Мужассам нуқсонли болалар ва улар билан олиб бориладиган педагогик коррекцион ишлар мазмуни - Pedagogika - Referatlar

Мужассам нуқсонли болалар ва улар билан олиб бориладиган педагогик коррекцион ишлар мазмуни

Yuklangan vaqt:

22.09.2022

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

39 KB

Ko'chirib olish

Мужассам нуқсонли болалар ва улар билан олиб бориладиган педагогик коррекцион ишлар мазмуни РЕЖА: 1. Ҳаракат – таянч аъзолари жарохатланган болалар аномал болалар тоифасидан бири сифатида. 2. Боланинг ҳаракат – таянч аъзолари жарохатланишининг сабаблари. 3. Ҳаракат – таянч аъзолари жарохатланган болалар билан олиб бориладиган таълим-тарбия ишларининг ўзига хослиги. 4. Ҳаракат – таянч аъзолари жарохатланган болалар учун дефференциал ва интеграциялашган таълимни ташкил этиш.

Таянч иборалар: (Офтолмалогик церебрал, фалажлик, дефференциал, интеграциялашган). Дунёдаги 500 милион ахолининг 10% ногиронлардир. Шулар жумласига мужассам нуқсонли аномал болалар ҳам киради. Мужассам нуқсонли аномал болаларда бир неча нуқсон биргаликда кузатилади. Улар комплексли нуқсонли болалар категорияси деб ҳам номланади. Оналар ва болалар саломатлигини яхшилаш, ногиронликнинг олдини олиш, экологик мувозанатни янада барқарорлаштириш юзасидан мамлакатимизда мустақиллигимизнинг биринчи куниданоқ мунтазам амалий ишлар олиб борилмоқда. Республикада касал болалар туғилиши кўрсаткичи минг ахолига нисбатан 1991 – йилдаги 34,5 дан 2000 – йилда 21,4 га камайди. Демак, ҳали ҳам бу борада кўпгина ишлар олиб борилиши лозим. Аёллар, айниқса қизлар орасида учрайдиган чекиш, спиртли ичмликлар ичиш, наркотик моддалар қабул қилиш, шифокор маслахатисиз дори – дармонлар қабул қилиш, экологик муаммолар ва бошқа холатлар ногирон болалар туғилишига сабаб бўлаётганини ва уни олдини олиш боасида кўпроқ балоғат ёшидаги йигит – қизлар орасида тушунтириш ишлари кенг тарзда олиб борилиши мақсадга мувофиқдир. Олимлар томонидан аниқланган 400 дан ортиқ дори – дармонлар хомила ривожланишига (дастлабки 1 – 2 ойлар) салбий таъсир этади. Мужассам нуқсонли махсус ёрдамга мухтож тоифасига кар – кўр - соқов болалар, кар ва ақли заиф, кўр ва олигофрен, ҳаракат – таянч аъзолари жарохатланган ва кўр ёки ақли заиф ҳамда хокозолар кирадилар. Охирги йилларда кўр ва заиф кўрувчи болалар сони анча камайди. Офтолмалогик юутуқлар, эрта диагностиканинг янги усулларининг қўлланилиши, кўриш органлари касалликларини даволаш ва коррекция қилиш натижасида махсус мактаб ўқувчиларининг контингенти сезиларли даражада ўзгарди. Кўр болалар нисбатан камайди, аммо заиф кўрувчи болалар сони кўпайди. Уларнинг орасида мактаб дастурини ўзлаштира

олмайдиган болалар яққол кўрина бошлади. Комплекс, яъни ҳар томонлама текшириш, ўрганиш натижасида уларнинг кўриш қоблятининг бузилиши билан бирга олигофрения типидаги ақли заифлик ҳам мавжудлиги аниқланди.Заиф кўрувчи ва ақли заиф бўлган болаларнинг ўқитиш ва тарбиялаш анча мураккаб ва ўзига хосдир. Одатда кўр ва заиф кўрувчи болалар “Брайль” системасида ўқиш ва ёзишни ўрганадилар. Тўғри ташкил этилган таълим натижасида кўр болалар нуқта – релефли шрифтни тез ўрганиб оладилар. Ақли заиф кўр болаларда бу жараён секин кечади. Бунга бир қанча сабаблар мавжуд бўлиб, марказий нерв системасининг органик шикастланиши натижасида ақли заиф кўр боланинг компенсатор имкониятлари суст бўлади. Махсус ташкил этилган ишлар туфайлигина эшитиш анализаторлари компенсатор вазифасини бажаради. Ақли заиф ўқувчиларнинг тафаккури, тасаввури, нутқ фикирлаш қобилятини ривожлантиришда ёрдамчи мактабда кўргазмали қуроллардан кенг фойдаланилади. Кўрлар мактабида кўпроқ нутқ сўзга махсус тифлографик кўргазмали қуролларга асосланган холда иш юритилса, ақли заиф кўр болалар билан бошқачароқ иш юритилади. Иккала холатда ҳам биринчи новбатда боланинг абстракт тафаккури яхши ривожланган бўлиши керак. Ақли заиф болаларнинг эса билиш фаолияти турғун бузилган бўлади. Ақлан ва заиф кўрувчи болаларнинг таълим тарбиясига махсус ёндашган холда, махсус яратилган тизим асосида ўқитиш ва тарбиялаш лозим. Мужассам болалардан эшитиш қобиляти ва ақли заиф болалар биринчи бўлиб ўрганилган эди. Кар ва заиф эшитувчи болаларда иккиламчи ҳодиса сифатида ақлан заифлик кузатилиб борилади. Натижада интелекти соғлом, эшитиш қобиляти заиф болаларни ҳам авли, ҳам эшитиш қобиляти заиф болалардан амалда ажратиш анча мушкул, айниқса илк ёшлик чоғларида. Ҳозирги кунда улар учун диффeрeнциал – диагностик меъзонлар ишлаб чиқилган. Ақли ва эшитиш қобиляти зайф болалар карлар ёки заиф эшитувчи болалар мактаб интернатларининг ёрдамчи синфларида ёрдамчи мактаб

дастури бўйича таълим оладилар. Ёрдамчи синфлар кўрлар ва заиф кўрувчи болалар мактаб интернатлари ҳам мавжуд. Мужассам нуқсонли болалар тоифасига кўр, кар соқов болалар ҳам киради. Бу тоифадаги болалар нуқсони анча мураккаб. Кар соқов кўр болалар теварак атрофдан ахборот олиш имкониятидан махрум бўлганлиги туфайли аклан ривожланмайди. Бироқ махсус ташкил этилган ёрдам туфайли бу болалар тўлиқ интелектуал ривожланиш имкониятига эгадирлар. Уларга барча мураккаб мулоқат турлари яратилади, нутқи ўстирилади ва улар баркамол нутқдан тортиб, то сўз нутқигача эгаллай оладилар. Бу эса уларнинг ўрта мактаб дастуринини эгаллаб, хатто олий ўқув юртларини ҳам бошқалар қатори битиришларига имкон беради.

ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР: 1. К. А. Семенова, М.М. Махмудова “Медицинская реаблитация и социальная адаптация больн ых детским церебральным параличом ” Ташкент 1979 йил. 2. www.tdpu.uz 3. www.pedagog.uz 4. www.wiki.arxiv.uz/pedagogika

O'xshashlar

Олигофрен болалар билан олиб бориладиган педагогик коррекцион ишлар мазмуни

Харакат – таянч аъзолари жарохатланган болалар ва улар билан олиб бориладиган коррекцион ишлар

Эшитишида нуқсони бор бўлган болалар билан олиб бориладиган педагогик коррекцион ишлар

Кўзи ожиз ва заиф кўрувчи болалар билан олиб бориладиган педагогик коррекцион ишлар

Рухий ривожланиши сустлашган болалар билан олиб бориладиган коррекцион ишлар