logo
  1. Bosh sahifa
  2. Referatlar
  3. Iqtisodiyot
  4. Стратегик режалаштириш

Стратегик режалаштириш

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

110 KB
Ko'chirib olish
Стратегик режалаштириш Стратегик режалаштириш – ташкилотнинг ташкил қ илувчи аъзоларини бош қ ариш асосини таъмин этишдан иборат . У олий раҳбариятни ҳаркат қ арорлари мажмуаси бўлиб ташкилот стратегиясини ишлаб чи қ ариши йўналтирилганки , унинг ҳозирги даврда ва асосан келажакда самарали тара ққ иёт топишга имкон яратади . Ҳозирги замон ишбилармонлари дуёнсида ҳар қ андай катта фирма , айни қ са , корпорация жорий режалар билан чекланиб қ олмасдан услубий қ ийин ва мураккаб бўлишига қ арамасдан , унинг менежмент стратегик режаларини ишлаб чи қ иши лозим . Изланишлар шуни кўрсатадики бу каби режалаштиришлар қ уйидаги сабабларга кўра ўта муҳимдир : 1. У ташкилотнинг мақсадини аниқлашга ва шаклланишига кўмаклашади. Бунга корпоратив топшириқлар ташкилотнинг аниқ мақсадларини баҳолаш ва уларга эришиш масалаларини ечиш киради. 2. Стратегик режалаштириш фирманинг ташқи шароитга молашишини таъминлайди, чунки у ўзига муҳим элемент сифатида ташқи муҳит таҳлилини ва унинг нохуш таъсирига мослашиш усулларини ўрганади. 3. Стратегик режалаштириш фирма тараққиёти тушунчаси ва самарали бошқарувни бунёд этиш билан ўзаро боғлиқ. Бу икки тушунча асосан стратегик режалаштиришнинг кўрсатмаларидан бири ҳисобланади. 4. Стратегик режалаштириш ҳисобига самарали мувофиқлаштириш мумкин ва катта сондаги корхоналарининг ички операияларини яхлитлаш имкони мавжуд, чунки улар замонавий ва ўта йирик корпорацичя таркибига киради. 5. Ташкилот ресурсларининг самарали тақсимланиши – инсон, молия, хом-ашё, технологиялар - стратегик режалаштиришсиз амалга ошиши қийин бу каби маблағлардан мақсадга мувофиқ фойдаланиш имконини беради. Стратегик режалаштириш менежерларни тарбиялашда, уларни узоқни кўзлабю фикр юритишда яхши мактаб ҳисобланади. Охиргиси шу маънони билдирадки, менежерлар учун авваломбор стратегик қарорлар хатоларни ўрганиб, келажакни аниқ фараз қила олиш қобилиятини ўстириш учун зарур. Хулоса қилиб айтсак, олий менежер корпуси ва баъзи шароитларда ўртача бошқарув бўғинлари ўз ишининг хақиқий устаси бўлиши зарур. Стратегик режалаштиришнинг натижаси аниқ режалар мажмуаси ҳар тамонлама ташкилотни топшириқларини амалга оширишга ва мақсадга эришишини таъминлашга йўналтирилган бўлмоғи керак. Стратегик режа фирманинг олий раҳбарияти томонидан ишлаб чиқилади. Шу билан бирга уни амалга оширишга бошқарувнинг барча бўғинлари қатнашади. Ҳозирги замон менежментининг хусусияти нафақат стратегик режалар ишлаб чиқиш, унинг самарадорлигини ва дароматлилигини аниқлашни, балки хизматчилар меҳнати учун зарурий шарт-шароитларни яратиб беришни ҳам кўзда тутади. Стратегик режалаштириш ўз ичига корпоратив маданият элементларини ҳам олмоғи керак. У фирманинг ўзига хос ташкилий таркиб хусусиятларини, унинг обрўйини бошқа ташкилотлар орасидаги ўрнини ҳам акс эттиради. Фирма раҳбарлари томонидан ишлаб чиқилган стратегик режанинг яна бир эътиборли томони шундаки, улар ўз хизматчиларининг ихтисослиук усталиги ва чиқарилаётган маҳсулотнинг истеъмолик сифатини ошиши хақида ҳар доим ғамхўрлик қилиб борадилар. «Стратегик» сўзининг маъноси у жорий режалардан фарқли равишда узоқ муддатга ишлаб чиқилиши ҳақида тушунча беради. Уларнинг давомийлик муҳлати бир қатор омилларга боғлиқдир: ташкилот мақсади ва унинг технологияси, ички ва ташқи муҳитни ўзгарувчанлиги, ресурсларни тақсимлаш ва ҳокозалар. Стратегик режалаштиришнинг оддий муҳлати беш йил. Аммо баъзи бир фирмалар учун бу муддат икки уч йил бўлиши мумкин. Шу билан бир қаторда катта ва тўрғун корпорациялар фаолиятини стратегик режалаштириш ўн йилга ва ундан ортиқ муҳлатга белгиланган бўлиши мумкин. Стратегик режа турлари бир қатор шароитлар билан боғлиқ. Замонавий менежмент учун стратегик режалаштириш ва ташкилотнинг иқтисодий фаолиятини назорат қилиб бориш қоидага айланган: стратегик режалаштириш соҳасида тажрибага эга бўлмаган менежерлар ишлайди (юқори савияли менежер фаолият кўрсатади). Ҳозирги вақтда ахбортлар ва билимни ўсиб боришни ташкилотни келажак муаммолари ва имкониятлари хақида олдиндан зарур маълумотларнибериш давр талаби бўлиб қолмоқда. Стратегик режалаштириш раҳбарлар томонидан ташкилотнинг имкониятлари ёки ташқи муҳит ҳақида тўғри ахборотлар бериш, қарорлар қабул қилишдаги таваккалчиликни камайтиради. Фирманинг бош мақсадларини шакллантириб бориш стратегик режалаштиришнинг умумий мақсад бирлигига ва бошқарувида самарали ташкилий тартибларни шакллантиришнинг ёрдам беради. Мақсадлар вазифанинг эришиш воситасидир. Ташкилотнинг вазифасини аниқлашга қуйидагиларни кўрсатиш керак: 1. Ташкилот қандай маҳсулот ишлаб чиқаради ёки қандай технологияни қуллайди? 2. Ташкилотнинг ташқи муҳитига нисбатан ишлаш тамойиллари. 3. Ташкилотнинг маданияти: фирма ичидаги муҳит ва бу муҳит одамларни ўз ичига қандай жалб этади? Питер Лоренжи фикрига кўра стратегик режалаштириш – жараёни бошқариш учун ёрдам берадиган восита ҳисобланади. Питер Лоренжи стратегик режалаштиришнинг вазифаси ишни ташкил этишга янгликларни қўллаш деб тушунтиради. Бошқача айтганда у стратегик режалаштириш жараёнини бошқаришда тўрт асосий фаолиятни кўрсатади: 1. Ресрусларни тақсимлаш. 2. Ташқи муҳитга мослашиши. 3. Ички кординация (мувофиқлаштириш). 4. Ташкилий стратегия истиқболини аниқлаш. 1) Ресурсларни тақсимлаш жараёни деганимизда миқдори чекланган ташкилий ресурсларни, яъни фондларни бошқариш қобилиятини ва технологик тажрибаларни тақсимлашни тушунамиз. Масалан, 1987 йилнинг кузида «Дженерал Фудз» «Филипп Моррис» компанияси бўлимини қайта ташкил қилишга қарор қилди. Бундан мақсад, «Филипп Моррис» компанияси «Дженерал Фудз» бўлимини учта фирмага бўлиниши натижасида кўпчилик менежерларнинг ва бошқа ходимларни қисқартириб уларни маошини тежаб қолиш эди. Тежаб қолинган ана шу фирмаларни ташкил этиш учун сарфланиши лозим эди. 2) Ташқи муҳитга мослашиш деган тушунчани кенгроқ маънода олсак, компаниянинг атроф муҳит билан бажарадиган барча стратегик фаолиятни билдиради. Компаниялар атрофидаги шароитларга ижобий ҳолат бўладими ёки салбий ҳолат бўладими, бундан қатъий назар, мослашиш зарур, яхши стратегик режалаштиришга эга бўлган компаниялар анча мураккаб ишлаб чиқариш тизмлари ёрдамида, шунингдек, ҳукумат умуман жамият ҳамкорлигида ўзига янги қулай шароитлар ярата олади. Масалан, «Соса соlа» компанияси кофиенсиз, алкоголсиз ичимликлар тайёрлагани учун атрофга тезда мослашиб кетади. Ўз маҳсулотини тайёрлаб, бозорга сотувчи «Соса соlа» фирмаси ташқи имкониятларни хавф хатарларни узоқ вақт давомида ўрганади. Бу ичимликнинг истеъмолчилар соғлигига ижобий таъсир кўрсатагни учун бемалол сотиб олишади. «АРСИ- 100», «Пепси» компанияларида ҳам мана шундай ичимликлар тайёрлашади. Ҳар бир инсон ўзининг одатларига кўникиб кетиши табиийдир. бу хусусият айрим тадбиркорларга учраб туради. Бунинг сабаби ўзининг товарларини ёки хизматларини энг яхши сифатли, деб ҳис қилади ва товарини такомиллаштиришни хоҳламайдилар. Айрим мижозлар ёки харидорлар ҳам истеъмол қилаётган товарларга (камчилик бўлса ҳам) ўрганиб қолади. Менежер мижозларни эҳтиёжларини тушуна билиши шарт. У мижозларни қониқиш, қониқмаслигини ҳис қилган ҳолда янги имкониятларни яратиши зарур. Менежерга «Тасис» дастури стратегия режалаштиришни тавсия қилади. 1. Эътиборингизни жалб қиладиган нарсалар хақида билимларингизни чуқурлаштиришга интилинг. 2. Ҳар бир аргумент (сабаб) хақида маълумотга эга бўлинг (рақобат муҳитини ташкил этиш зарур). 3. Фикр юритиш қобилиятингизни ривожлантиринг. 4. Ҳар хил одамлар билан мулоқотда бўлинг, қулоқ солишни ва тушунишни ўрганинг. Ўзингизнинг ғояларингизнинг бошқаларни ғоясига таққосланг. 5. Сизни қизиқтираётган маълумотни танлаб олишни ўрганинг. 6. Эришилган муваффақиятларни чекланиб қолманг, муаммоларни ечишга вақтни ўтказманг киришинг. 7. Шуни эсда тутингки янги ғояларнинг кўп қисмлари жорий қилинган ғоялардан келиб чиқади. 3) Ички кординация фирманинг ички ишлаб чиқариш жараёнларнинг самарадорлигини ошириш мақсадида стратегик фаолиятни умумлаштиришни англатади. Масалан, Гарольд Джиннинг «Интернационал телефон, телеграф» компаниясининг директоридан бири бўлиб, у компанияси таркибига 250 дан ортиқ корхоналарни бирлаштирган эди, бунинг сабаби ишлаб чиқариш фаолиятини яхшилаш ички жараёнларни самарали ташкил этиш муҳим аҳамиятга эга.

O'xshashlar

Стратегик режалаштириш
Стратегик режалаштириш моделлари
Стратегик режалаштириш структураси
Маркетингни стратегик режалаштириш
Фирманинг бизнес фаолиятини стратегик режалаштириш