Lavozimga da'vogar imidjini korreksiyalash va talablarga moslashtirish nazariyalari - Pedagogika - Referatlar

Lavozimga da'vogar imidjini korreksiyalash va talablarga moslashtirish nazariyalari

Yuklangan vaqt:

22.09.2022

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

92 KB

Ko'chirib olish

Lavozimga da`vogar imidjini korreksiyalash va talablarga moslashtirish nazariyalari Ma`lumki, boshqaruv – murakkab kasblardan biri bo`lib, u nafaqat iqtisodiy, ijtimoiy va psixologik bilimlarni nazariy jihatdan, balki amaliy jihatdan ham o`zlashtirgan holda yetarli tayyorgarlikka ega bo`lishlikni talab etadi. Bunda umumiy, texnik, iqtisodiy, omilkorlik va tashkilotchilik qobiliyatlariga ega bo`lish bilan birga, rahbar barcha haqiqatlarni tushunish orqali ko`p qirrali vaziyatlarda, sharoitlarda o`z qiyofasini amaliy tarzda to`g`ri ifoda eta olishni bilishi zarur. Vaholanki, rahbar tomonidan olib boriladigan boshqaruv jarayonini maqsadga muvofiq ravishda amalga oshishi uchun qiyofaning roli ham katta ahamiyatga ega bo`ladi. Ta`kidlab o`tish joizki, rahbar shaxsining barcha qobiliyatlarini mukammallashtirish boshqaruvda qanchalik ahamiyat kasb etsa, rahbarda qiyofani maxsus shakllantirish bilan professonal faoliyatda kamolotga erishish ham shunchalik muhim. Rahbar qiyofasi deganda, imidj so`zining ifodasi namoyon bo`lar ekan, bu boradagi turli xil ta`riflarni keltirish, ularni tahlil qilish va o`rganish uning yanada chuqurroq mohiyatini anglab yetish hamda ushbu mazmunda teran fikr yuritishga undaydi. Masalan, boshqaruv jarayonida rahbar imidjini yaratish va shakllantirishning turli tamoyillarini tadqiq qilish “imidj” fenomeni shaxs tamoyili va ta`sir ko`rsatish psixologiyasi nuqtai nazaridan kelib chiqqan holda tahlil etilganligini e`tirof etish kerak. Ko`plab mutaxassislar tadqiqotlar orqali qo`lga kiritilgan natijalarga tayanib – imidj – uni uzatish usulini o`zgartirish orqali yaratiladi, deb hisoblaydilar. Zero, qandaydir ta`sir ko`rsatuvchi ko`rinishdagi imidjni shakllantirishning zamonaviy tamoyillari hali XIX-XX asrlarda ishlab chiqilgan g`oyalarga asoslangandir. i Masalan, A.Panasyuk ning taklif etayotgan yondashuvida psixoanaliz usullariga asoslanganligini aytib utish mumkin. U imidjni qabul qilish ko`pincha ongsiz ravishda sodir bo`ladi deydi. A.Panasyuk fikricha: “Odamlarning o`zini tutishi ko`pincha ongdagi axloq

me`yorlari orqali determinasiya qilinadi”. ii Uning, resipiyent ongiga ma`lumot yetkazish tamoyili “shunday qilish kerakki ma`lumot ongga yetib borishi kerak”ligi bilan ifodalanadi. iii Muallif ma`lumot qabul qilish mexanizmini o`rganib chiqib, qabul qilish stereotipini faqatgina qo`shimcha imidj yaratuvchi ma`lumotlar orqali ongga ta`sir qilib o`zgartirish mumkinligi xakidagi xulosasiga keladi. Bunda imidjni yaratuvchi ma`lumot takrorlanib, tasdiqlanib, muallif fikricha “ishonchlilik testi”dan o`tishi kerak. A.Panasyuk har xil qabul qilish oqimlaridan keladigan axborotlarni o`zaro mos kelishiga alohida e`tibor beradi. O`zaro mos kelmaslik ishonchsizlikni tug`diradi. Muallif qabul qilishning konservatizm ya`ni, ongga singgan ijobiylik va salbiylikni o`zgartirish murakkablik xususiyatiga alohida urg`u beradi. A.Panasyuk ning tamoyili real “Men”ning tashqi o`zgarishlari asosida quriladi. Muallifning fikricha, “xarakteringizning salbiy tomonlarini ko`rsatuvchi munosabatlar xarakatini namoyon etmasdan, muloqot qilayotgan odamingizga huzur bag`ishlaydigan xarakteringizning tomonlarini taqdim eting”. iv Shuningdek, u psixotexnikalardan foydalanishni, muallif psixotexnika deganda, hulq-atvorning “to`g`ri” hisoblangan verbal yoki noverbal usullarini nazarda tutar ekan, ya`ni “ochiq ko`zlar” – ongli ravishda ishlashni o`rganish zarurligini ta`kidlaydi. A.Bodalev ning “ijtimoiy persepsiya” tamoyili ham ta`sir kursatish psixologiyasi asosida yuzaga kelgan bo`lib, muallif tomonidan olib borilgan tadqiqotlar insonlarning yuz tuzilishi shaxsiy xususiyatlariga mos kelish- kelmasligini aniqlashga yordam beradi. v Bu borada izlanish olib borgan N.Obozov esa, quyidagi – antropologik va ekpressiv xususiyatlarga ko`ra individning tashqi ko`rinishi qabul qilinadi, deb hisoblaydi. vi Psixologiyaning turli xil yo`nalish tarafdorlari imidjni shakllantirish borasida o`z tamoyillarini yaratadilar. Jumladan, xulq psixologiyasi maktabi vakillari shakllantirish jarayonga perseptiv operasiyalarni o`zgartirish qabilidagi qarashni taklif etadilar. Buning asosiy natijasi atrofdagilarning shaxs imidjini munosabat tarkibi sifatida qabul qilishi bilan ifodalanadi. vii Amerikalik tadqiqotchilar O.Konel, K.Daniyel verbal imidjni shakllantirishning aniq ko`rsatmasini berishgan: “Liderning nutqi, o`zini tutishi va yuz tuzilishi unga bo`ysunuvchilarning nutqidan

farq qiladi. Nutqlar buyruq ko`rinishida ifoda etiladi. …bo`ysunuvchilarga nisbatan past ohangda bo`ladi. Unda tanaffus ko`p bo`ladi” deyiladi. viii F.Perlz ning shaxsga oid nazariyasi va psixoterapevtik ta`sir tarafdorlari ( geshtaltterapiya ) imidjni butun bir tizim sifatida, ya`ni unga qandaydir aniq va real narsaday qarashni (“shu yerda va hozir”) hamda shakllantirishni taklif etadilar (figura va fonning mos kelishi). Kognitiv psixologiya tarafdorlari esa, imidjni shakllantirish tamoyilini o`rgatuvchi strategiya (subyekt tomonidan anglab qilinadigan) sifatida taklif etishadi. Yana bir nazariyalardan biri “ tanqislik nazariyasi ” imidjning emosional ta`siri xususiyatlari asosida yaratilgan. “Maqsadli axborotning aniqligi, ayniqsa, defisit paytida intensiv tasavvurni yuzaga keltiradi. Bunday holda tasavvurni rag`batlantiruvchi ongning kompensatorlik mexanizmlari ishga tushadi… o`ylab oxiriga yetishning erkinlik darajasi ... mutaxassislar tomonidan qat`iy nazorat qilinadi”. ix Imidj, munosabatda bo`ladigan guruhlarda rahbarning faqatgina cheklangan professional va shaxsiy tomonlarini ko`rsatadi. Bularni resipiyentning tasavvuri to`ldirib turadi, lekin axborotning ko`pligi diqqatni chalg`itishi ham mumkin. Balki shuning uchundir imidjni shakllantirayotgan insonlar shaxsiy ma`lumotning katta qismini yashiradilar: ma`lumotning kamligi qiziqish va tasavvurni uyg`otadi. Tarixchi Ye.Tarle quyidagi fenomenga qaratadi: “Napoleon nutqlarining barchasidan tarixdagi “Napoleon afsonasi” uchun ko`p narsa topishimiz mumkin, lekin Napoleonning o`zini namoyon etuvchi qimmatli va ishonchli ma`lumotlar juda kam”. x Ko`pchilik mualliflar imidj ko`proq tanozull, ekstremal holatlarda yaqqol ko`rinadi deb hisoblaydilar. Agar dramatizm effekti bo`lmasa, uni shakllantirish zarur: yuqori minbarda turib chiroyli gapiradigan rahbarlar juda mashhurdirlar. Ye.Manyakina rahbar harakatlarida novatorlik bo`lishi kerak, deb hisoblaydi. xi Psixolog Ye.Grishunina imidjni shakllantirishda muomala psixologiyasiga suyanadi: “doston”ning yaratilishi va shaxsiy uslub (mimika, yuz tuzilishi, poza va kiyimlar) ishlab chiqilishi kerak. Muallif fikricha, matbuot bilan munosabatlarni to`g`ri olib borish, matnlarning psixolingvistik tashxisini o`tkazish o`ta

muhimdir. xii Doston va “ko`pirtirilgan” biografiyaga keladigan bo`lsak, ko`plab mualliflar ( G.Pochepsov, S.Lisovskiy ) buni zarur deb hisoblaydilar. Qahramonlarni dostonlar, afsonalar yaratadi. A.Kamyu yozganidek “afsonalar ularni bizning tasavvurlarimiz tiriltirishi uchun yaratiladi”. xiii Yana bir qator mualliflar ( V.Moiseyev, G.Pochepsov va boshqalar) imidjni shakllantirishni neyrolingvistik dastur asosida ishlab chiqishni taklif etadilar. Lekin bu mualliflar NLDlar haqida yuzaki tasavvurga egadirlar va ular taklif etayotgan yo`l o`zini tutish usullarini yodlab olishni eslatadi. Ushbu uslubning falsafasi ancha chuqur va quyidagi: “Sizda muvaffaqiyat uchun barcha kuchlar mavjud” xiv degan universal iborada ifodalangan. O`z imkoniyatini yo`lga solmasdan, o`z ustida ishlamasdan turib rahbar NLD uslubini qo`llashi, o`z ortidan odamlarni ergashtirishi mumkin va bunda u o`z harakatlari uchun javobgarlik sezmasligi mumkin. Balki NLD aslida psixokorreksion uslubga asoslanganligini unutmaslik kerakdir. NLD – tibbiyotdan menejment sari yunalganda o`zgacha tus olishi mumkin. Bu uslubning asoschilari R.Bendler va D.Grinder lar XX asrning 70- yillarida: “Biz psixolog ham, nazariyotchi ham emasmiz. Biz haqiqat, aslida, qanday ekanligini bilishni o`ylamaymiz. Modellashtirishning funksiyasi foydali bo`lgan tasavvurni yaratishi kerak. Biz hech qanday haqiqatni taklif etmayapmiz, faqat foydali narsa taklif qilamiz”, deb ogohlantirganlar. xv Ukrainalik filolog G.Pochepsov : “Bu strategiyada imidjmeykerning ishi o`z obyektini yuqori darajada ijobiy tomonga yo`naltirishdan iborat”, – deb aytadi. xvi NLD uslubidan, asosan, shaxsiy “resurs”larni ochishda foydalanish kerak. Marketing psixologiyasida “imidjni boshqarish” tamoyili tushunchasi mavjud bo`lib, yuz yillar oldin G`arbda ishlab chiqarishdagi jamoaning psixologiyasini boshqarish strategiyasini yaratishni boshlaganlar. Rahbarning imidji to`g`risidagi tasavvur munosabatlardagi guruhga ularga yetib kelgan ma`lumot asosida yaratiladi va ongiga singadi. Ushbu “PR” tamoyilining muallifi, deb amerikalik tadqiqotchi A.Li ni hisoblash mumkin. Public Relations (ommaviy aloqalar) bugungi kunda murakkab mexanizm

bo`lib, uning o`nlab yo`nalishlari mavjud: public affairs – kompaniyaning davlat va jamoat tashkilotlari bilan aloqalari, image making – kompaniya rahbarining ijobiy (pozitiv) imidjini yaratish, media relations – OAV bilan aloqalar, message management – ta`sirni boshqarish, communications – kadrlar bilan ishlash va boshqalar. xvii Bularni hammasi “PR” texnologiyalarining empirik yo`l bilan rivojlanayotganligini ko`rsatadi. Ko`plab amaliyotchilarning fikriga ko`ra, tovarning sifatini oshirganday insonning ham “sifat”ini shakllantirish kerakdir. Ammo amerikalik mutaxassislar esa, insonni kir yuvish vositasini reklama qilganday reklama qilish mumkin emas, deb hisoblaydilar. V.Uchenov va M.Startush lar ham, imidjni “reklama san`atining kvitizasiya”si, deb ta`riflaydilar. xviii Imidjni shakllantirishning ayrim strategiyalari aslida ko`proq muvaffaqiyatli raqobatchilik omillarni eslatadi. A.I.Solovev imidjni yaratish texnikasini muvaffaqiyatli raqobatchilik omillari yig`indisi, deb aytadi. U: “Ishlatilayotgan texnologiyalar asosan: muloqot uslubi, nostandart holatlarda o`zini tutishi, tanazzul vaqtidagi holatlari, tashqi ko`rinishi (kiyim, soch turmagi) mimikasiga tegishli”, – deb hisoblaydi. xix A.Solovev ning fikricha: “Imidj maqsadli ravishda uzatilayotgan ma`lumot va kommunikativ oqim ustidan nazorat o`rnatgan holda shakllantiriladi. Siyosiy jihatdan olib qaralganda, nomzodning eng muhim tomonlarini mujassamlashturuvchi xususiyatlarini tanlash bilan bir qatorda quyidagilar ham e`tiborga olinishi kerak: (a) nomzodning jamoat ongida qoldirgan oldingi tasavvuri (hammada ma`lum siyosatning obrazi bir kunda o`zgarishi mumkin emas); (b) saylovchilarning ijtimoiy kutishi (jamoa undan nimani kutmoqda); (c) saylov kompaniyasi tanlagan strategiyasi”. xx Imidj – bu tashqi qabul qilinuvchi obrazdir. Zamonaviy tamoyillarning ko`pchiligi ta`sir qilish yo`llaridan foydalanishning aksentualizasiyasi asosida qurilgan. Bu yondashuvning nazariyotchilari bo`lib, filolog va jurnalistlar hisoblanadilar. Ulardan biri – G.Pochepsov dir. Imidjni informasion yaratish tamoyili muallifining e`tirof etishicha:

“Insonning imidji go`yoki ikki yo`nalishda shakllanadi. Bir tomondan u ommaviy kommunikasiya oqimlari talablariga javob berishi kerak. TV ga to`g`ri keladigan vizual axborot oqimi aksariyat holatlarda iste`mol liderlarini birinchi o`ringa olib chiqadi. Bu yo`nalishga – kiyinish usuli, gapirish, soch turmagi, qarash, poza, mimikalar kiradi. Bular so`z orqali uzatilmaydigan 69% axborotni beradi. Aynan ushbu ma`lumotlar ta`sirida kishilar o`zlarining asosiy xulosalarini chiqaradi. Ma`lumki, suhbatdoshni baholash dastlabki 15 sekunda yuz beradi. Ikkinchi yo`nalish – bu auditoriya muhim deb hisoblaydigan: ishonch, avtoritet, professionalizm kabi xususiyatlar majmuasi. Muallif bu borada shaxsning ichki imkoniyatiga e`tibor qaratmagan holda ideal imidjning real imidjga mos kelishi haqida fikr yuritadi. U imidjning yaratilishi tadqiqotni yangi sohasi – “semiotika”, ya`ni “belgilar tizimi” to`g`risidagi fan bilan bog`liq – deb hisoblaydi. Semiotik yondashuvni quyidagi jarayon sifatida ta`riflashimiz mumkin: (a) rahbarning induvidual sifatlarini ochish orqali, uning uslubini yaratish; (b) rahbarni munosabatlar guruhiga “intilgan”day qilib ko`rsatish va ularni yaqinlashtirish; (c) rahbar “obrazi” ga kiritish; (d) rahbar munosabatlar guruhi ongida mashhur va kuchli shaxs bilan bog`liq bo`lishi kerak; (e) qabul qilishning barcha oqimlaridan samarali foydalanish; (f) rahbarning o`zi boshqaradigan tuzilmasidagi belgi va narsalaridan keng hamda faol foydalanishi; (g) ommaviy kompaniya jarayonini boshqarish”. xxi Bizning fikrimizcha ommaviy axborot vositalari (OAV)ni “boshqarish” uchun, ularga egalik qilish yoki moliyalashtirishni yo`lga qo`yish kerak. Rahbar OAVda u yoki bu holatlar, muammolar yuzasidan tez-tez chiqishlar qilishi zarur. G.Pochepsov ning fikricha, imidjni shakllantirish jarayonining yana bir bosqichi mish-mishlar bilan kurashishdir. Rahbar imidjini shakllantirish tamoyillarining semiotik yo`nalishi yana bir qator boshqa mualliflar, jumladan, I.Minyayev, I.Yakovlev, Ye.Blajenov, L.Braun, S.Blek, P.Bred kabilarning izlanishlarida ham alohida tadqiq qilingan. Ushbu mualliflar imidjni yaratish tamoyillarini har xil tarzda ochib berishgan. Ularning barchasi tashqi, belgili imidjga alohida e`tiborni qaratishgan.

Semiotikaning qo`llanish nazariyasi va texnikasi – ancha zamonaviy hisoblansa-da, atrof-muhitni keskin va tez o`zgartiradigan qarorlarni qabul qilish vaqti, go`yoki individga doimiy o`zini o`zi tahlil qilish imkoniyatini qoldirmaydi, – deb tushuntiradi. Bunday holatlarda semiotika faqatgina qoniqarli (ko`rinarli) natijaga kelishga yordam beradi. Menejmentda nima foyda keltirsa shu to`g`ri, lekin shaxsiy o`zgarishlar ustida ishlaganda bu yondashuv noto`g`ri. “Hech kanday imidjeologiya real narsalar o`rnini bosa olmaydi, u faqatgina ijobiy tomonlarni kuchaytirib, yomon tomonlarni yashirishga yordam beradi xolos. Agarda haqiqat imidjga mos kelmasa, u buziladi. Ammo bu jarayon semiotika “texnika”siga ziddir. “Nikkolom” firmasining konsultantlari esa imidjni shakllantirish jarayonining asosiy masalalarini quydagicha tasavvur etadilar: “Siyosatchining jamoa oldidagi asosiy masalasi – o`zini namoyish qilishni optimal ko`rinishini, o`zini ommaviy “Men” nini ishlab chiqishdir. Yaratilgan imidj sizning barcha shaxsiy xususiyatlaringizni yoritib bermasada, iloji boricha ommani o`ziga jalb qiladigan tomonlarinigina ko`rsatib beradi”. Mana shunday umumiy maslahatlar berilgan adabiyotlar hozirda yetarlicha topiladi. Lekin S.Lisovskiy shakllantirgan “Imidj yaratishning asosiy yo`llari”, ya`ni “auditoriya talablarini, auditoriya segmentini aniqlash, auditoriya kutayotgan xususiyatlar va nomzodning haqiqatdagi xususiyatini moslashtirish, elektorat talabiga mos hamda yordamchi tavsiflarini tanlash (ular timsol asosi hisoblanadi), imidj tarkibini shakllantirish, tanlangan tavsiflarni har xil belgili ko`rinishlarga o`tkazish (vizual, verbal, hodisaviy va boshqalar)” kabilar bunga misol bo`la olmaydi. Shuni aytish kerakki, bunday imidjni yaratishdan faqatgina favqulotda holatlarda, masalan, saylovlar paytida foydalanish mumkin. Sosiolog S.Ananeva ham o`z tadqiqotlarida imidjni shakllantirish algoritmi tahlilini keltirgan. Muallif, imidjni shakllantirish jarayonini: “Ijtimoyi muhit bilan o`zaro munosabatga kirishishda rahbarga karakli bo`lgan individual xususiyatlarning tabiiy sosiogen ravishda o`zlashtirishi”, – deb tavsiflaydi. S.Ananeva imidjni shakllantirish algoritmi quyidagi: (a) qabul qilingan tizim

talablarini aniqlash; (b) uni haqiqiy imidj bilan moslashtirish; (c) imidjni tashkil qiluvchi asosiy tavsiflar tizimi diagnostikasi, unda qo`llaniladigan qismlarni aniqlash; (d) qayta shakllangan imidjning samaradorligini boshqarish; (e) natijani to`g`rilash va saqlash kabi xulosalarga olib keladi, deb hisoblaydi. xxii Keltirilgan “texnika” “algoritm” va “yo`nalishlar”ni to`liq tahlil qilmay turib imidjni shakllantirishni amalga oshirish mumkin emas. Ko`rinib turibdiki rahbar imidjni shakllantirish u xohlayotgan idealga yaqinlashtiradi, lekin “omad niqobini” qanday qilib rahbarga “kiydirish” kerak. Barchamiz nafaqat shunday ko`rinishni, balki atrofdagilarning ko`zida yaxshiroq, professional, yoqimliroq bo`lishni xohlaymiz va butun ongli hayotimiz davomida shu yo`nalishda rivojlanishga harakat qilamiz. Har doim ham ijobiy o`zgarishlar “Men” tomonidan qabul qilinmasligi mumkin. Ya`ni, B.Ji buni xuddi plastik xirurgiyadagi singari mijozning identifikasiyasi bilan muammolarga duch kelinishi (“Men” endi “Men emas”), deb talqin qiladi. Muallif, imidjni ichki va tashqiga ajratadi: ichki imidjni moslashtirmasdan tashqi imidjni yaxshilab bo`lmaydi. B.Ji shaxsiy imidjni shakllantirish muammosini “Men – tamoyil” pozisiyasi va psixologik komfort pozisiyasidan turib tadqiq qiladi. Imidjni o`zgartirish doimiy ravishda og`riqli kechadi, chunki u o`z-o`zini baholashga to`g`rida-to`g`ri ta`sir qiladi. Rahbarning egoistligi tufayli, ba`zida, “xo`jayin” obraziga o`zgartirish kiritish kerak, degan taklif, maslahatchini shaxsiy dushmanga aylantirib qo`yishi mumkin. Gap faqatgina qanday maslahat berishda ham emas. Aslida rahbar – bu o`z afzallik va kamchiliklari yordamida muvaffaqiyatga erishgan insondir. Mana shunday sinovlardan o`tgan, o`rganib qolgan muvaffaqiyatli “o`zini tutish modeli”ni hamda o`zining “ommaviy Men”ini unchalik ishonchli bo`lmagan “ideal model”ga o`z ixtiyori bilan o`zgartirish kelarmikan? Fikrimizcha, ushbu psixologik muammoga mahalliy olimlarimiz hali yetarlicha e`tibor berishmagan. Olib borilgan izlanishlar natijalarining ko`rsatishicha, qator adabiyotlar rahbarning emas siyosiy liderning imidjiga bag`ishlangan. “Lider imidji” ta`rifida o`z-o`zini baholash ish faoliyatida iz qoldiradi deyilgan: past baho berish liderni

yangi qiyinchiliklarni yengishga undaydi, yuqori holatdagi baholash xalaqit beradi va faqatgina adekvat baholashda faqat o`zinigina o`ylamasdan, balki munosabatlarda aloqalarni yaxshilaydi”. Amerikalik tadqiqotchi B.Ji xxiii imidjni baholash muammosiga katta e`tibor qaratar ekan, o`z mijozi bilan sodir bo`ladigan hodisani tasvirlab beradi. Bir ayol imidjini zaruriy kasbiy talablarga moslashtirish chog`ida o`zi xususidagi ijtimoiy tasavvurlariga e`tibor bermasdan o`zini o`zgartirgan. Natijada, tashqi ko`rinish ichki o`zini-o`zi baholash jarayoniga mos kelmagan. Ko`p vaqt o`tmasdan o`zining oldingi imidjiga qaytgan. B.Ji o`zgartirilgan va talablarga moslashtirilgan imidjda komfort hududi borligini tushundi. Rahbar o`zgarishni xohlashi, talablarga moslashgan o`zining yangi ommaviy obrazini qabul qilishi va uni o`zining ichki salohiyatining bir qismi sifatida qabul qilish kerak. Ko`plab rahbarlar o`zlari yaratgan timsolga “yopishib” oladilar, chunki o`zgarishlar va talablarga moslashtirish jarayonida “o`zlarini yo`qotib qo`yish”dan qo`rqadilar. Haqiqatda esa imidjni o`zgartirish va talablarga moslashtirish (korreksiyalash) deganda, o`ziga nisbatan bahoni qayta ko`rib chiqish hamda oshirish haqida gap ketadi. Imidjni shakllantirishning muallif taklif etayotgan usulini “shaxsiy o`sish” strategiyasi, deb atash maqsadga muvofiq hisoblanadi. Bobbi Ji ning fikricha, o`ziga past baho beradigan odamdagi bo`shliqni muvaffaqiyat to`ldira olmaydi, balki faqat o`ziga bo`lgan muhabbatgina yordam bera oladi. O`ziga baho berishni faqatgina yangi muvaffaqiyatlar orqali yuksaltirish mumkin, ya`ni “imidj yaratish – sizdagi bor yaxshi xususiyat va sifatlarni yuzaga olib chiqish, shakllantirish demakdir”. xxiv Shu bois, hozirda olib borilayotgan qator tadqiqotlarda imidjni o`zgartirish va talablarga moslashtirish masalasi “shaxsiy o`sish strategiyasi” sifatida qabul qilingan. Ushbu yondashuv psixologiyaning etnik tamoyillariga to`g`ri keladi va u nafaqat muvaffaqiyatli, autentik, ijtimoiy balki birmuncha tabiiy hamdir. Yerdagi turlarning evolyusion rivojlanish yo`li doimiy va dinamik o`zgarishlar kerakligini isbotlaydi. Insoniyat shunday xilqatki, u muhit o`zgarishlairga moslashmasdan yashashi mumkin emas. Aks holda shaxs ijtimoiylashuvdan chetda qoladi va

muvaffaqiyatlilik mavqeini yo`qotadi. Muhit qanchalik tez o`zgarsa, shaxsiy o`zgarishlarda ularning natijalari ham shunchalik darajada bo`lishi kerak. Shu bois, hozirgi bozor iqtisodiyoti sharoitida rahbar imidjini shakllantirishda kelajakdagi o`zgarishlarga ehtiyoj sezilib, jamiyatda madaniy o`zgarishlar bosqichi boshlanmoqda. Yangi zamonaviy rahbarning imidji – bu san`atni qadrlovchi, “sog`lom yashash tarzi”ni olib boruvchi, oilali, vatanparvarlik tuyg`usiga ega, ommaviy ma`lumotli deganidir. Imidj nafaqat “omma fikri”ga mos kelishi, balki bu fikrni shakllantirishi ham kerak. Demakki, imidj yaratish strategiyasini dinamik jarayon sifatida tasavvur qilish mumkin.

i Panasyuk A.Yu . Vam nujen imidjmeyker? – M.: Delo, 2001. – S. 240. ii O’sha manba. –B. 44. iii O’sha manba. – B. 26. iv O’sha manba. – B. 227. v Bodalev A.A. Formirovaniye ponyatiya o drugom cheloveke kak lichnosti. – M.: 1970. – S. 24-31; Bodalev A.A. Vospriyatiye i ponimaniye chelovekom cheloveka. – M.: 1982. – S. 51. vi Obozov N.N. O tryoxkomponentnoy strukture mejlichnostnogo vzaimodeystviya // Psixologiya mejlichnostnogo poznaniya. – M.: 1981. – S. 34-48. vii Shustov A.V. Psixologicheskiye fenomeni v politicheskix izbiratelnix kompaniyax: Diss. ... kand. psix. nauk. – SPb.: 1999. – S. 17-47. viii Conell O. Daniel C. Allocation of time in Reading Abound. Being Fluen is not the same as Being Rhetorical // in Bulletin of the Psychonomie Society. – 1989. Vol 27 / p / 223-226. ix Manyakina Ye.Sh. Politicheskiy lider: prosess formirovaniya imidja: Dis. … kand. polit. nauk. – M.: 1994. – S. 61. x Tarle Ye.V. Napoleon. – M.: 1959. – S. 73. xi Manyakina Ye.Sh. Politicheskiy lider: prosess formirovaniya imidja: Dis. … kand. polit. nauk. – M.: 1994. – S. 77. xii Grishunina Ye.V. Psixologicheskiye texnologii kak sredstvo formirovaniya imidja organizasii. Dis. ... kand. psix. nauk. – M.: 1995. – S. 189. xiii Kamyu A. Tvorchestvo i svoboda. Sbornik. Per.s frans. – M.: Raduga, 1990. – 608 s. (– S. 107). xiv Molden D. Psixotexnologiya NLP dlya vladeniya soboy i upravleniya drugimi. – M.: Viniti, 2000. – S. 246. xv Grindler D., Bendler R. Iz lyagushek v prinsi. – Voronej: NPO MODEK, 1993. – 208 s. (– S. 7). xvi Pochepsov G.G. Imidjeologiya. – M.: Refl-buk; K.: Vakler, 2000. – S. 242. xvii Solovyev A.Sh. Politologiya. Politicheskaya teoriya, politicheskiye texnologii. Uchebnik dlya studentov vuzov. – M.: Aspekt Press, 2000. – S. 521. xviii Uchenov V.V., Startush M.Sh. “Filosofskiy kameshek” reklamnogo tvorchestva. – M.: 1997. – S. 41 – 42. xix Solovyev A.Sh. Politologiya. Politicheskaya teoriya, politicheskiye texnologii. Uchebnik dlya studentov vuzov. – M. Aspekt Press, 2000. – S. 519. xx O’sha manba. – B. 543. xxi Pochepsov G.G. Professiya: imidjmeyker. – 2-ye izd., ispr. i dop. – SPb.: Aleteyya, 2001. – S. 98. xxii Anayeva S.Ye. Formirovaniye imidja rukovoditelya v gosudarstvennoy slujbe. Dis. ... kand. sos. nauk. – M.: 1996. – S. 147. xxiii Dji B. Imidj firmi. Planirovaniye, formirovaniye, prodvijeniye. – SPb.: Izdatelstvo “Piter”, 2000. – 224 s. xxiv O’sha manba. – B. 212. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR 1. O’zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A. Karimovning “ Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi, O’zbekiston sharoitida uni bartaraf etishning yo’llari va choralari ” kitobidagi matreiallar, qoidalar va xulosalarni o’rganish yuzasidan chora-tadbirlar kompleksi to’g’risida: O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2009 yil 20 martdagi 125-F sonli Farmoyishi. 2. Karimov I.A. Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi, o‘zbekiston sharoitida uni bartaraf etishning yo‘llari va choralari / I.A. Karimov. – T., 2009. Karimov I.A. Eng asosiy mezon – hayot haqiqatini aks ettirish / I.A. Karimov. – T.,

2009. 3. Karimov I.A. Mamlakatimizni modernizasiya qilish va yangilashni izchil davom ettirish – davr talabi: 2008 yilda mamlakatimizni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishtirish yakunlari va 2009 yilga mo’ljallangan iqtisodiy dasturning eng muhim ustuvor yo’nalishlariga bag’ishlangan Vazirlar Mahkamasi majlisidagi ma’ruza // Xalq so’zi gazetasi. – 14.02.2009. – № 33-34 (4696-4697). 4. Abdullayeva Sh. Pul, kredit va banklar. – T., 2000. 5. Abdurahmonov Q., Mamarasulov F. Mehnat iqtisodi. O’quv-uslubiy materiallar. – T.,1996. 6. Abdurahmonov Q.X. Mehnat iqtisodiyoti (nazariya va amaliyot). Oliy o’quv yurtlari uchun darslik. – T., 2004. biye. – M., 2009. 7. www.ziyonet.uz 8. www.nur.uz

O'xshashlar

Duduqlanish va uni korreksiyalash metodlari

Dislaliya nutq buzilishi va uni korreksiyalash

Pedagogik jihatdan qarovsiz qolgan bolalar xulq-atvori, xarakter xusussiyatlarini diagnos qilish va korreksiyalash

Psixik kamol topishi vaqtincha to'xtab qolgan bolalar

Pedagogik korreksiya faniga kirish