Мактабгача таълим муассасаларида лой иши машғулотлари (5 амалий машғулот).docx - Maktabgacha va boshlang'ich ta'lim - Referatlar

Мактабгача таълим муассасаларида лой иши машғулотлари (5 амалий машғулот).docx

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

307.2724609375 KB

Ko'chirib olish

Мактабгача таълим муассасаларида лой иши машғулотлари (5 амалий машғулот) Пластилин доимий ҳолда ишга тайёр бўлади. Пластилиндан предметлар тасвирини яратиш мумкин. Пластилин иссиқда юмшаб, совуқда қотиш хусусиятига эгадир. Шу боисдан пластилин совуқ хонада сақланса, уни ишлатиш олдидан иссиқ сувга солиб олиш лозим. Пластилинни қўлда ушланибтурилса, албатта у юмшайди ва иш ҳолати яхшиланади. Аммо уни узоқ қўлда ушлаб турмаслик керак. Чунки, уни узоқ қўлда ушлаб турилса, ўз ҳолатини йўқота бошлайди. Пластилиндан асосан кичик моделларни ясашда фойдаланилади. У сунъий пластик масса бўлиб лойга ўхшаб, қурилмаслиги ва доимо ишлатишга тайёрлаш билан фарқланади. Пластилиннинг ҳар хил - оддий ва мураккаб турлари мавжуд. Лой нарсалар ясашда асосий материал ҳисобланади. Чунки у исталган жойда топилади, арзон ва қайишқоқдир. Лойнинг таркибида бошқа нарсалар (тош, қум ва шу кабилар) бўлмаслиги керак. Лой ўзининг хоссасига кўра юмшоқ, ёпишқоқ, илашувчан, яхши текисланиш ва исталган шаклга кириш хусусиятига эга бўлиши керак. Лой билан ишлаганда асосан оддий асбоблар: оддий конструкциядаги ёғоч ва стеклардан фойдаланилади. Бундай лойни тайёрлаш учун тупроқ танланади. Тупроқ жигарранг, қўнғир бўлиб, улар икки хил хусусиятда, қуруқ ва ёғли бўлади. Ёғли тупроқ қуруқ тупроққа нисбатан намлиги яхши, ёпишқоқ, юмшоқ, текисланиш ва пардозланиш хусусияти яхши бўлади. Тупроқни текшириш одатда бир сиқим тупроқни олиб, сувга солинади, ёпишқоқлиги, илашимлиги текширилади.

Лой тайёрлашни бир неча усуллари мавжуд. 1-усул: лой тайёрлаш мумкин бўлган тупроқни танлаб, уни яхшилаб эзилади ва элакдан ўтказилади. Сўнгра уни ёғоч ёки пластмасса идишга солиб, сув қуйилади, сув тўла шимдирилгандан сўнг 1-2 кун сақланади, сўнгра яна сув қуйиб, қорий бошланади. Лой ёпишқоқ, ягона массали, қўлга ёпишмайдиган, яхши силлиқланиш ва эластиклик ҳолатига етгунча ишланади. Сўнгра, лойни полиэтилен халтага солиб, ҳаво ўтказмайдиган ҳолда ўралади. Ундан бир неча машғулотда фойдаланиш мумкин. Чунки, бу ҳолда лойни бир ой, ёки икки-уч ой ёки йиллаб сақлаш мумкин. Лой қанча кўп сақланса, у шунчалик ёпишқоқ, эластиклик ва силлиқланиш хусусияти ортиб боради. 2- усул: Чамаси 1кг тупроқ эланади. Духовкада 20 минут қизитиб, совугандан сўнг, 25 грамм пахтани майдалаб солинади. 200 грамм ёғ қуйилиб, кераклигича сув солинади. Лойга ишлов берилиб, қорилади. Лойни ҳўл матога ўраб, полиэтилен халтада 2 сутка тиндирилади. Бундай лойни кўп марта ишлатса бўлади. Машғулотларда тайёрлаб қўйилган лойдан маълум қисми олиниб, унга яна ишлов берилади. Қўлга ёпишмайдиган ҳолга келгунга қадар ишланади. Лой қўлга ёпишмайдиган, лекин ўз массасига яхши ёпишадиган ва пластиклик ҳолати яхши бўлса, бундай лойдан ҳар қандай шакл ясаш мумкин бўлади. Тасвирий фаолият машғулотларда ясаладиган материаллар хилма-хилдир. Бугунги кунда афзаллик полимер лойга (чинни хамир)га берилади.

Полимер лой ёки чинни хамир Полимер лой ёки чинни хамирнинг келиб чиқиш тарихига кўра Аргентинада ихтиро қилинган бўлиб, ундан ажойиб гуллар, шакллар яратилади, бугунги кунда бу материалдан ноёб маҳсулотларни яратиш имконини беради. Визуал қарашда у чиннига ўхшайди, ундан тайёрланган маҳсулот ҳавода қотиб қолади. Бундай материалдан тайёрланган совғаларни болалар ҳам тайёрлашлари мумкин. Соғлиқ учун хавфсиз, қийматлиги бўйича арзон, юмшоқ, у билан ишлаш завқли ва ундан ясаладиган нарсалар узоқ сақланади. Фантазия, дидни ривожлантиришга хизмат қиладиган аъло даражадаги қизиқиш ҳамдир. Тўғри тайёрланган чинни хамир ўзининг хоссасига кўра юмшоқ, илашувчан, яхши текисланиш ва исталган шаклга кириш хусусиятига эга бўлади. Бу матеирал билан ишлаш учун чуқурлаштирилаган махсус билим ва кўникмалар шарт эмаслиги, мактабгача ёшдаги болалар учун айни муддаодир. Бундай лойни тайёрлаш усуллари хилма-хил. 1- усул:  3 ош қошиқ елим ПВА;  2 ош қошиқ писта ёғи;  1 ош қошиқ глицерин;  4 ош қошиқ жўхори крахмали;  3/1 ч қошиқ лимон кислотаси. Тайёрланиши: Барча ингредиентлар аралашатирилади, ишлов берилади, хамир тайёр бўлади. Хамирни ёғланган стол устига ағдарилади, ишлов берилади. Неча хил ранг керак бўлса, шунча қисмларга бўлиниб, керакли ранг гуашь солинади, (бўяш учун фақат гуаш ишлатилади). Хамирни хона ҳароратида 3 соатга ёғланган полиэтилен халтага солинади ва тиндирилади. Ишлатишга тайёр бўлган

хамирдан лой иши маҳсулотларини ясаган каби ясалади. Хамир 4 ҳафтагача сақланади. 2- усул:  200 грамм жўхори крахмали.  200 грамм елим ПВА.  2ош қошиқписта ёғи.  1 ош қошиқ глицерин.  3/1 ч қошиқ лимон кислотаси. Тайёрланиши: Барча ингредиентлар аралаштирилади. Буғли ҳаммомга қўйилади. 7-10 дақиқа ичида аралашма қуйилиб, хамир тайёр бўлади. Хамирни ёғланган стол устига ағдарилади, ишлов берилади. Неча хил ранг керак бўлса, шунча қисмларга бўлиниб, керакли ранг гуашь солинади (бўяш учун фақат гуашь ишлатилади). Хамирни хона ҳароратида 3 соатга ёғланган полиэтилен халтага солинади ва тиндирилади. Ишлатишга тайёр бўлган хамирдан лой иши маҳсулотларини ясаган каби ясалади. Хамир 2 ҳафтагача сақланади. Пластилин, лой, полимер лой ёки полимер лой ёки чинни хамир билан бажариладиган барча ишлар кўлда бажарилади. Пластик материаллар билан ишлаш тасвирий санъатнинг бир тури ҳисобланиб, ҳажмли ёки рельефли образлардан бутун композиция ясаш тушунилади. Моделлаштириш техникаси турли ва ранг- баранг бўлиб, шу билан бирга кичик ёшдаги болалар ҳам бажара олиш имкониятига эгадирлар. Фазовий тасвирларни моделлаштиришда пластик материаллардан нарсаларни ясаш ажойиб имкониятларни беради.

Адабиётлар рўйхати: 1. Такомиллаштирилган “Болажон” таянч дастури. Т.: 2016. 2. Мактабгача таълимга қўйиладиган давлат талаблари. Т.: 2017 3. “Билимдон” дастури. Т.: 2014 4. Амирова. Г.А., Сулаймонов А.П., Джураева Б .Р. Мактабгача таълим муассасаларда аппликация машғулотлари. Т., 2014.

O'xshashlar

Мактабгача таълим муассасаларида лой иши машғулотлари

Мактабгача ёшдаги болаларнинг таълимий машғулотлари (амалий машғулот).docx

Мактабгача таълим муассасаларига жисмоний тарбия машғулотларини режалаштириш ва ташкил этиш методикаси (5-амалий машғулот)

Мактабгача ёшда ўйин фаолиятининг хусусиятлари (Амалий машғулот)

Мактабгача таълим муассасаларида машгулотларни ташкил этиш