Mashina-traktor agregatlarining ish unumi

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

42 KB

Ko'chirib olish

Mashina-traktor agregatlarining ish unumi Reja: 1. MTA ning ish unumi haqida tushuncha. 2. Nazariy ish unumi. 3. Texnik ish unumi 4. Harakatdagi agregatlarning ish unumini hisoblash.

1. MTAning ish unumi haqida ttishuncha . Agregatning ish unumi nia'lum vaqt davrida bajarilgan ish miqdori (smenada, mavsumda). Bu rnashinalarning texnik mukammalashishi va foydalanish darajasining muhim ko’rsatkichidir. Agregatning ish unumi ishning turiga ko’ra maydon birligida (ga), hajm birligida (m3), og'irlik birligida (kg, s. t.) yoki bosib o’tilgan yo'1 bo’yicha (km. pogon). Ish unumi agregatning ishlash vaqtiga ko’ra soatli, smenali, mavsumiy va yillik ish unumiariga bo’linadilar. Agregatning ish unumi dala ishlarida avvalom bor qamrov kengligiga, harakat tezligiga va mashina ishlashining foydali vaqtiga bog'liqdir, 2. Nazariy ish unumi (ga soat). konstruktiv qamrov kengligi Vj. (m) ni imkoniyati bo’lgan nazariy, tezligi Vn (km/soat) ga ko’paytirib hisoblanadi. Bunda haqiqiy ishlab chiqarish sharoitlar hisobga olinmaydi. w^f^bk-io^/io’qoj^b,,. ga/soat. Agar agregat uchastkani ishlashda bir soat emas, a haqiqiy ishlash Tjsh vaqti sarflagan bo’lsa, uning ish unumi quyidagicha ifodalanadi: ^VsmqO,Mn" Vk*Tish, ga/smena Ish unumining bu formulalarida konstruktiv kenglik, haqiqiy ishlash vaqti va nazariy tezlik hisobga olingan bo’lib, ularning agregat kshlash jarayonida o’zgarib turishi aks ztdirishmagan. 3. Agregatning texnik ish unumi . Mashinaning haqiqiy ishiash sharoitlarini va texnik ish kengligi (Vish), xarkat gezligi (Vish) va ishlash vaqti (Tish)ning mumkin bo’lgan haqiqiy qiymatlari ularning nazariy qiymatlaridan farq qiladi. Agregatning haqiqiy ish kengligi (Vish) mashinaning konstruktiv kengligiga teng, undan kichik yoki katta bo’ladi va u uning ishlash sharoitiga hamda ko’rsatilgan operasiyaning bajarilish texnoligiyasiga bog'liq buladi. Shunga ko’ra agregatning ish kengligi teng bo’ladi: Vish Q P*Vk> m bunda P,- konstruktiv qamrov kengligidan foydalanish koeffisienti Haqiqiy ish tezligi Vish ham qo’llanma va malumotnomalarda keltirilgan nazariy tezlik Un dan farq qiladi. U traktornmg ishlashga ajratilgan Tsro umumiy vaqti foydall ishni bajarish uchun sarflanmaydi, chunki dalada ishlaganda bu vaqtning bir qismi dalaga kirish, burilish, daladan dalaga o’tish va turli xil foydasiz ishlarga sarflanadi. Shunga

ko’ra texrioiogik operasiyani bajarishga smena nie'yoriy vaqtining (Tsm) bir qisrnidangina foydalaniladi, Bu esa quyidagi formula orqali aniqlanadi: Tish q Tsm (tbk Q tc Q tm Q t* Q tbm Q tmk Q tm Q tm) Bunda: Tish - agregatning haqiqiy (sof) ish vaqti, soat; 4.k - dalaga borish va qaytish vaqti, soat; 4 - egatda bekor harakat qilish (burilish) vaqti, soat; tt - agregatga texnologik xizmat ko’rsatish vaqti (seyalkalar) kultivatorlar va purkagichlarning bunkerlarini to’ldirish, kombayn bunkerlaridan g'alla va paxtani to’kish); txk - rejali texnik xizmat ko’rsatish vaqti, soat; l^ r texiologik jarayonning ko’zda tutiimagan nosozliklarini tuzatishga ketgan vaqt (ishchi organlarni tozalash va boshqalar), soat; 4k ~ texnik kamchiliklariga ko’ra bekorchi vaqt, soat; tt - tashkiliy sabablarga ko’ra bo’ladigan bekorchi vaqt, soat; t^ -meteorologik sharoitlarga ko’ra bo’ladigan bekorchi vaqt (yomg'ir, tuman, loygarchilik). soat. Bunda umumiy vaqtning ishlab chiqarishda foydali ishga foyclalanilishi smenadagi foydalanish koeffisienti (t) bilan baholanishi mumkin va u quyidagicha ifodalanadi : t qTish/Tsm Sug'oriladigan er ishlari sharoitlarining asosiy ishlarida t ning qiymati ma'lumot jadvallarida keltiriladi. 4. Harakatdagi agregatlarning ish unumi xisobi . Ko’pchilik agregatlarning soatlik ish unumi ishlov berilgan maydonlari gektarida o’lchanadi va quyidagi formulda aniqlanadi: Wsoal qO,l »Vish • Vish» t, ga/soat Haqiqiy ish tezligi Oish) o’z navbatida tuproqning xili va tarkibiga bogliq bo’ladigan qishloq xo’jalik mashinasining tortishga qarshiiigiga bog'liq. Shunga ko’ra engil tuproqlar uchun ma'lumot materiallaridan yo'l qo’yiladigan eng katta tezlik (Vish) og'ir tuproqlar uchun kichikroq teziigi va o’rta tuproqlar uchun bu parametr o’rtacha bo’lishi lozim. 5. Paxta yigish. mashinalarining ish unumi . o’zbekiston R; ; abiikasida paxta yig'ish mashinalari bo’yicha barcha hisoblar yig'ilgan paxta miqdori bo’yicha olib boriladi. Paxta o’zining alohidalik va biologik xususiyatlariga ko’ra asta-sekin

$ochiladi. Shuning uchun paxta terish mashinalari ayni vaqtda g'o'za tupida ochilib bo’lgan paxtani teradi. Shuning uchun ham bunda paxta dalasining va paxta terish mashinasining terimga tayyorligiga ko’ra, eng yaxshi sharoitda ham hosilning 85- 91 %dan oshmagan qismi (Pochii) yig'iladi. Shularga ko’ra paxta terish mashinasining soatlik ish unumi barcha yig'ilgan paxta ham-ashyosini ifodalagan holda quyidagicha aniqlanadi: Wsoat q 0,1 •p*vk* Vish *X*T» (Pochi!'P!er)/10000, t/soat baada: n - teriladigan qa.torlar soni, dona; vk - qator oralari kengligi, m; X - hosildorlik, t ga; Pochii - ochilish foyizi (1-terimda 65-75%, P-terim uchun 20- 25%). Stasionar (bir joyda turib ishlaydigan) agregatlarning ish unumi yurituvchi mashinaning maksimal o’tkazish qobiliyati bilan chegaralanadi, ya'ni Wsoa/ q Gmax Kuk r, t/soat bunda: Ko’k - o’tkazish qobiliyagidan foydalanish koeffisienti; Gmax - mashianing maksimal o’tkazish qobiliyati (ish unumi). • Transport (eltish) agregatlarining ish imumi odatda eltish masofasining uzoqligi va yuk ko’tarish qbbiliyatiga bog'liq, ya'ni: Wsoalll(Yu*Vish • $/2*1^, t/soat bunda: Yu - transport agregatyning yuk ko’tarish qobiliyati, t j - yuk ko’tarish qobiliyatidan foydalanish koeffisienti; L^ - yuk tashiladigan masofa, km. Yuklash agregatlarining ish unumi : Wsoalq\u»y»T bunda: Yu - yuklatgichlarning hisobiy ish unumi, t soat. Kanal ochgich agregatlarining. ish unumi : W^qV^r km/soat bunda: Vish - ochish (tekislash) ish teziigi, km soag. Ilova: Ko’k, Gmax, Yu, t larning qiymatlari formula uchun ma'lumot materiallaridan tanlanadi. Mashina-traktor agregatining kalendar muddatdagi ish unumi quyidagi formula bilan hisoblanadi: W q WsoatT»DfsAga (t. km) 6. Agregatlarning ish unumini oshirish yo’llari . Mashina-graktor agregatlarining ish unumini oshirishning asosiy yo’llari graktor va qishloq xo’jalik$

mashinalarining foydalanish - texnik imkoniyatlari bilan bog'liq bo’lib, bu avvalom bor: 1. Agregatlarni traktorlar dvigateli quwatidan to’liq foydalanishni hisobga olgan holda komplektlash va qishloq xo’jalik mashinalarini ularning muayyan ish sharoitiga ko’ra belgilash. 2. Uchastkani ishlashga tayyorlanadigan joylarda harakatning rasional usullarini taniash. 3. Yig'ish agregatlarining guruhlab ishlatishini, yordamchi operasiyalami mexanizasiyalash, mashinalarga texnik xizmat ko’rsatishni ilg'or tashkil qilish. 4. Ikki va uch smenali ishga o’tish hisobiga agregatlarning kunlik va mavsumiy ish unumlarkni oshirnsh. 5. Bir-biriga yaqin (bogliq) operasiyalarni bajarish, ayniqsa yagona texnologik oqimda yig'ishda. 6. Qishloq xo’jalik mashinalarini tuzatilgan texnik holatda tutib turish. 7. Agrotexnika va mehnat muhofazasi talablarink albatta bajarish. 8. Mexanizatorlarni ish joyiga maxsus transportda etkazish ishlarni obdon rejalashtirish va tashkillashtirish mashinalarga texnik xizmat ko’rsatish bo’yicha bo’ladigan ishlarni mexanizasiyalash va mutaxassislashtirish hisobiga ish vaqtidan rasional foydalanish. 9. Traktor va qishloq xo’jalik mashinalarning texnologik sozlanishlarini, ta'mirlanishini sifatlk o’tkazish. 10. Mashinalarning kshlatishning iSgor xo’jaliklar tajrkbasidan foydalanish va zamonaviy texnologiyani keng joriy qilish.

Adabiyotlar: 1.Shoumarova M., Abdillayev T. Qishloq xo’jaligi mash i nalari. Toshkent, O’qituvchi 2002Y. 2.A.I. Komilov, Q.A. Sharipov, N.T. Umirov, I.M.Marupov, R.T. Rustamov Traktor va avtomobillar. Toshkent «Talkin» -2003.(lotin alifbosida) 3.F.B.Yevdokimov Umumiy elektrotexnika T.O’qituvchi.1995. 4.N.I.Vershagin i dr. Organizasiya i texnologaya mexanizirovannыx rabot v rastenivodstve, Ucheb, posb № IRPO; Izd.sentr «Akademiya», 2000 5.E.Oyxo’jayev, X.Qo’shnazarov «Qishloq xo’jalik ishlab chiqarishini mexanizasiyalash» Toshkent «Mehnat», 1988.

O'xshashlar

Mashina-traktor agregatlarini tuzish

Mashina-traktor parki tarkibini rejalashtirish

Mashina traktor parkidan foydalanish asoslari

Traktor va avtomobillarning ish va yordamchi jihozlari

Traktor va avtomobillarning tuzilishi