Vatan ravnaqi va yurt tinchligi xalq farovonligi va komil inson g‘oyasi - Madaniyatshunoslik - Referatlar

Vatan ravnaqi va yurt tinchligi xalq farovonligi va komil inson g‘oyasi

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

95 KB

Ko'chirib olish

Vatan ravnaqi va yurt tinchligi xalq farovonligi va komil inson g‘oyasi Reja: 1. Vatan ravnaqi va yurt tinchligi xalq farovonligi va komil inson g‘oyasi 2. Vatanni asrash yo‘lida jasorat ko‘rsatgan qahramonlarimiz 3. Yurt tinchligi Vatan ozodligi va istiqloli bilan chambarchas bog‘liq.

Vatan ravnaqi va yurt tinchligi xalq farovonligi va komil inson g‘oyasi Vatan ravnaqi – mamlakatimiz mustaqilligini mustahkamlashga xizmat qiladigan asosiy g‘oyalardan biridir. Vatan har bir kishining tug‘ilib o‘sgan makoni, bobolari yashagan va uning farzandlariga meros qoladigan zamindir. Har bir inson biror-bir oilada, muayyan mamlakat va millat bag‘rida dunyoga keladi. U ko‘z ochib, onasini, uyini, o‘zi tug‘ilgan zaminni taniydi. Avval onasining oq sutidan, keyin o‘zi tug‘ilgan zamin ne’matlaridan bahramand bo‘ladi. Shuning uchun ona va Vatan tushunchalari uyqash tushunchalardir. Zero, inson Vatanni ham onadek aziz biladi, unga bolalikdan mehr va ixlos qo‘yadi. Onaning iliq bag‘ridan, qadrdon go‘shasidan, Vatanidan uzoqda bo‘lgan odam uni darrov sog‘inadi, uning diydorini qo‘msab, intiq va intizor bo‘ladi. Onasiga, tug‘ilgan xonadoniga, Vataniga taalluqli narsalarning hammasi unga nihoyatda noyob va tabarruk bo‘lib tuyulaveradi. Bu – onaga, qadrdon ostonaga, Vatanga bo‘lgan so‘nmas mehrning dalolatidir. Vatan – insonning kindik qoni to‘kilgan muqaddas zamin, uni kamolotga yetaklovchi, hayotiga ma’no-mazmun bag‘ishlovchi tabarruk maskandir. Buning ustiga, Vatan – har birimiz uchun ota-bobolarimizning xoki poklari yotgan aziz joydir. U – ajdodlardan avlodlarga qoladigan tengsiz, bebaho meros, noyob in’om. Uni biz ham keyingi avlodlarga ozod, obod va farovon holda meros qilib qoldirishga mas’ulmiz. Shundagina avlodlar bizdan minnatdor bo‘ladi, nomimizni ulug‘laydi, yurtimizga ko‘z olaytirganlarga qarshi murosasiz kurash olib boradi. Xullas, Vatani bor odamning qadri baland, g‘ururi yuksak, maqsad- muddaolari aniq bo‘ladi. Vatani bor odamning orqasida tog‘dek tayanchi bo‘ladi. Vatan tuyg‘usi – insonni fidoyilikka, mardlik ko‘rsatishga da’vat etib turadi. Vatan baxt-saodati, obodligi uchun fidoyilik – vatanparvarlikning asosiy belgisidir, uning oliy ko‘rinishi esa Vatan ozodligi yo‘lidagi jasoratdir. Vatanni asrash yo‘lida jasorat ko‘rsatgan qahramonlarimiz ko‘p. Masalan, miloddan oldingi VI asrda ahmoniylar sultoni Kir II katta qo‘shini bilan Vatanimiz hududiga bostirib kirganida, o‘sha paytda bu yerda yashagan, bizning ajdodimiz bo‘lgan xalqning yo‘lboshchisi To‘maris o‘z qavmi – massagetlarni

ularga qarshi jangga boshlagan va g‘alaba qilgan. Bu g‘alabaning sabablarini tahlil etar ekan, qadimgi tarixchilardan biri: «Vatanga mehr mo‘jizalarga undaydi, To‘marisning g‘alabasi buning bir dalilidir» degan edi. Biz Shiroq, Spitamen, Jaloliddin Manguberdi, Temur Malik, Amir Temur, Chor Rossiyasi bosqinchilariga qarshi kurashgan Namoz Pirimqul o‘g‘li kabi bahodir bobolarimizni ham ana shunday mardligi va jasorati uchun sevamiz va qadrlaymiz. 2000-yilda Vatanimizning janubiy sarhadlariga suqulib kirgan, 2005-yili Andijonda davlat to‘ntarishi qilmoqchi bo‘lgan terrorchilarga qarshi jon olib, jon berib kurashgan va mardlarcha halok bo‘lgan o‘g‘lonlar ham mustaqil O‘zbekistonning asl farzandlari, fidoyi vatanparvarlardir. Islom Karimov bunday deb yozganlar: Buni yodda tuting: «Shuni alohida ta’kidlash joizki, xalqimiz tarixning har qanday to‘fon va suronlariga qaramasdan, milliy o‘zligi va azaliy qadriyatlarini saqlab qolib, bugungi dorilomon zamonlarga bezavol yetib kelishida uning qon-qoni, suyak- suyagida bo‘lgan ma’naviy jasorat tuyg‘usi, hech shubhasiz, hal qiluvchi ta’sir o‘tkazib kelmoqda. Chunki, o‘zbek xalqi dunyo maydonida kuni kecha tasodifan paydo bo‘lib qolgani yo‘q. Biz — boy tarix, yuksak madaniyat, buyuk ma’naviyat vorislarimiz. Qadimiy tariximizni har tomonlama o‘rganib, shunday xulosaga kelish mumkinki, eng qaltis va tahlikali davrlarda millatimizga umid va ishonch bergan, uni yovlarga qarshi kurashga undagan, ajdodlarimizni ilmiy kashfiyotlar, harbiy zafarlarga, ma’rifat mash’alini baland ko‘tarib jaholatga qarshi chiqishga chorlagan beqiyos kuch ham aynan ma’naviy jasorat tuyg‘usidir. Shu nuqtayi nazardan qaraganda, Urganchni bosqinchilardan himoya qilishda bayroq tutib jon bergan Najmiddin Kubroning qahramonligida, dunyoni to‘fondek bosgan Chingizxon qo‘shiniga qarshi o‘n bir yil muttasil mardona kurash olib borgan Jaloliddin Manguberdining jangovar ruhida, yurtimizni istilochilardan ozod qilib, buyuk davlat barpo etgan Amir Temur bobomizning bunyodkorlik salohiyatida ham ma’naviy jasorat tuyg‘usi buyuk va ustuvor ahamiyat kasb etgani shubhasiz, albatta.

O‘tgan asr boshlarida, tariximizning og‘ir va murakkab davrida maydonga chiqqan jadid bobolarimizning fidoyiligi zamirida ham ana shunday jasorat namunasi mujassam edi, desak, hech qanday mubolag‘a bo‘lmaydi». Tarix saboqlari, hayot tajribasi shundan dalolat beradiki, haqiqiy milliy g‘oya hech qachon Vatandan tashqarida ildiz otmaydi. U Vatan ravnaqini belgilab beradigan tamoyillarni o‘zida aks ettirsagina kuch-qudrat manbayiga aylanadi. Vatanning ravnaqiga xizmat qilmaydigan yot va begona g‘oyalar esa hech qachon bizning milliy g‘oyamizga aylanolmaydi. Ular qanday libosga o‘ralib olmasin, qanday niqob kiymasin, bizga yo‘ldosh bo‘lolmaydi. «Vatan» va «Vatan ravnaqi» tushunchalari mustaqillik yillarida alohida ahamiyat kasb eta boshladi. Bugun biz Vatanimiz mustaqil bo‘lgan davrda yashamoqdamiz. Mustaqillikni asrab-avaylash vatanparvar insonning eng birinchi vazifasidir. Fransuz adibi Volter shunday degan edi: «Vatanga bo‘lgan muhabbat meni ajnabiylar yutug‘idan ko‘z yumishga majbur qilmaydi. Aksincha, Vatanga muhabbatim qanchalik kuchli bo‘lsa, Vatanimni jahondagi boshqa xalqlarning yutuqlari bilan shunchalik ko‘p boyitgim keladi». Vatanparvarlik – millatchilik yoki milliy mahdudlik belgisi emas, balki u yuksak insoniy tuyg‘udir. Bugungi kunda jamiyatimizda tadbirkorlik, erkin iqtisodiy faoliyat keng rivojlanayotgani, davlatimizning iqtisodiy qudrati ortayotgani, xalqimizning ma’naviyati boyib, ilm- ziyo salohiyati yuksalayotgani – Vatanimiz ravnaqining asosi bo‘lmoqda. Vatan ravnaqi, avvalo, xalqimizning bunyodkorlik faoliyatiga asoslanadi. Bu salohiyatni to‘la yuzaga chiqarish, iqtisodiyotni ilg‘or texnologiyalar asosida yuksaltirish taraqqiyotda hal qiluvchi ahamiyat kasb etadi. Jahonda Ford, Rokfeller, Dyupon, Krupp singari uddaburon, g‘ayratli kashfiyotchi tadbirkorlar o‘z vatanlari tarixida katta iz qoldirgan. Mustaqil O‘zbekiston ravnaqi xalqimiz orasidagi ana shunday omilkor tadbirkorlarga ham bog‘liq. Shuning uchun yurtimizda jahon bozorida o‘zining munosib o‘rnini egallaydigan, raqobatbardosh mahsulotlar chiqarishga qodir bo‘lgan mutaxassislarni tarbiyalashga muhim e’tibor

qaratilmoqda. Xullas, Vatan ravnaqi g‘oyasi O‘zbekiston fuqarolarining e’tiqodiga aylansa, yurtimiz yanada taraqqiy topadi. Yurt tinchligi – milliy istiqlolimizning asosiy g‘oyalaridan biri bo‘lib, u bebaho ne’mat, ulug‘ saodatdir. Bashariyat o‘z taraqqiyotining barcha bosqichlarida, avvalo, tinchlik-totuvlikka intilib kelgan. Tinchlikni saqlash va mustahkamlash umumbashariy masala. Insoniyat taraqqiyotining barcha bosqichlarida jamiyatning asosiy masalalari tinchlik-totuvlik sharoitidagina samarali hal etilgan. Shu boisdan ham yurt tinchligi – barqaror taraqqiyot garovidir. Tinchlikka o‘z-o‘zidan, quruq xohish-istak bilangina erishib bo‘lmaydi. Uni izchil va qat’iy harakatlar tufayligina ta’minlash mumkin. Bosqinchilik harakatlari, milliy, diniy va boshqa xildagi turli nizolar, urush-janjallar ming yillar mobaynida bashariyatning umumiy taraqqiyotiga pand berib keldi. O‘tgan besh ming yil davomida insoniyat 15 mingdan ortiq urushni boshdan kechirgan. XX asrdagi yuz bergan ikkita jahon urushida 60 milliondan ortiq kishi halok bo‘lgan. Afsuski, bu illatdan insoniyat hanuzgacha to‘la qutulgani yo‘q. Urush va nizolar, beqarorlik va buzg‘unchilik g‘oyalari, har qanday g‘oya singari, avvalo, ba’zi insonlar ongida paydo bo‘ladi va so‘ngra ma’lum bir guruhlar ongiga singdiriladi hamda amalga oshiriladi. Masalan, fashizm, avvalo, Mussolini va Gitler kabi buzg‘unchi odamlar ongida paydo bo‘lgan, keyin ijtimoiy kuchga aylanib, o‘ta salbiy oqibatlarga sabab bo‘lgan. Xalqimiz tinchlikni yuksak qadrlaydi hamda uni o‘z orzuumidlari, oliy maqsadlarining kafolati deb biladi. Shu bois otabobolarimiz duoga qo‘l ochsa, dastavval tinchlik-omonlik tilaydi, xalqimiz ham «Tinchlik bo‘lsa, har qanday ezgu maqsadga erishish mumkin» degan qarashga tayanib yashaydi. Lekin tarix saboqlari shundan dalolat beradiki, orzu-niyatning o‘zi bilangina uzoqqa borish qiyin. Yurt tinchligi – dunyo va mintaqalar tinchligi bilan chambarchas bog‘liq. Davlatlar o‘rtasida o‘zaro ishonch va hamkorlik munosabatlari tobora chuqurlashib borayotgan hozirgi sharoitda tinchlik nihoyatda muhim omil sifatida katta ahamiyat kasb etmoqda.

Xalqaro maydonda ro‘y berayotgan tub siyosiy o‘zgarishlar tinchlikning qadrini yanada oshirmoqda. Boshqacha aytganda, xalqimizning «Qo‘shning tinch – sen tinch» maqoli yanada teranroq ma’no kasb etib bormoqda. Tariximizga nazar tashlasak, yurtimiz tinch, elimiz xotirjam yashagan davrlardagina yurtimiz yuksak moddiy va ma’naviy yutuqlarga erishganiga guvoh bo‘lamiz. Xususan, sohibqiron Amir Temurning nabirasi Mirzo Ulug‘bek Movarounnahrga hukmronlik qilgan qirq yil mobaynida mamlakatda tinchlik- barqarorlik ustuvor bo‘lgani sababli ilm-fan, madaniyat taraqqiy etgan, bunyodkorlik ishlari rivojlangan, ko‘hna zaminimiz gullab-yashnagan. Shuning uchun o‘zbek she’riyatining sultoni Alisher Navoiy Ulug‘bek to‘g‘risida quyidagicha yozgan: Temurbek naslidin sulton Ulug‘bek Ki, olam ko‘rmadi sulton aningdek. Ulug‘bek zamonidan keyin toj-u taxt talashlari, mahalliychilik, urug‘- aymoqchilik avj olgan davrlarda esa yurtimizdan fayz-baraka ko‘tarilgan, ko‘hna Turkiston jahon taraqqiyotidan ancha orqada qolib ketgan. Qalblarni ma’rifat o‘rniga jaholat va xurofot egallab, odamlar nafs-u havoga berilgan, amaldorlar Vatan taqdirini emas, o‘zining tor va mayda manfaatlarini o‘ylaydigan bo‘lib qolgan. Oqibatda, mamlakat bo‘linib ketgan, pirovardida, muqaddas ona tuprog‘imiz bosqinchi g‘animlar oyog‘i ostida ayovsiz toptalgan, xalqimiz ularga qaram bo‘lib qolgan. Yurtimiz istiqlolga erishgan dastlabki kunlardan boshlab tinchliktotuvlikni o‘z siyosatining ustuvor yo‘nalishlaridan biri deb bildi. Bugungi kunda O‘zbekiston Prezidenti o‘z sa’y-harakatlari tufayli, nafaqat o‘z hududida, balki butun mintaqada tinchlik va barqarorlikni saqlashga katta hissa qo‘shib kelmoqda. O‘zbekiston Respublikasining tinchlik borasidagi siyosati, mintaqamiz va jahondagi xavf-xatarlarga doir qarashlari Prezident Islom Karimovning asarlarida, ayniqsa, «O‘zbekiston XXI asr bo‘sag‘asida: xavfsizlikka tahdid, barqarorlik shartlari va taraqqiyot kafolatlari» kitobida, Yurtboshimizning BMTning 48 va 50- sessiyalarida so‘zlagan nutqlarida aniq va batafsil bayon qilib berilgan.

Islom Karimov tinchlikning bugungi va kelajak hayotimiz uchun ahamiyatini quyidagicha ta’riflaydi: «Biz – Sharq farzandlarimiz. Sharq mamlakatlarining qayeriga bormang, odamlar bir-biri bilan uchrashganda, avvalambor, «Assalomu alaykum!» deyishadi. Ushbu kalom arabchadan olingan bo‘lib, «Sizga tinchlik yor bo‘lsin» degan ma’noni anglatishini yaxshi bilasizlar. «Salom», ya’ni «tinchlik» so‘zi Qur’oni karimda 40 marta uchrar ekan. Bu muqaddas kitobning oyatlaridan birida shunday deyiladi: «Mehribon Parvardigor tomonidan odamlarga olqish ma’nosida «tinchlik» so‘zi aytilur». Biz ko‘pincha, yurt tinchligini himoyalash deganda qo‘lida qurol ushlab, Vatan sarhadlarini qo‘riqlayotgan jangchini tasavvur qilamiz. Aslida, mamlakatning har bir fuqarosi – Vatan himoyachisidir. Har birimiz Vatanni, uning sha’n-u sharafini, yurt tinchligini himoya qilishga burchlimiz. Fidoyi, millatparvar, sadoqatli kishilarning har bir ishi, so‘zi, amali, maqsadi Vatan himoyasi bilan bevosita bog‘liq bo‘ladi. Yurt tinchligi Vatan ozodligi va istiqloli bilan chambarchas bog‘liq. Birovga qaram xalq hech qachon erkin va farovon yashay olmaydi. Shuning uchun ham mamlakatimiz Konstitutsiyasida Vatan himoyasi, yurt tinchligi uchun kurashish har bir fuqaroning muqaddas burchi ekani qayd etilgan. Xalqimizning tinch va osoyishta yashashi, oydin kelajagi Vatan, Yurt taqdiri bilan bog‘liq. Modomiki shunday ekan, bugungi kunda «Yurtim tinch – men tinch, o‘zimni, o‘z uyimni o‘zim asramog‘im darkor» degan haqiqatni chuqur anglash nihoyatda muhim. Shunday qilib, yuksak ma’naviyat, siyosiy madaniyat, doimiy ogohlik va hushyorlik, millatning g‘oyaviy va mafkuraviy yetukligi – yurt tinchligini saqlashning eng muhim omilidir. Xalqimiz uchun muqaddas bu g‘oya jamiyatdagi turlicha fikr va qarashga ega bo‘lgan barcha kuch va harakatlarni birlashtiradi, shu orqali milliy hamjihatlikni mustahkamlashga xizmat qiladi. Hamma zamonlarda odamlar tinch-totuv va farovon hayotga intilganlar. Ana shu sababdan ham milliy istiqlol mafkurasining asosiy g‘oyalaridan biri xalq

farovonligidir. U jamiyatning tarixiy taraqqiyotida doimiy diqqat markazida turib kelgan masalalar qatoriga kiradi. Xalq farovonligi – Vatan obodligini, unda Buni yodda tuting: yashaydigan kishilar hayoti uchun moddiy-ma’naviy boyliklarning mo‘l-ko‘lligini, odamlarning munosib turmush sharoitiga ega bo‘lishini anglatadi. Ushbu g‘oya mustaqillikka erishgan O‘zbekiston xalqining oliyjanob maqsadlaridan birini ifodalaydi. Unga erishish uchun mamlakat iqtisodiyoti bugungi kunda tubdan isloh qilinmoqda. Binobarin, yurtimizda amalga oshirilayotgan iqtisodiy islohotlarning ma’no-mazmuni ham ana shu maqsadga qaratilgan. Mustaqil O‘zbekistonda ijtimoiy yo‘naltirilgan bozor iqtisodiyoti asoslari shakllanmoqda. O‘zbekiston mustaqillikka erishgach, ijtimoiy hayotni xalqimizning maqsad-muddaolariga mos holda tashkil etdi. Biz turmushda o‘zini oqlagan, dunyodagi rivojlangan davlatlar hayotida sinovdan o‘tgan iqtisodiyot qonunlari asosida yashay boshladik. Bu yo‘lning afzalligi nimada? Avvalo iqtisodiyot o‘zining tabiiy qonuniyatlari asosida rivojlanadi. Unda talab va taklif ustuvor ahamiyat kasb etadi. Unga chetdan aralashish kutilgan natijani bermaydi. Odamlar o‘z qobiliyatiga yarasha mehnat qilib, ehtiyojga mos narsani xarid qila oladigan bo‘ladi. Iqtisodiy munosabatlardagi bunday holat jamiyatdagi hayotga ham asos bo‘ladi. Endi O‘zbekiston g‘allani deyarli chetdan sotib olmaydi. Yurtimizda boshqa mahsulotlarni yetishtirish ham ko‘payib bormoqda. Endilikda o‘z paxtamizdan tayyorlangan kiyimkechak va matolarni xomashyo narxidan qimmatiga sotish imkoniga ega bo‘ldik. Mamlakatda qazib olinayotgan oltin bugungi kunda o‘z iqtisodiy qudratimizni oshirishga xizmat qilmoqda. Bizda iqtisodiyotning asosi bo‘lgan neft-gaz ishlab chiqarish nihoyatda rivojlandi. Yurtimiz yoqilg‘i-energetika mustaqilligiga erishdi. Bozor iqtisodiyoti tufayli boqimandalikka barham berilmoqda. Endi har kim o‘z aql-idrokini ishlatib, fidoyi mehnati bilan yashab, kichik korxonalar ochib, tijoratni rivojlantirib, boy-badavlat yashashi mumkin. Bugun xususiy

mulkchilikka, tadbirkorlik, sarmoyadorlik, ijarachilik, fermerchilikka – xullas, mulkning rangbarang shakllariga yo‘l ochildi. Mulk shakllarining xilma-xilligi daxlsizligi Konstitutsiyamiz asosida, mustaqil Vatanimizning qonunlari bilan qat’iy himoya qilinadi. Xususiy mulkning qadr-qimmati baland. Chunki, har bir odam o‘z mulkini asrab-avaylaydi, uni yanada ko‘paytirishga intiladi. Dehqon o‘z tomorqasini, chorvasini ko‘paytirish va boyitish yo‘lida sa’y-harakat qiladi. Fermer ham o‘z texnik imkoniyatlarini oshirib, texnologiyalarini takomillashtirib borish orqali mehnat unumdorligini oshirish, mahsulot sifatini yaxshilash va hosildorlikni yuksaltirib borishdan manfaatdordir. Xususiylashtirilgan, aksiyadorlik shakliga o‘tgan korxonalarning ishchilari o‘z korxonalarini ravnaq toptirish uchun kurashadi. Chunki korxona rivojlansa, o‘zlari to‘q-farovon yashaydi, aksiyalariga oladigan ulushi ko‘payadi. Bozor qonuniyatlari mahsulot sifatini oshirishga xizmat qiladi. Agar mahsulot sifatli bo‘lsa, unga ehtiyoj ortib boradi. Mabodo bozorga tavsiya etilgan mahsulot sifatsiz bo‘lsa, kasodga uchrab, uni ishlab chiqargan odam, korxona yoki xo‘jalik ham inqirozga uchrashi mumkin. Chunki bugun bozor – mo‘l-ko‘lchilik manbayi, uning quchog‘i hammaga ochiq. Ko‘pgina chet davlatlardan ham mamlakatimiz bozoriga mahsulotlar kelmoqda. Bunday raqobat sharoitida bozorda faqat mahsulotning sifatini oshirib, mustahkam o‘rin egallash mumkin. Bugun tadbirkorlik hayotimizda muhim o‘rin tutadi. Davlat korxonalari ham, xususiy korxonalar ham eng zamonaviy texnologiyalar asosida ishlab chiqarishni yangilasagina bozor talablariga javob bera oladi. Shuning uchun bugun mamlakatimizga chetdan faqat tayyor mahsulot emas, balki ilg‘or, zamonaviy texnologiya ham keltirilmoqda, qo‘shma korxonalar tashkil etilmoqda. Qo‘shma korxonalarda ishlab chiqarilayotgan mahsulotlar chet ellarga eksport qilinmoqda. Iqtisodiyotda eksportni – xorijiy bozorga mahsulot chiqarishni rivojlantirish mamlakatga chet el valutasi keltiradi. Bu esa mamlakat iqtisodiyotini yanada qudratli qiladi.

Iqtisodiyot sobiq davlat tuzumida ayrim mutaxassislarninggina ishi bo‘lgan bo‘lsa, bugun umumxalq, umumjamiyat manfaatiga daxldor masala bo‘lib qoldi. Bugun xalq yangi iqtisodiy tafakkur bilan qurollanmoqda. Masalan, bir vaqtlar kir yuvish, tish yuvish kukuni kabi kundalik maishiy turmush mahsulotlari chiqaradigan zavodlar bor edi. Ularning sifati o‘rtacha edi. Bozor iqtisodiyoti davriga kelib, ular raqobatga yaramay qoldi. Oqibatda, bunday mahsulot tayyorlovchi korxonalar zaiflashdi. Nihoyat, bu korxonalar o‘z-o‘zini boshqaruvchi aksiyadorlik uyushmalariga aylanib, yangi texnologiyalar bilan jihozlandi. Korxona ishchilari qayta o‘qitildi. Natijada, korxonalar sifatli, bozorbop mahsulotlar chiqara boshladi. Ular boshqa mamlakatlardan ham xaridor topmoqda. Xullas, tadbirkorlik ana shunday mevalar bermoqda. Bugun O‘zbekistonda fidoyi, tadbirkor, mehnatkash insonlar hayoti, turmushi farovonlikka yuz burmoqda. Bozor iqtisodiyoti jarayonida mamlakatimizda mulkdorlar sinfi paydo bo‘ldi va bu harakatni yanada rivojlantirish uchun davlat miqyosida ko‘pgina chora-tadbirlar ko‘rilmoqda. Bozor iqtisodiyotiga o‘tish davrida yurtimizda xalqning keskin tabaqalanishiga – oshib-toshib ketgan boylar va kambag‘alqashshoqlarga bo‘linib ketishiga yo‘l qo‘ymaslik chora-tadbirlari ko‘rilib, kuchli ijtimoiy siyosat yuritilyapti. Aholining eng kam himoyalangan va muhtoj toifalari qo‘llab- quvvatlanayotgani xalq farovonligi yo‘lida amalga oshirilayotgan islohotlar muvaffaqiyatining kafolatidir. Ijtimoiy himoya aholining ehtiyojmand qatlamlariga yo‘naltirilmoqda. Bu borada davlat manbalari bilan bir qatorda jamoat va xayriya tashkilotlari jamg‘armalari ham ishga solinmoqda. Xalq farovonligi g‘oyasi quyidagi qoidaga asoslanadi: har qaysi inson va oila badavlat bo‘lsa, jamiyat va davlat ham kuchli hamda qudratli bo‘ladi. Haqiqatga tayangan bugungi iqtisodiy islohotlarimiz yaqin kelajakda, albatta, yanada ko‘proq natijalar beradi. Mehnatkash va mirishkor xalqimiz o‘z turmushini o‘z qo‘li bilan farovon qila olishi shak-shubhasizdir. Komil inson g‘oyasi – odamzodga xos eng yuksak ma’naviy va jismoniy mukammallikni o‘zida mujassam etgan, uni hamisha ezgulikka undaydigan

oliyjanob umuminsoniy g‘oyadir. Milliy g‘oyamizning asosiy maqsadlaridan biri – har tomonlama komil insonni tarbiyalashdan iborat. Bu g‘oya nafaqat alohida shaxslarni, balki butun-butun xalqlarni yuksak taraqqiyot sari yetaklagan, ularni ma’naviyat va ma’rifat sohasida tengsiz yutuqlarga ilhomlantirgan. Komillikni orzu qilmagan, barkamol avlodlarni voyaga yetkazish haqida qayg‘urmagan xalqning, millatning kelajagi yo‘q. Bunday xalq va millat tanazzulga mahkum. Komil inson bu – ozod shaxs, erkin fikr Buni yodda tuting: yurituvchi, ezgu g‘oyalar va o‘z xalqining ideallari uchun kurashuvchi inson, o‘z Vataniga halol xizmat qiluvchi kishidir. Prezidentimiz Islom Karimov ta’biri bilan aytganda, «Bizning asosiy boyligimiz, rivojlangan davlat tuzishga olib boradigan yo‘ldagi asosiy tayanchimiz – insondir. Yuksak malakali va yuksak ma’naviyatli insondir. Bu narsa, ayniqsa, yosh avlodga tegishli». Biz yuqorida tadbirkor-ishbilarmon shaxslar haqida gapirdik. Bunday insonlar faqat o‘zini o‘ylamaydi. Ular o‘z iste’dodi va malakasini, avvalo, jamiyat farovonligini oshirishga sarflaydi, faqat shaxsiy boylik orttirish uchun emas, hayotni obod, xalqni farovon qilish uchun ham kurashadi. Komil inson g‘oyasi azal-azaldan xalqimizning ezgu orzusi, millat ma’naviyatining uzviy bir qismi bo‘lib kelgan. Zardushtiylikning muqaddas kitobi «Avesto»da halol mehnat komillikning asosiy mezoni sifatida talqin etilgan. Komil inson g‘oyasi islom falsafasidan oziqlanib, yanada kengroq ma’no-mazmun kasb etgan. Ibn Sino, Beruniy, Forobiy, Navoiy kabi mutafakkirlarning komil insonni tarbiyalash haqidagi fikrlari jamiyat taraqqiyoti uchun yangi ma’naviy imkoniyatlarni izlash maqsadlari bilan bog‘langan. Forobiy fozil shahar aholisi haqidagi g‘oyalarini ilgari surar ekan, shaxsning ma’naviy kamolotini adolatli jamiyat qurishning asosiy sharti, deb hisoblagan.

Tarixga nazar tashlasak, buyuk shaxslarning faoliyati mohir tashkilotchilik, teran bilimdonlik bilan bir qatorda, axloq va odob bilan ham yuksak ma’no- mazmun kasb etgan. Odoblilik boshqalarnigina emas, o‘zini ham hurmat qilish deganidir. Ayniqsa, bizning milliy an’analarimizga ko‘ra, insonning komilligi, avvalo, uning axloqiy yetukligida, ajdodlar merosini chuqur o‘rganib, uni boyitish, katta-kichikka ehtirom ko‘rsatish borasidagi harakatlarida ko‘zga ko‘rinadi. Komillik darajasini har kim o‘zicha belgilay olmaydi. Komillik har bir odamning o‘zidan ko‘ra boshqalarga yaxshiroq ma’lum bo‘ladi. Komil inson – qullik, mutelik, boqimandalikdan xalos bo‘lgan shaxsdir. Chunki inson birovga quldek ergashsa, demak, ijtimoiy jihatdan u hech narsaga erishmagan bo‘ladi. Komil inson o‘z maslagi, Vatani, xalqi manfaatlariga yot, zararli g‘oyalarni tarqatayotgan kimsalar ortidan ko‘r-ko‘rona ergashib ketavermaydi, ogoh va faol bo‘ladi. Xalqimizning qadim-qadimdan rivojlanib kelayotgan ajoyib odatlari, go‘zal an’analari bor. Yurtga muhabbat, Onani e’zozlash, Vatanni sajdagoh kabi muqaddas bilish, yolg‘on gapirmaslik, birovning haqiga xiyonat qilmaslik, kattani hurmat, kichikni izzat qilish shular jumlasidandir. Bular xalqimizning hayoti, turmush tarzi, ma’naviyati va mentalitetiga chuqur singib ketgan. Ajdodlarimizning ana shu talablarida jamiyat va inson uchun eng zarur fazilatlar, komillikning turli qirralari yashiringani ayon bo‘ladi. Oqqan daryo oqaveradi, deganlaridek, e’tiqodi mustahkam ulug‘ ajdodlarning avlodlari bugungi kunga kelib ushbu xususiyatlarni o‘zida mujassam etgan munosib farzandlar bo‘lib yetishmoqda. Shuning uchun bizning Vatanimiz yosh avlodga, uni tarbiyalashga bor kuch-imkoniyatini sarflamoqda. Tariximizda komillik timsollari ko‘p: Alpomish – ma’naviy va jismoniy kamolot, mardlik va vatanparvarlik timsoli, Farhod – aqliy va jismoniy kamolot egasi, Bahouddin Naqshbandning «Diling Ollohda, qo‘ling – mehnatda bo‘lsin» degan hikmatining mujassami, Otabek – odob-andisha, toza iymon va oriyat ramzi va hokazo.

Bugungi kunda Vatanimizda ibrat bo‘ladigan barkamol insonlar ko‘p. Zero, biz o‘zimizga oliy maqsad qilib olgan ozod va obod Vatan, erkin va farovon hayotni barkamol, ezgu g‘oyali yetuk insonlargina bunyod eta oladi. Shunday qilib, komil inson tarbiyasi milliy istiqlolning asosiy g‘oyalaridan biridir. Yangilanayotgan jamiyatimizda sog‘lom avlodni tarbiyalash, erkin fuqaro ma’naviyatini shakllantirish, ma’naviyma’rifiy ishlarni yuksak darajaga ko‘tarish orqali komil insonlarni voyaga yetkazishga katta e’tibor berilmoqda. Vatanimizda sog‘lom avlod harakatining keng tus olgani, «Kadrlar tayyorlash milliy dasturi» amalga oshirilayotgani ham ana shu ulug‘vor maqsad yo‘lidagi muhim qadamlardir. Odamlar o‘rtasidagi nifoq, kelishmovchilik va dushmanlik hech bir zamonda, hech bir jamiyatga yaxshilik keltirmagan. Mana shu hayot haqiqatidan xulosa chiqarib, xalqimiz o‘zaro totuvlik, ahillikni qadrlovchi maqollar, hikmatlar yaratgan. «Bo‘linganni bo‘ri yer», «Oltovlon ola bo‘lsa – og‘zidagini oldirar», «To‘rtovlon tugal bo‘lsa – tepadagini undirar» kabi hikmatlar juda ko‘p. Ijtimoiy hamkorlik, hamjihatlik g‘oyasi shu boisdan qadimiy ildizlarga ega. Bunday g‘oya hukmron bo‘lgan jamiyatda tinchlik va totuvlik, mustahkam, barqaror taraqqiyot bo‘ladi. Ijtimoiy hamkorlik – xilma-xil fikr va qarashlarga ega bo‘lgan, turli millat, irq va dinga mansub shaxs va guruhlarning umumiy maqsad yo‘lidagi hamjihatligidir. Sho‘rolar davrida yakka hukmron bo‘lgan kommunistik mafkura sinfiylik va partiyaviylik shiori ostida olamni faqat oq-qora bo‘yoqlarda tasvirladi, millatlar va xalqlarni bo‘lib tashladi. Buning sababi shundaki, sho‘rolar mafkurasida sinfiy manfaatlar umuminsoniy g‘oyalardan ustun qo‘yilgan edi. O‘zbekiston istiqlolga erishgach, bunday illatlarga barham berildi. Ya’ni jamiyatdagi kuchlarni bir-biriga dushman qiladigan, odamlarni to‘g‘ri yo‘ldan chalg‘itadigan ishlarga chek qo‘yildi. Prezidentimiz ta’kidlagani kabi, biz «Bu – partokrat, bu – kommunist, bu – dindor, bu esa – dahriy» deb odamlarni birbiriga qarama-qarshi qo‘yish yo‘lidan bormadik. Aksincha, barcha muammolarni faqat hamjihat bo‘lib bartaraf eta olish mumkinligini to‘g‘ri tushundik.

Biroq ijtimoiy hamkorlik degani jamiyatdagi kishilar, partiyalar, toifalar faqat bir andoza asosida yashasin yoki bir xil fikr yuritsin, degani emas. Aslida, har bir kishining qarashlari, partiya yoki ijtimoiy kuchning dunyoqarashi, manfaatlari turlicha bo‘ladi va ular birbiridan farq qiladi. Lekin bularning harakatini bir maqsadga yetaklaydigan umumiy yo‘nalish – Vatan ravnaqi, yurt tinchligi, xalq farovonligi kabi asosiy g‘oyalarni amalga oshirish uchun uyushish, yakdil bo‘lish, hamjihat yashashga erishish nihoyatda muhim. Bu qanday shakllarda amalga oshiriladi? Birinchidan, jamiyatning eng ustuvor maqsad va manfaatlarini o‘zida mujassam etadigan ilg‘or g‘oyalar jamiyatni harakatga keltiruvchi kuchga aylanadi. Ikkinchidan, jamiyatdagi har bir ijtimoiy toifa yoki guruh o‘zining dasturiy maqsadlari va amaliy faoliyatini ana shu ustuvor milliy g‘oyalar bilan uyg‘unlashtirishi milliy taraqqiyotning zaruratiga aylanadi. Uchinchidan, har bir shaxs, ijtimoiy mavqeyi, dunyoqarashi va e’tiqodidan qat’i nazar, ustuvor milliy g‘oyalarning amalga oshishi uchun o‘zini mas’ul deb biladi. Shunday qilib, ijtimoiy hamkorlikni milliy istiqlol mafkurasining asosiy g‘oyalaridan biri bo‘lib, uni mustahkamlash barcha fuqarolarga, birinchi galda, davlat va jamoat tashkilotlari hamda jamiyatning ilg‘or vakillari bo‘lgan ziyolilar zimmasiga katta mas’uliyat yuklaydi. Shu bois, barcha Vatan ravnaqi, yurt tinchligi va xalq farovonligini ta’minlash, ijtimoiy hamkorlik muhitiga zarar yetkazishi mumkin bo‘lgan har qanday xavf-xatarning oldini olish, ularni bartaraf etish uchun zarur chora-tadbirlarni ko‘rmog‘i darkor. Chunki, shu aziz Vatan – barchamizniki, uning yutuq va kamchiliklari, tashvishlari va muvaffaqiyatlari hammamizga tegishlidir. Millatlararo totuvlik g‘oyasi umumbashariy qadriyat bo‘lib, turli xalqlarning bir hududiy birlikda, tinch-totuvlikda istiqomat qilishini anglatadi, ushbu mintaqa va davlatlarning taraqqiyotini belgilaydi, shu joydagi tinchlik va barqarorlikni kafolatlaydi.

Bugungi kunda Yer yuzida 6 milliarddan ziyod odam yashaydi. O‘zbekiston hududida esa 25 milliondan ortiq kishi, 130 dan ortiq millat va elat vakillari istiqomat qilmoqda. Har bir millat – olamning mo‘jizasidir. Davlatlar ko‘pmillatli (polietnik) va bir millatli (monoetnik) tarkibga ega. Har bir mamlakatda turli millat vakillarining mavjudligi azal-azaldan unga o‘ziga xos tabiiy rang-baranglik baxsh etib kelgan. Chunki, millatlarning umumiy manfaatlari bilan birga, o‘ziga xos qadriyatlari, an’ana va urf-odatlari ham bor. Umumiy va xususiy manfaatlar bir-biriga zid kelib qolishi yoki uyg‘un bo‘lishi mumkin. Bunda muayyan mamlakatdagi milliy siyosat muhim ahamiyatga ega bo‘ladi. Bir mamlakat doirasida milliy manfaatlarni teng yuzaga chiqarish, ular rivojini ta’minlash juda mas’uliyatli masala. Millatlararo totuvlik g‘oyasi ana shu masalani to‘g‘ri hal qilishga yordam beradi. Mamlakatimizda ushbu g‘oyani amalga oshirishga katta e’tibor berilmoqda. Prezidentimiz Islom Karimov O‘zbekistonning bu boradagi o‘ziga xos siyosatini bayon etib, quyidagicha ta’kidlagan: «Respublika aholisi o‘rtasida ko‘pchilikni tashkil qiladigan o‘zbek millatining muqaddas burchi ona tilini, o‘z milliy madaniyati va tarixini tiklashdangina iborat emas, balki birgalikda hayot kechiruvchi kamsonli xalqlarning taqdiri uchun, ularning o‘ziga xos madaniyma’naviy xususiyatlarini saqlab qolish uchun, kamol topishi va o‘zligini namoyon etishi uchun ularga teng sharoit va imkoniyatlar yaratib berish borasida mas’ul bo‘lishdan ham iboratdir». Necha ming yillik tariximiz shundan guvohlik bermoqdaki, oliyjanoblik va insonparvarlik, millatlararo totuvlikka intilish – xalqimizning eng yuksak fazilatlaridan hisoblanadi. Bu boradagi an’analar avloddan avlodga avaylab o‘tkazib kelinmoqda. Mustaqillik yillarida millatlararo totuvlik g‘oyasi ilgari surilgani va amalda unga erishilgani O‘zbekiston rivojida qo‘lga kiritilgan eng katta yutuqlardan biridir. Mamlakatimiz rahbariyati milliy masalani oqilona, xalqaro tamoyillarga mos holda yechish, millatlararo munosabatlarni uyg‘unlashtirish chora-tadbirlarini

ko‘rib chiqdi. Yurtimizning ko‘pmillatli xalqi ongida «O‘zbekiston – yagona Vatan!» degan g‘oya asosida haqiqiy vatandoshlik tuyg‘usi shakllanmoqda. O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 8-moddasida: «O‘zbekiston xalqini, millatidan qat’i nazar, O‘zbekiston Respublikasining fuqarolari tashkil etadi», deb aniq belgilab qo‘yilgan. «O‘zbekiston xalqi» tushunchasi mamlakatimizda yashab, yagona maqsad yo‘lida mehnat qilayotgan turli millat va elatlarga mansub kishilar o‘rtasidagi o‘zaro hurmat, do‘stlik va hamjihatlik uchun ma’naviy asos bo‘lib xizmat qiladi. Bundan tashqari, Konstitutsiyamizda «O‘zbekiston Respublikasi o‘z hududida istiqomat qiluvchi barcha millat va elatlarning tillari, urf-odatlari va an’analari hurmat qilinishini ta’minlaydi, ularning rivojlanishi uchun sharoit yaratadi» deb ta’kidlangan. Bu borada hayotimizda ko‘plab tadbirlar amalga oshirilmoqda. Xususan, 1992-yildayoq milliy-madaniy markazlar faoliyatini muvofiqlashtirish va ularga ko‘maklashish maqsadida O‘zbekiston Respublikasi Baynalmilal madaniyat markazi tashkil etilgani bunga misol bo‘ladi. O‘shanda 12 ta milliy madaniy markaz faoliyatini birlashtirgan bu jamoat tashkiloti bugun 27 millat vakillari tomonidan tuzilgan 150 ga yaqin markazlar ishini muvofiqlashtirib turibdi. Shu jumladan 31 ta koreys, 23 ta rus, 10 ta tojik, 9 ta qozoq, 9 ta tatar, 8 ta ozarbayjon, 7 ta turkman, 6 ta ukrain, 6 ta qirg‘iz, 8 ta yahudiy, shuningdek, bir qanchadan nemis, polyak, armani, uyg‘ur, belorus, qrim tatar, arab, bolgar, grek, gruzin, litvalik, xitoy va dunganlar milliy-madaniy markazlari faoliyat yuritmoqda. Respublika baynalmilal madaniyat markazi va milliy markazlar faollaridan 71 kishi yuksak davlat mukofotlari bilan taqdirlangan. Shu jumladan, 32 kishi «Do‘stlik» ordeni bilan, 2 kishi «Mehnat shuhrati» ordeni bilan, 13 kishi «Shuhrat» medali bilan mukofotlangan. 7 kishiga faxriy unvonlar, 17 kishiga O‘zbekiston Respublikasining Faxriy yorliqlari berilgan. Mukofotlanganlar orasida 24 millat vakillari bor. Bugungi kunda O‘zbekiston Qahramoni Vera Borisovna Pak Xorazm viloyati koreys MMM boshqaruvi a’zosidir. Respublika rus markazi raisi Svetlana Ivanovna Gerasimova esa senator, O‘zbekiston Xalq o‘qituvchisi.

Televideniye va radioda 10 tilda (o‘zbek, qoraqalpoq, rus, qozoq, qirg‘iz, tojik, turkman, tatar, uyg‘ur, ozarbayjon) ko‘rsatuv va eshittirishlar olib boriladi. Gazetalar 10 tilda (o‘zbek, qoraqalpoq, rus, qozoq, qirg‘iz, koreys, tojik, turkman, ukrain, ingliz), jurnallar esa 8 tilda (o‘zbek, qoraqalpoq, rus, ingliz, qozoq, qirg‘iz, tojik, turkman) bosiladi. Shuningdek, umumta’lim 7 tilda: o‘zbek, qoraqalpoq, rus, qozoq, qirg‘iz, tojik, turkman tillarida amalga oshiriladi. Mamlakatimizda istiqomat qilayotgan barcha millat va elatlarning o‘z ona tilida o‘qishi uchun keng imkoniyatlar yaratilgani, oliy o‘quv yurtlari va maktablarda bunga amal qilinayotgani, ko‘plab tillarda gazeta va jurnallar chop etilib, teleko‘rsatuv va radioeshittirishlar olib borilayotgani hamda shunga o‘xshash boshqa bir qator tadbirlar bu boradagi samarali faoliyatning yaqqol dalilidir. Millatlararo totuvlik g‘oyasini amalga oshirishga g‘ov bo‘ladigan eng xatarli to‘siq – tajovuzkor millatchilik va shovinizmdir. Bunday illat, zararli g‘oya tuzog‘iga tushib qolgan jamiyat tabiiy ravishda halokatga yuz tutadi. Bunga uzoq va yaqin tarixdan ko‘plab misollar keltirish mumkin. Birgina fashizm g‘oyasi XX asrda insoniyat boshiga avvalgi barcha asrlardagidan ko‘ra ko‘proq kulfat, ofatbalolar yog‘dirib, oxir-oqibatda o‘zi ham halokatga uchradi. Lekin hanuzgacha fashizm, bolshevizm, shovinizm, irqchilik g‘oyalarini tiriltirib, millatlararo totuvlik, hamjihatlik g‘oyasiga qarshi tajovuz qilishga urinayotgan kuchlar borligi barchamizni hushyor torttirishi lozim. Dinlararo bag‘rikenglik g‘oyasi – xilmaBuni yodda tuting: xil diniy e’tiqoddagi yoki muayyan dinga e’tiqod qilmaydigan kishilarning bir zamin, bir Vatanda, oliyjanob g‘oya va niyatlar yo‘lida hamkor va hamjihat bo‘lib yashashini anglatadi. Din – olam, odam va boshqa mavjudotlarning yaralishi va kelib chiqishi, hayotning ma’no-mazmuni, insonning yashashdan ko‘zlagan maqsadi kabi masalalarga ilohiy nuqtayi nazardan yondoshuvchi dunyoqarash shaklidir. U bugungi kunda ham shu vazifani ado etib kelmoqda. Din diniy dunyoqarashni,

diniy marosimlarni, shuningdek, diniy tuyg‘uni o‘z ichiga oladi. O‘rta asrlarda din madaniyatning barcha turlarini (ilm-fan, falsafa, huquq, axloq kabi) o‘zida mujassamlashtirgan va ularga o‘z ta’sirini o‘tkazgan. Qadim-qadimdan aksariyat ma’naviy qadriyatlarni ifoda etib kelgan. Milliy qadriyatlarning asrlar osha bezavol yashab kelayotgani ham dinning sharofatidandir. Prezident Islom Karimov so‘zlari bilan ifodalaganda, «din bizning qon-qonimizga, ong-u shuurimizga shu qadar teran singib ketganki, uni hech qanday kuch, hech qanday tashviqot bilan chiqarib bo‘lmaydi». Dunyodagi dinlarning barchasi ezgulik g‘oyalariga asoslanadi va odamzodni yaxshilik, tinchlik, do‘stlikka da’vat etib keladi. Jahondagi barcha yirik dinlar insonning yashashdan asl maqsadi bu dunyoda xayrli, savobli ishlar qilib, oxirat saodatiga sazovor bo‘lish, degan g‘oyani targ‘ib etadi. Barcha dinlarda inson hayotining mohiyati, mazmuni, kishilar o‘rtasidagi siyosiy-huquqiy, axloqiy munosabatlarni tenglik va adolat mezonlari asosida o‘rnatish masalasi o‘z aksini topgan. Shu bois har bir vatandoshimiz, ayniqsa yoshlar, avvalo, dinlar tarixini, ularning asl mohiyatini chuqur bilishi lozim. Shundagina ularni g‘arazli maqsadlarni ko‘zlab yurgan kuchlar yo‘ldan chalg‘itolmaydi. Vatanimiz hududida islom dini qaror topganiga qadar zardushtiylik, buddaviylik, xristianlik kabi dinlar mavjud bo‘lgan. Ular negizida betakror madaniyat vujudga kelgan. Zardushtiylik ta’limoti bo‘yicha, ezgulik va yovuzlik o‘rtasidagi doimiy kurashda oraliq yo‘l yo‘q, shuning uchun har bir odam bu kurashning u yoki bu tomonida ishtirok etishga majbur. Bu dinning uch tayanchi bo‘lib, ular niyatning ezguligi, fikrning pokligi, amallarning bunyodkorligidan iborat. Bu jihatlar zardushtiylikda «ezgu fikr, ezgu so‘z, ezgu ish» tarzida ifodalangan. Qadimgi Xitoyning milliy dini – konfutsiylik ta’limotiga ko‘ra, odamlar ijtimoiy kelib chiqishi yoki jamiyatdagi mavqeyi bilan emas, balki odamiylik, adolatparvarlik, haqiqatparvarlik, samimiyat kabi yuksak fazilatlar vositasida yuksak kamolotga erishishi mumkin. Hindistonda keng tarqalgan hinduiylik falsafasiga ko‘ra, inson o‘z hayotida nimaiki yomonlik qilsa, oqibatsiz qolmaydi,

buning uchun albatta jazo oladi. «Besh qo‘l barobar emas» maqolida ifodalangan haqiqat, ya’ni ijtimoiy tabaqalanish falsafasi ham bu dinda o‘z ifodasini topgan. Hozirgi zamonda dinlararo bag‘rikenglik g‘oyasi nafaqat dindorlar, balki butun jamiyat a’zolarining ezgulik yo‘lidagi hamkorligini nazarda tutadi hamda tinchlik va barqarorlikni mustahkamlashning muhim sharti hisoblanadi. Xalqaro hamjamiyat O‘zbekiston tajribasini e’tirof etayotgani, sinchiklab o‘rganayotganini quyidagi misollar ham tasdiqlaydi: 2004-yil 22—23-mart kunlari Fransiyaning Parij shahrida «O‘zbekiston va Fransiyada diniy bag‘rikenglik» va «O‘zbekiston va Fransiya xalqaro munosabatlar tizimida» mavzularida Xalqaro konferensiyalar o‘tkazildi. 2004-yil 3—10-oktabr kunlari AQSHning Vashington shahrida R. Nikson markazi tomonidan tashkil etilgan «Davlat va din, konfessiyalararo bag‘rikenglik: O‘zbekiston misolida» mavzusida konferensiya bo‘lib o‘tdi. 2007-yil 31-may kuni Buyuk Britaniyaning London shahrida «Uch din forumi» xalqaro tashkiloti tomonidan tashkil etilgan «Konfessiyalararo totuvlikka erishishda O‘zbekiston tajribasi» mavzuidagi seminar uyushtirildi. O‘zbekistonda erkin fuqarolik jamiyati, dunyoviy davlat barpo etilmoqda. Qurilayotgan jamiyatning tamoyillari, huquqiy asoslari ishlab chiqilgan va xalqimiz tomonidan qo‘llab-quvvatlanadi. Davlat qonuniy asosda barcha dinlarga, barcha e’tiqod egalariga teng imkoniyatlar yaratib bergan. Diniy tashkilotlar bilan munosabatlarning qonun asosida, ularning haq-huquqlarini hurmat va himoya qilish negizida olib borilayotgani e’tiqod erkinligini amalda ta’minlamoqda. Ayni vaqtda diniy tashkilotlardan ham qonun oldidagi burch va majburiyatlarini bajarish talab qilinadi. Bu – xalqimizning xohish-irodasi bilan tanlab olingan to‘g‘ri yo‘ldir. Vatanimizda turli dinlar va din vakillari o‘rtasida umumbashariy qadriyatlar asosida birodarlikni mustahkamlashga muhim e’tibor berilmoqda. Hozirgi kunda mamlakatimizda o‘ndan ziyod konfessiyaga mansub diniy tashkilotlar faoliyat ko‘rsatmoqda. Ularning o‘z faoliyatini amalga oshirishi va mamlakat hayotida faol ishtirok etishi uchun hamma shart-sharoitlar yaratilgan. Bu boradagi huquqiy asoslar O‘zbekiston Konstitutsiyasida, «Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar

to‘g‘risida»gi Qonunda o‘z ifodasini topgan. Ana shu asoslar mamlakatimizdagi barcha din vakillarining hamkor, hamjihat bo‘lib, milliy istiqlol mafkurasining bosh g‘oyasi – xalqimizning ozod va obod Vatan, erkin va farovon hayot barpo etish orzusini amalga oshirish uchun mustahkam tayanch bo‘lib xizmat qiladi. Shunday qilib, hamkorlik, hamjihatlik va bag‘rikenglik milliy istiqlol mafkurasining asosiy g‘oyalaridan biri bo‘lib, jamiyatimizda tinchlik va barqarorlikni mustahkamlashda, xalqni oliyjanob maqsadlar sari boshlashda muhim o‘rin tutadi.

Adabiyotlar : 1. Milliy istiqlol g’oyasi: asosiy xususiyatlari, falsafiy va tarixiy ildizlari. Mas’ul muharrir Q.Nazarov. Toshkent 2001 y. 2. G’oya va mafkura. Mas’ul muharrir Q.Nazarov. Toshkent - 2001 y. 3. Milliy istiqlol g’oyasini xalqimiz ongiga singdirish omillari va vositalari. Mas’ul muharrir Q.Nazarov. Toshkent 2001 y. 4. Markaziy Osiyo: G ’ OYAVIY jarayonlar va mafkuraviy tahdid. Mas’ul muharrir Q.Nazarov. Toshkent — 2001 y. 5. Milliy istiqlol g’oyasining amal qilish tamoyillari. Toshkent 2001 y. 6. Milliy istiqlol g’oyasi: asosiy tushuncha va tamoyillar. Mas’ul muharrir Q.Nazarov. Toshkent — 2001 y.

O'xshashlar

Rahbar xodimlarning etikasi va etiketi

Zararli g‘oyalar va mafkuraviy tahdidlarga qarshi ogohlik va hushyorlik

Madaniy taraqqiyotning asosiy qonuniyatlari. Dunyo madaniyatshunosligida nazariy muammolarning yechimi

Shaxs kamolotining axloqiy va estetik xususiyatlari

Muomala madaniyati va inson fe’l-atvori