Yag’rin, ko’krak va qorin sohalaridagi kasalliklar - Tibbiyot - Referatlar

Yag’rin, ko’krak va qorin sohalaridagi kasalliklar

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

65.5 KB

Ko'chirib olish

Yag’rin, ko’krak va qorin sohalaridagi kasalliklar. Reja: 1 . Yag’rin sohasidagi nekrotik jarayonlar va flegmonalar. 2 . K o’ krak devori jar oh atlari. 3 . Pnevm o toraks. 4 . Gemotoraks. 5 . Qorin devori jarohatlari, gematoma, limfoekstravazat, peritonitlar. 6 . Churralar to’g’risida tushuncha, ularning turlari, klinikasi va davolash usullari.

Tayanch iboralar: metastazlar. Sianoz. Teri osti, fassiya osti va muskullararo flegmonalar. Yiringli oqmalar. Anaerobli flegmona. “O’lim xochi”. Umurtqa o’simtasining nekrozi. Suyak sekvestrlari. Petrifikatlar. Qiyqimli – burchakli, vertikal, sagital kesimlar. Desmotomiya. Emfizema. Perforatsiya. Yopiq va klapanli pnevmotoraks. Plevrit. Atimpanik tovush. Okklyuziv bog’lam. Pnevmopeksiya. Bo’g’iq tovushli gorizontal chiziq. Torakotsentez. Reinfuziya. Ichaklar perforatsiyasi. Qalqiydigan shish. Punksiya. Tamponada. Inkapsulyatsiya. Bitishmalar. Laparoskopiya. Diagnostik laparotomiya. Proteolitik fermentlar. Churra xalqasi, xaltasi, churra ichidagi a’zolar. Kindik, chot, oraliq churralari. “Ozod” churra, to’g’rilab bo’lmaydigan, joyiga tushmaydigan, qisilgan churralar. Irsiy nuqson. Gerniotomiya. Alloplastika. 1. Yag’rin sohasidagi yiringli – nekrotik jarayonlar (bo’yin usti payi, umurtqalar o’simtalari, kurak usti tog’ayi, fassiyalar nekrozi) avvaldan hosil bo’lgan o’tkir yiringli jarayonlar bilan patogenetik bog’lik bo’ladi. Klinik belgilar. Klinik jihatdan yara va oqmalar hosil bo’lishi ahamiyatga ega. Oqma yo’llari to’g’ri bo’lmay, muskul qavatlarini aylanib o’tadi va qon tomirlar hamda nervlar bo’ylab joylashadi. Eski oqmalarda og’riq sezilmaydi, ammo umurtka o’simtasining nekrozida (yiringli ostit, osteomiyelit) og’riq kuchli bo’ladi. Oqmalardan chiqqan suyuqliq ko’p miqdorda, suyuq va qon aralash (o’simtalar parchalanishida), bo’yin usti payi nekrozida – quyuqroq va sarg’ish rangda, bursaning yiringli yallig’lanishda esa shilimshiq – yiringli bo’ladi. Tashhis. Ekssudatda to’qima tolalari, mayda suyak sekvestrlari, onxotserk va petrifikatlarni aniqlash muhim ahamiyat kasb etadi. Jarayon chirituvchi infeksiya bilan ifloslansa badbo’y, to’qimali cho’ntaklarda yiring to’planib qolsa – achiq hid seziladi. Oqibati. Umurtqa o’simtalarining osteomiyeliti va kurak tog’ayining nekrozida yomon. Bo’yin usti payi nekrozida zararlangan qismlar olib tashlansa va ekssudatni erkin oqib chiqishiga sharoit yaratilsa hayvon 4–6 haftada sog’ayib ketadi. Davolash. Yag’rin sohasidagi yiringli – nekrotik jarayonlarni davolashda operativ usul yordamida o’lgan to’qimalarni olib tashlash va yiring kanallarini ochish terapiyaning asosini tashkil qiladi. Operatsiyada quyidagi kesimlar qo’llanadi: – qiyqimli – burchakli kesim ensa bursasining yiringli yallig’lanishi va bo’yin usti payining plastinkasimon qismi nekrozida bajariladi. Qiyqim asosi 15 sm uzunlikda bo’lib, uchi pastga qaratiladi. – vertikal kesimlar keng yiringxonalarni ochishda qo’llanadi. Kesimlar orasi 7–10 sm. – sagital kesim yag’rinning o’rta va kaudal qismlarida qo’llanadi. Kesim umurtqa o’simtalari va bo’yin usti payiga yo’l ochish uchun bajariladi. Kesim uzunligi 15 sm dan oshmasligi zarur. Bo’yin usti payining desmotomiyasi nekrotik jarayonning tarqalishiga yo’l qo’ymaydi. Qon ketishni mexanik usul bilan to’xtatish qiyin bo’lgani sababli vena

orqali qon ketishni kamaytiradigan vositalar: qon zardobi, qalsiy xloridi yuboriladi. Operatsiyadan so’ng mikroblarga qarshi vositalar, umumiy antiseptik terapiya qo’llanadi. Yag’rin flegmonasi – yag’rin sohasidagi yumshoq biriqtiruvchi to’qimaning diffuzli o’tqir yiringli yallig’lanishi. Etiologiya. Yag’rin flegmonalari qo’pincha aralash mеxanik va biologik shikastlar natijasida kelib chiqadi. Mexanik shikast bo’yinturuq, egar, kam holda boshqa jisimlar yoki yirtqich hayvonlar tishlashi natijasida kelib chiqadi. Ayrim hollarda yiringli yallig’lanish metastazlar sifatida infeksion kasalliklarda ham hosil bo’lishi mumkin (brutsellyoz, paratif). Kasallik paydo bo’lishiga allergik holat, charchash, qizib ketish, gipovitaminozlar, oriqlash qabi hollar turtki bo’ladi. Klinik belgilar. Yag’rin flegmonasida bir– yoki ikki tomonlama diffuzli tarang, issiq va og’riydigan shish paydo bo’ladi. Teri tar a nglashib yaltirab turadi. Tana harorati 41 0 С gacha va undan ham yuqori k o’ tariladi. Yurak urish i va nafas olish tezlashadi. Hayvon ozuqani qabul qilmaydi, jabrlanadi , k o’z lari ning shillik pardalari qizaradi, burunning shilliq pardasi esa sianozga uchraydi, og’z i q uriydi. Qonda yosh leykotsitlar soni ko’payadi. Teri osti flegmonasida 3 – 4 kundan sung yallig’lanish belgilari susayib , jarayonda yumshagan o’choklar paydo bo’ladi. 6–7 kunlarda esa abcsesslar o’z – o’zidan yoriladi. Fassiya osti va muskullararo flegmonalarda yiringli bo’shliqlar chuqur joylashganliklari sababli ular 8–12 kundan so’ng yoriladi. Yiringli o’choqlar yorilib , yiring tashqariga chiqqandan so’ng hayvonning umumiy ahvoli ancha yaxshinaladi. Yiringxonalar o’rniga yaralar paydo bo’ladi, ularning ichidan ko’p miqdorda yiring va o’lgan tuqimalarning parchalari ajral ib chiqadi . Agar yara katta bo’lib , uning teshigi orqali yiringxona yiring va ulgan to’kimalardan to’li q tozalansa hayvon tuzalib ketadi. Yara qichik bo’lib , yiring tashqariga tuliq chiqolmasa – y i ringli oqmalar hosil bo’ladi va jarayon so’runkali shaqliga aylanadi. Yag’rin sohasi ning anaerobli flegmonasida yiring hosil bo’lmaydi, ammo o’ rnida katta shish rivojlanadi. Ekssudat limf a ga o’ xshash bo’lib , undan o’ laksa h id keladi. Hayvonning t ana h arorati avval k o’ tariladi keyin esa tushib ketadi ( “ o’lim xochi” ). Puls 100 gacha va undan ham ziyod tezlashadi va hayvonning ahvoli keskin yomonlashadi. Agar jarayonda yiring hosil bo’lsa hayvonning ahvoli yaxshilanadi. Tashhis. Klinik belgilar va punksiya yordamida aniqlanadi. Tashhis qo’yish da qo n ni tekshirish katta ahamiyaga ega. Oqibati. Boshlang’ich bosqichlarda antibiotiklar qo’llan s a kasallik oqi b ati yaxshi, kechiktirilgan h ollarda – gumon, anaerobli flegmonada doimo gumon. Davolash. Yag’rin flegmonasi ning serozli infiltratsiya bosqichida (ho’ppozlanishidan avval ) operatsiya bajariladi. Bu bilan to’qima larda patologik cho’ntaklar hosil bo’lishi va nekrozning oldi olinadi. To’qimalar antibiotik – novokain eritmasi bilan infiltratsiya qilinadi. Jarayonga 4 – 5 kun davomida drenaj qo’yiladi. Yallig’lanish jarayonini susaytirish maqsadida ikkilamchi ertangi choqlar qo’yish maqsadga muvofiq.

2. Ko’krak devori jarohatlari. Ko’krak qafasining yuzaki jarohatlari to’liq yoki qisman kesib tozalanganda odatda hayvon tezda davolanadi. Jarohat chuqur joylashgan muskul qatlamlariga borib yetganda asoratlar paydo bo’lishi mumkin. Bunda to’qimalar orasiga havo so’rilishi natijasida bosh, bo’yin sohalarigacha borib yetadigan emfizema rivojlanadi. Yon tomondan ichkariga yo’naltirilgan ko’krak qafasining jarohatlari uyqu arteriyasi, bo’yinturuq vena, traxeya zararlanishi bilan kechishi mumkin. Ko’krak qafasining pastki qismlari jarohatlanganda ko’krakning tashqi venasi zararlanadi (kuchli qon oqadi). Chuqur, tig’iz jarohatlarda (panshaxa bilan urganda) anaerobli infeksiya rivojlanishining havfi bor. Jarohatga kirib qolgan turli yod jismlar qoramolda inkapsulyatsiyaga uchraydi, otlada esa oqma hosil bo’ladi Oqibati. Kichik yuzaki jarohatlarda yaxshi; yirik qon tomirlar va traxeya jarohatlarida, anaeroblar bilan ifloslanganda – yomon. Davolash. Xirurgik ishlov ber i sh va antiseptik vositalarni qo’ llash . 3. Pnevmotoraks. Etiologiya va patogenez. Ko’krak devorining perforaеsiyasi (teshilishi) hayvon hayotiga havf tug’diradi. Havo ko’krak qafasiga tashqaridan yoki o’pkaning jarohatidan kirib boradi. Jarohatdan so’ng havoning kelishi to’xtasa, jarayon yopik pnevmotoraks deb ataladi. Ochiq pnevmotoraksda havo nafas olish vaqtida ko’krak bo’shlig’iga kirib qayta chiqadi. Klapanli pnevmotoraks kamroq uchraydi. Bunda devor plevrasining qismi yoki muskul qatlami klapan hosil qiladi. Bu holatda havo ko’krak bo’shlig’iga kirib, qayta chiqmaydi va natijada unda bosim oshaveradi. Klinik belgilar. Pnevmotoraksda hayvon bezovtalana boshlaydi; nafas olishi tezlashadi; yurak urish soni ko’payadi; shilliq pardalar ko’karadi. Keyinchalik, plevrit rivojlanishi bilan hayvon jabrlanadi, tana harorati oshadi. Ochiq jarohatdan suyuqliq chiqib turadi. Perkussiyada atimpanik tovush eshitiladi. Oqibati. Ot, it, qo’y va mushuklarda ikki tomonlama pnevmotoraks rivojlanishining havfi bor. Koramollarda yengilrok kechadi. Pnevmotoraksdan avval o’pka kasalligi mavjud bo’lganda yoki o’pka va plevrada yiringli jarayon rivojlansa – oqibati yomon. Davolash. Jarohatdan havoning so’rilishiga to’sqinliq qiladigan okklyuziv bog’lamni qo’llash yaxshi samara beradi. Tezda shoqga qarshi tadbirlar (venaga 0,25% li novokain eritmasini yuborish, vagosimpatik qamal) o’tkaziladi. Yopiq pnevmotoraksda ziyod havo so’rib olinadi. Jarohat ichiga streptotsid va antibiotik aralashmasi yoki emulsiya kiritiladi. 3–4 kun antibiotikoterapiya qo’llanadi. Jarohat bog’lam ostida 8–9 kun qoldiriladi so’ng ustiga ikkilamchi choqlar qo’yiladi Ochiq pnevmotoraksda xirurgik ishlov beriladi ya’ni jarohat qavatma – qavat tikiladi; qovurg’alar yaqinlashtiriladi (metal skobkalar bilan); qovurg’alar rezeksiyasi bajariladi; pnevmopeksiya qilinadi – o’pka devori plevrasiga tikib qo’yiladi. Barcha holatlarda singan qovurg’alarning uchlari silliqlanadi 4. Gemotoraks . Etiologiya. Qovurg’alararo qon tomirlar, ko’krak ichki arteriyasi, o’pkaning qon tomirlari, katta venalar zararlanganda plevral bo’shliqda qon to’planadi. Klinik belgilar. Chegarallangan qon quyilishi aniqlanmaydi. Katta hayvonda 0,5 litr va ko’proq qon to’plansa, perkussiyada bo’g’iq gorizontal chiziq

aniqlanadi. Tashhisni aniklash uchun torakotsentez qilinadi. Plevral bo’shliqda qon uzoq vaqt suyuq holatda qoladi. Gemotoraks aksariyat hollarda pnevmotoraks bilan birgalikda kechadi, shuning uchun u juda havfli hisoblanadi. Davolash . Qovurg’alararo qon tomirlari bog’lanadi. Boshqa hollarda qon ivishini tezlashtiradigan vositalar qo’llanadi. Qon kamayishni to’ldirish uchun hayvonga natriy xloridi, glyukoza eritmalari, qon quyiladi. Reinfuziya yaxshi samara beradi. Buning uchun plevra bo’shlig’idan qon so’rib olinib, unga 1 litrga 150 ml hisobidan 10 % li kalsiy xloridi eritmasi qo’shiladi, aralashma 4 qavat dokadan filtratsiya qilinib, birdaniga venaga yuboriladi. Reinfuziya yoki qon o’rnini bosuvchi suyuqliklarni, yurak faoliyatini yaxshilovchi vositalarni yuborishda qon bosimi oshib qayta qon ketishi rivojlanishi mumkin, shuning uchun ularni sekin va kam – kamdan yuborish zarur. 5. Qorin devorining ikki xil jarohatlari mavjud: a) qorin bo’shlig’iga o’tmaydigan. Bunda teri, kletchatka va muskullar shikastlanib, qorin pardasining butunligi buzilmaydi. b) qorin bo’shlig’iga kirib boruvchi jarohatlar. Bunday jarohatlarda qorin devorining barcha to’qimalari va hatto ayrim ichki a’zolar shikastlanadi. Etiologiya. Jarohatlar odatda shox, tuyoq, taqa, yod jismlar va hayvon tishlari bilan keltiriladi. Klinik belgilar . Kesilgan, chopilgan va yirtilgan jarohatlarda og’riq, qon ketishi, jarohat chetlarining ochilishi yaqqol namoyon bo’ladi; sanchilgan va o’q tekkan jarohatlarda esa qon ketishi bilinmasligi ham mumkin. Jarohat katta bo’lsa undan charvi, ichak va boshqa ichki a’zolar chiqib qoladi. Oshqozon yoki ichaklar perforatsiyasida qorin bo’shlig’i ifloslanadi va keyinchalik peritonit rivojlanishi mumkin. Jigar, qon tomirlar jarohatlansa qorin bo’shlig’ida qon to’planadi. Tashhis . Anamnez, klinik belgilar, jarohat reviziyasi natijalari asosida qo’yiladi. Oqibati . Yuzaki jarohatlarda – yaxshi. Qorin bo’shlig’iga kirib boruvchi jarohatlarda – ehtiyotkor yoki gumon. Davolash. Birinchi navbatda jarohatga birlamchi xirurgik ishlov beriladi. Keyin qisqa novokain qamali qilinib antiseptik muolajalar bajariladi. Qorin devori qavatma – qavat tikiladi. Qorin devoridagi gematomalar teri osti, subfassial va muskullararo, tarqalishi bo’yicha – chegaralangan va diffuz bo’lishi mumkin. Etiologiya. Gematomalar yopiq mexanik shikastlanishlarda hosil bo’ladi. Klinik belgilar . Shikastdan so’ng tez kattalashadigan, issiq va flyuktuatsiya beradigan shish rivojlanadi. Punksiya qilinganda ignadan qon oqib chiqadi. Tashhis . Klinik belgilar va punksiya natijalari asosida qo’yiladi. Oqibati. Yangi oddiy gematomalarda – yaxshi, infeksiya bilan ifloslansa – ehtiyotkor. Davolash. 4–5 kunlarga borib gematoma igna yordamida yoki kesim orqali qon va qon laxtalaridan tozalanadi va bo’shlig’i antiseptik eritma bilan yuviladi. Jarohat qisman tikiladi, uning pastki qismi ochiq qoldirilib, kerak bo’lganda unga drenaj kiritiladi.

Qorin devoridagi limfoekstravazatlar teri qavati ostki to’qimalardan travmatik ajralishida hosil bo’ladi. Bunda limfa tomirlari uzilishi natijasida yangi hosil bo’lgan bo’shliqda limfa to’planadi. Etiologiya. Limfoekstravazat ko’proq qoramollarda uchraydi. U o’tmas jismlarning qorin terisiga nisbatan qiya yo’nalishda urilganda hosil bo’ladi. Masalan hayvon yiqilganda, tor eshiklarda qisilib qolganda, daraxtlarga urilganda, transportirovkada va boshq.. Klinik belgilar . Gematomadan farqi o’laroq limfoekstravazat birdaniga emas, balki shikastdan keyin 3–4 kunlarda paydo bo’ladi. Dastlab shikastlangan joyda kichik qalqiydigan shish hosil bo’ladi, so’ng bir hafta ichida shish kattarib, qopsimon shaklga kiradi. Odatda mahalliy haroratning ko’tarilishi va umumiy reaksiya kuzatilmaydi. Tashhis. Klinik belgilar va punksiya natijalari asosida qo’yiladi. Davolash. Hayvonga tinch sharoit ta’minlanadi, qisqa novokain qamali bajariladi, 5–6 kunlarga borib limfoekstravazat operativ yo’l bilan ochiladi; ichidagi fibrin va qon chiqarib tashlanadi; bo’shliq Vishnevskiy linimenti yoki 5– 10 % li efirdagi yodoform eritmasiga namlangan salfetkalar bilan tamponada qilinadi. Jarohatning yuqorigi qismi tikiladi. Peritonit – ya’ni qorin pardasining yallig’lanishi barcha hayvonlarda, ammo ko’pincha ot va qoramollarda uchraydi. Etiologiya. Aksariyat hollarda qorin devorining kirib boruvchi jarohatlarida; xirurgik operatsiyalar – rumenotomiya, kesarcha kesish, gerniotomiya, katta qorin va ichaklarni punksiya qilishda asorat sifatida hosil bo’ladi. Undan tashqari peritonit abssesslar qorin bo’shlig’iga ochilishi; siydik pufagi, ichaklar, bachadon yorilishlarida ham rivojlanishi mumkin. Klinik belgilar . Peritonitlar o’tkir va surunkali, tarqalishi bo’yicha chegaralangan va tarqalgan bo’ladi. Chegaralangan peritonit so’rilib ketishi yoki inkapsulyatsiyaga uchrashi mumkin. O’tkir peritonitda umumiy harorat oshadi, hayvonning ishtahasi keskin pasayadi, nafas olish va puls sonlari ko’payadi; yallig’langan soha taranglashgan va og’riqli bo’ladi. Hayvon jabrlanadi. Otlar terlaydi va titraydi. Qoramollarning tana harorati faqat kasallik boshlanishida ko’tariladi. Ularda oshqozon oldi bo’linmalarining atoniyasi rivojlanadi. Kasallik odatda fibrinozli yoki fibrinozli – yiringli harakterga ega. Bunday yallig’lanish turi qorin bo’shlig’ining a’zolarida bitishmalar va abssesslar hosil bo’lishiga olib keladi. Tashhis. Klinik belgilar va punksiya natijalari asosida qo’yiladi. Aniq tashhisni qo’yish qiyin bo’lsa laparoskopiya yoki diagnostik laparotomiya bajariladi. Oqibati. O’tkir tarqalgan peritonitlarda – ehtiyotkor; chegaralangan aseptik peritonitda – yaxshi. Ammo bu holda qorin pardasi va ichki a’zolar orasida ko’p sonli bitishmalar hosil bo’ladi. Davolash . Kasallikning oldini olish maqsadida V.V. Mosin bo’yicha qorin nervlarining qamali bajariladi. Bitishmalarning oldini olish maqsadida proteolitik fermentlar, kislorod va antigistaminli preparatlar qo’llanadi. Proteolitik fermentlarni qo’llashdan avval muskul orasiga 8–10 ml 2,5 % li diprazin yoki 2–3

% li suprastin eritmalarini, keyin qorin bo’shlig’iga 20–30 mg ximotripsin (50 ml 0,5 % li novokain eritmasida) bilan antibiotiklarni kuniga bir marotaba 3 kun davomida yuborish lozim. Qorin bo’shlig’iga 10 litr kislorodni yuborish yaxshi samara beradi. Davolashga iloji boricha erta yondoshish lozim. Yiringli ekssudatni chiqarib tashlash maqsadida qorinning pastki qismida punksiya yoki kesim bajariladi. 6 . Qorin churrasi deb ichki a’zolar qorin pardasining pariyetal qavati bilan birgalikda qorin bo’shlig’idan teri ostiga yoki boshqa to’qimalar orasiga va bo’shliqlarga siljishiga aytiladi. Churraning anatomik elementlariga churra xalqasi, churra xaltasi va churra ichidagi a’zolar kiradi. Churra xalqasini patologik kengaygan tabiiy yoriq (kindik xalqasi, chot kanali) yoki yorilgan qorin devori hosil qiladi. Churra xalqasi kichik yoki keng bo’lishi mumkin va ko’pincha u vaqt o’tishi bilan kengayadi. Churra xaltasi qorin pardasi va fassiyadan hosil bo’lib kirish joyi, bo’yni va tanasidan iborat. Churra uzoq vaqt davolanmasa ichida biriktiruvchi to’qimali to’siqlar (bitishmalar) hosil bo’ladi. Qorin devorining muskul qavatlari uzilganda qorin pardasi va sariq fassiya butunligi ham buzulishi mumkin. Bunday holatlarda ichki a’zolar teri ostiga tushib qoladi va klinik nuqtai – nazardan jarayon churraga, patologo – anatomik tomondan esa – prolapsusga to’g’ri keladi. Churra ichidagi narsalar churra xalqasiga yaqin joylashgan to’qima, ichki a’zolar qismlari hamda transudatdan iborat. Churralar tasniflanishi: anatomik joylashishi bo’yicha – kindik, chot, oraliq va boshq.; kelib chiqishi bo’yicha – tug’ma (tabiiy yoriqlarning patologik shakllanishi, masalan chot kanalining o’ta kengligi) va orttirilgan (qorin devorining shikastlari, tug’ishda kuchli zo’riqish, yiqilish, og’ir ish bajarish, ich ketishi) bo’ladi. Churralar rivojlanishiga avitaminoz, noto’g’ri oziqlantirish, motsion kamligi, makro – mikroelementlarning yetishmasligi, naslchilik ishlarini noto’g’ri olib borish kabilar turtki bo’ladi. Churra ichidagilarning holatiga qarab to’g’rilab bo’ladigan yoki “ozod” churra, to’g’rilab bo’lmaydigan, joyiga tushmaydigan va klinik nuqtai – nazardan zudlik bilan operatsiya qilishni talab qiladigan churralarning yana bir turiga qisilgan churra deyiladi. Churraning bu turida churra xaltasiga kirib – chiqib turadigan ichki a’zolar (ichak, charvi va hokazo) churra xaltasining bo’yin qismida, churra halqasida qisilib qoladi. Qisilgan churra elastik halqa torayganda va ichakdagi ozuqa massasi o’tmay qolganda ham hosil bo’lishi mumkin. Qorin churralarini kindik churrasi misolida ko’rib chiqamiz. Kindik churrasi ko’pincha cho’chqa va it bolalarida uchraydi. Undan kelib chiqadigan iqtisodiy zarar sezilarli bo’ladi. 2,5 – 3 oylik kasal cho’chqa bolalari boshqalariga nisbatan bir – necha kilogramm yengil keladi, ya’ni o’sishdan qoladi, ayrimlari esa haloq bo’ladi. Etiologiya. Ko’p mualliflar fikricha bu irsiy nuqson bo’lib, ona qornida bo’lgan xomilada keng kindik halqasi hosil bo’lishi bilan bog’liq. Undan tashqari bunday hayvonlarda kindik venasi, kindik arteriyasi va uraxus sekin redutsiyaga uchraydi. Ularning qoldiqlari bo’lmish kindik – jigar va kindik – pufak kabi

paychalar 5 oylik kasal hayvonlarda ham topilgan. Undan tashqari bu kasallik hayvon zo’riqishida, qorin devorining taranglashishida, kindik qo’pol ravishda uzilganda; ich ketishi, qotishida va qusishda ham rivojlanadi. Klinik belgilar. Churra to’qimalariga infeksiya tushganda abssess rivojlanishi mumkin. Bunday abssess mustahkam piogen parda bilan qoplangani sababli o’z – o’zidan yorilmaydi va kuchli umumiy o’zgarishlar chaqirmaydi. Palpatsiyada churra halqasida va yonida yumaloq, kam og’riqli flyuktuatsiya beradigan shish aniqlanadi. Ayrim churralarda halqa topilmaydi. Churra diagnostikasini murakkablashtiradigan surunkali yallig’lanish jarayonlaridan biri bo’lgan nospetsifik kindik granulyomasini aytib o’tish lozim. U odatda kindik tizimchasining infeksion yallig’lanishi yoki qisilib qolgan charvida granulyatsion to’qima o’sishida kuzatiladi. Davolash. Konservativ davolash usullarini (bandaj, o’tkir qo’zg’atuvchi malhamlarni surish, halqa atrofiga spirt yoki gipertonik eritmani yuborish) qo’llash yaxshi samara bermaydi. Davolashning eng yaxshi va samarali usuli gerniotomiyadir . Uning quyidagi xillari mavjud: 1. Churra xaltasining bir qismi noziqlashgan, zararlangan yoki yopishib qolgan yarali teri bilan birgalikda kesib olib tashlanadi. 2. Tig’iz churra halqasi barcha hollarda ham aylana chok bilan yopiladi. 3. Repozitsiya qilish (ichkariga qayta joylashtirish) qiyin bo’lgan charvi churra xaltasining ziyod qismi bilan birgalikda kesib olib tashlanadi. 1. Massiv, qalin devorga ega churra xaltasi barcha holatlarda ham kesib ochiladi. Uning ichak bilan bitishma hosil qilgan qismi kesib ajratiladi va ichak bilan birgalikda ichkariga qaytariladi. 2. Churra xaltasi juda katta bo’lganda uni birdaniga kesib olib tashlash xavfli, chunki bunda qorin ichidagi ichaklar keskin tashqariga chiqib ketishi mumkin. Bunday churra xaltasi oz – ozdan kesilib birin – ketin choklanadi. 3. Churra halqasi qanday chok bilan yopilmasin, uni mustahkamlash uchun teriga g’o’lachali choklar qo’yilishi zarur. Chok iplari teri bilan birgalikda “oq liniya” ga yaqin turgan aponevrozdan ham o’tishi lozim. 4. Kindik churrasining re t sidivlarida alloplastika qo’llanadi. Buning uchun lavsan, teflon, fotorlon va boshqa sintetik ashyolar qo’llanadi. 5. Qisilgan churralarda va churra xaltasi yorilganda ichak rezeksiyasi qilinishini doim esda tutish lozim.

O'xshashlar

Bosh va bo’yin sohalaridagi kasalliklar

Irsiy kasalliklar

Еndokrin kasalliklar

Еndokrin kasalliklar

Еndokrin kasalliklar