Milliy g‘oya asosiy tushuncha va tamoyillar fanining tarixiy ildizlari, shakllanish bosqichlari - Milliy istiqlol g'oyasi - Referatlar

Milliy g‘oya asosiy tushuncha va tamoyillar fanining tarixiy ildizlari, shakllanish bosqichlari

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

60.5 KB

Ko'chirib olish

Milliy g‘oya: asosiy tushuncha va tamoyillar fanining tarixiy ildizlari, shakllanish bosqichlari Reja : 1. Insoniyat tarixida g‘oya va mafkuralar namoyon bo‘lishining asosiy bosqichlari. 2. G`oyalarni turkumlashtirish. 3. G‘arb mamlakatlarida ilk g‘oyaviy qarashlar. Sharq va Markaziy Osiyoda g‘oyalarning namoyon bo‘lishi, ularning gumanistik mohiyati. 4. Milliy mafkuramizning tarixiy ildizlari.

Mafkuralar insoniyat ibtidosida mifologik-diniy qarashlar sifatida shakllana boshlagan. Kishilarning bir-birlariga munosabatlarining asoslarini belgilovchi muayyan qarashlar, g`oyalar, aqidalar, qoidalar va talablar z a mirida muayyan qo`rsatmalar va tavsiyalar ishlab chiqilgan, ularga rioya qilish qat`iy nazorat qilingan. Mehnat sohalarining kengayishi ijtimoiy mehnat taqsimotining rivojlanishi natijasida jamiyatda tabaqalanish sodir bo`lgan, bu jarayon bilan uzviy bog`liq tarzda turli-tuman diniy, dunyoviy, etnik, huquqiy va boshqa g`oya va mafkura shakllari yuzaga kela boshlagan. Shu bois g`oya va mafkuralar g`oyat ko`p va turli-tumandir. Insoniyat ibtidosidan to hozirgi kunga qadar son-sanoqsiz g`oya va mafkuralar shakllangan, tarqalgan, ularning ayrimlari bugungi kunda ham yashab kelmoqda, ayrimlari esa kishilarning xotiralaridan o`chib ketgan. Bu jarayon hozirgi davrda ham davom etmoqda va insoniyat mavjud ekan, davom etaveradi. G` oya va mafkuralar turli tarixiy davrlarda turli nuqtai nazariyalardan turkumlashtirib kelingan. Xususan, ilk davrlarda g`oya va mafkuralar ezgu va yovuz, ilohiy va dunyoviy turkumlarga ajratilgan. G`oya va mafkura xususidagi keyingi yillarda chop etilgan adabiyotlarda g`oyalarning mazmun va namoyon bo`lish shakllari tamoyili asosida ilmiy, falsafiy, diniy, badiiy, ijtimoiy-siyosiy, milliy va umuminsoniy g`oyalarga turkumlashtirilgan. Darhaqiqat, g`oyalarni shakliy, mazmuniy, sotsial-etnik, ko`lamiy va boshqa tamoyillar asosida quyidagicha turkumlashtirish mumkin: -fan g`oyalari (tabiiy-ilmiy yoki ijtimoiy-gumanitar, asoslangan yoki gipotetik, haqiqiy yoki yanglish, nisbiy yoki mutlaq va h o k a zo); -diniy g`oyalar (vahiy yoki vahiy bo`lmagan, politeistik yoki monoteistik kabi); -falsafiy g`oyalar (idealistik yoki materialistik, teistik yoki ateistik, monistik yoki dualistik, plyuralistik kabi); -badiiy-nafosat g`oyalari (go`zallik yoki xunuklik, ulug`vorlik yoki tubanlik, fojiaviylik yoki kulgililik kabi); -axloqiy g`oyalar (ezgulik yoki yovuzlik, yaxshilik yoki yomonlik kabi);

-huquqiy g`oyalar (haqlik yoki nohaqlik, tenglik yoki tengsizlik kabi); -sotsial-siyosiy g`oyalar (guruhiy, tabaqaviy, sinfiy, partiyaviy, milliy, umuminsoniy kabi); -mahalliy, mintaqaviy, umumbashariy va boshqa g` oyalar. Adabiyotlarda g`oyalarni ularning inson va jamiyatga ta`sir qilish xususiyatlari tamoyiliga ko`ra, ularning namoyon bo`lish shakllari ikki turkumga - bunyodkor va vayronkor g`oyalarga ajratiladi. Xususan, taraqqiyotga xizmat qiluvchi, jamiyat va insonni ezgulikka undovchi g`oyalar sifatida ozodlik va mustaqillik, tinchlik va adolat, tenglik va hamkorlik, do`stlik va birdamlik, h urfikrlilik va ma`rifatparvarlik, bag`rikenglik va xalqparvarlik, vatanparvarlik va insonparvarlik g`oyalari qayd etiladi. Jamiyat, xalq va davlatlarning tanazzuliga sabab bo`luvchi, g`ayriinsoniy maqsadlarga xizmat qiluvchi vayronkor g`oyalar sifatida esa - mustabidlik va bosqinchilik, terrorchilik va aqidaparastlik, jaholatparastlik va irqchilik, millatchilik va mahalliychilik, vatansizlik va yovuzlik g`oyalari sanab o`tiladi. Milliy g`oya deganda, ajdodlardan avlodlarga o`tib, asrlar davomida e`zozlab kelinayotgan, shu yurtda yashayotgan har bir inson va butun xalqning qalbida chuqur ildiz otib, uning ma`naviy ehtiyoji va hayot talabiga aylanib ketgan, ta`bir joiz bo`lsa, har qaysi millatning eng ezgu orzu-intilish va umid- maqsadlarini o`zimizga tasavvur qiladigan bo`lsak, o`ylaymanki, bunday keng ma`noli tushunchaning mazmun-mohiyatini ifoda qilgan bo`lamiz”. 1 Ayrim hollarda g`oya va milliy g`oya, mafkura va milliy mafkura tushunchalarining farqlariga etarli darajada e`tibor berilmaydi. Xususan, g`oya milliy g`oya ma`nosida, mafkura esa - milliy mafkura sifatida talqin etiladi. Agar g`oya tushunchasi asosan aqliy faoliyat bilan bog`liq bo`lsa, milliy g`oya tushunchasi milliy his-tuyg`u, millat mentaliteti bilan uzviy bog`liqdir. Milliy g`oya - halqning qalbidan chiquvchi, uning orzu-umidlarini o`zida ifoda etuvchi, xalqning haq-huquqini himoya qiluvchi, uning qadr-qiymatini yuksaltirishga undovchi haqqoniy fikrdir. Milliy g`oya xalqning o`zligini anglatuvchi, milliy 1 Каримов И.А. Юксак маънавият – енгилмас куч. –Т.: Маънавият , 2008. –Б. 71.

tuyg`ularini uyg`otuvchi, milliy g`urur va oriyatini qo`zg`atuvchi fikrdir. Milliy g`oya xalqni uyushtiruvchi, uning qadr-qiymatini tiklovchi, o`zligini anglatuvchi, ijodkorlik va yaratuvchanligini ro`yobga chiqaruvchi, jamiyat taraqqiyotini insonparvarlik yo`nalishiga etaklovchi kuch sifatida namoyon bo`ladi. Milliy g`oya vatanparvarlikka, xalqning tarixiy xotirasiga, o`zligini anglashiga asoslanadi. Bizning milliy g`oyamiz millatning, davlatning, yurtning qadr-qiymatini yuksaltiradi, iqtisodiy, sotsial, siyosiy va ma`naviy salohiyatini yuzaga chiqaradi, oriyat va g`ururini asraydi, istiqbolini belgilaydi, kelgusi taraqqiyot uchun yo`l- yo`riqlar ko`rsatadi . Milliy g`oya o`zbek millatining o`ziga xosligi nimada ekanligini asoslab beruvchi ilmiy-nazariy va falsafiy qarashlar sistemasidir. 2 Darhaqiqat, Prezidentimiz I.Karimov ta`kidlab o`tganidek, tarix - millatning tarbiyachisidir, o`zlikni anglash - tarixni bilishdan boshlanadi, - isbot talab qilmaydigan bu haqiqat davlat siyosati darajasiga ko`tarilishi lozim. Alohida inson xotirasida o`zining hayotida nimalar qilganligi, uning aql-zakovati va irodasi nimalarga sarflanganligi qay darajada o`rnashib qolsa, millat uchun ham u tomondan amalga oshirilgan narsalar shu darajada yaqin va qimmatlidir. Tarix - bu insoniyatning, millatning ijtimoiy xotirasi, uning o`z-o`zini bilishi va anglashidir: voqelikda yo`qolgan narsalar ongda, xotirada yashaydi. O`tmishni bilish hozirgini yaratish uchun beqiyos ahamiyatga molik. Ijtimoiy hayotni tushunishdagi birinchi qadam hozirning o`tmish tomonidan yaratilganligini tasavvur qilish bilan bog`liqdir. Milliy g`oya xalqimiz tarixiga, uning tarixiy xotirasiga tayanadi. Tarixiy xotirasidan judo bo`lgan xalq o`zini millat sifatida anglay olmaydi, millatning manfaat va ehtiyojlarini qalban xis qila olmaydi. Binobarin milliy g`oya ham ratsional, ham irratsional mohiyatga ega bo`lib, u milliy ruhiyat, kayfiyat, ichki uyushtiruvchi, yo`naltiruvchi, harakatga keltiruvchi, etaklovchi milliy xis- tuyg`u hisoblanadi. Istiqbolning yaratuvchisi hisoblangan milliy mafkura - muayyan jamiyatning tarkibidagi millatlarning o`z mustaqilligini, mustaqillik manfaatlarini himoya qilish, rivojlantirish yo`nalishidagi ichki intilishlari natijasida vujudga keluvchi 2 Qаранг: Тo`раев Б., Раматов Ж. Миллий истиqлол g`ояси: асосий хусусиятлари, фалсафий ва тарихий илдизлари. -Т.: Ижод дунёси, 2002.

tuyg`ulari, maqsadlari, hoxish-irodalarini ifodalovchi g`oyalar majmuasidir. Milliy mafkuraning o`zagini milliy g`oya tashkil etadi, u jamiyatda barqarorlik, tinchlik, millatlararo va fuqarolararo totuvlikni ta`minlaydi. Milliy g`oyaning asosiy tayanchi nuqtasi ham, harakatga keltiruvchi, uyg`otuvchi kuchi ham milliy o`zlikni anglashdir. Millat o`zini xalq sifatida, millat sifatida, el sifatida anglamaguncha uning obro`yi, qadr-qimmati, or-nomusi haqida qayg`urishi, milliy faxr va g`ururi uchun kurashishi mumkin emas. O`zlikni anglash xalqni g`aflatdan uyg`otuvchi, faol harakatga keltiruvchi, ijtimoiy uyushtiruvchi kuchdir. Darhaqiqat biz kimmiz va jahon tsivilizatsiyasi tarixidagi o`rnimiz va rolimiz qanday kechgan? Biz jahon tsivilizatsiyasiga katta hissa qo`shgan va qo`shib kelgan ma`rifatli millat ekanligimizni unutganmiz, aniqrog`i, unuttirishgan. Milliy g`urur tiklanishi shart. O`zbek tarixini umumturk tarixining bir qismi sifatida o`rganishimiz va baholashimiz, o`zbek xalqining qadim- qadimdan Turon, Turkiston deb atab kelingan ko`hna zaminning minglab yillar davomida yashab kelayotgan va o`z tarixiy takomilida o`nlab saltanatlar qurgan haqiqiy egalari ekanligini, bu Turon-Turkiston O`zbekiston qadim madaniyat beshiklaridan biri ekanligini, hozirgi zamonaviy fan va texnikaning poydevori shu erda yaratilganligini anglamog`imiz va anglatmog`imiz zarur. Milliy mustaqillik mafkurasi, ma`naviy va madaniy qadriyatlar, ma`rifat va adolatga intilish, O`zbekiston istiqlolining kelajagi to`g`risida g`amxo`rlik qilish jamiyatimiz va har bir fuqaro hayotida juda muhim o`rin tutadi. Islom Karimov. (“Harbiy ta`lim zamon talablariga mos kelsin” O`zbekiston Respublikasi Qurolli kuchlar akademiyasining ochilishi marosimida so`zlangan nutqdan. 1995 yil sentyabr’). «Biz kim, mulki Turon, amiri Turkistonmiz, biz kim millatlarning eng qadimi va ulug`i - turkning bosh bo`g`inimiz» - Sohibqiron Amir Temurning buyukligi zamirida ana shunday milliy o`zlikni anglash, tarixiy xotira yotgan bo`lsa ajab emas. Zero, milliy his-tuyg`u va mustahkam e`tiqod - insoniy va milliy kamolotning ikki qanotidir. To`maris momomiz va Alp erto`n g a bobomizdan to

Abdulla Qodiriy va Ozod Sharafiddinovgacha yengilmas kuch-qudrat ato etgan narsa milliy his-tuyg`u va e`tiqodiy ruhdir, desak xato qilmasmiz. Mustaqillik - o`zlikni tanimoqdir; o`zlikni tanishning, milliy g`urur va iftixorni shakllantirishning asosiy vositasi xalqning tarixiy xotirasining tiklanishidir. Dastavval zardo`shtiylikning tarmog`i sanalgan moniylik ta`sirida bo`lgan, keyinchalik xristianlikning mashhur ilohiyotchisi sifatida tanlgan afrikalik episkop Avreliy Avgustin «g`aflatda yotgan xalqni uyg`otmoqchi bo`lsang, uning tarixini uyg`ot» degan ekan. bizning jismiy va ruhiy vujudimiz, til va tafakkurimiz, ma`naviy-axloqiy dunyomiz, milliy-etnik qiyofamiz, e`tiqod va marosimchiligimiz, udum va an`analarimiz, elu-yurt kabi muqaddas tuyg`ularimiz - bularning barchasi Turon-Turkiston-O`zbekiston nomi bilan bog`liq. Turkiyalik kavmdoshlarimizdan biri Ziyo Ko`kalp mushohadasiga ko`ra, «boshqa xalqlarning hozirgi zamon madaniyatiga kirishmoqlari uchun o`z moziylari dan uzoqlashmoqlari majburiy bo`lsa, turkiylarning hozirgi zamon madaniyatiga kirishmoqlari uchun faqat o`zlarinnig eski moziylariga tushunib etmoqlari kifoyadir». Darhaqiqat, insoniyat ibtidosi, binobarin, g`oya va mafkuralar ibtidosi ham, Qadimgi Sharqdan boshlanadi. «Sharq» va «G`arb» atmalari odatda jug`rofiy atamalar sifatida idrok etilsa-da, aslida ikki xil madaniy-ma`naviy an`analarni ham ifodalaydi. Qadimgi yunonlar Osiyo qit`asining g`arbiy yarim orolini o`zlarining afsonaviy qahramoni nomi bilan Evropa deb ataganlarida ana shu madaniy- ma`naviy o`ziga xoslik omiliga asoslangan edilar. Asl Qadimgi Sharq - bu Qadimgi Turon, Qadimgi Hindiston va Qadimgi Xitoy mamalakatlaridir. Qadimgi Misr, Qadimgi Vavilon kabi mamlakatlar nafaqat jug`rofiy jihatdan, balki madaniy-ma`naviy jihatdan ham Sharqqa nisbatan G`arbga yaqindir, evropaliklar bu mintaqani «Yaqin Sharq» deb ataganlarida tamomila haqdirlar; zero, G`a rb madaniyatining poydevori sanalgan qadimgi yunon madaniyati asosan misrliklar va vavilonliklar madaniyati asosida shakllangandir. Qadimgi Sharq tarixida, binobarin, umuman insoniyat tarixida, Qadimgi Turon shunday bir muhim o`rin tutadiki, iqtidorli tarixchi tadqiqotchilarning e`tirof etishicha, uning moddiy va ma`naviy madaniyatini o`rganmasdan turib, uning jahon tsivilizatsiyasiga qo`shgan

ulkan hissasini jiddiy tadqiq qilmasdan turib, insoniyatning madaniy-ma`naviy tarixi haqida haqqoniy tasavvurlarga ega bo`lish va uning taraqqiyot qonunlarini to`g`ri aniqlash mumkin emas. Qadimgi Turon hali ilmu-fanda ochilmagan sirli va mo``jizaviy bir xazinaki, uning o`rganilishi - insoniyatning yangi bir madaniy- ma`naviy dunyosini kashf etishdir. Turon-Turkiston-O`zbekiston - bu ham diniy, ham dunyoviy ma`noda haqiqatdan ham muqaddas zamindir. Bu zaminlardan topilgan tosh qurolning yoshi 1,8 - 3,2 million yilni, ibtidoiy manzilgohlar yoshi taxminan 1 million yilni, ilk ma`naviy udum-e`tiqodlar tarixi 100 ming yilni tashkil etadi. Oddiy ovqatga tuz solishdan to to`rt unsur haqidagi falsafiy ta`limotlarga qadar ko`plab g`oya va kashfiyotlar, insoniyat tarixidagi ilk vahiy e`tiqod sanalgan zardo`shtiylik vatani ana shu muqaddas zamindir. Frantsuz va ingliz zardo`shtiyshunos olimlar fikricha zardo`shtiylik miloddan oldingi 3-2 ming yilliklar chegarasida vujudga kelgan. London universitetining professori, zardo`shtiyshunos olima Meri Boys fikricha, Zardo`sht miloddan oldingi 1500- 1700 yillar oralig`ida yashab o`tgan. Zardo`shtiylik – yuksak fazilatli, ezgu niyatli e`tiqoddir. Uning ko`pgina g`oyalari noyob, betakror va ulug`vordir. O`zining insoniyatga bevosita yoki bilvosita ta`siri borasida dunyodagi biron-bir e`tiqod zardo`shtiylikka tenglasha olmaydi. Zardo`shtiylik g`oyalari iudaizm, buddizm, xristianlik, islom dinlari tomonidan, qator diniy yo`nalishlar va falsafiy maktablar tomonidan o`zlashtirilgan. Zardo`sht tomonidan targ`ib qilingan ko`pgina g`oya va ta`limotlar hozirgi kunda ham jahon xalqlari tomonidan mamnuniyat va xayrihohlik bilan e`tirof etib kelinadi. Zardo`shtiylik tarixini o`rganish - insoniyatning minglab yillar davomidagi ma`naviy-axloqiy taraqqiyoti tarixini, g`oya va mafkuralar tarixini o`rganish demakdir. ezgu g`oyalar majmuasi sifatida zardo`shtiylik mafkurasi umumiy tartib-intizomni mustahkamlashga, tashqi ta`sirlarga nisbatan yaxlitlik va mustaqillikni saqlashga, umumiy his-tuyg`u va birlikni tarbiyalashga xizmat qilgan. Zardo`shtiylik qomusiy e`tiqod bo`lgan, Zardo`sht o`z hayot yo`li bilan, maqsad va intilishlari bilan insoniyatni ezgulikka, adolatga, haqiqatga undaydi. Bu e`tiqodning Hindiston va Afg`onistondan Yunonistongacha, Armaniston va Ozarbayjondan Bobilgacha bo`lgan ulkan

hududlarda 2000 yil atrofida hukmron e`tiqod sifatida e`tirof etilishi bejiz emas edi, albatta. Milliy g`oyaning asosiy tayanch nuqtasi hisoblangan milliy o`zlikni anglashni, tarixiy xotiramizni islom dinisiz tasavvur qilish qiyin. Prezident I.Karimov ta`kidlaganidek, islom dini - bu ota-bobolarimiz dini, u biz uchun ham iymon, ham axloq, ham diyonat, ham ma`rifatdir. Markaziy Osiyoda islom dinining ruhan o`ziga xosligi shundan iboratki, unda ajdodlarimizning qadimiy qadriyatlari mujassamlashgan, milliy va diniy qadriyatlar birlashgan. Islom - bu faqat dingina emas. Milliy falsafamiz, uning barcha yo`nalishlari inson baxt- saodati ideali atrofida rivojlana borgan. Bu ideal dindan kengroq ko`lamli bo`lgan. Unda diniy va ijtimoiy mulkiy tengsizliklarni, qarama-qarshilik va ziddiyatlarni yo`qotish, ular o`rnini o`zaro yordam va hamkorlik egallagan ijtimoiy turmush orzu qilingan. Xususan, daho mutafakkir bobomiz Abu Nasr Forobiyning falsafiy mushohadasiga ko`ra, koinotdagi har bir vujud-mavjudot o`ziga xos martaba – eng yuksak kamolatga erishish uchun dunyoga kelgan. Inson uchun xos bo`lgan bu kamolotning nomini eng etuk baxt-saodat deb ataydilar. Ulug` bobomiz Imom Buxoriyning «Jome` as-sahih» kitoblari islom dunyosi ulamolari tomonidan yakdillik bilan Qur`oni Karimdan keyingi ikkinchi muqaddas kitob deb e`tirof etilishi va umuman, Qur`oni Karimdan keyingi islom dinimizning asosini tashkil etgan oltita hadis to`plamidan to`rtasining ona-Vatanimiz Turkiston zaminida yaratilganligi ajdodlarimiz an`analarining naqadar ulug` va samarali bo`lganligi dalolatidir. Bizning milliy mafkuramizning falsafiy asoslari, uning ma`no-mazmuni, asosiy g`oya va tamoyillari milliy davlatchiligimizni qayta tiklab, jamiyatimizning taraqqiyot yo`lini sharqona tafakkur tamoyillariga suyangan holda nazariy jihatdan asoslab bergan Prezident I.A.Karimov milliy mafkuramizning falsafiy ildizlarini anglash xususida to`xtalar ekan, uni shakllantirishdagi eng katta manba - bu haqqoniy yoritilgan tarix ekanligini, tarixni bilmay turib, mafkuraning falsafiy ildizlarini anglab bo`lmasligini, zero mafkuraning falsafiy asoslari o`z davrida tarixiy haqiqat tufayli tug`ilganligini alohida ta`kidlab o`tadi (Каримов И. Миллий истиqлол мафкураси – халq эътиqоди ва буюк келажакка

ишончдир. // Озод ва обод Ватан, эркин ва фаровон hаёт – пировард маqсадимиз. –Тошкент, 2000. –Б. 505.). O`zbekistonda g`oya va mafkuralar rivojlanishini quyidagi sivilizatsion yondashuv asosida o`rganish mumkin: 1. Ibtidoiy jamiyat ; 2. O`rta asrlar davri; 3. Xonliklar davri; 4. Chor Rossiyasi mustamlakachiligi davri; 5. Sovet mustabid tizimi davri; 6. Milliy mustaqillik davri. Ta`kidlash lozimki, har bir davrning o`ziga xos ijtimoiy taraqqiyotining o`sha bosqichini o`zida mujassam etgan g`oyalari mavjud bo`lgan. Masalan, ibtidoiy jamiyatda inson yovvoyilikdan madaniylashishga o`ta boshladi, tabiat sirlarini o`rganib o`zining inson ekanligini his etish bilan bog`liq g`oyalar yuzaga kela boshladi. Ko`hna qadriyatlarimiz, olimu ulamolarning asarlari jamiyatning g`oyaviy-mafkuraviy asosini yaratishda juda muhim ahamiyatga ega bo`ldi. Yurtimiz xalqlarining tarixi, madaniyati o`z ildizlari bilan asrlar qa`riga borib taqalishi va uzoq ming yillarni o`z ichiga olishini qadimgi fors yozuvchilarining, xitoy, arman va suriyalik geograf va tarixchilarning yozib qoldirgan ma`lumotlari, Nosiriddin Burhonuddin Rabg`uziyning «Qisasi Rabg`uziy», Alisher Navoiyning «Tarixi muluki Ajam», Firdavsiyning «Shohnoma» asarlaridan, zardushtiylikning muqaddas kitobi «Avesto»dan, shuningdek, Bexistun, Bundaxishn, qadimgi turkiy bitiklar, jumladan O`rxun-Enisey yodgorliklaridan aniq va ravshan bilib olishimiz mumkin. Milliy g`oya va mafkuramizning ildizlari o`ta qadimiy ekanligiga yunonistonlik olimlar - Arrian, Kurtsiy, Plutarx, Geradot, Straban, shuningdek, Abu Rayxon Beruniy, Narshaxiy va boshqa mutafakkirlarning asarlari ham guvohlik beradi. Qayd etish lozimki, O`zbekistonda milliy tiklanish, bir tomondan milliy o`zlikni anglash, boshqa tomondan, jamiyatning g`oyaviy-mafkuraviy asoslarini yaratish, uchinchi tomondan esa bozor iqtisodiyoti munosabatlariga o`tish asnosida

yuz berdi. “Ayni vaqtda biz jamiyatni va jamiyat tafakkurini yangilashning inqilobiy usullariga, bu jarayonni sun`iy ravishda chetdan turib, zo`ravonlik yo`li bilan tezlashtirishga qaratilgan har qanday urinishlarga mutlaqo qarshimiz. Biz barcha sohalarda, jumladan, ma`naviy sohada ham tadrijiy-evolyutsion islohotlar yo`li tarafdorimiz va bunga qat`iy amal qilamiz. Ya`ni, sodda qilib aytganda, odamlarning dunyoqarashi, e`tiqod va tafakkurida demokratik tamoyillar vademokratik qarashlarning kengayishi va mustahkam o`rin topishi avvalambor hayotning tabiiy yurishi bilan, ularning moddiy turmush darajasi va madaniy saviyasi tobora rivojlanishi va yuksalishi bilan chambarchas bog`liq ekanini hayotning o`zi taqozo etadi”.( Каримов И. А. Юксак маънавият – yeнгилмас куч. –Т.: Маънавият, 2008. –Б.101) Nazorat savollari: 1. G`oya va mafkura , milliy g`oya va milliy mafkura tushunchalarining o`zaro nisbatini qanday tushunasiz? 2. Tafakkur va ruhiy olam tushunchalarining ma`no-mazmunlari haqidagi sizning fikringiz qanday? 3. G`oya va mafkura tushunchalarining ontologik va gnoseologik jihatlari deganda nimalar nazarda tutiladi? 4. «Insoniyat tarix i - g`oyalar tarixidir», «Mafkura - istiqlolning yaratuvchisidir» degan tavsiflarning mazmun-mohiyatini qanday tushunasiz? 5. Milliy va umuminsoniy g`oyalarning o`zaro nisbati, ularning shakllanishi va rivojlanishining o`ziga xos xususiyatlari haqidagi fikringiz?

ADABIYOTLAR 1. O`zbekiston Respublikasi Konstittsiyasi. –T. : 200 8 . 2. Karimov I. O`zbekiston XX1 asr bo`sag`asida: xavfsizlikka tahdid, barqarorlik shartlari va taraqqiyot kafolatlari. –T. : O`zbekiston, 1997. 3. Karimov I. Milliy mafkura – davlatimiz va jamiyatimiz qurilishida biz uchun ruhiy-ma`naviy kuch-qudrat manbai. G` T. 8. –T. : O`zbekiston, 2000. 462-474 betlar. 4. Karimov I. Jamiyatimiz mafkurasi – xalqni xalq, millatni – millat qilishga xizmat etsin. G` T. 7. -T. : O`zbekiston, 1998. 84-102 betlar. 5. Karimov I. Sog`lom avlod tarbiyasi – barchamizning muqaddas burchimiz. T 8. . -T.: O`zbekiston, 2000. 424-442 betlar. 6. Karimov I. Yuksak ma`naviyat – yengilmas kuch. –T.: Ma`naviyat, 2008. 7. Milliy istiqlol g`oyasi. –T.:Akademiya, 2005. 8. Milliy istiqlol g`oyasi: asosiy tushuncha va tamoyillar. –T.: Yangi asr avlodi», 2001.

O'xshashlar

Milliy g‘oya asosiy tushuncha va tamoyillar fanining predmeti, maqsadi va vazifalari

G‘oya va mafkuraning tarixiy shakllari

Milliy istiqlol g‘oyasi fanining predmeti mavzusi maqsad va vazifalari

Xalqimizga xos bag’ri kenglikning tarixiy ildizlari

Milliy g‘oya, ijtimoiy taraqqiyot va mafkuraviy jarayonlarning o‘zaro bog‘liqligi