Ем-хашак йиғиштириш машиналари - Qishloq va o'rmon xo'jaligi - Referatlar

Ем-хашак йиғиштириш машиналари

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

274.5 KB

Ko'chirib olish

Ем-хашак йиғиштириш машиналари Режа: 1.Пичанўргичлар. 2.Пичанўргич-эзгич ва пичанўргич-майдалагичлар. 3.Пичан пресслагичлар. 4.Силосга ўриш комбайнлари.

1.Пичанўргичлар Пичанўргичлар трактор билан агрегатланишига қараб тиркалма, осма ва яримосма; ўриш аппаратининг турига қараб сегмент-бармоқли ёки роторли; ўриш аппаратининг сонига қараб бир, икки ёки уч брусли; ўрилаётган пояларга таъсирига кўра эзувчи, майдаловчи турларга бўлинади. кўш брусли яримосма пичанўргич тракторининг ўнг томонига ўрнатилади (расм). Ўриш аппаратларининг ўнг қисми таянч ғилдиракка 9 суяниб, соат км V 9 тезликкача ишлай олади. расм. кўшбрусли ярим осма пичанўргич Пичанўргичнинг асосий қисмлари: рама 10, олдинги 12 ва орқа 8 ўриш аппаратлари, эксцент-рикларнинг қутилади 5, 14, ҳаракат юритмаси, ўриш аппартини кўтариш механизмидан иборат. Улар рамага ўрнатилиб, тракторнинг лонжеронига уланади. Тракторга улашни енгиллаштириш учун домкрат 16 ва таглик қўйилади. Машинага баланд ўрувчи аппарат ўрнатилган бўлиб, унинг бармоқлари пўлат пластиналарнинг тиғига кертиклар ясалган. Ўриш аппартлари

ҳаракатини тракторнинг қувват олиш валидан олади; ҳаракат кардан вали 1, занжирли узатма 2, ҳаракат юритмаси 3 ва понасимон тасма 4, 15 лар эксцентриклари орқали узатилади. Ўриш аппаратини иш ҳолатига тушириш ва транспорт ҳолатига кўтариш гидроцилиндр 7,11 лар ёрдамида бажарилади. Пичанўргич сақлагичлар билан жиҳозланган. Ўриш аппаратлари трактор ҳаракати йўналишига перпендикуляр эмас, унинг четки нуқтаси, рамага маҳкамланган ички нуқтасига нисбатан 25-50 мм. га илгарилатиб ўрнатилади. Ўриш аппаратини ҳаракатлантирувчи шатуннинг узунлигини ўзгартириб, пичоқнинг четки ҳолатларида сегмент ўқининг қўзғалмас бармоқ ўқи устига тушиши созланади. Сегмент билан бармоқ пластинаси орасидаги тирқиш 1,5-1,0 мм бўлиши учун босувчи қисқич сегментга тегиб туриши керак. Аппарат 12,8 лар таяниб турадиган бошмоқлар тагидаги чанғиларнинг ҳолатини ўзгартириб ўриш баландлигини созлаш мумкин. Компенсацион пружиналар тарнглигини ўзгартириб ички бошмоқларнинг ерга тушадиган босми 250-350 Н, 80-150 Н бўлишига эришилади. Ҳар бир ўриш аппаратининг ташқи бошмоғига ичкари томонга эгилган чивиқ 17 ва тахта 18 ўрнатилган. Улар ўрилган пояларни ўртага суриб, кейинчалик у ердан ички бошмоқларнинг тўсиқсиз ўтиши учун шароит яратадилар. Роторли пичанўргич ҳосилдор, ётиб ва чалкашиб қолган ўтларни ўришга мўлжалланган (расм). Пичан рама 13, унинг қаноти 3, роторли ўриш аппарати, мувозанатловчи ва ҳаракатлантирувчи механизмлар, тўсиқ 9 дан иборатдир. Роторли ўриш аппарати брус 5, таянч бошмоқларига эга. расм. Роторли пичанўргич Брус устига тўртта ротор 7 ўрнатилган. Роторлар жуфти бир-бирига тескари айланади. Ҳар бир ротор 7 четларига иккитадан пластинасимон пичоқ шарнирли бириктирилан. Бир жуфт роторга ўрнатилган пичоқлар бир-бирининг ўртасига тушадиган мувозанатловчи

пружиналар транглигини ўзгартириш ҳисобига эришилади. Бўлгач 8 бруснинг охирига деярли тик ўрнатилиб, ўриш вақтида чегарадаги пояларни ҳаракат йўналиши бўйича ичкарига энгаштириб кетади. Кейинги юришда трактор ғилдираги уларни босмайди, поялар нобуд бўлишининг олди олинади. Брус рамага сақлагич орқали уланган бўлиб, у тўсиққа учраганида бурилиб синишдан сақлайди. Пичанўргичнинг технологик жараёни қуйидагича ўтади. Айланаётган ротордаги пичоқ марказдан қочирма кучлар таъсирида радиус бўйича жойлашади, натижада, қўшни ротор пичоқларининг траекториялари бир- бирини қоплаши ҳисобига чала ўришга йўл қўйилмайди. Айланаётган пичоқ кесиб олган поялар ротор устидаги ғилофдан сирпаниб ўтиб ерга тушади. Мувозанатловчи механизм бошмоқларга тушадиган босмни ўзгартириш ва ўриш аппартини транспорт ҳолатига кўчириш учун хизмат қилади. Тракторга яқин бўлган бошмоққа тушадиган юк 270-500 Н четки бошмоққа 100-300 Н қилиб созланади. Ротор 1950-2050 айл|мин тезликда айланиб, пичоқнинг чизиқли тезлигини 65м|с гача етказади, ўргичнинг ўзи эса 15 км|соат тезликда ишлайди. 2.Пичанўргич-эзгич ва пичанўргич-майдалагичлар Пичан учун ўриладиган ўтлар таркибидаги каротин, протеин ва бошқа фойдали моддалар пояларнинг ўзида эмас, уларнинг барги ва гулларида бўлади. Ўрилган ўтнинг барги ва гули пояга нисбатан тез қурийди. Поянинг қуришини кутилса, олдин қуриб улгурган гул ва барглардаги фойдали моддалар қуёш нури таъсирида камайиб кетади. Шу сабабли, пичанбоп ўтни тезроқ қуритиш учун уни ўриш билан бир вақтда пояларини эзиш зарур бўлади. Ўзиюрар пичанўргич-эзгич пичанбоп ўтларни ўриб, эзиб, энсиз умларга тўплаб, қисман қуритиш учун далага ташлаб кетади (56-расм). Бундай пичанўргич юритувчи қисм 9 ва ўргич 1 дан тузилган. Ўргич иш

ҳолатида тўртта бошмоққа таяниб, юради, уни гидроцилиндрлар кўтариб- туширади. Асосий қисмлари: ўриш аппарти 2, мотовило 4, узатувчи шнек 5, эзувчи жўва 7,8 лар, уюмловчи мосламалардан 6 иборат. расм. Пичанўргич эзгичнинг технологик жараёни схемаси. Пичанўргичга сегмент-бармоқли, баланд ўрувчи аппарат ўрнатилган. Сегментлар тиғи кертикланган. Мотовило 4 пояларни ўртага тўплаб, 2,0 м кенгликка келтирилиб эзувчи жўва 7, 8 ларга узатади. Эзувчи аппарат қиррали иккита жўвалардан иборат бўлиб, устки жўва пасткига пружина ёрдамида сиқиб қўйилган. Пружинанинг сиқилиш кучини созлаб, пояларнинг эзилиш даражаси ўзгартирилади. Технологик жараён қуйидагича баджарилади. Эгувчи брус баланд пояларни энгаштириб, уларни кесишга шароит туғдиради. Кесилган поялар шнекка узатилади. Ундан узатилган пояларни жўвалар синдириб, эзади. Эзилган поялар энсиз уюм қатори кўринишида ерга тушиб қолади. Бошмоқларга тушадиган юк 200-250 Н бўлишини мувозанатловчи пружиналар ёрдамида, ўриш баландлигини ( min 8 см) бошмоқлар баландлигини ўзгартириш ҳисобига созланади. Шароитга қараб, ўриш аппаратининг бошмоқлари горизонтал ёки олдига энгаштирилган ҳолда ўрнатилади. Бундай пичанўргичнинг эзувчи жўваларини ечиб олиб, ғаллани ўриб, қаторга уюмлаб кетишда фойдаланиш мумкин. Пичанўргич-майдалагич роторли ўриш аппаратига эга. Машина тиркама бўлиб, иккита ғилдиракка таяниб юради. Ҳарактланаётган машинанинг тўсиғи пояларни олдинга энгаштиради, натижада, уларнинг

сирти тарнглашиб пичоқларнинг кесиши осонлашади. Пичоқлар ўтмас тиғли бўлиб, болғачаларга ўхшайди, уларнинг чизиқли тезлиги жуда катта бўлганлиги сабабли, пояларни кесмасдан, зарба ҳисобига узиб олади. Пичоқ тиғи қалин бўлгани учун кесакларга тегса ҳам шикастланмайди, фақат осилган шарнири атрофида вақтинча бурилиб қолади. кўзғалмас пичоққа нисбатан кичик тирқишдан олиб ўтилаётган поялар қўшимча майдаланади ва ката тезлик билан қувурнинг ичига ирғитилиб, ўргичга тиркаб қўйилган транспорт воситасига юкланади. Бундай пичоқ йўғон ва дағал пояларни, ҳатто ғўзапояни ўришда ҳам ишлатилиши мумкин. 3.Пичан пресслагичлар Ўрилган пичанни далада 25-26 фоиз намликкача қуритиб, қаторга уюмлаб, пресслаб йиғиштириш технологияси кенг тарқалган. Чунки бу усулда пичаннинг энг фойдали қисми бўлган гули ва барги кам тўкилиб, исроф бўлмайди ҳамда прессланган пичанни транспортлаш ва сақлаш арзонга тушади. Бунинг учун поршенли ҳамда рулонлаб пресслагичлар ишлатилади. Пресслаш зичлиги кам (100 кг|м 3 . гача), ўрта (100-200 кг|м 3 ) ва юқори (200-300 кг|м 3 ) бўлади. Кам зичликдаги пресслашни пичан намлиги 40 фоиз бўлганда бошлаш мумкин. Шу сабабли бу усул шимолий худудларда ва ботқоқ ерлардан ўрилган пичан учун ишлатилади. Пресслаб қуритиш пичанни сифатини камайборонайди, балки оширади. Пичан намлиги 25 фоиз бўлганида ўрта зичликда, 20 фоиз бўлганда юқори зичликда пресслаш тавсия этилади. расм. Поршенли пресслагичнинг принципиал схемаси.

Ўрилган ўтларни илгариланма-қайтарма ҳаракат қилувчи поршен 3 зичлайди (расм). Пичантиққич 2 тирсакли валда айланиш ҳисобига пичанни белгиланган миқдорда керакди вақтда пресслаш камераси а га киритиб туради. Тиққич пресслаш камерасидан чиққандан сўнг, у қолдирган пичанни поршен камеранинг охирига суриб, зичлайди. Поршенли йиғиштириб-пресслагич. Унинг асосий қисмлари: кардан узатмаси, редуктор, пресслаш камераси, поршен ва шатун, барабанли йиғиштиргич, ғилдираклар, кўтариб тушириш механизми, тиққич механизми ва тугунлаб-боғловчи механизмдан иборат. каторга уюмланган пичанни йиғиштиргичнинг хаскашлари кўтариб олиб, қабул камерасига узатади. Тиққич пичанни тўплаб, пресслаш камераси ичига тиқади. Поршен пресслаш камерасининг ичига кираётиб, у ердаги пичан тўпламини суриб зичлайди, четга чиққан пояларни пичоқ билан кесиб, қабул камерасида расм. Пичан пресслаш камерасига тугунлаб-боғловчи аппарат. қолдирилади. Бир неча пичан тўплами зичланиб той ҳосил бўлади. Уни тугунлаб-боғловчи механизм махсус сим ёки чизимча билан той ҳолида боғлаб қўйяди. Боғланган той ерга тушириб қолдирилади. Пичан тойларини боғлаш учун пресслаш камерасига иккита тугунлаб- боғловчи аппарат ўрнатилган (58-расм). У чизимча ўралаган иккита кассета 4, иккита игна 6, ўлчовчи ғилдиракча 8, тугунлаб боғловчи аппаратни ҳаракатга келтирадиган муфта 12, иккита сиқувчи пичоқ 14, иккита тугунловчи илгак 15 ва чизимча йўналтиргичи 16 дан ташкил топган. Тугунлаб-боғловчи аппаратнинг иш жараёни қйидагича бажарилади. Симнинг бир учи пичоқ 14 қа қистирилган бўлиб, иккинчи учи йўналтиргич 16 нинг бармоқларига илинган ҳолда пресслаш камераси ва игна роликлари

орқали ўтказилиб кассета 4 га йўналтирилагн бўлади. Поршен зичланаётган той ўзидан олдин шакиллантирилиб тайёрланган тойга тиралиб уни суриб, аста-секин чиқариб ташлайди. Янги ясалаётган той, камерада олдинги той боғланганидан сўнг қолган симни кассетадан аста-секин чуғуриб, орқага сураверади. Иккала сим ҳам бўлажак тойнинг уч томонига поршеннинг босими остида тортилиб келади. Зичланаётган той поршен билан орқага қайта олмайди, чунки камеранинг ички деворидаги тирак тиш 17 лар бунга тўсқинлик қилади. Пресслаш камераси орқали силжиётган янги тойнинг узунлигини ғилдиракча 8 узлуксиз ўлчаб туради. Узунлик белгиланган ўлчамга етганида, яъни ғилдиракча бир марта тўлиқ айланганида, у ўзининг бармоғи 9 билан ричаг 10 ни босиб, тугунлаб-боғловчи аппарат 12 нинг ҳаркат муфтасини ишга қўшади. Муфтанинг таъсирида кривошипли вал 13 бурила бошлайди ва унга маҳкамланган игна 6 нинг иккаласи ҳам поршендаги тешик орқали пастки ҳолатидан юқорига, пресслаш камерасига киради. Игналарнинг учидаги иккита ролик симларни кассета 4 лардан суғуриб, юқоридаги тугунловчи илгак 15 нинг пичоғи 14 га илинтириб қўяди. Демак, симлар тойни поршен томонидан ҳам ўраб олади. расмда тугунчани ясашда тугунловчи илгак 3 нинг симга таъсири кўрсатилган симлар игна учидан сиқилган вақтда кесилади. Тугунчага айлана бошлаган учларини тугунловчи илгак зич бураб, икки марта айлантиради. Игналар дастлабки ҳолатида қайтаётганида сақлагич илгаги 1 симнинг яна илгакка илиниб қолмаслиги учун тўсиқ бўлиб туради. Тугунловчи аппаратнинг ҳаракат юритмаси узилади.

расм. Сим билан боғлашда тугунча ҳосил қилиш. Тойнинг камерадан сидирилиб тушади. Тойларни боғлашда сим ўрнига чизимча ишлатиладиган аппарат ўрнатилиши ҳам мумкин. Бундай аппарат илгакнинг қўзғалмас ва қўзғалувчи жағларидан, туткич, дисксимон ва ликопсимон қисқич, пичоқ, тортқич йўналтиргичидан иборат. Тугунлаш аппаратининг иш жарёни қуйидаги тартибда бажарилади: 1.Игна тойни поршен томонидан чизимча билан ўраб олиб, иккала чизимчанинг устки бўлакларини йўналтиргичдан ўтказиб, илгакнинг устига ётқизади. 2.Игна ўз ишини тугатгач, илгак билан қисқич ишга тушади; айланаётган диск чизимчанинг иккаласини ҳам қисиб қолади; илгак бурилиб, чизимчани ўрай бошлайди. 3.Игна орқага қайтиб, чизимчани қисган диск ҳаракатни тўхтатади; чизимча илгакнинг очилган қўзғалувчан жағига тушади. 4.Игна орқага қайтади; илгак бир марта тўлиқ айланиб тўхтатгач, жағлар ёпилиб, чизимчани қисиб қолади; чизимча тортқич йўналтиргичи билан ҳаракатлана бошлайди; пичоқ чизимчанинг икковини ҳам кесади. 5.Тортқич йўналтиргични тугунчани илгакдан тушираётганда учлари жағлар орасида турган чизимчани тортади ва тугунча ясайди; игна тўхтайди; тушаётган той илгак ушлаб турган тугунчани маҳкамлайди.

Игналарнинг пресслаш камерасига нисбатан тирқиши (20 мм) уларни ҳаракатга келтирадиган механизм тортқисининг узунлигини ўзгартириш ҳисобига созланади. Игна камерага кира бошлаганида, поршен тўсиқ бўлмайдиган масофага силжиган бўлиши, қирраси ва жағлар бир-бирига тегмаслиги керак. Винтли қурилма ёрдамида тойнинг зичлик даражаси созланади. Пичан йиғиштиргичли рулонлаб пресслагич қатор уюмланган пичанни йиғиб олиб, цилиндр шаклида зичланган рулонга айлантириб беради. Рулоннинг диаметри 1,5 м, узунлиги 1,4 м бўлиб, массаси 500 кг. гача етади. расм. Рулонлаб пресслагич схемаси. Ишлаётган машинанинг йиғиштиргичи ердаги пичанни териб олиб, уни транспортёр 10 га узатади (60-расм). Ҳаракатланаётган транспор- тёрдаги пичан барабан 2 тагидан ўтаётиб зичланади ва тасмалардан ҳосил бўлган сиртмоқ 9 қа қириб боради. Тасмалар сиртмоқдаги пичанни айланма ҳаракатга келтириб, аста-секин рулонни шакиллантиради. Рулон диаметри маълум миқдорга етганида уни чизимча билан ўрайдиган автомат ишга тушади ва ҳайдовчига сигнал беради, у агрегатни қисқа вақтга тўхтади. Автоматлаштирилган игна чизимчанинг бўш учини транспортёрнинг 10 устига ташлайди ва у пичанга қўшилиб ўрала бошлайди. Игна рулоннинг узунлиги бўйича силжиб, рулондан ажратилади. Шу вақтда клапан 7 илгак 8 дан чиқиб кетади ва пружина 5 таъсирида кўтарилиб рулонни ерга ташлаб кетади. Гидроцилиндр 6 таъсирида таранглатгич 3 дастлабки ҳолатига келади. Пресслайдиган тасмалар таранглашиб, клапан 7 ёпилади. Тасма таранглигини пружина ёрдамида ўзгартириб, пресслаш зичлигини 100-200 кг|м 3 қилиб олиш мумкин.

4.Силосга ўриш комбайнлари Пичанбоп ўтларни ўриш вақтида майдалаб, улардан сенаж, силос ва ўт уни каби озуқа олиш технологияси кенг ишлатилади. Уни амалга оширишда силосга ўриш комбайнларидан фодаланилади. Бу комбайнлар пичанбоп ўтлар ва маккажўхори каби силосбоп экинларни ўриш билан бир вақтда майдалаб, транспортга ортиб беради. Комбайн ўзиюрар бўлиб, барабансимон, алмашувчан майдаловчи аппаратга эга. Майдаловчи аппарат таъминлагич ва майдалагичлардан тузилган. Таъминлагич тўртта, қовурғали жўвалар ва битта ўргичдан келаётган пояларни қисиб олиб, илгарилатиб суради, 5-жўва эса пояларни қўшимча эзиб, майдалаш барабанига узатади. Майдалаш барабанига нисбатан 0,8-1,5 мм тирқиш қолдирилиб кесувчи брус, барабан сиртига эса пичоқ бикр ўрнатилган. Пичоқ суянчиғининг охиридаги куракча майдаланган пичанга ката кинетик энергия бериши натижасида ричаг қувур бўйлаб силжийди. Бажарадиган ишига қараб, майдалагичнинг олд қисмига йиғиштиргич, ўт ёки маккажухори учун ўргич ўрнатилиши мумкин. Йиғиштиргич қатор уюмланган ўтни ердан йиғиштириб олади ва таъминловчи жўваларга узатади. Ўргичга йиғиштирувчи барабан, шнек, сиқувчи мослама ўрнатилган. Барабан валидаги диск лар оралиғига пружинасимон тароқли хаскаш маҳкамланган. Хаскаш крипошипидаги ролик йўналтирувчи йўлакча бўйлаб силжиши ҳисобига тароқ керакли ҳолатда жойлашади. Барабан вали пружинали таянчга ўрнатилганлиги сабабли, поялар миқдори ўзгарганида, тирқишнинг ўзи созланади. расм. Майдаловчи аппарат схемаси.

а-аппрат схемаси;1,2 ва 4-таъминловчи жўвалар; 3-силлиқ жўва; 5-қўшимча эзиш жўваси; 6-майдалаш барабани; 7-қайтаргич; 8-қувур; 9-таглик; 10 кесувчи брусс; 11-тозалагич; 12-пичоқ; 13-стопор шайбаси; 14-созловчи винт; 15-пичоқ суянчиғи; 16-втулка. Комбайннинг технологик жараёни қуйидагича ўтади. Далада ишлаётган комбайн ердаги пичанни ўриб, таъминловчи қисмига узатади. Жўва билан қисман эзилгач, зичланган пичан майдаловчи аппаратга келиб тушади. Майдаловчи барабан уни брус тиғига уриб майдалайди ва катта тезликдага ирғитиб беради. кувур ён томомнларига бурила олганлиги сабабли, тайёр маҳсулотни ҳар қандай ўлчамли транспортга юклаб бера олади. Тиркалма силос комбайн маккажўхори, кунгабоқар, беда ва пичанбоп ўсимликларни ўриб майдалаш, уларни транспорт воситасига юклаш учун мўлжалланган. Бу комбайн пояларининг баландлиги 4,0 м, йўғонлиги 40 мм. гача бўлган ўсимликларни ўриб, майдалаб бериш мумкин. Комбайннинг асосий қисмлари ўргич, силосмайдалагич ва юкловчи қувурдир. Комбайнга фаол бўлгич 2 ўрнатилган, у энгашиб, ётиб қолган пояларни тик текисликда кесиб, уларни комбайнга расм. Силос комбайнининг технологик схемаси. илашиб кетишининг олдини олади. Майдалаш аппарати битер-барабан 5, 6 лар, уларнинг орасига ўрнатилган силлиқ жўва 7, майдалаш барабани 9 ва кесувчи брус 8 дан иборат. Майдаланаётган пояларнинг қалинлиги ортиб кетса, битер барабан 5, 6 лар ўзининг таянч подшипникларидаги пружиналарни сиқиб, тирқишни кенгайтиради. Барабан 5 ва ўргич транспортёри орасидаги ҳамда барабан 6

билан силлиқ жўва орасидаги тирқиш қисувчи болтлар ёрдамида созланади. Барабан 9 шкивига бир томонлама муфта ўрнатилганлиги сабабли комбанга айланишини давом эттиради. Ўрилаётган ўсимлик силос учун майдаланаётган бўлса, барабанга 9 та пичоқ, агар сенаж ва ўт уни учун майдаланса 18 та пичоқ ўрнатилади. Майдалаш узунлиги 10-30 мм оралиғида бўлишига пичоқ сонини ўзгартириш ва ҳаракат юритмасидаги юлдузчани алмаштириш билан эришилади. Силос қувури майдаланган маҳсулотни транспорт воситасига юклашга мўлжалланган.

Ф ойдаланилган адабиётлар: 1.Шоумарова М., Абдиллаев Т. Қ ишлоқ хўжалик машиналари. Тошкент. Ўқитувчи. 2002. 2.ХамидовА.Х. Кишлок хужалик машиналарини лойихалаш - Тошкент; Укитувчи. 1991 . 470 б. 3.Орлов П.И. Основы конструирования –М, Машиностроение. 1988. 553 с. 4.Орлов П.И. Азбука конструирования – М, Оборонгиз,1988. 370 с. 5.Рахимбеков Ф., ХамидовМ. Қ ишлоқ хўжалиги мелиорацияси. Тошкент. Ўзбекистон. 1996. 6.Ойхўжаев Э., Қ утназаров Х. Қ ишлоқ хўжалигининг ишлаб чиқаришини механизациялаш. Тошкент. Меҳнат. 1992. 7.Гокун В.Б. Унификация и агрегатировани в машиностроениии - М, стандарти,1990. 8.Ханзен В.Ф. Основы общей методики конструирования – Л, Машиностроение.1999.

O'xshashlar

Ем-хашак тайёрлаш машиналари

Ем-хашак етиштириш ва йиғиб олиш машиналари

Ем хашак ўтлар

Ем-хашак экинлари

Картошка йиғиштириш машиналари