XX asr o‘zbek adabiyoti - Tilshunoslik - Referatlar

XX asr o‘zbek adabiyoti

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

59 KB

Ko'chirib olish

XX asr o‘zbek adabiyoti Reja: 1. O ‘ zbek adabiyotining boshqa fanlar bilan aloqasi. 2. O ‘ zbek adabiyotini o ‘ qitishdagi yangi texnologiyalar. 3. Fanni o ‘ qitish semestrlari va uslubiy ko ‘ rsatmalar.

O‘zbekiston Respublikasida Oliy ta’limni takomillashtirish borasida olib borilayotgan ishlar Kadrlar tayyorlash milliy dasturi talablari asosida mazmun jihatidan yangi o‘quv dasturlari va darslik yaratishga qaratilmoqda.Milliy Istiqlol g‘oyasi mazmun va talablaridan kelib chiqqan holda hamda O‘zbek tiliga Davlat tili maqomi berilganligi bugungi kunda o‘zbek adabiyotini o‘qitishni davr talablariga lavob beradigan darajaga etkazish ana shunday muhim va kechiktirib bo‘lmaydigan vazifalardandir. Mustaqil davlatimizda o‘zbek adabiyotining ijtimoiy ahamiyati va roli oshib borayotganligi barcha mutaxassislarning millatidan qat’iy nazar 0‘zbek adabiyotini puxta egallashni taqoza qilmoqda.Shuningdek, uzluksiz ta’limning barcha bosqichlarida,jumladan,oily o‘quv yurtlarining nolisoniy fakultetlarida ham o‘zbek tili va adabiyotini o‘qitish yo‘lga qo‘yildi. SHu ehtiyoj va talabdan kelib chiqqan holda o‘zbek adabiyotini o‘rgatishga qaratilgan ushbu o‘quv dasturi tuzildi Dasturning asosiy maqsadi talabalarning o‘zbek adabiyotidan egallagan bilim va ko‘nikmalarini mustahkamlash va yanada kengaytirish,tanlagan ixtisosliklari darajasida amaliy faoliyatda undan keng foydalanishni yo‘lga qo‘ymoqlikdir.Ushbu nuqtai nazardan dastur o‘qituvchi va talaba oldiga qator vazifalarni qo‘yadiki,bular mutaxassisning kundalik mehnat faoliyatida va turmushida zarur bo‘lgan mustaqil so‘zlash,adabiy kechlar o‘tkazish malakalarini shakllantirishni ko‘zda tutadi.Dasturni tuzishda ana shunga e’tibor bergan holda muayyan adabiy mavzular doirsida zaruriy grammatik bilimlarni berish,ixtisoslik doirasida og‘zaki va yozma adabiy nutqni o‘stirish,turlicha shakl va turdaii matnlarni erkin tuza olish va ulardan o‘z faoliyatida foydalanish vazifasi qo‘yilgan. Dasturni tuzishda oily ta’limda o‘zbek tili va aadabiyotini o‘qitishning zamonaviy texnologiyasi inobatga olindi hamda talabalarning akademik litsey va kollejlarda o‘zbek adabiyotidan egallashlari shart bo‘lgan bilimlar ko‘lami va darajasiga asoslandi. O ‘ zbek adabiyotining boshqa fanlar bilan aloqasi.

O ‘ quv rejasining ijtimoiy-gumanitar fanlar blokiga kirgan barcha fanlar,xususan,O‘zbekiston tarixi, falsafa,siyosatshunoslik,ma’naviyat asoslari kabi fanlar bevosita o ‘ zbek adabiyoti fani bilan bog ‘ liq hisoblanadi. O ‘ zbek adabiyoti ta’lim o ‘ zbek tilida olib boriladigan ixtisoslik fanlari bilan,shuningdek rus tili, chet tili fanlari bilan qiyoslab o ‘ rganilganligi uchun bu fanlar bilan uzviy aloqador. O ‘ zbek adabiyotini o ‘ qitishdagi yangi texnologiyalar. Oliy ta’limda o ‘ zbek adabiyotini o ‘ qitishning mazmuni yanada takomillashtiriladi.Bunda ilgarigidek akademik litsey va kollejlarda olingan bilnimlarni mustahkamlash va takrorlash yo ‘ lidan borilmaydi.Aksincha,akademik litsey va kollejlarda egallagan bilimlari asosida oladigan ixtisosliklari doirasida bog ‘ lanishli adabiy jarayonni o ‘ rganish ko ‘ zda tutiladi.XX asr o ‘ zbek adabiyoti ta’limi mazmunini talabalarning u yoki bu adabiy asarni,uning qahramonlarini quruq yodlash emas,balki turmush va mehnat faoliyatida yangi davr qahramonlarining jasorat va mardliklarini hayotiy misollar bilan boyitish ko‘zda tutiladi.Ixtisoslik sohasida matn yaratish va hujjat to ‘ ldirish,uni shakl va mazmun jihatidan yangilash,kasbiy nutq faoliyatida adabiy asarlardan foydalanishni joriy etish.Ta’lim jarayonida o‘zbek va jahon adabiyoti namoyondalarining asarlarini keng targ‘ib qilish, insoniyatga umrini va hayotini bag ‘ ishlagan qahramonlar haqidagi asarlar yuzasidan mustaqil ish va test o ‘ tkazish,kollokbiumlarni tashkil etish. Bularning barchasi ta’limning yuqori bosqichida o ‘ zbek adabiyotidan tavsiya etilayotgan bilimning zamonaviyligi,qiziqarligi,kengligi va o ‘ qitish usulining yangiligi,audio-vizual vositalarning samarali qo ‘ llanishi bilan ta’minlanadi. Fanni o ‘ qitish semestrlari va uslubiy ko ‘ rsatmalar .

O‘zbek adabiyoti fanini 1- kursning 2-semetrida mumtoz adabiyotni,2- kursning 3-semestrida XX asr o‘zbek adabiyoti (Milliy uyg‘onish va mustaqillik adabiyoti) ni o‘qitish maqsadga muvofiqdir. Mazkur o‘quv dasturi o‘zbek adabiyoti o‘qituvchisini puxta ixtisoslik bilimga ega bo‘lishini taqoza etadi.Zero,o‘zbek adabiyotini yaxshi bilgan o‘qituvchi bu adabiyotning taraqqiyot bosqichlari,shaklanishini ta’minlagan omil- lar,uning janrlari,adabiyot namunalarini jahon adabiyot namunalari bilan qiyoslab o rgata oladi. O‘zbek adabiyoti o‘qituvchisi jahon adabiyoti,birinchi navbatda turkiy xalqlar adabiyotidan yaxshi xabardor bo‘lishi lozim.Jahon adabiyotini o‘qitish metodikasi bilan yaxshi tanish bo‘lishi kerak. Har bir mashg‘ulotda talabalarning faolligiga erishish uchun mavzu yuzasidan bajariladigan ishlarning rejasi tuzilgan bo‘lib,talaba bu ishlardan xabardop bo‘lishi kerak.Mavzuga oid adabiy bilimlarni esa imkon qadar talabaning mustaqil bilim olishi va mustaqil ravishda o‘z ustida ishlash uchun vazifa qilib berilishi lozim. Adabiyotni mukammal o‘rganishda hayotiy mavzular bo‘yicha savol- javob,bahs,kitobxonlar anjumanlarini uyushtirish muhim ahamiyatga egadir. O‘quv materiallari tarkibi Mashg‘ulotlar O‘quv seme s tri Ma’ruza Amaliy mashg‘ulot Seminar Mustaqil ish La boratori ya 7 26 s 1 0 1 8 s O‘quv ishlarining hajmi

№ Mavzu Ta’lim turlari va unga ajratilgan S o a t l a r Ma’r uza Amali y mashg ‘-t Mus t. ish 1 Kirish.Turkistonda milliy uyg‘onish va XX asr o‘zbek adabiyoti taraqqiyotining asosiy bosqichlari. 2 s 2 Yangi o‘zbek adabiyoti.M.Behbudiy,A..Fitrat,H.H.Niyoziy ijod. 2 s 2 s 2 s 3 Abdulla Qodiriy,Abdulhamid CHo‘lpon hayoti va ijodi.”O‘tkan kunlar’ romani-ilk o‘zbek tarixiy romani. 2 s 2 s 2 s 4 G‘afur G‘ulom,Oybek ijodi.Oybek romanlari.’Navoiy’ romani- tarixiy roman. 4 s 2 s 5 Abdulla Qahhor va Maqsud SHayxzodalarning hayoti va ijodi.’Mirzo Ulug‘bek’ tragediyasi haqida. 2 s 2 s 2 s 6 Hamid Olimjon va Mirtemirlarning ijodi. 4 s 2 s 7 Zulfiya,Said Ahmad hayoti va ijodi. 2 s 2 s 2 s 8 Azqad Muxtor va Odil Yoqubovlarning hayoti va ijodi. 2 s 2 s 9 Pirimqul Qodirov va O‘tkir Hoshimovlar ijodi haqida. 2 s 2 s 2 s 1 0 Abdulla Oripov va Erkin Vohiqovlar ijodi.. 4 s 2 s Adabiyotlar 1.I.A.Karimov, O‘zbekiston XXI asr bo‘sag‘asida.Toshkent.“O‘zbekiston” 1998- yil.

2. I.A.Karimov,O‘zbekiston: milliy istiqlol, iqtisodiyot, siyosat, mafkura. Toshkent. “O ‘zbekiston” 1998-yil. 3. Azizzoda L.,Cho‘lpon kim edi? “Yoshlik” 1988 – yil 10-son. 4. Ayni,O‘zbek shoirlari. Cho‘lpon. “Qizil O‘zbekiston” gazetasi 1927 – yil 14 – fevral 5. Z.Baziriy. O ‘zbek shoiri Cho ‘lpon she`rlari. Turkiston gazetasi. 1923 – yil. 6. www.ziyonet.uz

O'xshashlar

XX asr boshlarida o’zbek bolalar adabiyotining taraqqiyoti

O‘zbek lug‘atchiligi yutuqlari

O‘zbek lug‘atchiligi muammolari

Xitoy va o‘zbek tillarida sifat

Xitoy va o‘zbek tillarida olmosh