади : умумий ва шахсий муҳофаза воситалари . Умумий муҳофаза восита лари га ултратовуш тўлқинларидан, электр таъсиридан, электростатик зарядлардан, корхонада ў рн атилган жихозлар, материаллар, тайёр махсулотлар, хомашёла рн инг ўта иссиқ ва ўта совуқ таъсиридан ва ни ҳ оят механик, кимёвий ва биологик омилла рн инг таъсиридан муҳофаза қилувчи воситалар киради. Яна чанг ва захарли моддаларга қарши ў рн атилган ҳаво алмаштириш воситала рин и ҳ ам шулар жумласига киритиш мумкин. Шахсий муҳофаза воситалари ўз навбатида муҳофазалаш шароитига қараб муҳофаза бош кийимлари, нафас олиш органларини муҳофазаловчи воситалар , махсус устки ва оёқ кийимлари, қўлни, юзни, кўзни, қулоқни муҳофаза қилувчи воситалар, йиқилиб тушмасликни таъминловчи (баландликда ишлаётган л ар учун) ва терини зарарланишдан сақлайдиган воситаларга бўлинади. Меҳнат хавфсизлигини таъминловчи техник воситалар Халқ хўжалик объектларида қўлланиладиган хамма муҳофаза воситалари асосида тўсиқ қурилмалари, тормозлаш қурилмалари, чегараловчи ва сигнал воситалари, блокировка қурилмалари, сақлаш қурилмалари ва шунингдек, машина ва механизмларни масофадан туриб бошқариш воситаларига бўлиш мумкин.

Тўсиқ қурилмалари. Тўсиқ қурилмалари ўзининг оддийлиги ва ишончлилиги билан машина, механизмларда, ускуналарда хавфли зоналарни изоляция қилишда жуда кенг қўлланилади. Тўсиқ қурилмалари инсон билан хавфли омиллар орасида девор бўлиб, инсонни қандай ҳаракат қилишидан қатъий назар уни хавфдан ишончли ҳимоя қилади. Тўсиқлар шу билан бирга инсонга ҳар хил металл учқунларини, қипиқларини, деталлар ва жиҳозлар қисмларини отилидан ҳимоя қилади. Зарур ҳолларда тўсиқ қурилмалари иш жойларини чангланиш ва газланишини олдини олади. Тўсиқ қурилмалари конструктив формаларини ва белгиланишини ҳар хиллиги билан фарқланади. Улар доимий ва вақтинчалик бўлиши мумкин. Доимий тўсиқлар машиналарни узатиш механизмлари ва бошқаларини ажралмас қисми сифатида хизмат қилади. Доимий тўсиқ қурилмалар қўзғалувчан ёки қўзғалмас кўринишларда тайёрланади. Қўзғалмас тўсиқлар механизмлар ишлаганда, уларнинг хавфли зоналарини ишончли ҳимоя қилади ва улар механизмларга техник хизмат ёки таъмир ишлари ўтказилаётганда механизмлар ишлаётганда, хавф бўлмаганда олиб қўйилиши мумкин. Бундай тўсиқлар конструкцияга кўра қўзғалмас тўсиқларни ўрнатиш мумкин бўлмаган ҳолларда қўлланилади. Тормозлаш қурилмаси. Тормоз қурилмаси ҳаракатланаётган машиналарни, ускуналар қисмларини кўтарилаётган ёки туширилаётган юкларни тезда тўхтатиш учун қўлланилади. Айрим машиналарнинг ишчи органлари катта масса ва частотали айланишга эга бўлади ҳамда улар ўз инерцияси билан узоқ вақт айланиши мумкин. Бу эса ўз навбатида уларга хизмат кўрсатаётган ишчиларга хавф туғдиради. Масофадан бошқариш. Технологик жараёнларни масофадан бошқариш меҳнат хавфсизлиги учун катта аҳамиятга эга, чунки бунда ишчининг бевосита хавфли зонада бўлмаслиги таъминланади. Ишлаб чиқариш жараёнининг яқинида инсонни бўлиши қийин ёки мумкин бўлмаганда жараённи масофадан бошқариш усули қўлланилади. Бунда ускуналарга хизмат қилувчи ишчининг (оператор) хавфли зонада

етарлича масофага узоқда бўлиши таъминланади. Масофадан бошқариш замонавий чорвачилик комплексларида (озуқа тайёрлаш, гунгни чиқариш ва бошқаларда), осон алангаланадиган ёки токсик моддалар билан (бўёқ ишлари, уруғларни зарарлаш ва бошқа.), ишлаганда, буғли қуритгичларда, меваларни қуритиш ускуналарида идишларни буғлашда ва бошқа жойларда қўлланилади. Ўзининг таъсир этиш принципи бўйича масофадан бошқаришнинг қуйидаги системалари мавжуд: 1. механик; 2. гидравлик; 3. пневматик; 4. электрон; 5. комбинациялашган. Механик бошқариш ускуналар бошқариш пультидан унча узоқ бўлмаган масофада жойлашганда қўлланилади. Агар бошқариш етарлича узоқликдан амалга оширилиши керак бўлса бошқаришнинг бошқа системаларидан фойдаланилади. Блокировкалаш қурилмалари. Машина ва механизмларни ўта хавфли зоналарида хавфсизликни ошириш мақсадида тўсиқлар билан биргаликда блокировкалаш қурилмаларидан ҳам фойдаланилади. Блокировка - бу машиналар қисмини муайян ҳолатда ушлаб турувчи воситалар ва услублар мажмуи ҳисобланади. Кўпгина машина ва механизмларда хавфсизликнинг техник воситалари комплекс ҳолда ишлатилсада, хавфсизлик тўлиқ таъминланмайди. Чунки, кўпгина бахтсиз ҳодисалар ишчининг эътиборсизлиги ёки хавфсизлик қоидаларига амал қилмаслиги сабабли келиб чиқади. Масалан, ҳар қандай машина ёки тракторни ў т олдиришда узатмалар қуттиси ажратилган ҳолда бўлиши шарт, акс ҳолда турли кўринишдаги кўнгилсиз воқеа лар содир бўлиши мумкин. Худди шунингдек, машиналарнинг айланувчи ёхуд бошқа хавфли

зоналардаги ҳимоя кожухлари маълум сабабларга кўра ечилиб сўнгра эътиборсизлик туфайли ўз жойига ўр натилмай қолиши уларни ишлаш вақтида маълум хавфли зоналарини келтириб чиқариш мумкин. Блокировка қурилмалари ана шундай салбий ҳолатларини олдини олиш мақсадида ишлатилади ва ҳар хил машина ва механизмлардан фойдаланишда хавфсизликни оширади. Масалан, машина ва механизмлар корпусининг ҳимоя кожухи ўрнатиладиган жойига махсус контактлар ўрнатилиб ҳимоя кожухи ечиб олинганда контактлар электр таъминотини уза д и, натижада машина бошқариш пульти орқали қўшилганда машина ёки механизм ишга тушмайди. Ҳимоя кожухи жойига қайта ўрнатилганда контакт қўшилади ва электр таъминоти уланади. Ана шу каби қурилмаларни машина ва тракторларга ўрнатиш мумкинки, натижада узатмалар қуттиси қўшилган вақтда уларнинг двигателлари ў т олмайди. Сақлаш қурилмалари. Мавжуд талаблар бўйича на бирор машина, станок ёки ускуна, улар ишлатишга яроқсиз ҳисобланади. Сақлаш қ ури л маларининг асосий вазифаси иш жойларида назорат қилиниши талаб этиладиган кўрсаткичлар (куч миқдори, босим, ҳарорат, силжиш ва бошқалар) рухсат этилган миқдоридан ошган тақдирида, машина ёки механизмни ишдан автоматик равишда тўхтатишдан иборат. Шу сабабли сақлаш қурилмаларининг конструкциялари машиналар ва технологик жараёнларнинг хусусиятларига боғлиқ ҳолда турлича бўлиши мумкин. Ишлаб чиқаришдаги хавфли омилларнинг ҳосил бўлиши табиатига кўра сақлаш қурилмалари 4 гуруҳга бўлинади. 1. Механик зўриқишлардан сақловчи; 2. Машиналар қисмларининг белгиланган чегарада ҳаракатланишини таъминловчи; 3. Босим ва ҳароратни рухсат этилган меъёрлардан ошишини таъминловчи; 4. Электр токи кучини рухсат этилган меъёрдан ошмаслигини таъминловчи.

Биринчи гуруҳдаги сақлаш қурилмаларига: муфталар, кўтаришни чекловчи мосламалар, у зилувчи штифтлар ва шпилклар, айланишлар сонини ростлагичлар киради; иккинчи гуруҳ сақлаш қурилмаларига машина механизмларининг ҳаракатланувчи қисмларини белгиланган чегарада ҳаракатланишини таъминловчи мосламалар; ажраткичлар, таянч т ў хтаткичлар киради. Учинчи гуруҳ сақлаш қурилмаларига босим остидаги буғ, газ ёки суюқликлар билан ишловчи механизмларида сақлаш к лапанлари ва мембраналар мисол бўла олади. Барча бу ғ қозонлари, гидравлик ва пневматик системалар, босим белгиланган нормадан ошиб кетган да автоматик равишда ишга тушувчи клапанлар билан жиҳозланади. Сақлаш клапанларидан фойдаланиш етарли бўлмаган шароитларда мембраналардан фойдаланилади. Мембраналар юп қ а металл пластинкалардан тайёрланад и ва босим белгиланган миқдордан ошиб кетганда пластинка ёрилиб, ортиқча босим атмосферага чиқарилиб юборилади. Шу сабабли мембрана пластинкасининг қалинлиги системадаги босимга мос ҳолда танланади. Машина ва механизмларининг нормал ва режимда электр кучланишида бўлиши талаб этилмайдиган қисмларида электр токининг юзага келиши турли хил бахтсиз ҳодисаларни келтириб чиқаради. Бундай хавфли вазиятлардан ҳамда электр токи кучининг белгиландан миқдордан ошиб кетишини о л дини олиш учун эрувчи са қ лагичлар ишлатилади. Бундай сақлагичлар электр токи меъёрий миқдоридан ошиб кетганда эриб узилади ва ток таъминотини тўхтатади. Ўта хавфли электр қурилмаларида автоматик ажраткичлардан фойдаланилади.

O'xshashlar

Қишлоқ хўжалик ишлаб чикаришда техника хавфсизлиги

Ишлаб чиқаришда техника хавфсизлиги асослари

Механизациялашган мелиорация ишларини бажаришда техника хавфсизлиги талаблари

Техника хавфсизлиги асослари. Меҳнат хавфсизлигини таминлашнинг техник воситалари

ЁҲФИҲ хавфсизлиги