Асептика ва антисептика - Tibbiyot - Referatlar

Асептика ва антисептика

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

18.4853515625 KB

Ko'chirib olish

Асептика ва антисептика Режа: 1. Асептика усуллари антисептика турлари ҳақида. 2. Асептика 3. Қўлни зарарлантириш

Ўтган асрнинг ўрталарида энг енгил операциядан кейин ҳам яралар ўрни йиринглаб, операция қилинган беморларнинг 80%и ҳаётдан кўз юмган. Жарроҳлар инфекция тўғрисида ҳеч нарса билишмаган, уларни ўзларининг ҳаракатлари, қилган ишлари билан кўпинча ярани зарарлантиришган ва натижада бу ҳолат ўлимга олиб келган. Жарроҳлик – жарроҳлик фани қадим замонлардан ривожланиб келаётган фан бўлиб, инсон организмида содир бўладиган потологик ўзгаришларни жарроҳлик йўли билан кесиш, тўқималарни қирқиб олиб ташлаш, органларни кўчириб ўтказиш каби амалиётларни бажаради. Жарроҳликнинг асосини асептика ташкил қилади. Асептика деб жароҳатга инфекция тушмаслиги учун кўриладиган чора-тадбирлар системасига айтилади. Асептика деганда жарроҳлик учун ишлатиладиган асбоб-анжомлар турли хил матоҳлар, инфекцияларни батамом йўқ қилиши ёки серилизация қилиш тушунилади. Асептика бир неча турларга бўлинади. 1. Қ а й натиш. 2. Ю қ ори босим остида б у ғ ёрдамида стерилизациялаш. 3. Ю қ ори температурада қ уру қ стерилизация қ илиш. 4. Химиявий стерилизация қ илиш. 5. Ёндириш ор қ али стерилизация қ илиш. Қайнатиш усули билан шприцлар, жароҳат кенгайтиргичлар, пенцитлар стерилизация қилинади. Буғ ёрдамида эса ҳолатлар, оқликлар, чойшаблар ва ниқоблар стерилизация қилинади. Химиявий усул билан эса ўткир тиғли асбоблар (қайчилар, игналар) резинка қўлқоплар, тикиш учун ишлатиладиган иплар стерилизация қилинади. Па қ ирлар ҳ амда то ғ оралар ёндириш ор қ али стерилизация қ илинади.

Қ уру қ исси қ лик билан ю қ ори температурага чидамли ёнмайдиган исси ққ а бардошли жисмларни шишаларни, металл ёки фарфорни стерилизация қ илиш мумкин. Жарро ҳ қў ллари Спасокукоцкий - Кочергин усули билан о қ ар сувда совун ҳ амда шотка ёрдамида ювилади. Қў ллар бармо қ учидан тирсак б ўғ имигача 3 минут давомида ювилади. Биринчи шотка ташланиб, иккинчи шотка ёрдамида қў ллар бармо қ қ исмидан тирсакнинг ў рта уч қ исмигача 3 минут давомида ювилади. С ў нг қў ллар сочи ққ а артилиб, 5% йо д эритмаси сингдирилган салфеткалар ёрдамида тирно қ лар, бармо қ ва кафт бурмалари артилади. 90% спирт эритмаси билан бармо қ учларидан билакнинг уч қ исмигача артилади. Жарро ҳ стирил ҳ алат кийиб, қў лларига резина қў л қ оп кийилади. Резина қў л қ оп ҳ ам ювилиб с ў нгра, жарро ҳ қў лига ки й гизилади. Мана шундагина жарро ҳ қў ли операцияга тайёр б ў лади. Асептика Асептика физик омиллар, кимёвий препаратлар, биологик усулларни қўллаш бўйича ўтказилган ташкилий тадбирлар бўлиб, ярасига микроблар тушушининг олдини олиш, яъни микробсиз ишлаш демакдир. Асептиканинг асосий қонуни ярага тегадиган ҳар бир нарса бактериялардан холи бўлиши, яъни стерилланган бўлиши керак. Буни ҳаётга тадбиқ этиш учун ярага микроблар тушуши мумкин бўлган манбаларни яхши билиш керак. Бу манбалар икки хил бўлади: экзоген ва эндоген. Экзоген инфекция-ярага бемор атрофидаги ташқи муҳитдан ҳаво (ҳаво инфекцияси), сўлак ва бошқа суюқликлар (томчи инфекцияси) тарқалишидан, ярада қолдирган жисмлардан (ип, дренаж ва бошқалар) тушадиган инфекциялар ичак, нафас йўли ва бошқалардан ўтади. Эндоген инфекция ярага тўғридан-тўғри ёки лимфа ёки қон томирлар орқали тушади. Асептика шароитини яратиш учун операцион блокда хоналар (зоналаштирилган) алоҳида-алоҳида бир-биридан ажратилган ҳолда бўли-ши шарт. Бунда хоналар бир неча гуруҳларга бўлинади. Масалан, қаттиқ режимли биринчи хона операция хонаси ҳисобланади. Иккинчи хона

операциядан олдинги хона ҳисобланади. Учинчи хона қон сақлайдиган, операцияга керакли аппаратлар ўрнатилган хонадир. Тўртинчи хона эса кўмакчи хонадир. Тоззалик ва интизом асептиканинг асосидир. Кийимлар (стерил, халат, қўлқоплар) тартибга солиниб, оёққа бахилла кийиб, оғиз ва бурунга тўрт қаватли дока тутилади, сўнг операция хонасига кирилади. Операция хонасининг ҳавосини дезинфекция қилиш учун бактерияларга қарши ультрабинафша лампалари ишлатилади. Қонунга кўра, операция ва муолажа билан шуғулланувчи барча ходимлар диспансер назоратида турадилар, ҳар 6 ойда бир марта тиббиёт кўригидан ўтадилар. Қўлни зарарлантириш Спассоккуоцкий-Кочергин усули. Бу усулга биноан, қўл 10 минут давомида иккита чўтка билан 5 минутдан совунлаб ювилади. Совуни кетгач, 0.5% ли нашадил спирти эритмаси солинган тосда қайта ювилади ва қўл стерил салфетка билан артилади ҳамда 70%ли этил спирти эритмаси билан тозаланади, тирноқ ва панжалар 3%ли йод билан артилади. Операция майдони икки босқичда тозаланади 1-босқич. а) гигиеник ванна ёки душ (агар тўғри келса); б) ўринни ва кийимни алмаштириш; в) операциядан олдин жун ва тукларни қириш. 2-босқич. Операция майдонига икки марта 5% ли йоднинг спиртли эритмасини суртиш. Операция тугагач, яра четларини йод билан артиш. Ёш болаларга йод ўрнига кўк брилиантининг 1% ли спирт эритмаси билан артилади. Антисептика Антисептика инфекция (микроб)нинг ярага тушишига ва унинг ривожланишига қарши ўтказиладиган комплекс кураш ва олдини олиш усулларини қўллашдир. Антисептика механик физик, химик, биологик аралаш турларидан иборат: а) кимёвий антисептика антисептик, дезинфекцияловчи ва кимётерапевтик препаратлар гуруҳларига бўлинади. Шу мақсадда хлорамин

эритмаси билан йирингли ярани тозалашда 0.5-1% ли, металмас асбоблар учун 0.5% ли, асбоблар ва хонани тозалаш учун 3% ли эритма ишлатилади. Йоднинг 5%ли спиртдаги эритмаси, люголь, спирт, водород пероксид 3% ли, калий перманганат эритмаси, ксероформ 3-10% (маз) суртма, порошоклар ва ҳоказолар ишлатилади; б) механик антисептика ярани антисептик эритмалар билан ювиш, ёт жисмларни олиб ташлаш, яшаш қобилиятини йўқотган тўқималарни кесиб ташлашдан иборат. в) физик антисептика яраларда микробнинг ривожланишига йўл қўймайдиган физик усуллар бўлиб, очиқ ва ёпиқ дренажлар ҳамда сўровчи ваакумлардан фойдаланишдир. г) биологик антисептика микробларни ўлдириш орқали инсон организмининг иммунобиологик ҳолатини оширишни таъминлаш мақсадини кўзлайди. Биологик антисептик моддалар қаторига антибиотиклар, энзималар, зардоблар киради. Антибиотикларга олитетрин, стрептимицин, тетроциклин, фермент препаратларига трепсин, химотрепсин, химопсин, зардоб препаратларига эса антитоксинлар ва анатоксинлар киради.

Фойдаланилган адабиётлар: 1. Б.В.Петровского, Е.И.Чазова. «актуальные проблемы гемостазнологии». Москва, 1981. 2. «Практическое руководство по хирургическим болезным». Минск, 1983. 3. В.Шмитт, В.Хартич. «Общая хирургия». Москва, 1985. 4. Основные вопросы организаери травматологической помощи в городах. Москва, 1976. 5. А.А. Бунятян. «Справочник по анестезиологии и реаниматологии». Москва, 1982. 6. В.А.Михайловича. «Руководство для врачей скорой помощи». Ленинград, 1990.

O'xshashlar

Антисептика и асептика

Антисептика и асептика в хирургии

Хирургик касалликлар

Бўғозликни аниқлаш усуллари

Физиологиянинг ривожланиш тарихи