Саноатда пўлат ишлаб чиқариш - Materialshunoslik - Referatlar

Саноатда пўлат ишлаб чиқариш

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

210.5 KB

Ko'chirib olish

С аноатда пўлат ишлаб чиқариш Режа: 1.Кислородли конверторларда пўлат олиш. 2.Мартен печларида пўлат олиш. 3.Электр печларида пўлат олиш.

Таянч иборалар: Пўлат, чўян, конвертор, электир ёйли печ. Чўяндан пўлат олиш, С оксидланиш, Si оксидланиш, Mn оксидланиш, Р оксидланиш, S оксидланиш. Конверторни тузилиши, ўтга чидамли материалл, конвертир ҳажми, кислород босими, жараён узоқлиги, шихта таркиби, оксидлантириш, ковш, пўлатни қабул қилиш, иш унуми, афзаллиги, камчилиги. Скрап жараён, мартен печи, мартен печи ҳажми, Мартен печи тузилиши. Регенератор, бўғиз, газни қизиши, ҳавони қизиши, температура, эриш, легирланган пўлат, пўлат электр ёйи, электрод. Ток ман o баси, сифатли пўлат, ёйнинг температураси, электир энергия сарфи, иш унуми. Ма o лумки, пўлатни чўяндан асосан таркибидаги элементларни миқдори билан фарқ қилади. Ҳозирги вақтда пўлатни чўяндан унинг таркибаги элементларини маҳлум миқдорда камайтириш йўли билан олинади. Пўлат чўянга нисбатан юқори химик физик хусусиятга эга, пўлат яхши қуйма материал, қаттиқликка эга, яхши кесилади. Шунинг учун машинасозликда ҳар турдаги деталлар тайёрлашда пўлат асосий материал ҳисобланади. Қадим замонларда ҳам қаттиқ пўлат олишган, аммо жуда оз миқдорда.Саноатни тез суратлар билан ўсиши пўлатга бўлган талабни кучайтиради.Пўлат ишлаб чиқаришни биринчи 1856 йили Ангилиялик Генри Бесселир кашф этади. Бессемир конвертори ташқи, томони нок шаклида бўлиб, ички девори ўтга чидамли материалдан ясалиб, ташқи томони 20-25 мм пўлат лист билан қопланган. Конвенторни ўрта қисми пўлат халқа билан ўралган бўлиб, бу халқаларда конверторни таянчи ҳисобланган цапфалари бириктирилган.(1-расм) Бизда пўлат ишлаб чиқаришда шихта материаллари таркибида S ва Р ларни миқдори пўлат учун ГОСТ да йўл қўйилганидан кўп бўлгани учун c аноатда девори асосли ғиштлардан терилган печлар ишлатилади. Машиналарнинг мухим деталларнинг тайёрлаш учун зарур бўлган Пўлатларни олишдагина девори кислота ҳарактерли ғиштлар билан терилган печлардан фойдаланилади. Кислота ҳарактеридаги жараёнда печ тубига

динас ғишти, асли жараёнда магнезит ғиштлари терилади. Конверторлар ҳавода ва кислородда ишлаши мумкин. Ҳавода ишлаганда Пўлат ҳавонинг таркибидаги ба o зи элементлар билан туйиниб қолади, натижада Пўлатни сифати пасаяди. Кислородли конвенторларда пўлат олиш Шунга кура кейинги вақтларда конверторлар кислородда ишлатилмоқда. Кислород конверторла-рида олинган Пўлатларни сифати анча юқори бўлади. Кислород устки қисмидан совутиладиган фурмалар орқали кислород хайдалиб, уни кўтариб ва тушириш двигатели юритма ёрдамида бажарилади. Фурма канали метал сиртидаги 300-700 мм узоқликда жойлашган. Берилаётган кислородни босими 10-20 атм тезлиги 97-99 %, бир тонна Пўлат олиш учун бир минутда 2.2-4.5 м 3 ктслород хайдалади. Жараён узоқлиги печ ҳажмига қараб 30-60 минут. Ҳозир кислородли конверторларни ҳажми V =100-300 т, аммо ҳажми 500 т лиги ҳам мавжуд. Кислородли конверторларни иш жараёни автоматлар билан жиҳозланган бўлиб, ҳамма жараёнлар автоматик тарзда назорат қилинади. Конверторни упораси ёрдамида 0-360 га бурилиши мумкин. 1.конвертор девори. 2.пўлат қобиқ. 3.кислород канали.

Конверторни скрап ( темир-терсак), чуян, флюс билан тулдириш конверторни юқори қисмидаги буғизидан, Пўлат ва шлакни қуйиб олиш учун ён томонидаги новдан бажарилади. Шихта таркиби суюқ оқ чуян, Пўлат темир-терсаги, охактош, темир рудаси, боксит, дала шпати бўлиши мумкин. Конверторга қуйилаётган чуянни температураси 1250-1400 0 C . Кислород конверторларида температура катта бўлгани учун 20-30 % темир руда ва скрапдан фойдаланиш мумкин. Жараён бошида конверторни горизантал ҳолатга келтирилиб шихтага солинади.(25-30 % суюқ чуян оғирлигига нисбатан металлом). 2-расм. Сунг оқ чуян қуйилади ва конверторни вертикал ҳолатга келтирилиб кислород бера бошланади, иш билан бирга шлак ҳосил қилувчи компонентлар ҳам солинади. (охак, босит, темир рудаси) фурма юзи билан метал юза оралиғи 0.3-0.8 м узоқликда бўлиши керак. Кислород катта босимда бўлганиги учун конвертордаги суюқ металл аралаштирилиб, циркуляциялайди. Бу химиявий жараённи боришини яхшилайди. Фурма остида температура 2200-2400 0 С етади. Элементларни оксидланиш жараёни қуйидагича боради: Fe +2 1 О 2 = F е 2 О темир оксиди шлакда эриган Fe = Fe +О ҳосил қилади. Тикланган темир металлга қуйилади. Si +2О= Si О шлакка ўтади Mn +О= Mn О шлакка ўтади С+О=С О Приллесларни бир қисми Fe О оксидланади. 2Fe+Si=Si О 2 + 2Fe Fe О +Mn=MnО+FeО 2 пщлатШ ихта расм. Конверторни горизантал ҳолатга келтириб шихтага солиш.

C + Fe = C О+ F е Конверторда катта температура бўлгани учун СаО ва Fe О иштирокида фосфорни шаклланиши боради. 2Р+5 Fe О+4 Ca О=( Ca О) 4 Р 2 О 5 +5 Fe олтингургут қайтарилиши FeS + Ca О= CaS + Fe О Кислородни бериш конвертордаги суюқ металда углеродни миқдори нормал миқдорга келгунча берилади ва сунг тухтатилади. Бундай жараёнда оксидланиш реакцияларидан кўп миқдорда иссиқлик ажралади. Оксидсизланиш жараёни: жараён охирида темир ҳам кислород билан озроқ туйиниб қолади.шунинг учун оксидсизлантириш жараёни бажарилади. Бунинг учун жараён охирида печга Mn , Si , Al солинади ва темир таркибидаги кислород билан бирикиб Mn О, Si О 2 , Al 2 О 3 бирикмалари ҳосил бўлади ва улар шлакка утади. Темир эса металлга ўтади. Ҳосил бўлган Пўлатни қабул қилиш учун уни 40 0 га бурилади ва ковшга қуйиб олинади. Шлакни қабул қилиш учун конверторни 50-55 0 бурилиб ковшга қабул қилиниб олинади. Конверторларда паст лигерланган ( лигепрловчи элементлар миқдори 2-5 %) Пўлатлар олиш мумкин. Бунда лигерловчи элементлар электр печларида эритиб олинади, сунг конверторга қуйилади. Жараён узоқлиги печни ҳажмига кура 30-60 минут 300 т ҳажмли конверторларни иш унуми 400-500 т/с. мартен ва электр печларини иш унуми эса 80 т/с олинган Пўлатни сифати яхши. Кислород конверторларини яна бир афзаллик тарафи ёнилғи ишлатилмаслигидир, чунки элементларни оксидланиши иссиқлик чиқарилиши билан боради. Ҳозирда олинадиган Пўлатларни 50-55 % кислородли конверторларда олинади. Конверторларда олинадиган Пўлатларни афзаллиги: иш унуми юқори, ускуналарнинг конструкцияси содда, бошқариш қулай, ёнилғи ишлатилмаслиги, Пўлатни таннархи арзон. Камчилиги:қуйилган чуяндан 90-94 % гача Пўлат олинади, вақт жуда қисқа бўлганлиги учун Пўлат таркибини аниқ назорат қилиш қийин. Пўлатдан

шлак тула ажралиб улгурмайди. Металломдан кўплаб ишлатиб бўлмайди, чунки суюқ чуян совиб қолади. Кайта ишлаб чиқариладиган чуян ва ундан олинадиган пулатни химиявий таркиби. Қотишма нинг номи Элементларни миқдори % ҳисобида С Si Mn S Р Fe Чуян 2- 4.3 2 2.5 0.08 0.3- 1.2 90- 92 Пўлат 2 0.4 0.9 0.04 0.05 97- 99 Пўлатни Мартен печларида ишлаб чиқариш (Алангали регециратор печлари) Пўлатлардан халқ хўжалигида кенг қадамлар билан фойдаланиш ва саноатда ва корхоналарда металл ишлаб чиқаришда уларни ўрни беқиёс.1886 йилда француз металлурглари П p ер ва Эмил Мартенлар томонидан, бракка чиққан чиқидиларни чўян билан бирга эритиб пўлат олишни таклиф қилдилар. Мартен печларида қайта ишловчи шихта материалларини ҳарактерига қараб, жарёнлар: Бу жараёнда шихта сифатида чўшка чўяни билан темир-терсакдан фойдаланилади.Скрап жараёни асосли ва кислоталари ҳарактердаги печларда боради. Ҳажми V =100 тонна n . Чўян рудали жараён. Бу жаранда шихта сифатида суюқ чўян билан темир рудаси олинади. т. Скрап рудали жараён асосий жараён бўлиб, бунда шихтани 60-80% қайта ишланувчи крап жарёни девори кислота ҳарактерли ва асосли ғиштлардан терилган печларда олиб бориш мумкин.

Бу жараёнда, я o ни темир-терсакни қайта эритишда чуяндаги қушимча элементларни оксидлаш учун печга ма o лум миқдорда темир рудаси солинади. Скрап руда жараёнида Р ва S кўп бўлган шихта материаллари ишлатилади. Газ билан ишлайдиган Мартен печларини тузилиши ва иши Мартен печларини асосий қисми ваннадир. Бу чузинчоқ иш ёки эритиш бушлиғи бўлиб, метал бу ваннани тубида жойлади. Печнинг деворлари ўтга чидамли динас ёки хром магценитт ғиштлардан терилган. Печни олди қисмида шихта материалларни юклаш учун дарча бор. Орқа деворида эриган Пўлатни чиқариш учун тешик ва нов мавжуд. Печни иш қисми ердан 4.5-8 м баландликда жойлашган, бу эса тарнов остига катта ҳажмдаги ковшни қуйишга имкон беради. 1-Эритилган металл 2-шлак 3-газ регенараторлари 4-печ туби 5Шихта юкланадиган дарча 6-Ҳаво регенераторлари 7-Ҳаво капнали 8-Ёнгандан ҳосил бўладиган махсулотни чиқарувчи канал.

Мартен печларида метални эритиш учун катта температура керак бунинг учун ҳаво ва газ қизиган ҳолда берилади. Қиздиришни туртта регенраторлари бажаради. Регенраторлар ўтга чидамли ғиштлардан вертикал каналчалар шаклида терилган бўлиб, печнинг ҳар томонидан иккитадан жойлашган. Регенаторларнинг устки бушлиғи эриш камерасини тепа қисми билан бирлашган бўлиб, пастки қисми киритиш ёки чиқариш трубалари билан бириккан. Печнинг ваннасига хайдалувчи совуқ газ ва ҳаво қизиган газ регенраторларининг катак-катак каналларидан ўтиб, аста секин қизитади. Совуқ ҳаво ҳам иккинчи қизиган ҳаво регенаторларининг катак-катак каналларидан ўтиб қизийди. Мартен печларида қайта температура керак бунинг учун металлни эриши учун ҳаво ва газ қизиган ҳолда берилади.Печни ваннасига хайдалувчи сувуқ газ ва ҳаво қизиган газ реакцияларини катак-катак каналларидан ўтиб, атса-секин қизийди, совуқ ҳаво ҳам иккинчи қизиган ҳаво та o сирида қизийди. Жараённи бошланишида печга хайдаладиган газ билан ҳаво 1100-1300 С қиздирилиб сўнг юборилади. Регенераторлардан хайдалаётган ҳаво ва газ печнинг бўғзида ўзаро аралашиб, ёнади ва натижада материаллар ма p лум вақт ўтгандан сўнг эрийди. Ҳаво регенарторлари каттароқ бўлиб, печга кўпроқ ҳаво беради. Чунки ортиқча ҳаво печнинг ичидаги чуян ва скрап углеродини ва бошқа элементларини оксидлайди. Ҳар 20-30 минутда ҳаво ва газнинг йўналиши автоматик равишда ўзгартирилиб, печга бораётган ҳаво ва газнинг қизиш даражаси тезлашади. Қиздирилган газнинг, қиздирилган ҳавода ёндирилиши натижасида печнинг ишчи юзасида температура 1800-1900 0 С га етади, бу эса Пўлат ишлаб чиқариш учун етарлидир. Агарда мартен печларининг табиий газ ёки мазут ёрдамида қиздирилса, газларнинг қизитиб берувчи камераларнинг хожати бўлмайди.

Мартен печларининг ҳажми ҳар хилдир. Энг кўп тарқалган 50-175 т гача бор, аммо иш ҳажми 500 тоннани сиғдирадиган печлар ҳам мавжуд. Алангали регенератор печларида печнинг ҳажмига, ишлатилаётган шихта таркибига, ёқилғи турига, эритилувчи Пўлатнинг маркасига қараб бир суткада 2-5 марта Пўлат эритиб олиш мумкин. Янги қурилган ёки ремонтдан чиққан печни ёғоч ва кумир ҳамда мазут горелкалари билан деворларнинг 700 0 С қиздириб, сунг регенератор орқали аралашма берилади. Акс ҳолда газ тезда ёнмасдан ҳаво билан портловчи модда ҳосил қилиши мумкин. Эритилаётган пўлатни сифатини текшириш учун шихта печда тула эритиб бўлгандан сунг уни микро ва макроструктураси махсус экспресс лабароторияларида текширилади. 5-10 минутда метални химиявий таркиби текшириб улгурилади. Мартен печида содир бўладиган асосий жараёнлар (қаттиқ шихта). Шихта материалларнинг эриши натижасида шихта таркибидаги Si ни оксидланишида бошланади. Иккита материллни эриши натижасида шихта таркибидаги Si оксидланиши бошланади Si +О 2 = Si О 2 кейинроқ Mn ,Р ,С қуйидаги риакция билан оксидланади 2 Mn +О 2 = Mn 4Р+5О 2 =2Р 2 О 5 2С+О 2 =СО Метал тула эриб бўлгандан сунг печ тубида 2 та қатлам остида метал ва устида шлак ҳосил булди. Эришнинг кейинги жараёни металдаги қўшимчаларнинг сунги оксидланиши шлакда эриган темир оксиди ҳисобига шлак қатламининг остида бўлади. Шлак сиртидаги ЬеО II оксиди печ газларининг кислороди ҳисобига реакцияланади. 6ЬеО+О 2 =2Ье 3 О 4

Ҳосил бўлган Ье 3 О 4 шлакни пастки қатламига тушиб, металга та o сир этади ва Ье ни оксидлайди. Ье 3 О 4 +Ье=4ЬеО ЬеО металда эриб, метал таркибидаги қушимчаларни қуйидаги реакция бўйича оксидлайди. Si +2ЬеО=2Ье+ Si О 2 Ҳосил бўлган Si О 2 шлакдаги охак билан реакцияга киради. Si О 2 +2СаО=(СаО) 2 Si О 2 Метал таркибидаги Mn ва Р ни реакцияси: Mn + Fe О= Mn О+Ье 2Р+5ЬеО=5Ье+Р 2 О 5 3ЬеО+Р 2 О 5 =(ЬеО) 3 Р 2 О 5 Печни юқори температурасида парчаланиб охак билан бирикиб,металда Р ни миқдорини анча камайтиради. (ЬеО) 3 Р 2 О 5 +4СаО=(СаО) 4 Р 2 О 5 +3ЬеО Металдаги олтингургутдан қутилиш ўлдирилган охак ҳисобига боради. Ье S +СаО=ЬеО+Са S Жараён охирида С+ЬеО=Ье+СО Мартен печларини ҳажми ҳар хилдир.Энг кўп тарқалгани 50-175 т гача бор. Янги қурилган ва ремонтдан чиққан печни ёғоч ва кўмир горелкалари билан деворларини 700 гача қиздириб, сўнг регенератор орқали аралашма ҳолда, газ тезда ёнмасдан ҳаво билан портловчи модда ҳосил қилиши мумкин. Эритилаётган пўлатини сифатина билиш учун шихта печда тўла эриб бўлгандан сўнг, ваннадан махсус чўмичда озгина пўлат на o мунаси олиниб, қолипларга қуйилади. Намуна совигандан сўнг уни микро ва макро структураси махсус экспрес лаборатарияларда текширилади.5 этапда металлни химиявий таркиби ўрганилади.

Металлдан ажраладиган углерод 2 аралашмада қўшимча элементларни қайтаришда катта рол ўйнайди,чунки металлдан ажралаётган СО гази металлни варақлатиб қайнатади ва аралаштиради. Шунинг натижасида металл таркибидаги қўшимчалар Si , Mn , ни шлак таркибига ўтишига имкон беради ҳамда сифатли пўлат олишни таминлайди. Мартен печларини техник иқтисодий кўрсаткичларини ҳарактерловчи асосий кўрсаткич печнинг тубини 1 м 2 юзидан бир суткада олинадиган пўлат ва унга сарфланадиган ёнилғи миқдори билан ҳарактерланади. Ҳозир ҳар бир м 2 юзадан бир суткада 8-10 тонна пўлат эритиб олинади. Айрим печларда ишни жадал методларидан фойдаланиб, илғор пўлат суткасига 18-20 тоннадан олинади.

Март e н печларида пўлат эритишни афзаллиги Шартли ёнилғи сарфи эса 80 кг/г. жадал методини асоси шихтани печ тубига яхши тулдириш ва эритиш вақтларини қисқатириш ҳисобига. Пўлат эритиш жараёнида ҳавони кислород билан туйдириш ҳам анча яхши натижа беради. Кислород ва табиий газдан фойдаланиш ҳисобига Мартен печларини иш унуми 20-30 % ошириш мумкин. Ҳар хил таркибли чўянларни ва металл чиқиндиларини қайта ишлаш ва улардан белгиланган таркибли пўлат олиш мумкин. Бу усулда эритилган пўлат газлар ва шлак кам бўлади, демак конверторларда олинган пўлатга нисбатан юқори механик хоссага эга. Мартен печида ишга яроқли пўлат 103% гача етади. Скрап жараёнининг технологияси. Шихта таркибида 60-80% металл чиқиндиси ҳамда 40-20% М-1, М-2 маркали чушка чўян. Печга унинг тубини майда металл тўлгунча чиқиндилари, устидан метал- ломни бир қисми солиниб, уни устидан шлак ҳосил қилувчи флюс солинади. Ваннада шихта материаллари бироз қизигач, биринчи порция чуян солинади. Бир қанча вақт ўтгач қолган металл чиқиндилари ва чўянни волган қисми солинади. Печга солинадиган шихта материаллари жуда тез суратлар билан бажариш керак акс ҳолда печ совийди уни қиздириш учун вақт керак бшлади, натижада печнинг иш унуми пасаяди. Шихта билан флюсни қатлам-қатлам солинса шихтани тезроқ эришини та o минлайди. Жараёнда қушимчаларни оксидланиши худди конвертор усулидек бўлади, аммо жараён бу ерда секинроқ юз беради, чунки кислород металга шлак қатлами орқали та o сир этади. Эриган Пўлатни химиявий таркибини ва хоссасини аниқлаш учун печдан махсус қошиқда Пўлат на o мунаси олинади ва лобораторияда синалади. Легерланган Пўлат олиш керак булса, жараённи охирида ваннага ма o лум миқдорда лигерловчи

қотишмалар (феррохром, ферромарганец, ферротитан ёки тоза Ni , Cr ва бошқа металлар киритилади.) Эритилган тайёр пўлатни олиш учун печдаги тешиклар очилиб, аввал пўлатни сўнгра шлакни махсус идишларга қабул қилиб олинади. Электр печларда пўлат олиш Мартен печларида олиган пўлатлар ёнилғи таркибидаги элементлар билан тўйиниб қоладилар Шунинг учун юқори сифатли пўлат олиб бўлмайди.Ҳозирги вақтда электр печларида Легерланган пўлатларни эритиб олиш саноатимиз эхтиёжи учун мухим аҳамият касб этади. Электр печларида оксидловчи аланга бўлмаслиги ва ҳавони камлиги печнинг ичида сифатли пўлат олиш учун яхши атмосфера бўлишини та p минлайди. Бундан ташқари печда жуда юқори температурани ҳосил бўлиши пўлатни таркибидаги олтингугурт тўла йўқотишга имкон беради. Электр печларида жарённи бошқариш аниқ бўлганлиги учун берилган таркибли пўлатни олиш мумкин. Ҳозирги вақтда электр печлари билан кам углеродли пўлатни эритиб олиш мумкин. Ишлатиладиган электр печлари 2 хил бўлиб, 1. Электр ёй печлари. 2. Индукцион электир печлари. Электр ёй печлари, тузилиши содда, бошқариш қулай. Электр энергиясидан фойдаланиш коэффиценти турли маркадаги пўлатларни орзон шихта материаллардан олиш мумкин. Шундай афзаллик томонлари учун саноатда кенг ишлатилади.

расм. Электр ёйли печнинг схемаси. А) вертикал жойлашган электр ёй печларига бўлинади. В) горизантал жойлашган Электродлари горизантал жойлашган электр ёй печлрида шихта материаллари электродлар орасида ҳосил бўлган та p сирида эрийди. Электродлари вертикал жойлашган печларда электр ёй, ҳар бир электрод билан металл орасида ёнади. Бу конструкциядаги печларда шихта материаллари тез эрийди, чунки иссиқликни металга та o сири юқори бўлади. Электр печларини деворлари ҳам юқори температурага чидамли материаллардан қилиниб, асосли ва кислота ҳарактерли бўлиши мумкин. (магнезит, динос) Печнинг туби ва девори магнезий ғиштидан, гумбази эса динос ғиштидан қилинади. Электродларни махсус механизациялар ёрдамида электрод дивигател ҳаракатлантирилади.

Вертикал электродли печларда биринчи электроддан металлга берилади, иккинчи электродга эса ток металл орқали ўтади ва ток занжири ҳосил қилади. Печнинг асосини буриш махсус механизми гидро кўтаргичлар ёрдамида бажарилади. Электр ёйлари билан кичкина ҳажмда катта қувватни марказлаштириш мумкин. Бир тонна пўлат олиш учун 700-800 квт/соат электр энергияси ва 5-10 кг графит электрод, 15-20 кг кўмир электрод сарфланади. Графит электрод кўмир электродга қараганда катта температурага чидамли, электир токига қаршилиги кам. Электр ёй печларини иш ҳажми 0,5-500 тоннагача. Ўртача печларники 25-100тонна ўртасида. Электр печлари билан суткасига 3-6 мартагача пўлат эритиб олиш мумкин. Электр печларни тўлдирадиган шихта асосан скрапни ташкил этади (90% қурғошин) Скрап эриб бўлгандан сунг 5-10 % чушка чуяни солинади. Оксидлаш учун руда ва шлак ҳосил қилиш учун эса флюс солинади. Шихтани солаётганда электродлар кўтариб қўйилади. Аввал майда темир- терсақлар кейин йириклари устига яна майдаси солинади. У токни яхши ўтишини та p минлайди. Эриган металл печни тубига оқа бошлайди. Печга киритилган шихталар таркибидаги қўшимчаларни оксидланиши, печга солинган руда ва атмосфера кислороди ҳисобига боради. Юқори частотали индукцион электр печларида Пўлатларни олиш айрим ҳолларда саноатда пўлат эритиш учун юқори частотали индукцион электр печлардан фойдаланилади. Бундай электр печларини иши электро-магнит энергиясини индукцион йўл билан ўзгартишга асосланган. Бундай электр печи ўзига хос ҳаво трансформатори бўлиб уни бирламчи чўлғами мис трубаси иккинчиси чўлғали эса печини тигелига солинади. Мис труба ичида сув айланиб юради ва печнинг ички қисмида тигел бўлиб шигелга эритиладиган металл солинади. Печнинг ишлатиш учун бирламчи чўғламга юқори частотали ток юборилади.

Бунда мис труба орқали ўтган юқори частотали ток ўзгарувчан магнит майдони ҳосил қилади. Шунинг натижасида тигелдаги металда юқори частотали магнит майдони та o сирида кучли ток ҳосил бўлади. Токнинг электро динамик кучлари та p сирида металл заррачаларини ҳаракати зўрайиб металл қизийди ва эрийди. Ҳосил бўлган температура 2000 градусга яқин бўлади. Бундай печлар энг ма o сулиятли жойларда ишлатиладиган пўлатлар олишда ишлатилади. Бундай печлар ёйли печларга нисбатан энергияни кўп сарф қилади. Металлни эриши туфайли оксидларни брикиши натижасида ҳосил бўлган шлак металл сиртида ажралади. Бундай печларни оддий, бошқариш ўнғай, эришда оз металл куйиндиси чиқади. 1-Қопқоқ 2-Нов 3-Қобиқ 4-Тигел p 5-Металл 6-Индуктор Пўлат олишни комбинациялашган усули Ҳозирги вақтда пўлатларни дублекс жараён деб аталадиган йўл билан тайёрлаш кенг ишлатилмоқда. Бу усулда пўлат 2 ёки 3 та печда кетма-кет эритилади. Бундай усулни камбинациялашган усул деб аталади. Пўлат эритишда 2 та печдан фойдаланилса дублекс жараёни, 3 та печдан5-расм. Электр индукцион печнинг схемаси.

фойдаланилса триплекс жараёни бўлади. Бундай жараённи фойдаланишдан мақсад кимёвий таркиби аниқ бўлган пўлатни конверторларда олиш қийин, электр печларда эса қимматга тушади. Шунинг учун конверторларда пўлатни эритиб, уни химиявий тартибга келтириш кўпроқ электр печларда бажарилади чунки шихтани эритиш учун энергия кўп сарф бўлмайди. 800- 850 квт/соат ўрнига 150-200 квт/соат сарфланади.

Фойдаланилган адабиётлар : 1. Дубинин Н. П ва бошқалар. « Технология металлов и других конструкционнқх материалов» Москава 1976 йил. 2. Мирбобоев В. А. ва бошқалар. « Металлар технологияси» Тошкент, 1991 йил. 3. Полухин П. И ва бошқалар. « Технология металлов и сварка» Москава 1990 йил. 4. Турахонов А. С. « Металлар технологияси » Тошкент, 1981 йил.

O'xshashlar

Пўлат ишлаб чиқариш

Саноатда рангли металлар ишлаб чиқариш

Қора металлар ишлаб чиқариш асослари

Рангли металлар ишлаб чиқариш жараёнлари асослари

Рангли металлар ишлаб чиқариш хом-ашёлари