logo
  1. Bosh sahifa
  2. Referatlar
  3. To'qimachilik
  4. Ayollar milliy ko’ylagi va lozimini loyihalash

Ayollar milliy ko’ylagi va lozimini loyihalash

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

754 KB
Ko'chirib olish
«Ayollar milliy ko’ylagi va lozimini loyihalash» An’anaviy milliy ko’ylak gavda qismi to’g’ri siluetli, koketka chizig’i bo’ylab burmali bo’ladi. Klassik o’zbekcha ko’ylak koketkasi asosan ko’ylakning gavda qismiga ulanadigan chizig’i bo’ylab oval shaklida bo’ladi. Old tomonda koketka yaxlit yoki bo’rtli bo’lib, bo’laklari bir-birining ustiga o’tib turadi. Yoqasi qirqma, yoqa o’mizi bo’ylab yoqa qaytarma qismining shakli har xil bo’ladi. Ko’ylak yoqasiz bo’lishi ham mumkin. Yoqa o’mizining o’yig’i to’rtburchak, uzaytirilgan, dumaloq oval va h.k. shaklida bo’lishi mumkin. Hozirgi paytda ayollarning milliy o’zbekcha ko’ylagida ma’lum o’zgarishlar bo’lmoqda. Ko’ylak gavda qismining silueti, hajmi va uzunligi qisqarmoqda. Koketka, yoqa, yenglarning katta-kichikligi va shakliga ko’pgina omillar, shu jumladan moda ta’sir etmoqda 1-Rasm. Milliy ko’ylak bo’yin o’mizi o’yiqlarining ko’rinishi. 2-Rasm. Ayollarning zamonaviy milliy ko’ylak modellari Hozirgi o’zbekcha ko’ylakda turli bezaklar, qo’yma burmalar, aylana burmalar, plisse va h.k. ishlatiladi. Lozim milliy libos (kiyim) turi bo’lib, u shimdan kengligi, bichimi bo’yicha farq qiladi. Lozim konstruktsiyasi ikkita yaxlit bichilgan simmetrik bo’lakdan iboratdir. Lozim ko’ylak ostidan kiyilgani uchun uning beldan bo’ksagacha bo’lgan qismi gigienik va qulaylik nuqtai-nazaridan ko’pincha ip gazlamadan bichiladi. Og’i xishtakli yoki yaxlit bichilgan bo’ladi. Pochasining kengligi model ko’rinishiga bog’liqdir. Lozim pochasiga manjet yoki jiyak tikiladi. Milliy ko’ylak va lozim tikish uchun turli gazlamalar, masalan, (krepdishen, krep-jorjet, atlas, batis, shifon, chit) kabi tabiiy ipak gazlamalar bilan birga zamonaviy materiallar assortimenti (sun’iy shoyi, baxmal, gazlamasimon trikotaj, velyur va boshqalar) ham ishlatiladi. Astari esa ko’pincha ip gazlama yoki asosiy gazlamadan bichiladi. Milliy o’zbekcha ko’ylak va lozim bichim shakli va gazlama xususiyatiga ko’ra O’zbekiston iqlimi sharoitida kiyish uchun juda qulaydir. Bu sifatlar o’zbekcha ko’ylakning va lozimning ommaviy bo’lib qolishining asosiy sabablaridir. Milliy ko’ylak va lozim tashqi ko’rinishining tavsifi Milliy ayollar ko’ylagi - atlas gazlamasidan tikilgan bo’lib, klassik uslubda, silueti to’g’ri, o’tkazma yenglidir. Orqa va old koketka oval shaklida, bir bortli, etak qismi burmalangan. Yoqasi – pidjak yoqa. Yengi – kalta. Lozim – klassik uslubda, uzunligi to’piqgacha, manjetli, xishtaksiz. Milliy ko’ylak va lozim konstruktsiyasini qurish Ko’ylak va lozim konstruktsiyasini chizish usullari bilan o’quvchilar nazariy va laboratoriya mashg’ulotlarida hamda uy vazifasini bajarish mobaynida tanishadilar. Milliy ko’ylak konstruktsiyasini 31- modulda keltirilgan ayollar zamonaviy ko’ylagi konstruktsiyasi asosida chiziladi. Milliy ko’ylak konstruktsiyasini qurishda to’g’ri siluetli ko’ylak uchun konstruktiv qo’shimchalar tanlanadi, ularning qiymati material xossalariga qarab o’zgartirilishi mumkin. Yoqa konstruktsiyasini chizish (4-rasm) 18-O 1 = 2,5  3 sm O 1 –L – to’g’ri chiziq bilan birlashtiriladi (latskanni bukish chizig’i). O 1 - O 1 ’ = 0.1  1 cm O 1 ’ - O 2 =  1-6  -ort bo’yin o’mizi uzunligi 18 - O 4 = O 1 ’- O 2 O 2 - O 4  18 – O 4 O 4 - O 5 = 7 - 8 sm (yoqa kengligi). O 5 – K – yopiq chiziq bilan tutashtiriladi. Lozim konstruktsiyasi chizmasini chizish uchun hisoblar (5-rasm) S g III = 48 sm, R=158 sm. Hisob uchun zaruriy o’lchovlar: D ts = 39sm, S b =52 sm, D sp =100sm; V k =45,4 sm. 1-jadval. Konstruktiv bo’lak nomi Belgilani shi Hisob formulasi Qiymati sm. 1. Beldan bo’ksagacha bo’lgan masofa. TB TB = 0,5*D bel.ort 19,5 2. Beldan o’tirgich balandligigacha bo’lgan TYa TYa = D bel ort + 1,5 40,5 Á ó ê ë î â ÷ è ç è \ è Í - Í - 4 . . . . 5 ñ ì 15-rasm. Lozim (a) va manj е tmasofa. 3. Lozim kengligi. TT 2 = BB 2 TT 2 = (S bel / 2) + P bel P bel = 10….. 15 sm 36  41 4. Lozim og’i kengligi. YaYa b YaYa bel =0,2 S bel – (1…3 sm). 7,4  9,4 5. TT 1 TT 1 =2 sm. 6. T 1 T 5 T 1 T 5 =0,1 S b -2 3,2 7. Lozim uzunligi. T 2 N 1 D iko’y – model bo’yicha 8. Lozim pocha kengligi. N N 1 NN 1 =15  20 sm (model bo’yicha). 15  20 9. N1 N2 N1 N2 = 1,0  1,5 sm 1,0  1,5 KERAKLI O’QUV- JIHOZ, ASBOB-USKUNA VA ASHYOLAR Bitta o’quvchi uchun: Ê Î1 Î1’ Î5 Î2 Î3 Î4 1 8 L Ya 5 Ya Ya 2B 2B NN 1 N 2Buklov chizig’i - 31-modulda chizilgan yeng, ort, old bo’lak asos konstruktsiyasi chizmasi; - santimetrli lenta – 1 ta yoki ruletka; - chizg’ichlar to’plami – 1 ta - qog’oz va qalam; - tsirkul; - bo’r; - texnologik xarita; - texnik shartlar bo’yicha me’yoriy hujjatlar (GOST); - qaychi, kalka qog’oz. «MILLIY KO’YLAK VA LOZIM ANDOZALARINI TAYYORLASH» BO’YICHA TEXNOLOGIK XARITA Texnologiya asosida faoliyat turlari Tavsiya etiladigan moslama va uskunalar Chizma Standart asosida operatsiyani bajarish tartibi I II III IV 1. Ko’ylak va lozim texnik chizmasini (old va ort tomondan ko’rinishini) chizish. Qalam, qog’oz, jurnal. 3-rasm. Ko’ylak tashqi ko’rinishi chizib olinadi. 2. Ko’ylak tashqi ko’rinishiga yozma tavsif berish. Qalam, qog’oz, jurnal. Misolga qaralsin. 3. Ko’ylak asosi konstruktsiyasi ni tayyorlash. Qalam, qog’oz, chizg’ich. Milliy ko’ylak konstruktsiyasi 31-modulda keltirilgan ayollar zamonaviy ko’ylagi konstruktsiyasi asosida chiziladi. 4. Ko’ylak chizmasida ort koketka o’rnini belgilash. Chizg’ich, qalam, qog’oz, sm. lenta. Koketka chizig’i model eskiziga qarab aniqlanadi. 5.Orqa yelka vitochkasini koketkasini ulash chizig’iga o’tkazish hamda ort koket konturini chizish. Chizg’ich, qalam, qog’oz, sm. lenta. Yelka vitochkasi uchidan koket chizig’iga to’g’ri chiziq tushiriladi. Vitochka qirqilib yelka vitochkasi yopiladi va koket pastki chizig’i tomonidan ochiladi, orqa koket konturlari qalin chiziq bilan chiziladi. 6. Ko’ylak chizmasida old koketka chizig’i o’rnini belgilash. Chizg’ich, qalam, qog’oz, sm. lenta. Koketka chizig’i model eskiziga qarab aniq belgilanadi.Kaketka chizig’i taxminan yeng o’mizining 0,5 qismini tashkil etadi. 2 3 221 8 2 1 2 , 5 - 3 , 0 ñ ì 7. Ko’krak vitochkani yangi yo’nalishga - koketka chizig’iga ko’chirish. Chizg’ich, qalam, qog’oz, sm. lenta. Ko’krak vitochka (22-23 va (21-23) chiziqlari bo’ylab va koketka chizig’i bo’yicha qirqiladi. Vitochka yelkada yopilib, koketka chizig’i bo’yicha ochiladi. 8. Old koketka bort chizig’i o’rnini belgilash. Chizg’ich, qalam, qog’oz, sm. lenta. Koketka barlarining bir- birining ustiga o’tish kattaligi 2,5  3,0 sm ga teng. 9. Model eskiziga qarab bo’yin o’mizi modellanadi. Yoqa o’mizi yoqali yoki turli o’yiqli qilib loyihalanadi. Chizg’ich, qalam, qog’oz, sm. lenta. 7-rasm. Model bo ’ yicha yoqa loyihalash uchun yoqa konstruktsiyasi chiziladi . Koketka yoqasiz bo ’ lgan holda , yoqa o ’ mizi chizig ’ i o ’ rni aniqlanadi va chiziladi . (7-rasmdagi a, v, g variantlar). 10.Yoqa chizmasini chizish. Chizg’ich, qalam, qog’oz, sm. lenta. Ê Î1Î1’ Î5 Î2Î3 Î4 1 8 Eskiz bo’yicha yoqa berilsa, yoqa konstruktsiyasi darslik yoki qo’llanma bo’yicha mavjud usullar vositasida chiziladi. Yoqa o’lchovlari ko’ylak bo’yin o’mizi o’lchovlari bilan muvofiqlashtiriladi. 4-rasmdagi hisoblarga qaralsin. 11. Ko’ylak chizmasida ko’ylak old va ort etagini (gavda qismi) kengaytirish. Chizg’ich, qalam, qog’oz, sm. lenta. Koketkaga ulash chizig’i bo’ylab gazlamadan burma hosil qilishga mo’ljallab ko’ylakning old va ort bo’lak gavda qismini kengaytirish qo’yimlari istalgancha olinadi. Buning uchun old va ort o’rta chiziqdan o’ng va chap tomonga qo’yim kengligi qo’yiladi va o’rta chiziqlar yangi o’ringa ko’chiriladi. Ko’ylak etagini minimal kengaytirish kattaligi 5-10 sm. 12. Ko’ylak etak chizig’ini to’g’rilash (gorizontal holga keltirish). Chizg’ich, qalam, qog’oz, sm. lent O’zbekcha ko’ylak etak chizig’i gorizontal bo’yicha o’tadi. Buning uchun old etakdan gorizontalgacha bo’lgan a = N 4 - N 5 masofa koketkani ulash chizig’idan yuqoriga qo’yiladi va koketkani etakka ulash yangi chizig’i loyihalanadi. a = 1,0  2 sm. 13. Yeng chizmasini chizish va modellash. Chizg’ich, qalam, qog’oz, sm. lenta. Yeng chizmasi 31-modulda keltirilgan yeng asos konstruktsiyasidan chiziladi. Buning uchun yeng asos konstruktsiyasi ko’chiriladi. Yeng uzunligi belgilanadi. (18-20 sm). Gorizontal chiziq o’tkaziladi. Yeng konstruktsiyasining chizmasi darslik yoki o’quv qo’llanma bo’yicha ham chizilishi mumkin. 14. Milliy ko’ylak bo’laklarining konturlarini andoza uchun tayyorlash. Chizg’ich, qalam, qog’oz, sm. lenta. 6-rasm. Ko’ylak model konstruktsiya chizmasida bo’laklar konturlari yana bir bor tekshiriladi. Montaj kertiklar o’rni aniqlanadi. Kertiklar kengligi 0,2-0,3 sm. 15. Lozim konstruktsiyasi ni hisoblash Lozim konstruktsiyasi 1- jadval bo’yicha hisoblanadi. Buning uchun jadval yuqorisida berilgan razmer o’lchovi qiymatlari me’yoriy hujjatlar yoki GOST orqali aniqlanadi. 16. Lozim konstruktsiya chizmasini chizish. Chizg’ich, qalam, qog’oz, sm. lenta.Í - Í - 4 . . . . 5 ñ ì 1 Lozim konstruktsiyasi chizmasi 1-jadvalda berilgan tartib bo’yicha chiziladi. 17. Lozim manjetini chizish. Chizg’ich, qalam, qog’oz, sm. lenta. Lozim manjetining qalinligi model bo’yicha aniqlanadi. (5-6 sm ochiq holda, 2,5-3 sm bukilgan holda). Manjet uzunligi pocha kengligidan 4-5 sm qisqaroq bo’ladi. 18. Lozim bo’laklarining konturlarini andoza uchun tayyorlash. Chizg’ich, qalam, qog’oz, sm. lenta. 5, a, b – rasm. Lozim konstruktsiyasi chizmasi yana bir bor tekshiriladi. Agar lozimning yuqori qismi uloqli bo’lsa uning o’rni aniqlanadi. Lozim xishtakli bo’lsa, xishtak o’rni aniqlanadi. Xishtak o’rni va uloq o’rniga kertiklar qo’yiladi. Lozim bo’laklariga tanda ipi yo’nalishi chiziladi. 2 1 221 86-rasm. Milliy ko’ylak model konstruktsiyasi.G G 2 G 3 G 4P 6 P 3 B 2B N 4 N 5N а b gv

O'xshashlar

Ayollar yengil ko’ylagi andozasini tayyorlash, gazlamaga joylashtirish va bichish
Ayollar ko’ylagi yoqa va yengiga ishlov berish. Old va ort bo’lak yelka, yon qirqimlarini biriktirib tikish
Ayollar xalatini bichish
Ayollar yubkalarini tikish
Kiyim haqida ma`lumot, o`zbekmilliy kiyimlar tarixi va ularning rivojlanishi