Gaz bosimini rostlovchi punktlar - Konchilik ishi - Referatlar

Gaz bosimini rostlovchi punktlar

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1299 KB

Ko'chirib olish

Gaz bosimini rostlovchi punktlar Reja: 1. Shahar gaz ta’minoti tizimlari. Gaz quvurlarining tasnifi 2. Shahar gaz tizimlarining turlari 3. Gazlashtirish tarmoqlarining aholi yashash punktlari rejasida joylashishi bo‘yicha tasnifi 4. Gazlashtirish tizimlarining tuzilishi va ularni o‘tkazish usullari

Shahar gaz ta’minoti tizimlari. Gaz quvurlarining tasnifi Gaz quvurlari undagi bosim va gaz quvurining qo‘llanilishiga qarab quyidagi turlarga bo‘linadi: Qo‘llanishi bo‘yicha: a) magistral gaz quvurlari; b) shahar gaz quvuri; v) sanoat gaz quvurlari. Magistral gaz quvurlari o‘ta yuqori bosimda ishlab (5,5 – 10 MPa), gaz konidan shaharlarga gaz yetkazib beradi. Shahar gaz quvurlari quyidagilarga bo‘linadi: 1) tarqatish gaz quvurlari; 2) iste’molchilarga tarmoq gaz quvurlari; 3) uy ichi gaz quvurlari. Taqsimlash gaz quvurlari gazni turarjoy binolariga, sanoat va kommunal korxonalarga yetkazib beradi. O‘tkazilishi bo‘yicha esa halqasimon, boshi berk shaklida bo‘ladi. Abonent tarmoqlari gazni taqsimlash gaz quvuri orqali iste’molchilarga yetkazadi. Uy ichi gaz quvurlari esa gazni turar joy binosi ichida tarqatib, gaz asboblariga yetkazib beradi. Sanoat gaz quvurlari uchga bo‘linadi: 1) taqsimlash gaz quvurlaridan sanoat korxonasiga kiritish; 2) sexlararo gaz quvurlari; 3) sex ichi gaz quvuri. Gaz bosimiga qarab shahar gaz quvurlari quyidagi turlarga bo‘linadi: 1) past bosim gaz quvurlari – 0,002 – 0,005 MPa: a) agarda sun’iy gaz berilayotgan bo‘lsa, 200 mm sim.ust. (0,002MPa); b) tabiiy gaz uchun bosim – 300 mm sim. ust. (0,003MPa); v) suyultirilgan gaz bo‘lsa, bosim – 400 mm sim. ust. (0,004MPa); g) agarda har bir iste’molchi uyida o‘zining gaz bosimini pasaytiruvchisi bo‘lsa, tarmoqda bosim 500 mm sim.ust. bo‘lishi mumkin. Past bosim gaz quvurlariga, asosan, turar joy binolari, maishiy xizmat ko‘rsatish

korxonalari ulanadi. Bunda iste’molchining soatlik gaz sarfi 50 m3/soatdan kam bo‘lishi kerak. Chunki katta gaz sarfini past bosimda uzatish uchun katta diametrli gaz quvurlari qurish kerak. Bu esa iqtisodiy jihatdan manfaatsiz. Agarda iste’molchining gaz sarfi 50 – 150 m3/soat bo‘lsa va texnik iqtisodiy hisoblar bilan mo‘ljallangan ish asoslab berilsa, bunday iste’molchini ham past bosim gaz quvuriga ulash mumkin; 2) o‘rta bosim gaz quvurlari – 0,005 – 0,3 MPa. Bu turdagi gaz quvurlariga sanoat korxonalari va past bosim gaz quvuriga gaz yetkazib beruvchi GRP lar ulanadi; 3) yuqori bosim gaz quvuri – 0,3 – 0,6 MPa. Bunday turdagi gaz quvurlariga yirik iste’molchilar ulanadi. Bundan tashqari, bu gaz quvuridan GRP orqali o‘rta yoki past bosim quvurlari ham ta’minlanadi; 4) yuqori bosim gaz quvurlari – 0,6 – 1,2 MPa. Bunday gaz quvurlari shahar atrofida yarim halqasimon yoki halqasimon shaklda o‘tkazilib, undan yirik iste’molchilar hamda shahar yuqori va o‘rta bosim gaz quvurlari GRP orqali ta’minlanadi. Har xil bosimdagi gaz quvurlari faqat GRP orqali bir-biriga ulanadi. Shahar gaz tizimlarining turlari Shahar gaz tizimini gaz quvurlari tashkil qiladi. Ulardagi bosimning turlariga qarab shahar gaz tizimlari quyidagilarga bo‘linadi: a) bir bosqichli tizimlar; b) ikki bosqichli tizimlar; v) uch va ko‘p bosqichli tizimlar. Tizimlarini tanlashda shaharning sathi, umumiy iste’mol qilinadigan gaz miqdori, gaz manbasining turi, gazlashtirishning oldinma-keyin bo‘lishi va iqtisodiy jihatlari inobatga olinishi kerak. 1. Bir bosqichli gazlashtirish tizimlari ( 1- rasm). Bunday tizimda faqat past bosimli gaz quvurlari qo‘llaniladi. Bunday tizim ishchi posyolkalarda, kichik qishloqlarda ishlatilishi mumkin. Bunda faqat past bosimdagi gaz quvurlari o‘tkaziladi. Shuning uchun bu bir bosqichi deyiladi.

1- rasm. Bir bosqichli gaz taqsimlash chizmasi: 1 – magistral gaz quvuri; 2 – gaz rostlash stansiyasi (GRS); 3 – halqasimon past bosimgaz quvurlari; 4 – iste’molchilarga tarmoq; 5 – boshi berk gaz quvurlari. 2- rasm. Ikki bosqichli gaz taqsimlash chizmasi: 1 – magistral gaz quvuri; 2 – gaz rostlash stansiyasi (GRS); 3 – o‘rta yoki yuqori bosim (6 at.gacha) gaz quvurlari; 4 – tarmoq GRPlari; 5 – obyekt GRPlari; 6 – past bosim gaz quvurlarining tarmog‘i; 7 – gaz quvurlarining temir yo‘ldan g‘ilof ichida o‘tishi; 8 – dyuker; 9 – sanoat korxonasi. Ular faqat turar joy binolari va mayda korxonalarni ta’minlaydi. Bunday tizimlarda faqat past bosim bo‘lgani uchun kata diametrdagi quvurlar qo‘yishga to‘g‘ri keladi. Bu iqtisodiy tarafdan manfaatsiz. 2. Ikki bosqichli gazlashtirish tizimlari ( 2- rasm). Bunday tizimlar kichik va o‘rta shaharlarda qo‘llanilib, o‘rta va past bosim gaz quvurlari ishlatiladi. O‘rta bosimdan sanoat korxonalar va past bosim gaz tarmoqlari GRP orqali ta’minlanadi. Bosimni oshirish gazlashtirish tizimida kichikroq diametrdagi quvurlar ishlatish imkonini beradi. Bu esa mablag‘larni tejashga olib boradi. Lekin bosimni oshirib borish tizimni ishlatishda katta talablar qo‘yadi. Past bosim gaz quvurlariga turar joy binolari va mayda maishiy xizmat orxonalari ulanadi. Bunday tizim bir bosqichli tizimga nisbatan tejamlidir va bunday tizimning o‘tkazish qobiliyati katta, past bosimli gaz quvurlarida bir xil bosimni ta’minlashga yordam beradi. Shu bilan bir qatorda, bunday tizimlarga xavfsizlik tomondan yuqoriroq talablar qo‘yiladi. 3. Uch va ko‘p bosqichli gazlashtirish tizimlari ( 3- rasm va 4- rasm). Uch va ko‘p bosqichli tizimlar yordamida katta shaharlar gazlashtiriladi. Chunki ikki bosqichli tizimlar qo‘llanilganda,

3- rasm. Uch bosqichli gaz taqsimlash chizmasi: 1 – magistral gaz quvuri; 2 – gaz rostlash stansiyasi (GRS); 3 – yuqori bosim gaz quvuri; 4 – gazgolder stansiyalari; 5 – GRPlar; 6 – o‘rta bosim gaz quvuri; 7 – past bosim iste’molchilariga tarmoqlar. 4- rasm. Ko‘p bosqichli gaz taqsimlash chizmasi: 1 – magistral gaz quvuri; 2 – gaz rostlash stansiyasi (GRS); 3 – nazorat-sozlash punktlari; 4 – gazgolder stansiyalari; 5 – gaz rostlash punktlari (GRP); 6 – yuqori bosim (20 at ) gaz quvurlari halqasi; 7 – yuqori bosim (12 at ) gaz quvurlari halqasi; 8 – yuqori bosim (8 at ) gaz quvurlari halqasi; 9 – o‘rta bosim (3 at ) gaz quvurlari halqasi; 10 – o‘rta bosim (1 at ) gaz quvurlari halqasi; 11 – yer osti gaz ombori. O‘rta bosim gaz quvurlarining diametrlari juda katta bo‘lishi talab qilinadi va butun shahar hududi bo‘yicha yuqori bosim gaz quvurlari o‘tkazishda ko‘chalarning torligi gaz quvurlaridan bino va inshootlargacha xavfsizlik yuzasidan talab qilinadigan masofalarni ta’minlash qiyinchilik tug‘diradi. Bunday tizimlarda past, o‘rta va yuqori bosim gaz quvurlari ishlatilib, GRSdan chiqqan yuqori bosim gaz quvurlari yirik gaz iste’molchilariga (GRES, TES, tuman qozonxonalari, kimyo kombinatlari va boshqalar) gaz yetkazib beradi. Bundan tashqari, bu gaz quvurlaridan GRPlar yordamida o‘rta bosim gaz quvurlari ta’minlanadi. O‘rta bosim gaz quvurlari esa sanoat, kommunal-maishiy korxonalari qozonxonalari hamda GRPlar yordamida past bosim gaz quvurlarini gaz bilan ta’minlaydi. Past bosim gaz quvurlari esa, asosan, turar joy binolarini va soatlik gaz sarfi 50 m3/soat dan oshmagan kichik maishiy-kommunal va umumiy ovqatlanish muassasalarini gaz bilan ta’minlaydi. Gazlashtirish tarmoqlarining aholi yashash punktlari rejasida joylashishi bo‘yicha tasnifi Rejada joylashishi bo‘yicha gazlashtirish tizimlari ikki turga bo‘linadi:

halqasimon, boshi berk yoki tarmoqlangan tizimlar. Halqasimon tizimlar o‘zaro bog‘liq bo‘lgan tutash, halqasimon gaz quvurlaridan iborat bo‘ladi. Bunday tizimning asosiy afzalligi ularning ishonchligidir. Chunki gazlashtirish tizimining biron-bir uchastkasida avariya sodir bo‘lib, gaz oqimi berkilib qolsa, avariya bo‘lgan uchastkadan keyin joylashgan (gaz oqimi bo‘yicha) iste’molchilarga gaz qo‘shni halqasimon quvur orqali yetib boradi va iste’molchilarning gazsiz qolishga yo‘l qo‘yilmaydi. Lekin bunday tizimlarning kamchiligi ulardagi gaz quvurlari umumiy uzunligining kattaligi va natijada qurilishga ko‘p kapital mablag‘ talab qilishidir.Tarmoqlangan boshi berk tizimlar shaharning har tarafiga tarmoqlangan boshi berk gaz quvurlaridan iborat bo‘ladi. Quvurlarning oxirgi uchastkalari o‘zaro tutashmagan. Shuning uchun bunday tizimlarga kamroq kapital mablag‘ sarf bo‘lib, qurilish arzonga tushadi. Lekin bunday tizimlarning biror joyida avariya bo‘lsa, o‘sha joydan keyin joylashgan (gaz oqimi bo‘yicha) iste’molchilar gazsiz qoladi. Shuning uchun shaharlarda gaz ta’minotining ishonchliligini oshirish maqsadida kapital xarajatlar ko‘proq bo‘lsa ham, halqasimon tizimlar qo‘llaniladi. Tarmoqlangan boshi berk tizimlar kichik aholi punktlarida, sanoat korxonalari hududida hamda biror shaharni gazlashtirish jarayoni boshlanishida qo‘llanilishi mumkin. Bunda avval shaharning har tomoniga boshi berk asosiy gaz quvurlari o‘tkazilib, asosan, gaz iste’molchilari birinchi navbatda ta’minlanadi, keyinchalik esa gazlashtirish rivojlantirilib, boshi berk gaz quvurlari o‘zaro tutashtiruvchi gaz quvurlari bilan ulanib, halqasimon gazlashtirish tizimlarini hosil qilishi mumkin. Shuning uchun boshi berk tizimlar kelajakdagi halqasimon gazlashtirish tizimlarining asosini tashkil qilishi mumkin. Gazlashtirish tizimlarining tuzilishi va ularni o‘tkazish usullari Shahar gaz quvurlari murakkab muhandislik inshootlari bo‘lib, iste’molchilarni gaz bilan xavfsiz va uzluksiz ta’minlashga xizmat qiladi. Gazlashtirish tizimlarining ishonchli ishlashi loyihalash davrida qabul qilingan gaz

taqsimlash sxemasining konstruktiv to‘g‘ri hal qilinganligiga hamda bajarilgan qurilish-montaj ishlarining sifatiga bog‘liq. Shaharlarda gaz quvurlari, asosan, yer osti usuli bo‘yicha o‘tkaziladi. Yer usti o‘tkazish usuli kam qo‘llanilib, asosan, tabiiy va sun’iy to‘siqlarni kesib o‘tishda hamda ayrim iste’molchilar hududida mahalliy sharoitga ko‘ra yer osti usulini qo‘llash mumkin bo‘lmasa yoki iqtisodiy tomondan maqsadga muvofiq bo‘lmasa, yer usti usuli qo‘llaniladi. Shahar gazlashtirish tizimlari po‘lat quvurlardan quriladi. Chunki ularning uzunligi katta, bir-biriga ulash payvandlash bilan bajariladi va buning natijasida ulangan joylarning zichligi ta’minlanadi. Yer osti gaz quvurlarini korroziyadan (chirishdan, yemirilishdan) saqlash maqsadida ularga korroziyaga qarshi qoplama (izolatsiya) o‘raladi. Sovuq kunlarda gaz tarkibidagi suv bug‘lari kondensatsiya bo‘ladi. Kondensat quvurlarning eng past joylarida yig‘ilib, gaz yo‘lini to‘sib qo‘yishi mumkin. Buning oldini olish maqsadida quvurlar, albatta, nishab qilib yotqiziladi hamda ularning eng past joylarida kondensat yig‘gichlar o‘rnatiladi va ular orqali yig‘ilgan kondensat vaqti-vaqti bilan chiqarib tashlanadi. Gaz quvurlarining ayrim bo‘laklariga yoki iste’molchilarga gaz berishni to‘xtatish uchun gaz quvurlariga kran yoki zadvijkalar, yoki past bosim gaz quvurlariga gidrozatvorlar o‘rnatiladi. Yer osti quvurlaridan gaz chiqayotganini aniqlash uchun nazorat naychalari hamda yer osti quvurlari izolatsiyasining ahvolini tekshirish, elektr toklarining yo‘nalishi va kuchlanishini aniqlash uchun nazorat punktlari o‘rnatiladi.

O'xshashlar

Gaz bosimini sozlash punktlari (GRP)

Gaz kom’onentlaridan foydalanish

Gaz armaturasining tasnifi va uning qo‘llanilish sohasi

Ichki gaz ta’minoti tizimlari

Oqova gaz birikmalarining hajmini hisoblash