Sport inshootlari klassifikatsiyasi va kategoriyalari - Jismoniy tarbiya - Referatlar

Sport inshootlari klassifikatsiyasi va kategoriyalari

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

44.5 KB

Ko'chirib olish

www.arxiv.uz Sport inshootlari klassifikatsiyasi va kategoriyalari R E J A: 1. Kirish. 2. Sport inshootlari klassifikatsiyasi. 3. Sport inshootlari kategoriyalari. 4. Sport maydonlari (basketbol, voleybol, qo‘l to‘pi, 5. badminton va tennis). 6. Gorodki uchun maydoncha. 7. Gimnastika, akrobatika va umumiy jismoniy tayyorgarlik 8. uchun maydonchalar. 9. Xulosa.

www.arxiv.uz Kirish 1. Mamlakatimizda hozirgi davrda juda ko‘p sport inshootlari bilan biriga millionlab oddiy sport komplekslari va maydonlari shug‘ullanuvchilar ixtiyoriga topshirib qo‘yilgan. Ular ming- minglab mutaxassislar, ishchi va xizmatchi, texniklar, shifokorlar va boshqa kasb egalari ishlab turibdilar. Sport inshootlarining ishini boshqarish, effektiv ishlashini ta’minlash ko‘pincha, ularni doimo sanitariya gigiyenik talab darajasida saqlash. Ularda ishlovchi mutaxassislar va boshqa xizmatchilarni maosh bilan ta’minlash uchun konkret kategoriya va klasslar belgilangan bo‘lishi kerak. Bugungacha ham sport qurilishi amaliyotidan sport inshootlari uchun umumiy bir klassifikatsiya mavjud emas. Ko‘pchilik mamlakatlarda bu narsa har qaysi o‘zlariga sport inshootlari uchun mamlakat ichkarisidagina kategoriya va klass belgilab olishgan. 2. Jumladan bizning mamlakatimizda ham jismoniy tarbiya va sport davlat qo‘mitasi tomonidan 1970 yil 26 mart qabul qilingan. «Sport inshootlari yangi klassifikatsiyasini sport inshootarining bir vaqtda qabul g‘ilish normalari va sport inshootlari namunaviy nizomini tasdiqlash to‘g‘risida» qarorida O‘zbekistonda sport inshootlarining yagona klassifikatsiyasi qabul qilindi va unga amal qilinmoqda. Bu klassifikatsiya sport inshootlarini loyixalash va qurishda maxsus loyixalar tayyorlash sifatida yaxshilash, sport

www.arxiv.uz inshootlari tarmoqlarini hisobga olishda muximi xujjat bo‘lib xizmat qilmoqda. Shuningdek, buya gona klassifikatsiya sport inshootlari kategoriyalarini belgilash, ro‘yxatga olish va pasportlashtirishda foydalanilmoqda. 3. Sport inshooti bu maxsus qurilgan va shunga muvofiq jixozlangan ochiq yoki yopiq tipdagi inshoot bo‘lib, sportning har xil turidan o‘quv-trenirovka protsessini tarmoqlari, bu turmush, madaniy va sog‘lomlashtirish ishlarni shaxar va qishloq axolisini o‘rtasida olib borishga xizmat qiladi. 4. Axoli yashash punktlari qurilishi strukturasi rejalari asosida qurilgan sport inshootlari quyidagicha bo‘linadi: 5. Mikrorayonlarda (mikrorayon, turar joylar va ayrim uylar, maxala qoshidagi). 6. Tumanlardagi (tuman axolisiga xizmat qiladi). 7. Tumanlararo (bir necha axoli yashaydigan tumanlar o‘rtasidagi). 8. Umumiy shaxar uchun (barcha shaxar yoki posyolka aholisiga xizmat qiladi). Foydalanish xarakteri va xususiyatiga qarab quyidagilarga bo‘linadi: 1. O‘quv-sport inshootlari, faqat o‘quv – sport protsessii uchun mo‘ljallangan. 2. Namoyish inshootlari, tomoshabinlar ishtirokida musobaqa o‘tkazishga mo‘ljallangan. 3. Axoli dam olishi uchun mo‘ljallangan.

www.arxiv.uz O‘quv sport inshootlariga o‘quv yurtlari, maktablar, litsey, kollejlar, institutlar va katta sportchilar tayyorlash o‘quv sport markazlari bazalari kiradi. Tomoshabinlar uchun maxsus joylar mavjud inshoot namoyish (demonstratsion) inshootlari deb ataladi. Bularga stadionlar, sport saroylari, universal maydonlar, velotrenlar va boshqa o‘tirish uchun tribuna, skomeyka, stullar, shuningdek, turib tomosha qiladigan joylari bo‘lgan bazalar. Aholli aktiv dam oladign sport inshootlariga dam olish zonalari, istiroxat bog‘lari, o‘rmonlar qoshida, tog‘lar etagida tashkil qilingan sog‘lomlashtirish sport bazalari kiradi. Bulardan tashqari maxsus davolash sog‘lomlashtirish, bolalar sport mashg‘ulotlarini o‘tkazadigan inshootlar ham bo‘ladi. Sport inshootlarini arxetiktura reja va konstruktiv hajmiga qarab hajamlik (obyemniye) va tekislik (ploskosnoye) inshootlariga bo‘linadi. Hajmlik inshootlariga sport zallari sport saroylari, yopiq basseyn va manejlar, tekislikdagi esa futbol maydonlari, sport o‘yinlari maydonchalari, yengil atletika va konkida uchish yo‘laklari, changi va tog‘ chang‘isi trassalari, kross chopish masofalari va boshqalar. Sport inshootlari klassifikatsiyasi O‘zbekistonda qo‘llanilayotgan klassifikatsiyasiga muvofiq sport inshootlari, ularning quvvatini hisobga olgan taqdirda maxsus, ayrim sport turlari uchun mo‘ljallangan (faqat suzish basseyni, sportzal, velotrek, maydonlar yo‘laklar va x.k) va kompleks sport inshootlari (bir necha mustaqil, lekin bir joyda joylashgan yoki bir binoda joylashgan inshootlardan iboratdir

www.arxiv.uz (stadionlar, sport saroyi, bir necha xovuzlik basseyin, bir necha zalga ega bino va x.k.). Sport inshootlari rejalashtirish hajmiga qarab ochiq va yopiq bo‘ladi.Yopiq inshoot bu o‘quv sport ishlari, musobaqalar yopiq zallarda sport saroylari va x.k. o‘tkaziladi. Ochiq inshootga barcha ochiq havoda ya’ni binodan tashqarida joylashgan sport bazalari kiradi. Har bir sport inshooti o‘z strukturasiga ko‘ra uchta elementdan iborat: Asosiy inshoot. Yordamchi sport inshooti. Tomoshabinlar uchun qurilma. Asosiy inshootlarda jismoniy tarbiya va sport mashg‘ulotlari o‘tkaziladi. Agarda sport inshootlari faqat o‘quv sport ishlarida mo‘ljallangan bo‘lsa, u holda tomoshabinlar maxsus joy bo‘lmaydi. Asosiy inshoot hajmi, kengligi, balandligi, jixozlari davlat standart normalariga mos sport turlari qoidalariga muvofiq bo‘lishi shart. Yordamchi binolar shug‘ullanuvchilar va musobaqa qatnashchilariga xizmat qiladi. Bunga: garderoblar, yechinish xonasi, yuvinish, massaj, murabbiy – o‘qituvchilar, vrach xonalari, metodik kabinet, xakamlar xonasi, sportchilar uchun xamom va boshqa xonalar. Bundan tashqari sport inshootlaridan foydalanishni ta’minlovchi xizmat uchun , ya’ni ma’muriyat, xo‘jalik, injener-texnik xodimlar, isitish, yoritish va radio eshittirish xizmati uchun xonalar. Tomoshabinlar uchun tribuna (doimiy va ko‘chma) skameykalar, stullar turish uchun joy. Vestibyul, foyye, bufetlar, dam olish xonalari, xojatxona kioskalar va x.k.

www.arxiv.uz Sport inshootlari klassifikatsiyasida yagona terminlar qabul qilingan. Quyidagi qisqacha namunaviy xarakteristikani keltiramiz. 1. Ochiq maxsus sport inshooti. Basketbol maydoni maxsus tekislangan to‘g‘ri burchakli maxsus ishlangan va belgilangan maydoncha bo‘lib, belgilangan va jixozlangan bo‘ladi. 2. Ochiq kompleks sport inshooti, stadion kompleks inshooti bo‘lib, sostavida tribunallik sport arenasi, maydonchalar, futbol maydoni, yengil atletika yo‘lagi va sakrash sektorlari. Maxsus yopiq sport bazalari ham bir joyda joylashgan bo‘ladi. 3. Yopiq maxsus sport inshooti: Sportzal ayrim sport turiga mo‘ljallangan sport mashg‘ulotlari va musobaqalarni ayrim turlari bo‘yicha o‘tkazish mumkin bo‘lgan bino. 4. Yopiq kompleks sport inshooti, kompleks basseyn, maxsus qurilgan bir necha hovuzga ega bo‘lib, o‘zining injener texnik ko‘rsatkichi va jixozlari bilan sport mashg‘ulot va musobaqalari o‘tkazishga mo‘ljallangan baza. Bunda suzish, suvga sakrash, suv polosidan musobaqa o‘tkazish, bolalarga suzishni o‘rgatish uchun sharoit yaratish. Sport inshootlari kategoriyasi Bir turdagi sport inshootlari o‘zining quvvatiga qarab kategoriya (guruxlarga) ajratiladi. Kategoriyalarga ajratish davlat qo‘mitaning 13 iyul 1967 yil. Mexnat va maosh davlat komitet iva VSSFSS kelishib qabul qilgan qarori asosida amalga oshiriladi.

www.arxiv.uz Sport inshootlari asosan olti kategoriya (gruppa) bo‘linadi. Unda quyidagi ko‘rsatgichlar hisobga olinishi shart: Tribunallardagi o‘tirish joylari va ochiq sport maydonlarining soni(stadion). Basseyinda hovuz (vanna) lar soni va quvvati. Sport saroyida tribunadagi o‘tirish joyini soni va sun’iy muzgaltak mavjudligi. O‘quv sport bazasida mavjud ochiq va yopiq inshootlar va sportchilar uchun yashash uchun joylarning soni. Chang‘i bazasida mavjud bo‘lgan chang‘ilar soni. O‘q otish kompleksida jixozlangan tirning mexanizatsiyalashganligi. Ovchilik otish maydonida transheya va aylanma stendlar soni. Qayiq soniga qarab (greblya bazasi, yaxlit-klub va suv motor baza). Komleks maydonlarda aloxida inshootlar soni. Tramplin quvvati, sakrash uzunligi masofasi (chang‘ida sakrash tramplini). Alohida qurilgan sportzallar sostavi. 3 jadvalda sport inshotlarining kategoriyalarini belgilash turlariga qarab keltirilgan. Barcha ko‘rsatkichlari bilan kategoriyalarga kirmaydigan sport inshootlari ham bor. Bularga Toshkentdagi Mitrafonov nomli suv sporti saroyi, yopiq stadion, Jizzax, Farg‘ona, Andijon, Samarqand, Namangan, Buxoro va boshqa shaxarlardagi sport saroylari.

www.arxiv.uz Qabul qilingan ko‘rsatgichlarga asosan sport inshootlari uchun 1- 11 kategoriyalarni O‘zbekiston davlat sport qo‘mitasi belgilaydi. Qolganlarini esa respublika davlat qo‘mitalari belgilaydi. Bu kategoriyalarga kirmaydigan sport inshootlari O‘zbekiston mehnat va ish haqi bo‘yicha Davlat qo‘mitasi aniqlaydi.

O'xshashlar

O’zbekiston sport inshootlari

Shahar va qishloq joylardagi sport inshootlari majmualari

Yangi va eng yangi davr sport inshootlari

Sport turlari va harakatli o‘yinlar

Sport mashg‘ulotining vositalari va uslublari