logo

Резерв фонди, махсус максадларга мулжалланган фондлар ва карзга олинган маблагларни хисобга олиш

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

59 KB
www.arxiv.uz Режа: 1. Резерв фонди, махсус максадларга мўлжалланган фондларни ташкил килиш манбалари ва фондлар мабла ғ идан фойдаланишни хисобга олиш хамда максадли молиялаш ва тушумларни хисобга олиш 2. Карзга олинган маблаьларни хисобга олиш www.arxiv.uz Резерв фонди, махсус максадларга мўлжалланган фондларни ташкил килиш манбалари ва фондлар маблаьидан фойдаланишни хисобга олиш хамда максадли молиялаш ва тушумларни хисобга олиш а) резерв фонди, уни ташкил килишдан максад ва хисобга олиш тартиби Хўжалик юритишнинг янга тизими шароитида саноат корхоналарида устав фондидан ташкари резерв фонди хам ташкил килинади. Резерв фонди, ўзида корхона маблаьларининг шундай бир кисмини мужассам этадики, унинг хисобидан кўзда тутилган зарарлар, дивидендлар (агар шу ва бошка максадлар учун корхона фойдаси етишмаса) тўланади. Бу фонд асосан, амалдаги конунлар ва таoсис хужжатлари асосида ташкил килинади. Корхона ихтиерида коладиган фойда резерв фондини ташкил килишнинг асосий манбаи бўлиб хисобланади. Хиссадорлик жамияти фойдадан ташкари бу фондга эмиссия даромадини хам ўтказиши мумкин. Бу даромад корхонада акцияларни ўзининг номинал кийматидан юкори бахода сотиш натижасида пайдо бўлади. Резерв фонди харакатининг хисоби 86-счетда, ёзувлари 12-журнал- ордерда юритилади. Фойдадан резерв фондига ажратма счетларда куйидагича акс эттирилади: Фондга фойдадан ажратма суммасига Д-87-«Таксимланмаган фойда, копланмаган зарар» К-86-«Резерв фонди» Резерв фондининг микдори мазкур корхона устав фондининг 25 % идан ошмаслига лозим. Ундан ташкари бу фондга фойдадан ажратмалар хисобот давридаги соликка тортиладиган фойданинг 50 % идан ошмаслиги лозим. Эмиссия даромадининг резерв фондига кўшилиши счетларда куйидагича акс эттирилади: www.arxiv.uz Д-50,51,52 ва бошка. К-86-«Резерв фонди» Фонд маблаьининг сарфланиши 8б-счетнинг дебет томонида хисоб килинади: Дивидент туланганда Д-86-«Резерв фонди» К-75-«Таoсисчилар билан хисоб-китоблар счети» Зарарни коплаш учун сарфланганда Д-86-Резерв фонди» К-87-«Таксимланмаган фойда» Фонд маблаьини бошка (кўзда тутилмаган, масалан, мехнатга хак тўлаш, моддий ердам бериш, нафака бериш ва бошк.) максадлар учун сарфлаш рухсат этилмайди. www.arxiv.uz 86-«Резерв фонди» 87- Хисобот йили зарарини коплаш учун резерв фонди маблаьини сарфлаш, 75, 70-Резерв фовди хисобидан дивиденд хисоблаш. 14- Товар-моддий бойликларни кайта бахолаш натижаларини езиш. С, - Резерв фондининг фойдаланилмаган кисми. а) 87-Соф фойдадан ажратма хисобига фондни ташкил килиш. б) 80- Баланс фойдаси хисобидан фондни ташкил килиш. в) 51,52-Эмиссияб) махсус максадларга мўлжалланган фондларни ташкил килиш ва уларни хисобга олиш Махсус максаддарга мўлжалланган фондларга жамьарма ва истеoмол фондлари киради. Жамьарма фондлари дейилганда, таoсис хужжатларга мувофик корхона янга мулкини ташкил килиш, ишлаб чикаришни ривожлантириш ва шу сингари максадларни амалга ошириш учун йўналтирилган (фойда ва бошк.) маблаьлар тушунилади. Истеoмол фондлари дейилганда эса ижтимоий ривожлантириш (капитал кўйилмалардан ташкари), корхона ходимларини моддий раьбатлантириш, шу каби тадбир ва ишларни амалга ошириш, лекин янги корхона мулкини ташкил килишга мўлжалланган тадбир хамда ишлар учун йўналтирилган (фойда ва бошк.) маблаьлар тушунилади. Махсус максадларга мўлжалланган фондларни ташкил килиш рўйхати ва тартиби таoсис хужжатларга мувофик тартибга солиниб турилади. Айтилганлардан ташкари 88-счетда бошка корхоналардан ва шахслардан текинга олинган мулкларнинг харакати «Текинга олинган кийматликлар» субсчетида хисоб килинади, «Махсус максадларга мўлжалланган фондлар» харакатининг синтетик хисоби 88-счетда, аналитик хисоби эса фонд турлари бўйича очилган субсчетларда юритилади. Жамьарма ва истеoмол фондларининг харакати алохида субсчетлар бўйича акс эттирилади, 88- счетнинг аналитик хисоби маблаьлардан фойдаланиш йўналишига караб ташкил этилади. Махсус максадларга мўлжалланган фовдларнинг хисоби счетларда куйидагича акс эттирилади: www.arxiv.uz Д-88-«Махсус максадларга мщлжалланган фондлар» К-87-«Таксимланмаган фойда копланмаган зарар» Жамьарма фондида хисобга олинган фойда суммасини таoсис этувчи корхоналар щртасида таксимлаганлар: Д-88-«Махсус максадларга мщлжалланган фондлар» К-75-«Таoсисчилар билан хисоб-китоблар счети» Янги мулкларни янги яратиш билан боьлик бщлган харажатларни, лекин белгиланган тартиб буйича бу мулкларни бошланьич кийматига кщшилмаган холда хисобдан чикарилганда Д-88-«Махсус максадларга мулжалланган фондлар» К- 08-«Капитал кщйилмалар» Нафака берилганда санатория ва дам олиш уйларига бориш учун сотиб олинган йщлланма суммасига, корхона соф фойдасидан мукофот ва кщшимча хаклар туланганада. Д-88-«Махсус максадларга мщлжалланган фондлар» К-50,51,70 ва бошк. Фойда хисобидан жамгарма ва истеoмол фондларини ташкил килинганда Д-87-«Таксимланмаган фойда, копланмаган зарар» К-88-«Махсус максадларга мщлжалланган фондлар» Таoсисчиларнинг аoзолик бадаллари хисобидан фондлар ташкил килинганида Д-75-«Тасисчилар билан хисоб китоблар» К-88-«Махсус максадларга мулжалланган фондлар» Бошка корхона ва шахслардан текинга олинган мулклар кирим килинганда Д-01,04 К-88-«Махсус максадларга мщлжалланган фондлар» Фойда хисобидан ташкил бўлган истеoмол фондлари хиссадорлик ва ўртоклик жамиятларида 88-счетдан 87- «Таксимланмаган фойда www.arxiv.uz (копланмаган зарар)» счетига ўтказилади. «Асосий фовдларни индексациялаш фонди» субсчети 88-счетдан 85/3-«Резерв капитали» субсчетига кўшилади. в) максадли молиялаштириш ва тушумларни хисобга олиш тартиби Максадли молиялаштириш ва тушумларнинг бухгалтерия хисоби шу номдаги 9б-счетда юритилади. Бу счет асосан максадли йўналишдаги тадбиркорликни амалга ошириш учун мўлжалланган маблаьлар, бошка корхоналардан кирим килинган маблаьлар, давлат органларининг субсидиялари (маблаь, пул, бериладиган ердам) ва бошка маблаьлариинг харакати тўьрисидаги маoлумотларни умумлаштириш учун мўлжалланган. У еки бу тадбирларни молиялаш сифатида олинган максадли маблаьлар 96- счетнинг кредитида акс эттирилади. Д-96-«Максадли молиялаштириш ва тушумлар» К-08,12,10,14 Д-50,51,52,55,76 К-96-«Максадли молиялаштириш ва тушумлар» Максадли молиялаштириш ва тушумлар бўйича аналитик хисоб маблаьларнинг максадли тайинлаш ва максадли кирим манбалари нуктаи назарига караб юритилади. www.arxiv.uz Карзга олинган маблагларни хисобга олиш Карзга олинган маблаьлар 2 турга бўлинади: киска муддатли ва узок муддатли. Киска муддатли карзлар 1 йилдан ошик бўлмаган муддатга, узок муддатли карзлар 1 йилдан ошик муддатга берилади. Бу карз турларини хисобга олиш учун 94-«Киска муддатли карзлар» ва 95-«Узок муддатли карзлар» синтетик счетларидан фойдаланилади. 94-счет 1 йилдан ошик бўлмаган муддат учун давлат пулида еки чет эл валютасида олинган кредит ва бошка маблаьлар бўйича карз берувчилар билан хисоб-китобларнинг холати тўьрисидаги маoлумотларни умумлаштириш учун мўлжалланган. 1. Олинган кредитлар кайтириб берилганда Д-94-«Киска муддатли карзлар» К-51-“Хисоб китоблар счети”- 2. Карз берувчилардан маблаьлар кирим килинганда Д-50,51,70,76 К-94-«Киска муддатли карзлар» 95"«Узок муддатли карзлар» счети 1 йилдан ошик бўлган муддатга давлат пулида еки чет эл валютасида олинган кредит ва бошка маблаьлар бўйича карз берувчилар билан хисоб-китобларнинг холати тўьрисидаги маoлумотларни умумлаштириш учун мўлжалланган. 1. Карз кайтирилганда Д-95-«Узок муддатли карзлар» К-51-“Хисоб китоблар счети”- 2. Карз берувчилардан кирим килинганда Д-50,51 К-95-«Узок муддатли карзлар» 3. Олинган кредит учун фоиз ставкаси хисобланганда Д-80-«Фойда ва зарарлар»- К-76-«Хар хил дебитор ва кредиторлар билан хисоб китоблар» 4. Фоиз тщланганда www.arxiv.uz Д-76-Хар хил дебитор ва кредиторлар билан хисоб китоблар К-51-“Хисоб китоблар счети” Карзга олинган маблаьларнинг аналитик хисоби карз берувчилар ва кредитларни коплаш муддати бўйича тегишли хисоб регистрларида юритилади. www.arxiv.uz Адабиётлар: 1. И.А.Каримов. «Узбекистон иктисодий ислохотларини чукурлаштириш йщлида» Т., «Узбекистон» 1994 йил. 2. И.А.Каримов. «Юксак малакали мутахасислар тараккиёт омили» Т., «Узбекистон» 1995 йил. 3. И.А.Каримов. «Халоллик ва фидойилик фаолиятимизнинг асосий мезони бщлсин» Т., «Узбекистон» 1994 йил. 4. Гадоев Э.Ф., Югай Л.П. «Бухгалтерия хисоби миллий стандартларини ишлаб чикаришга доир тавсиялар» Т., 1997 йил. 5. www.ziyonet.uz