Giyohvandlikning sabablari - Tibbiyot - Referatlar

Giyohvandlikning sabablari

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

38 KB

Ko'chirib olish

Giyohvandlikning sabablari Giyohvandlikni yuzaga kelishi bir nechta sabablarga bog`liq. Ulardan quyidagilarni misol sifatida ko`rsatish mumkin. Giyohvandlikni yuzaga keltiruvchi birinchi ko`p uchraydigan sabab o`smirlarga xosdir. O`smirlar ulfatvozlikka ishqiboz bo`ladilar. Ular 3-4 nafar bo`lib suhbatlashib, ko`chalarda sayr qilishga qiziqadilar. Shu ulfatvozlik jarayonida o`smirlar guruhi orasiga bironta tajribali giyohvand qo`shilib qolsa, u boshqalarga giyoh moddasini qabul qilishni bepul muruvvat qiladi. Giyoh moddasini 2-3-4 marta qabul qilgan o`smir, uning ta‘siriga o`rganib qoladi. Natijada u giyohvandga aylanadi va giyoh moddasini qabul qilmasa chiday olmay qoladi. Ya‘ni xumor tutadi. Kuzatuvlarda isbotlanishiga ko`ra, bitta giyohvand bir yilda o`rtacha 5 nafar sog`lom o`smir yoshlarni giyohvandlikka o`rgatadi. Giyohvand odam xudbin bo`ladi. U o`zining kasalligini iloji boricha ko`proq odamlarga yuqtirishga harakat qiladi. Buning uchun tajribali giyohvand o`smir yoshdagilar bilan o`rtoq kirishga, ularning guruhiga qo`shilib olishga intiladi. Chunki, u qanchalik ko`proq yoshlarni giyohvandlikka o`rgatsa, giyoh moddani sotib olish va qabul qilish uchun unga shunchalik yaxshi imkoniyat tug`iladi. Giyohvandlikka yangi o`rgangan har bir o`smir tajribali giyohvand uchun pul manba‘i hisoblanadi, ya‘ni u avvaliga ota- onasidan olgan puliga giyoh moddasini sotib olib, uni o`rgatgan «ustozi» bilan baham ko`radi. Keyinchalik ota-onasidan olgan puli yetishmaydi, chunki giyohvand organizmini giyoh moddasiga ehtiyoji haftadan-haftaga, oydan-oyga oshib boradi. Bu ehtiyojni qondirish uchun avvaliga o`smir o`z uyidagi buyumlarni o`g`irlab sotishga, keyinchalik esa boshqalarning uyini o`g`irlashga, kissavurlikka va boshqa qonunbuzarlik yo`llari orqali pul topib, narkotik sotib olish va qabul qilishga majbur bo`ladi. Shunday qilib giyohvand changaliga tasodifan kirib qolgan sog`lom o`smir ikki-uch oy davomida ashaddiy giyohvandga aylanadi.

Giyohvandlikka eng beriluvchanlik 15-25 yoshdagi o`smirlar va yoshlarda uchraydi. O’smir avvaliga tamaki chekish, spirtli ichimlik iqtisodiy zararlarini ongli tushunishi, iqror bo`lishi zarur. 2. Chekishni tashlash uchun oilada, o`qish va ish joyida eng qulay davrni tanlash zarur, ya‘ni asabiylashmaydigan, qandaydir zarur vazifalarni bajarishga majbur bo`lmaydigan, jismoniy va ruhiy zo`riqish, kayfiyatni buzilish holatlari ro`y bermaydigan davrga mo`ljallanishi maqsadga muvofiq. 3. Bir marta chekmayman deb ahd qilgan daqiqadan boshlab, ahdni buzmaslikka mustahkam irodali bo`lishga amal qilish lozim. Shuning uchun uyda, ish joyida cho`ntakda tamaki (sigareta) gugurt kabilarni butunlay yo`qotish, ya‘ni ular ko`zga tashlanmasligi kerak. Ba‘zan organizm chekishni qo`msab qolgan paytda boshqa ish bilan shug`ullanish, iloji bo`lsa ochiq havoga chiqib badan tarbiya qilish foydalidir. 4.Chekishni tashlagan odam organizmi tamakidan mutloq qayt bo`lmaguncha, ya‘ni bu zararli odatga qarshi paydo bo`lgan manfiy shartli refleks mustahkamlanguncha kashanda chekadigan do`stlari davrasida bo`lmaslikka harakat qilishi kerak. 5.Kun tartibida ertalab ish paytida va kechqurun5-10-15daqiqa (iloji bo`lsa undan ko`proq vaqt) badan tarbiya mashqlarin ibajarishga alohida e‘tibor berish zarur. Imkon darajasida har kuni 5-10-15 km piyoda yurish, oz-oz yugurish mashqlarini bajarish nur ustiga a`lo nur bo`ladi. 6. Ovqat quvvati, sifati, kuchliroq bo`lishi kerak, ovqat tarkibida oqsil (go`sht, tuxum, sut, qatiq, baliq) mahsulotlari hamda sabzavot mevalar (sabzi, karam, olma, o`rik, ko`katlar, limon, apelsin) yetarli miqdorda bo`lishiga e‘tibor berish zarur. Ammo, semirishning oldini olish uchun yog`li ovqatlar, xamirli ovqatlar (manti, chuchvara, to`ppa) oq non, tort, shirinliklar miqdori kamaytirilishi lozim. 7. Ertalab va kechqurun dush qabul qilish yoki boshdan iliq suv qo`yib yuvinish, buning iloji bo`lmasa sochiqni namlab badanni to qizarguncha artish yaxshi foyda beradi.

8. Uyqu muddati 8 soatdan kam bo`lmasligiga rioya qilinishi zarur. Uyqu uchun vaqt soat 22:00 dan 6:00 gacha yoki 23:00 dan 7:00 gacha. Uyquning yetarli bo`lishi bosh miya asab xujayralarini yaxshi dam olishi, energiya to`plashi, kayfiyatnng yaxshilanishiga imkon beradi. 9. Kashandalikdan voz kechgan odam har qanday ruhiy yoki jismoniy murakkab holatga tushganda ham chekishni takrorlamasligi, balki kayfiyatni yaxshilashning boshqa chora-tadbirlarini qo`llashi lozim. Bu bilan odam o`zining irodasi mustahkamligini, o`z ustiga olgan har qanday majburiyatni sharaf bilan bajarishga qurbi yetari ekanligini mustaqil bo`lish uchun kattalarning qiliqlarini, odatlarini o`zlariga o`zlashtiradilar, takrorlaydilar. Shuning uchun ham qo`liga sigaret ushlagan o`smirlarning 60 foizidan ko`prog`i chekuvchilar oilasidandirlar. Chekishning iqtisodiy zarari ham katta. Chekuvchilarning ko`pchiligi tez-tez kasal bo`lib turganligi sababli ularning ishga chiqmaydigan kunlari ko`p bo`ladi. Ish kuni davomida chekish uchun talaygina vaqt sarflaydilar. Ularning kasalligini davolash uchun dori-darmonlar sarflanadi. Davolashda xizmat qilgani uchun tibbiyot xodimlari maosh oladilar. Bularning hammasi davlat iqtisodiyotiga ma`lum darajada zarar yetkazadi. Bundan tashqari, chekuvchi o`z oilasining iqtisodiyotiga ham zarar yetkazadi. Agar har kuni bir quti sigareta cheksa, sigaretaning turiga qarab bir yilda u 20000—50000 so`mgacha va undan ko`proq pul sarflaydi. Chekishning zararli oqibatlari chekuvchilarning o`zining sog`lig`iga, ularning oila a‘zolarining sog`lig`iga, ishlab chiqarish jarayoniga, yoshlar tarbiyasiga, davlat va oila iqtisodiyotiga tobora ortib borayotganligi uchun keyingi yillarda jahonning barcha mamlakatlarida bu ijtimoiy-illatga qarshi kurash kuchaytirilmoqda. Chunonchi, Amerikaning rak kasalliklari bo`yicha prezidentlik kengashi, o`pka raki kasalligini yuzaga keltiruvchi asosiy sabablaridan biri bo`lgan chekishni qisqartirish to`g`risida xalqqa murojaatnoma qabul qildi. AQSHning ko`pgina firmalarida chekmaydigan va chekishni tashlagan ishlovchilarga, chekayotganlarga nisbatan ish haqi anchagina ko`proq to`lanishi joriy etilgan.

Belgiyada ishlab chiqarish va jamoatchilik joylarida chekkan kishilarga 300 dollar jarima to`latadilar, Fransiya olimlari keynigi yilllarda chekishga qarshi kurashni kengaytarish, ayniqsa maktab o`quvchilari o`rtasida tarbiyaviy tushuntirish ishlariga e‘tiborni oshirish masalalarini hukumat oldiga keskin qo`ymoqdalar. Bizning mamlakatimizda ham chekish illatiga qarshi tadbirlar kun sayin kuchaytirilmoqda. Ayniqsa, bolalar va o`smirlarga chekishning zararli oqibatlarini har tomonlama tushuntirish ishlari keng ko`lamda olib borilmoqda va o`zining ijobiy natijalarini bermoqda.

O'xshashlar

Giyohvandlikning sabablari

GIYOHVANDLIK

Narkomaniya, uning tarixi, tarqalishi va kelib chiqish sabablari

Giyohvandlik haqida tushuncha

Farmatsevtik omillarni dorilarni terapevtik samaradorligiga ta'siri. dorilarni biologic va kimyoviy noekvivalentligini kelib chiqish sabablari