Нефт ва газ қудуқларининг тузилиши

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

51.5 KB

Ko'chirib olish

Нефт ва газ қудуқларининг тузилиши Режа: 1. Нефт ва газ қудуқларининг тузилиши 2. Қудуқларни ишга тушириш. 3. Қатламни оқилона очиш технологияси. 4. Ҳар хил тоғ геологик шароитда қудуқни ишга тушириш технологияси.

Таянч сўзлар Нефт ва газ қудуқлари, нефт ва газ қудуқларини бурғилаш, йўналантирувчи колонна, кондуктор, техник колонна, ишлатиш коллонаси, махсулдор қатлам, қатлам босими, нефтга тўйинганлик, фаввора, лойли эритма, ғовакли мухит, карбонсувчил, коллектор, перфорация, перфоратор. Нефт ва газ қудуқларини бурғулаш жараёни асосий ҳарактерга эга бўлиб, конларни ишлатиш даврига тўғридан-тўғри боғланиб боради. Қудуқларнинг бурғулаш сифати ва тузилиши, лойиҳа кўрсатгичлари асосида олиб бориш, кейинги иш жараёнларини белгилаб боради. Қудуқларнинг тузилишини танлаш-ўтказиладиган геологик-геофизик қидирув ишларини ўтказиш мобайнида аниқланган маҳсулдор қатлам таркиби, тузилиши ва тавсифига мос ҳолда баҳоланади ҳамда ҳисоб-китоб ишлари асосида амалга оширилади. Нефт ва газ қудуқларини тузилиши лойиҳа кўрсатгичлари асосида қатъий тарзда олиб борилиб, асосан қуйидаги тартибда бажариладт. - Йўналтирувчи колонна -426 мм қувурлар 10 м чуқурликка туширилади ва бутасемонланади.Ушбу колоннани туширишдан мақсад, ер устки тоғ жинсларининг бушоклигини ҳисобга олиб, қудуқ ичига ўпириб тушмаслигини олдини олишга қаратилган. - Кондуктор- 324 мм ли қувурлар 300м чуқурликка туширилиб, семоланади. Кондукторни туширишдан мақсад, ушбу оралиқларда мавжуд бўлган шўрланган ер ости қатлам сувларини қудуқка таъсирини тўхтатишга қаратилган. - Техник колонна-219 мм ли қувурлар, 2582 м ли чуқурликка туширилиб, бута мус таҳкамланади.

Ушбу колонналар маҳсулдор уюм юқориги қисмига туширилиб, асосан мавжуд туз қатламларининг колонналарни қисиб қолмаслиги мақсад этиб қўйилган. - Ишлатиш колоннаси-3083 м чуқурликкача 140мм ли қувурлар туширилиб, бута семонланади. Ушбу қувурларни туширишдан асосий мақсад тешиш ишларини амалга ошириб, қудуқка келувчи оқимни ҳосил қилишдан иборатдир. Ҳар бир конда маҳсулдор қатлам шароити ва кўрсатгичларига қараб- қудуқлар тузилиши танланиб, асосан қуйидаги кўрсатгичларига амал қилиш белгиланган: - Бошланғич қатлам босимини аниқ ҳисобини билиш. - Нефт ва газ таркиби ва таснифини таҳлил этиш. - Тоғ жинсларини тузилишини текшириш. - ўрнатиладиган қувурларни мос танлаш. - Семонлаш ишларини сифатли олиб бориш. - Қудуқларни лойиҳа асосида бурғулаш яъни ГТН асосида иш юритиш. - Фаввораланишни олдини олиш чораларини кўриш. - Туширилган қувурларни синаш. Ушбу қоидалар асосида иш юритиш конларни ишлатиш даврини узайтириб, маҳсулот олишни ижобий юритилишига олиб келади. Кондукторга ўрнатиладиган қувур бирикмаси бошчаси кондукторни, техник ва ишлов қувурлар бирикмасини бир тизимга жамлайди ва қудуқка туширилаётган ишлов қувурларига таянч вазифасини бажариб унга қудуқ усти ускунасини ўрнатиш учун хизмат қилади.

Қудуқларни ишга тушириш Қатламни оқилона очиш технологияси Қудуқ курилишининг энг маъсул боскичи бу- якуний этапдир. Бу боскичда маҳсулдор қатлам очилади, мустаҳкамловчи қувур туширилиб цемент эритмаси билан мустаҳкамланади, қудуқ туби тозаланиб, жихозланади ва қатламдан қудуққа нисбатан окимни таъминлаб қудуқ ўзлаштирилади. қудуқнинг бутун умр ишлаши уни кандай ишга туширилганлигига боғлик. Қатлам босими, қатламнинг нефтга тўйинганлиги ва бошка бир катор омилларга кўра бу қатлам турли усулда очилиши мумкин қайси усул кўлланилишидан катъий назар қатламни очишда қўйидаги талаблар бажарилиши керак: 1. Юқори босимли қатлам очилганда қудуқда очик фаввора бўлиши олдини олиш; 2. Қатламнинг табиий сизилиш хоссалари сақлаб қолиниши 3. Қудуқнинг узок муддат йўлдош сув ва газсиз ишини таъминловчи оралик (интервал) ни танлаш. Танланган ораликдаги маҳсулдор қатламни очишда қудуқ лойли эритма билан тўлдирилган бўлади. Кўп ҳолларда қатламни нотугри очиш натижасида ва лойли бурғилаш эритмаси фильтрати говакли мухитга кириб бориши сабабли қудуқлардан саноат талабига мос махсулотни олиш имконияти бўлмайди.

$Шунинг учун лойли эритма нефтли асосда тайерланса қатламга карбонсувчилли суюқлик сизилиб, тоғ жинсларининг коллекторлик хусусиятларини емонлаштирмайди. Маҳсулдор қатламни очишдан олдин қудуқ нефт билан ювилса яна ҳам яхшироқ натижаларга эришиш мумкин. Маҳсулдор қатлам ўқли, тарпедали (снарядли) ва ўқсиз (кумулятив) перфараторлар ердамида очилади. Перфарация тўри уюмнинг тузилишига караб танланади. Кам цементлашган кумтошлар учун ўқли перфарация қўлланилса, нисбатан мустахкам ва паст ўтказувчанли қатламларда снарядли перфораторлар қўлланилади. Мустаҳкам тоғ жинсларини очишда кумулятив перфоратордан фойдаланиш мақсадга мувофик деб ҳисобланади. Қатлам босими гидростатик босимдан юқори бўлган уюмларни зичлиги 2.1:2.2 г\см 3 бўлган оғирлаштирилган лойли эритмалар ердамида очиш тавсия этилади. Қатлам босими ва гидростатик босим тенг бўлса ва тоғ жинслари паст ўтказувчанли ва тез шишадиган лойли заррачалардан тузилган бўлса, нефтли асосда тайерланган лойли эритмадан фойдаланилгани маъкул. Қатлам босими гидростатик босимдан паст бўлган холларда зичлиги 0,2:0,3 г\см 3 бўлган икки еки уч фазали кўпикли эритмадан фойдаланиш мумкин. Маҳсулдор қатламни очишда шунингдек суюқлик-қум аралашмаси ердамида перфорация килиш усулидан Ҳам фойдаланилади. 4.1 ва 4.2 расмларда кудукларнинг катламни очиш шароити ва кудук туби конструкцияси келтирилган.$

Қудуқ туби босимини пасайтириш усуллари Қатлам босими ва унинг хусусиятлари ва очилишига кўра қудуққа нисбатан окимни Ҳар хил усуллар билан уюштириш мумкин. Қудуқдаги суюқлик сатхининг босими қатлам босимидан пасайгандан сўнг қатламдан қудуққа нисбатан оқим юзага келади Суюқлик сатхининг босими қудуқ туби босимини характерлайди ва уни қуйидаги усуллар билан пасайтириш мумкин: 1. Қудуқни тўлдириб турган лойли эритмани сувга алмаштириш; 2. Сувни нефтга алмаштириш; 3. Суюқлик сатхини поршень (сваб) ердамида пасайтириш; 4. Қудуқдаги суюклик зичлигини аэрация ердамида камайтириш. Ҳар хил тоғ геологик шароитда қудуқни ишга тушириш технологияси Қудуқни ишга тушириш учун унинг усти тўла жихозланган бўлиб мустаҳкамликка (зичликка) текширилиши, яъни опрессовка килиниши керак. Шунингдек қудуқ туби циркуляция ердамида яхшилаб ювилиши керак. Энди қудуқни ишга тушириш, яъни ўзлаштиришга киришиш мумкин. Қудуқни ўзлаштириш усули унинг чукурлиги ва қатлам босими, уюмдаги маҳсулот (нефт еки газ), қатлам тоғ жинсларининг физикавий характеристикаси ва ўзлаштириш учун зарур бўлган техник воситаларга боғлик. Қудуқни ўзлаштириш албатта қатлам босимини ҳисобга олиб бажарилади.

$Табиатда қуйидаги холатлар учраши мумкин. 1. Р кат = Р гидрастатик Оғирлаштирилган ( зичлиги 1,8:2,0 г\см 3 ) лойли эритмани бирданига сувга алмаштириладиган бўлса, мустаҳкамловчи қувур деформацияга учраши мумкин. Шунинг учун қудуқдаги лойли эритма зичлиги 0,3 г\см 3 га пастрок бўлган бошка эритма билан алмаштирилиб, шу тарзда секин-аста сувга ўтилади. Сув ўрнида кўпикли эритма ишлатилиши яна ҳам афзалроқ, чунки бу холда кўпикли эритма коллектор ўтказувчанлигини камайтирмайди. 2. Р кат < Р гидростатик Бу холда лойли эритма дархол кўпикли эритма билан алмаштирилиши мумкин. Насос агрегатлари суюқлик сарфланиш миқдорини 6 литр\ секунддан бошлаб, секин-аста 1,5:2 литр\сек.гача туширади. Шундан кейин ҳам нефт еки газ окими пайдо бўлмаса, қудуқ тубини тозалаш учун кўпик қатламга хайдалади ва 2-3 соатдан сўнг қудуқни ўзлаштириш давом этдирилади. 3. Р кат < Р гидростатик Бу шароитда қудуқдаги суюқик кўпириши учун шароит яратилади. Бунинг учун насос-компрессор қувурларига 2-3% концентрация ли сув эритмаси хосил қилувчи кўпик аралаштиргич улаб туширилади. 8-10 соатдан сўнг қувур ҳамда қувур ортки ҳисмига бир вақтнинг ўзида ҳаво (газ) ҳайдалади. Бунда ҳам қудуқ ишга тушмаса ундаги суюқлик секин-аста газга алмаштирилади.$ Адабиётлар : 1. Щуров В.И. “Технология и техника добычи нефти”, Москва. Недра, 1983 г. орождений.”, Москва. Недра, 1987 г. 2. А.И. Акульшин и др. “Эксплуатация нефтяных и газовых скважин.”, Москва. Недра, 1989 г. 3. В.А. Амиян и др “Вскрытие и освоение нефтегазовых пластов” -М., Недра, 1980г. с-383

Адабиётлар : 1. Щуров В.И. “Технология и техника добычи нефти”, Москва. Недра, 1983 г. орождений.”, Москва. Недра, 1987 г. 2. А.И. Акульшин и др. “Эксплуатация нефтяных и газовых скважин.”, Москва. Недра, 1989 г. 3. В.А. Амиян и др “Вскрытие и освоение нефтегазовых пластов” -М., Недра, 1980г. с-383

O'xshashlar

Нефт ва газ Якуний хулоса

Нефт ва газ кудукларини бургилаш

Нефт ва газ бераолишлик тугрисида тушунча

Нефт ва газ конларининг ишлаш усуллари

Нефт ва газ сизилишининг назарий асослари