Буюм моделини ва газламани танлаш ва уни тикиш усулини асослаш. технологик харита тузиш

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

108.5 KB

Ko'chirib olish

Буюм моделини ва газламани танлаш ва уни тикиш усулини асослаш . технологик харита тузиш Режа: 1. Буюм моделини танлаш. 2. Газлама танлаш. 3. Тикиш усулини танлаш ва асослаш. 4. Технологик харита тузиш.

Буюм моделини ва газламани танлаш ишнинг энг маъсул босқичи бўлиб, кенг ассортименгда махсулот тайёрлаб бериш, оқимни бир маъромда ишлаши ва махсулотнинг самарадорлиги билан боғлиқдир. Танланган буюм моделлари икки гурухга бўлинувчи талабларга жавоб бериши керак: 1) кийимнинг сифати ва ахоли талаби хусусиятларини шаклланишини таъминловчи истеъмолчи талаблар; 2) кам мехнат ва кам материал сарфлаб юкори сифатли кийим тайёрлашга йўналтирилган ишлаб чикариш талаблари. Кийимнинг талаб хусусиятлари куйидагилар б илан аникланади.а) гигиеник б) эксплуатацион в) эстетик. Гигиеник талаблар - инсонни ташқи мухитнинг турли хил омилларидан химоялаш (совуқ, иссиқ, ёмғир), механик ва кимёвий зарарланишдан химоялаш, организмни нормал хаёт фаолиятини таъминлаш вазифасини бажаради. Эксплуатацион талаблар - фойдаланишда қулайлик ва ишончлиликни таъминлайди. Эстетик талаблар - замонавий модага мос келувчи кийимни бадиий безашни таъминлайди (силуэт, ранг, қўлланадиган газлама гули, кийим қисмлари нинг пропорцияси , детал шакли). Ишлаб чикариш талабларига мехнат сарфини қисқартириш ва материаллардан рационал фойдаланиш йўли билан махсулотни тайёрлашда техник - иктисодий мақсадга мувофиқлигини таъминлаш киради. Битта ишлаб чиқариш оқимида тикишга мўлжалланган моделлар белгиланган ассортимент талабига жавоб бериши керак. Модел конструкцияси моддий жихатдан ва мехнатни сарфланиши томонидан тежамли ва қулай конструкцияли бўлиши талаб қилинади. Моделлар

махсулот сифатини даражасини таъминлаб берувчи, ўртачадан юқори мураккаб ишлов берадиган кўрсаткичларга жавоб бериши керак Ишлаб чиқариш оқимида юқори унумдорли машиналарни қўллаш тавсия этилади, бу эса ишлаб чиқариш оқимини қувватини ошишига олиб келади, бу ўз навбатида ишлаб чиқариладиган моделлар сонини кўпайтиришни талаб қилади. Ишлаб чиқариш оқимига янги моделларни тушириш вақтида иш унумдорлиги бир неча пасаяди. Буни олдини олиш мақсадида битта ишлаб чиқариш оқимида тикиладиган моделларни танлашда уларни конструктив ва технологик жихатдан ўхшашлиги этиборга олинади. Кўп фасонли оқимларда тикув буюмлар иккита-учта моделдан иборат гурухларга бўлиниб тикишга туширилади. Моделларни танлашда хар бир гурухнинг мураккаблиги ва мехнат сарфлаши хар хил бўлган моделлардан оборат қилиб комплектланади, лекин бу гурухларнинг хар қайсисига сарфланадиган вақт бир биридан +10% дан ортик фарқ қилмаслиги керак. Бир вақтнинг ўзида битта ишлаб чиқариш оқимида тикишга мўлжалланган моделларнинг тикиш усуллари ўхшаш, ишлатиладиган машина ва мосламалар бир турли эканлигига асосланиб танланади. Битта оқимда тикиладиган моделлар конструктив ва технологик жихатдан ўхшаш бўлиши керак дейилади, аммо конструктив жихатдан ўхшаш бўлган моделлар технологик жихатдат ўхшаш бўлмаслиги мумкин, яъни моделларни конструктив ва технологик жихатлари бир бири билан боғлиқ эмас. Тикув ишлаб чиқариш оқимлар учун моделларни танлашда асосий мезон қилиб технологик ўхшашлик олинади. Танланган моделлар аниқ бўлгандан кейин уларга мослаб газламалар хам мода йўналишига мослаб танланади. Авра, астар ва қўшимча материалларни хусусияти ва ташқи қўриниши улардан тикилидиган моделларга ва бир бирига мос келиши керак. Бунда газламаларни нафақат физика-механикавий хусусиятлари, балки уларнинг ранги ва ишлов бериш тартиби бир хил бўлиши керак. Чунки шундагина

тикиш машиналаридаги ипни камроқ ўзгартирилади ва намлаб-иситиб ишлов бериш тартиби хам бир хил бўлади. Газламаларни танлашда уларни бичиш жараёни хам хисобга олинади. Кийимнинг сифати ва унинг нархи қўп жихатдан ишлов бериш усулига ва қўлланиладиган асбоб-ускунага боғлик. Шунинг учун юқори сифатли буюмни ишлаб чиқаришни таъминлайдиган тикиш усуллари танланади. Кийимга ишлов бериш усуллари ва қўлланиладиган асбоб-ускуналар кийимнинг мўлжалланишига, газламаларни тикиш хусусиятига бевосита боғлиқ. Ишлов бериш усулларини ва асбоб-ускуналарни танлашда буюм сифатини яхшилаш, буюмга ишлов бериш вақтини қисқартириш, мехнат унумдорлигини ошириш, кийим тикиш қийматини камайтириш, асбоб- ускуналардан ва цех майдонидан, шунингдек ишчиларнинг иш вақтидан унумли фойдаланиш, хамда мехнат шароитини енгиллаштиришнинг турли вариантлари солиштирилади. Мавжуд технологияни такокиллаштириш куйидаги йўналишлар бўйича олиб борилади: - машина операцияларини солиштирма улушини қўтариш; - елимли материалларни қўллаш жараёнини кенгайтириш; - операциялараро намлаб иситиб ишлов бериш операцияларини қисқартириш ва концентрациялаш; - деталларга ишлов бериш технологиясини такомиллаштириш; - кичик механизация воситаларини қўллаш. Айрим детал ва кийим бўлакларини тайёрлашда комплекс механизациялаштиришни, шунингдек автомат ва яримавтомат ускуналар комплектидан фойдаланиш мақсадга мувофиқдир. Кийимга танланган ишлов бериш усулари асосида уни тикиш технологик тартиби тузилади. Технологик тартиб бўлинмас операцияларидан иборат бўлади. Технологик жихатдан булинмайдиган операция тикиш жараенининг технологик жихатдан майдарок кийимга ажратиш мумкин бўлмаган яхлит бир элементдир. Технологик жихатдан бўлинмайдиган

операциялар танланган энг мақбул тикиш усуллари асосида тузилади. Булинмас операцияларни сони ва миқдори буюмнинг мураккблигига ва тикиш усулларига боғлиқ. Буюм қанча мураккаб бўлса, бўлинмас операциялар шунчалик кўп бўлади. Бўлинмас операцияларни ихтисоси уни бажаришда қўлланиладиган асбоб-ускуна асосида белгиланади, разради эса тариф-малака маълумотномадан фойдаланиб аниқланади. Операцияни бажариш учун сарфланадиган вақт ТСМИТИ ( ЦНИШП) нинг ишлаб чиққан вақт меъёридан олинади. Бундан ташқари операцияларни бажаришга сарфланадиган вақтларни меъёрлаш учун тажриба-статистик ёки аналитик усуллардан фойдаланилади. Тажриба- статистик меъёр ўртача арифметик меъёрни белгилашга олиб келади, у етарли техник жихатдан асосланмаган бўлиб, илғор ишчи мехнатининг тажрибасини тўлиқ ўзида ифодалаб бермайди. Аналитик усулда эса вақтнинг меъёри ишлаб чиқаришдаги иш жой имкониятини тахлил қилиш ва ишчини қўшимча ишларга сарфлайдиган вақтини аниқлаш орқали белгиланади. Аналитик меъёрлашнинг икки усули мавжуд: - аналитик-тадқиқот усули. -аналитик-хисоблаш усули Аналитик тадқиқат усулида операцияга ва унинг хар бир элементига вақт сарф қилиниши иш жойида ўтказилган тадқиқот натижасида олинган маълумотлар асосида аниқланади, яъни хронометраж ўтказиш йўли билан аниқланади. Аналитик хисоблаш усулида операцияни сарф вақти формула асосида хисоблаш йўли билан аниқланади. У аналитик –тадқиқот ёрдамида олинган маълумолларга асосланади. Буюм тикиш технологик тартиби 1- жадвал шаклида кўрсатилади. 1- жадвал Бир моделли оқимда буюмга ишлов беришнинг технологик тартиби

$Т. р Технологик (б ў линмас) операциялар номи Ихти сос Разряд Сарф ва қ т Асбоб-ускуна (мосламалар) 1 2 3 4 5 6 1 Олд бў лак виточкаларини тикиш м 2 38 8332\3055 «Текстима» 2 Олд бўлак виточкасини дазмоллаш д 2 30 УТП 3 Олд б ў лак рельеф чокини тикиш м 2 54 8332\ 30 05 «Текстима» 4 ва х.к. Жами:  t б.о.= Т б 1 ва 2 устунда б ў линмас операцияларнинг тартиб ра қ ами ва номи ёзилади. 4 ва 5 устунларда ишчиларнинг ихтисоси ва разряди қў йилади. Улар тариф- малака маълумотномадан фойдаланиб асбоб-ускуна тури ва ишнинг характерига қ араб белгиланади. Амалий машғулот ишлари технологик харита кўринишида расмийлаштирилади. Технологик харита-бўлинмас операциялар асосида тузилади, уни бажариш техник шарти, эскиз, асбоб-ускуна ва мосламалар кўрсатилади. Бўлинмас операцияни бажариш техник шарти устунида ҳар бир операция бўйича деталлар қандай жойлаштирилиши, қайси детал бўйлаб операция бажарилиши, чок кенглиги, детал зийидан чоккача бўлган масофа ва х.к. кўрсатилиши лозим. Қопқоқли қирқма чўнтакка ишлов бериш технологик харитаси 2-жадвал шаклида келтирилган.$