Замонавий таълимда ахборот технологияси

Замонавий таълимда ахборот технологияси

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

50.5 KB

Ko'chirib olish

Замонавий таълимда ахборот технологияси Режа: 1. Ахборот технологиясининг мақсад ва вазифалари. 2. Ахборот технологиясини тайёрлаш манбаалари. 3. Ҳозирги замон ўқитувчисининг ахборот технологияси. 4. Янги ахборот технологияларининг типлари. 5. Ўқитувчининг компьютерли янги педагогик технологиялари.

Таянч иборалар : 1. Ахборот технология. 2. Замонавий ахборот технологияси. 3. Янги ахборот технологияси. 4. Ўқитишнинг янги ахборот технологияси. 5. Ўқитувчининг ахборот маданияти. 6. Телекоммуникация воситалари. 7. Хисоблаш техникаси воситалари. 8. Ахборот технологиясининг ноанъанавий манбалари. 9. Компьютерли технологиялар. 10. Универсал типдаги ахборот технологиялар. Педагогик олий ўқув юртлари ва университетларда бўлажак ўқитувчиларни мактаб ишига тайёрлаш тизимида янги ахборот технологияси билан қуроллантириш муҳим ўрни эгаллайди. Мактаб ўқитувчиси ишлаб чиқариш тараққиётининг келажаги, йўл-йўриқлари ва хусусиятларини билиши, шу билан биргаликда ўзи яшаб турган халқнинг анъаналари ва урф- одатларидан хабардор бўлиши лозим. Аҳолининг руҳиятини, ижтимоий, ахлоқий, мафкуравий, хуқуқий, маиший, оилавий одатлари ҳақида янги ахборот олиб туриши ва буни ўз таълим тарбиявий ишларида фойдаланиши ахборот технологиясини вазифаларидан биридир. Бу янгича мазмун – ахборотларни ўқувчиларга маълум вақт чегарасида етказиш жараёнини тезлаштирувчи омиллардан биридир. Асосий эътибор ҳозирги замон талаблари асосида ишлай оладиган мактаблар, болалар боғчаларида ижодкорлик, изланувчанлик билан меҳнат қилиш, тажриба ва синовлар ўтказишдан чўчимайдиган, таълим соҳасидаги

ислоҳотлар йўналиши ва моҳиятини чуқур англайдиган, ўз касбига садоқатли ўқитувчи ва тарбиячиларни тарбиялаб беришга қаратилмоқда. Замонавий ахборот технологиялари, компьютерлаштириш ва компьютер тармоқлари негизида таълим жараёнини янги ахборотлар билан таминлаш ривожланади. Ахборот технологиясининг яна бир мақсади инсонпарварлик ғояларини тарғиб этиш билан бирга умумий эмас, аниқ бир шахс тарбиясига қаратилгандир. Яъни ҳозирги ҳар бир ўқувчининг ва талабанинг бошқа зарур сифатлардан ташқари мустақил, эркин, хур фикрли бўлиб вояга етишга бутун диққат эътибор қаратилган. Ҳозирги янги педагогик технология, таълим стандартлари, улар асосида тайёрланаётган дарсликлар ва қўлланмалар ўзининг мазмун-моҳияти билан ёшларнинг ана шундай мустақил фикрли қилиб тарбиялашга қаратилган. Шу нуқтаи назардан «Таълим тўғрисида»ги Қонуннинг янгиланиши табиий ҳол. Лекин мазкур қонунни олдинги қонундан фарқли равишда яна бир муҳим ҳужжат «Кадрлар тайёрлаш миллий дастури» билан биргаликда қабул қилиниши унинг аҳамиятини яна ҳам такомиллаштириб юборди. Чунки миллий дастурда таълим тизимимиз эришган муваффақиятлар, ҳал этилган муаммолар, таълимни ислоҳ қилишни унда кўзда тутилган барча мақсад ва вазифаларни амалга ошириш ахборот берилган. Ахборот технологиялари ва уларнинг таълимда қўллаш. «Ахборот технологияси» ҳақида тушунчаларни ойдинлаштириш учун қуйидаги мисолга мурожаат қилайлик: Республикамизда ҳар куни юзлаб рўзномалар чоп этилади. Ҳар қандай рўзномаларни тайёрланиши энг аввало турли манбалардан (маллифлардан, ахборот агентликларидан) олинган ахборотларни саралаш ва таҳлил этиш чиқишдан бошланади. Мазкур жараён натижасида танланган материаллар таҳлил учун муҳаррирга берилади. Улар чоп э тишга тайёр б ўлгач, рўзномаларни саҳифаларга жойлаштириш мақсадида яна бир бор кўриб чиқилади ва ҳар бир материал учун талаб этилаётган сатх аниқланади. Энди ана шу сатхларни рўзноманинг

саҳифаларига жойлаштирб чиқилади ва шу тариқа рўзномаларнинг бўлғуси сони макети тайёр бўлади. Бу макет чоп этиш учун босмахонага топширилади. Харф терувчилар мос шрифт танлаб бўлгач, рўзнома кўплаб нусхада чоп этилади. Кўриниб турибдики, бир қанча жараёнлар босқичма- босқич бажарилмоқда. Мазкур жараёнлар рўзномаларни чоп этиш технологиясини ташкил этади. Демак, технология деганда маълум бир мақсадга эришиш учун амалга ошириладиган жараёнлар занжиридан иборат яратувчилик фаолияти тушунилади. Ахбротларни қабул қилиб қайта ишлаш ва янги ахборотни яратиш билан шуғулланувчи технологияларни компьютер асосида жорий этиш янги ахборот технологияларини (ЯАТ) вужудга келтирар экан. Ҳозир замонавий мутахассисни унинг компьютер саводхонлигисиз тасаввур этиб б ў лмайди, чунки замонавий ишлаб чи қ ариш ва уни бошқа жараёнларни ЯАТ дан у ёки бу даражада фойдаланишни тақозо этади. Шу талаблар даражасида келиб келиб чиқиб ЯАТ икки гуруҳга бўлинади: 1. Матн процессорлари, электрон жадваллар, маълумотлар жумласи, график муҳаррир, мульти модел ва телекоммуникацион технологиялар. Бу ахборот технологияларини универсал типдаги янги ахборот технологиялари дейилади. 2. Маълум бир тор йўналишдаги касбий фаолиятда ишлатилувчи махсус янги ахборот технологияларидир. Буларга рўзномани чоп этиш, бухгалтерлик ҳисобини амалга ошириш, компьютерли анимация ва лойиҳалар тайёрлаш каби компьютерли технологиялар киради. Ана шундай махсус ЯАТ ларнинг ҳозирда унчалик ривожланмаган, лекин келажаги порлоқ бир қисми ўқитишнинг янги ахборот технологиялари (УЯАТ) ни ташкил қилади. Юқоридаги таърифга кўра УЯАТ ҳар қандай таълим технологиясининг асосий қисми бўлиш билан ахборот бериш ва уни қабул қилиш жараёнларнинг компьютерлаштириш жараёнида вужудга келади. УЯАТ нинг универсал типдаги фарқи шундаки, оммавий ЯАТ ўқувчилар томонидан қандайдир бир ижобий ишни (деворий газетани безаш,

прасм чизиш, мусиқа яратиш ва ҳоказо) амалга ошириш учун ишлатилади. УЯАТ эса ўқувчини эмас, у энг аввало ўқитувчининг технологиясидир. Ўқувчи УЯАТ ни ўрганмайди, балки унинг маҳсулотидан ўқитишнинг воситаси сифатида фойдаланади. Ўқитувчи УЯАТ ни қўллаб дарсга тайёрланади, дарсни ташкил қилади. Ўқувчилар билишини назорат қилади ва уларга уй вазифаларини беради. Ҳозирги кундаги ва яқин келажакдаги таълим тизимини такомиллаштиришда компьютерлаштиришни энг юқори даражаси УЯАТ нинг янгиларини яратиш ва уларни таълим жараёнига олиб киришдан иборат. УЯАТ дан таълим тизимида фойдаланиш ўқитувчига ҳам, ўқувчига ҳам қуйидаги қулайликларни яратади: 1. Замонавий УЯАТ ўқувчиларга ахборотни ноанъанавий манбаларига мурожаат қилиш имкониятини очиб беради. Мустақил ишлари самарадорлигини оишарди ва ижодий фаолият билан шуғулланишлари учун кенг имконият беради. 2. УЯАТ қўйилган дидактик мақсадларни амалга ошириш учун ўқитувчиларга ўқитишнинг турли шаклларидан фойдаланиш имкониятини беради. УЯАТ дан фойдаланар экан, ўқитувчи компьютерлаштирилган ўқитиш ва назорат қилиш дастурларини ўз талабига кўра ўзгартириш имкониятига эга бўлади. 3. УЯАТ ни қўллаш орқали ўқитувчилар ўқувчи шахсини ривожлантириш, ижодий изланиш ва биргаликда ишлаш, ўқув дастурларини энг мақбулларини танлаш ёки янгиларини яратиш учун қўшимча имкониятларга эга бўлади. 4. Телекоммуникация тармоқларидан фойдаланишга асосланган ЯАТ ни қўллаш натижасида ўқувчилар ўзини ахборот билан таъминланганлик даражаларини оширибгина қолмай, балки деярли бутун дунёдаги ҳамкасблар билан мулоқот қилишдек ажойиб имкониятга эга бўлади. Бу вазифаларни бажариш йўлида яқин йиллар ичида қуйидаги ишлар қилиниши мақсадга мувофиқдир:

1. Компьютерлаштиришнинг ҳар иккала тизими ҳам ривожланиб боради. Бунинг учун шу соҳада қабул қилинаётган меъёрий, хуқуқий ҳужжатларга асосланган ҳолда узлуксиз таълим тизимини мактабгача тарбия тизимидан тортиб, кадрлар малакасини ошириш босқичигача бўлган барча бўғинларини компьютерлаштириш тизимини вужудга келтириш керак. 2. Таълим муассасаларини энг камида тўртинчи авлодга мансуб хисоблаш техникаси билан таъминлашни йўлга қўйиш ва компьютерларни мультимедиа воситалари билан жиҳозлашга алоҳида эътибор бериш лозим. 3. Ҳозирда жуда ҳам оз бўлган ўқитишнинг янги ахборот технологиясини яратиш билан шуғулланувчи алоҳида илмий-методик марказ тузилмоғи ва унда тажрибали методистлар ва малакали дастурчиларни биргаликдаги фаолиятини ташкил этиш лозим. 4. Телекоммуникация воситлари ва компьютерлараро тармоқлардан фойдаланиш асосида масофадан ўқитиш тамойилларини таълим тизимига жорий этиш лозим. Шундай қилиб, УЯАТ ўқитувчи ва ўқувчиларни билим олиш йўлидаги асосий омиллардан бўлиб қолади.

O'xshashlar

Таълимда ургатувчи ва урганувчи фаолиятлари уйгунлашуви

Замонавий оилаларнинг хусусиятлари

Педагогик технологиялар бўйича изоҳли таянч сўз ва иборалар

Олий таълимни ривожлантиришнинг янги боскичида педагогик технология муаммолари

Педагогик технологиянинг илмий асослари