Kesel haywanlar sútin vse. Sútiń quramıdag’ı antibiotikler ha’m ximiyalıq zatlar bo’lg’anda sanitariya jag’dayın bahalaw - Oziq-ovqat texnologiyasi - Referatlar

Kesel haywanlar sútin vse. Sútiń quramıdag’ı antibiotikler ha’m ximiyalıq zatlar bo’lg’anda sanitariya jag’dayın bahalaw

Yuklangan vaqt:

04.03.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

18.919921875 KB

Ko'chirib olish

Kesel haywanlar sútin vse. Sútiń quramıdag ’ ı antibiotikler h a’ m ximiyalıq zatlar bo’lg’anda sanitariya jag ’ dayın bahalaw Rej e : 1. Oǵada qáwipli keselliklerde sutti sanitariya jag ’ dayın bahalaw 2. Túrli keselliklerde sutti sanitariya jag ’ dayın bahalaw 3. Quramında antibiotiklar hám zaxarli elementlar bolǵanda sutti sanitariya jag ’ dayın bahalaw Tayansh sózler: kesel haywan, klinikalıq belgiler kuydirgi, óli et, oba keseli, hawpli isik, tuberkulyoz, leykoz, sút bózining nekrobakteriozi, sili aktiyulmikozi, leykoz, pasterizasiyalaw.

Sút arqalı adamlarǵa juǵatuǵın kesellikler . Adam hám haywanlar ushın zıyanlı bolǵan mikroorganizmler hár qıylı jollar menen sút hám sút ónimlerine túsiwleri múmkin. Ayırım bir kesellikler (tuberkulez, brutsellёz, ot jara, awsıl, listerёz, salmonellёz h.b.) diń qozǵatıwshıları haywannıń kesel waqtında yamasa kesellikten táwir bolǵannan keyin de onıń súti menen birge ajıraladı. Sol sebepten sanitariya jaǵınan sıpatlı sút hám sút ónimlerin alıw ushın xojalıqlarında hám sawda sistemalarında veterinariya-sanitariya jumısların veterinariya qániygeleri alıp baradı. Olar shirket xojalıqlarınıń sút tovar formaları ushın sanitariya-veterinariya qaǵıydalarına tiykarlanadı. Bul qaǵıydalar eski sovetler dáwiri awıl xojalıǵı ministrliginiń veterinariya bas basqarması hám sawlıqtı saqlaw ministrliginiń mámleketlik sanitariya inspektsiyaları tárepinen 1970 jılda tastıyıqlanǵan. Kesel haywanlardıń sútinde keselliklerdiń qozǵatıwshılarınan basqa hár qıylı ximiyalıq ózgerisler payda bolıp, ayırım waqıtları olardıń sútiniń sıpat ózgerislerine sebep boladı. Ayırım jaǵdaylarda sútte bolatuǵın ózgerislerdi tek ǵana arnawlı tekseriwler menen anıqlaw múmkin. Tuberkulez. Sıyırdıń jelimine juqqan bolsa onnan sawıp alınǵan súttiń quramında hár túrli ózgerisler júz beredi hám kesellik rawajlanǵan sayın súttiń quramındaǵı may, qant hám kazein azayıp, albumin hám globulinlerdiń muǵdarı kóbeyedi, súttiń reńi bolsa kógeredi. Tuberkullinge musbat reaktsiya Bergen sıyırlardıń sútinde mikobakterium tuberkuosis bolıwı múmkin. Sıyır organizminiń basqa jerlerine tuberkulez juqqan bolsa sútte hár qıylı ózgerisler boladı. Tuberkulez kesellikleriniń qozǵatıwshısı sút hám sút ónimlerinde uzaq waqıt jasaydı. Yaǵnıy sútte 20 kún, chuchuk sarımayında 2,5-3 ay, brinzada 2-3 ayǵa shekem jasaydı. Veterinariya-sanitariya qaǵıydalarına tiykarlanıp tuberkulez benen jelini kesellengen sıyırlardıń súti utilizatsiyalanıwı kerek. Tuberkulez keselligi qáwpi bolǵan xojalıqlardaǵı sıyır qwtos, buǵa, qoy hám eshkilerdiń súti hárekettegi qaǵıydalarǵa qarap zıyansızlandırıladı.

Tuberkulez benen zıyanlanǵan sıyırlarda sawıp alınǵan sút 85 dárejede 30 minut dawamında pasterlenedi hám keyin sút zavodına jiberiledi. Tuberkulezǵa musbat reaktsiya bergen haywanlardıń súti bazarlarǵa satıw ushın keltirilgende 5- 10 minut dawamında qaynatılıp, reńi kofe menen ózgertilip iyesine qaytarıladı. Kesel sıyırdıń súti 10 minut dawamında qaynatılıp góshke semirtilip baǵıp atırǵan haywanlarǵa beriledi. Brutsellez. Adamlardıń brutsellez keselligi menen keselleniwine tiykarınan 35% ke shekem sút hám sút ónimleri sebep boladı. Brutsellezdıń qozǵatıwshıları sút ónimlerinde uzaq waqıt jasawı múmkin. Brutsellalar jaqsı eritilmegen Sarı mayda 4-5° ta 30 kún; 15° ta 25 kún, súzbede 25 kún, brinzada 60 kúnge shekem jasawı múmkin. Brutsellez benen kesellengen haywanlarda sawıp alınǵan súttiń quramında kózge túserli dárejede ózgerisler bolmaydı. Sonıń ushın da veterinariya- sanitariya shártlerine muwapıq, súttiń brutsellez benen kesellengen sıyırlardan sawıp alınǵanlıǵına gúman qılınsa yamasa padadaǵı sıyırlar ish taslaǵan bolsa sút jaqsılap tekseriledi. İjobiy yamasa gúmanlı reaktsiya berse bunday sút satılmay qaynatıladı hám bul haqqında xojalıqtıń veterinariya qániygesine xabar beriledi.bazarlarǵa satıw ushın keltirilgen, brutsellezǵa musbat reaktsiya beretuǵın sút 5-7 minut qaynatılıp surrogat kofe menen boyaladı hám iyesine qaytarıladı. Belok. Belok virusı súttiń temperaturası 37 dáreje bolǵanda 12 saat,ejede bolsa 12 kún jasaydı. Belokqa duwshar bolǵan sıyırdıń súti 35% ke shekem kemeyedi, lekin súttiń mayı 75% ke shekem asadı. Demek sútte qurǵaq zatlardıń muǵdarı may hám beloklar esabına artadı. Veterinariya-sanitariya qaǵıydalarına muwapıq, belok keselligine ushıraǵan sıyırlardıń súti karantin dáwirinde xojalıqtan sırtqa shıǵarılmaydı. Bunday sút organoleptik ózgermegen bolsa, xojalıqtıń ózinde 85 dárejede 30 minut pasterizatsiya qılınǵannan keyin yamasa 5 minut qaynatılǵannan keyin paydalanıladı. Mastit (jelinniń zıyanlanıwı). Bul keselliktiń kelip shıǵıwına safilokokklar, streptokokklar, esherixiyalar hám basqalar sebepshi boladı. Safilokokklar

kesellengen haywanlardıń súti hám onnan tayarlanǵan ónimler arqalı adamlardı da záhárleydi Sıyırdıń jelini zıyanlanǵanda sútiniń quramında hár qıylı ózgerisler júz beredi: qurǵaq zatlardıń muǵdarı 10,9%, may 2,2%, sút qantı 1,5% ke shekem kemeyedi, biraq kazein 3% ke shekem , albumin hám globulin 3,1% ke shekem , mineral zatlar 1% ke shekem kóbeyedi. Mineral zatlardıń quramında xlordıń muǵdarı 2-3 márte artadı. Bunday sıyırlardıń súti siltili reaktsiyalı bolıp, onnan tayarlanǵan brinzi sıpatlı bolmaydı. Kesellik klinik belgilersiz forma (subklinik forma) da bolsa, sútte shuqır bioximik ózgerisler anıqlanbaydı, fermada toplanatuǵın sútte mastittiń qozǵatıwshıları ushıraydı. Veterinariya-sanitariya qaǵıydalarına muwapıq, mastit penen kesellengen sıyırlardan sawıp alınǵan sútte organoleptik ózgerisler bolsa, lo paydalanılmawı kerek. Mastit penen kesellengen sıyırlardan sawıp alınǵan sút xojolıqtıń ózinde joqarı temperaturada pasterlenip yamasa 5 minut dawamında qaynatılıp zıyansızlandırıladı, keyin buzaw, shoshqalarǵa beriledi. Sutti quramda zaxarli ximiyalıq elementlar bolǵanda sanitariya tárepinen bahalaw Haywanlardı denesin maydanı daǵı parazitlarga hám ósimlik zıyankeslerge qarsı gúresiwde isletiletuǵın zaxarli ximiyalıq elementlardan (dárilerden) nadurıs paydalarnagda hám olar nadurıs saqlanganda, ol elementlar sút hám sút ónimlerine túsedi, aqıbette adamlarda zaxarlanish shaqıradı. Quramında zaxarli elementlar bolǵan sút tutınıw ushın isletilmaydi. Sawın siyirlar fosfor organikalıq elementlar menen zaxarlanganlikda gúman etilse olardan olinayotgan sút 15 kunge shekem satıwǵa shıǵarılıwı múmkin emes, bunday sút util etiledi. Kesel haywanlardan alınǵan sutti zıyansizlentiriw Sutti pasterizasiya qılıwda 3 usıl etiledi. 1. Uzaq múddette pasterizasiyalash . Bul usılda sút 63-65 o xaroratda 30 minuta dawamında zıyansizlantiriladi. Bul usıl házirde kem etiledi. 2. Qısqa múddetli pasterizasiyalash .

Sút, bul usılda zıyansizlantirilganda suttiń temperaturası 85-90 o ga kóteriledi hám artıq uslanmaydi. Bul usıl sút zavodlarında qollanıladı. 3. Ortasha pasterizasiyalash . Bul ususlda sutti temperaturası 70-72 o ga jetkiziledi hám bir neshe minuta sol temperaturada uslanadı. Sutti pasterizasiya etilgenin anıqlaw tómendegishe anıqlanadı Hom sutti quramında fermentler boladı, pasterizasiya etilgen sutte fermentler óz aktivligin pasaytiradi. Sol sebepli pasterizasiya etilgen sutti quramında fosfotaza hám qıshqılanıwaza fermentleri bar joq ekenligine itibar beriledi. Pasterizasiya etilgen sutti baqlaw usılları Shiyki sutte fermentler ámeldegi bolıp, sutti 85 o de pasterizasiya etilgende sol vaqitda yamasa uslanǵannan keyin, xarorat 80 o de 30 sekuntd, 75 o de 10 minutadan keyin fermentler óz aktivligin pasaytiradi yamasa joǵatadı. Ótkerilgen pasterizasiyani, tuwrı hám sapalı etilgenligin tekseriw ushın sutte ferment bar joq ekenligi anıqlanadı. Onıń ushın pasterizasiya etilgen suttiń quramında fosfataza hám qıshqılanıwaza fermentleri bar ekenin, qıshqılanıwaza hám fosfataza reaksiyaların qoyıw arqalı anıqlanadı. Kóp jaǵdaylarda pasterizasiya etilgen sunga, shiyki sút aralastırılıp jiberiledi. Mısal ushın kóshelerde sotilayotgan quyma muzqaymoqlar tayarlawda, sonday xolatlarni qorısh múmkin. Qıshqılanıwaza reaksiyası nátiyjesinde sutke 5-10 % shiyki sút qosıllıǵin fosfataza reaksiyası nátiyjesinde bolsa 2 % shiyki sút qosılaganligini anıqlaw múmkin. Reaksiya aqırında pasterizasiya etilmegen sút qosılǵan úlginde qaralaw -kók hám qızıl reńler payda boladı.

O'xshashlar

Sút tovar fermalarında sutti sanitariya gigienalıq talaplari hám ximiyaliq qurami

O’simlik azıq-awqat ónimleriniń hám Paldıń veterinariya-sanitariya ekspertizası

Kolbasa ha’m dudlang’an ónimlerdi veterinariya-sanitariya ekspertizası

Baliq ha’m baliq ónimlerinin veterinariya-sanitariya ekspertizası

Awıl xojalıq haywanların soyıwdan keyingi alınǵan sheki onim ónimlerin VSE