Moliya organlarida budjetlararo hisob-kitoblar - Iqtisodiyot - Referatlar

Moliya organlarida budjetlararo hisob-kitoblar

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

163 KB

Ko'chirib olish

Moliya organlarida budjetlararo hisob-kitoblar va budjet ssudalari hisobi hamda budjet ijrosi natijalarini aniqlash Reja: 1. Moliya organlarida budjetlararo hisob-kitoblar hisobi 2. Moliya organlarida budjet ssudalari hisobi 3. Budjet zaxirasini tashkil qilish, undan foydalanish tartibi va hisobi 4. Budjetlar ijrosi natijalarim aniqlash

1. Moliya organlarida budjetlararo hisob-kitoblar hisobi Budjet tizimining asosiy prinsiplaridan biri bo'lgan budjet daromad-larining xarajatlarga teng bo ‘lishi ta’minlanishi kerak. Budjetlami tuzish va tasdiqlash jarayonida budjetlar o'rtasida o'zaro hisob-kitoblar paydo bo'ladi. Shuningdek, tasdiqlangan budjetlaming bajarilishi jarayonida ham budjetlar o'rtasida o'zaro hisob-kitoblar paydo bo'lishi mumkin. Demak, budjetlararohisob-kitoblar ikki turgabo'linadi. Budjetlami tuzish va tasdiqlash mobaynida, moddiy-texnika bazalari bir xil bo'lmaganligi uchun, budjetlaming ayrimlarida daromadlari rejalashtirilayotgan xarajatlaridan ortiqcha bo'lsa, boshqalarida esa rejalashtirilayotgan xarajatlari summasi rejalashtirilayotgan budjet daromadlaridan oshib ketishi kuzatiladi. O'zbekiston Respublikasini amaldagi budjet tizimi prinsiplariga muvofiq, har bir budjet rejalashtirilayotgan tadbirlami amalga oshirish uchun qilinishi kerak bo'lgan xarajatlami tegishli daromad manbalariga, ya ’ni mablag'larga ega bo'lishi kerak. Buning uchun ortiqcha daromadlari bo'lgan budjetlardan bu ortiqcha daromad summalari yuqori budjet tomonidan olib qo'yiladi. Bu olib qo'yiladigan ortiqcha daromad summalari yuqori budjet tomonidan, rejalashtirilayotgan xarajatlami qoplash uchun yetishmayotgan budjetlarga dotatsiya qilib o'tkazib berilishi mumkin. Birinchi misol. Yangi yil uchun budjet tuzish jarayonida Farg'ona viloyati Bag'dod tumani budjeti daromadlari summasi rejalashtirilayotgan budjet xarajatlaridan ortiqchaligi aniqlangan. Bu ortiqcha daromad summasi Farg'ona viloyat budjetiga chaqirib olish rcjalashtirilgan. Bulami hisobga olib turib Farg'ona viloyati budjeti hamda Bag'dod tumani budjeti tasdiqlangan. Yangi moliya yilida budjetlar ijrosi davomida Bag'dod tumanining ortiqcha daromadlari summalari Farg'ona viloyat budjetiga kelib tushganda, bu operatsiyaga: Farg'ona viloyati moliya organida quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi: Debet 01 l - «Mahalliy budjel mablag'lari depozit hisobvarag'i» subschyoti; Kredit 040 - «Budjet daromadlari» subschyoti.

Bag'dod tumani moliya organida quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi: Debet 020 - «Budjet xarajatlari» subschyoti; Kredit 011 - «Mahalliy budjet mablag'lari depozit hisobvarag'i» subschyoti. Yuqori budjet tomonidan olib qo'yilgan daromad summalari Bag'dod tumani budjetida «Yuqori budjetlarga berilgan daromadlar ortig'i», xarajatlar sifatida qayd qilinsa, Farg'ona viloyati budjetida esa bu summalar «Quyi budjetlardan tushgan daromadlar ortig'i», daromadlar sifatida qayd qilinadi. Ikkinchi misol. Yangi yil uchun budjet tuzish jarayonida Farg'ona viloyati Rishton tumani budjeti daromadlari summasi rejalashtihlayotgan budjet hisobidan qilinadigan xarajatlaridan kamligi aniqlangan. Bu yetishmayotgan daromad summasini Farg'ona viloyatidan dotatsiya qilib berish rejalashtirilgan. Bulami hisobga olgan holda Farg'ona viloyati budjeti hamda Rishton tumani budjeti tasdiqlangan. Yangi moliya yilida budjetlar ijrosi jarayoni davomida Farg'ona viloyati budjetidan Rishton tumani budjetiga dotatsiya berilganda, bu operatsiyaga: 1) Farg'ona viloyati moliya organida quyidagi buxgalteriya provod kasi tuziladi: Debet 020 - «Budjet xarajatlari» subschyoti; Kredil 011 - «Mahalliy budjet mablag'lari depozit hisobvarag'i» subschyoti. 2) Rishton tumani moliya organida quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi: Debel 011 - «Mahalliy budjel mablag'lari depozit hisobvarag'i» subschyoti; Kredit 040 - «Budjet daromadlari» subschyoti. Uchinchi misol. Yangi yil uchun budjet tuzish jarayonida Sirdaryo viloyati budjeti daromadlari summasi rejalashtinlayotgan

Bu etishmayotgan daromad summasini 0 ‘zbekiston Respublikasi respublika budjetidan dotatsiya qilib berish rejalashtirilgan. Bularni hisobga olgan holda 0‘zbekiston Respublikasi respublika budjeti hamda Sirdaryo viloyati budjeti tasdiqlangan. Yangi moliya yilida budjetlar ijrosi jarayoni davomida respublika budjetidan Sirdaryo viloyati budjetiga dotatsiya berilganda, bu operat-siyaga: 1) O'zbekiston Respublikasi Moliya vazirligida quyidagi buxgalte- riya provodkasi tuziladi: Debet 020 - «Budjet xarajatlari» subschyoti; Kredit 010 - «Respublika budjeti mablag'lari depozit hisobvarag'i» sub - schyoti. 2) Sirdaryo viloyati moliya organida quyidagi buxgalteriya provod kasi tuziladi: Debet 01 l - «Mahalliy budjet mablag'lari depozit hisobvarag'i» subschyoti; Kredit 040 - «Budjet daromadlari» subschyoti. Yuqorida keltirilgan misollardan ko'rinib turibdiki, budjetni tuzish va tasdiqlash jarayonida ko'zda tutilgan budjetlar o'rtasidagi o ‘zaro hisob-kitoblar budjetning daromadlari va xarajatlari hisobi subschyotlarida qayd qilinadi. Budjet ijrosi jarayonida vujudga kelgan budjetlar o'rtasida sodir bo'ladigan o'zaro hisob-kitoblar bo'yicha operatsiyalar hisobga olish tartibi o'zgacha bo'ladi. Budjet ijrosi jarayonida budjetlar o ‘rtasida sodir bo'ladigan o‘zaro munosabatlar: soliqlar va daromadlar to‘g‘risidagi qonunchilikni o'zgarishi; ma’muriy-hududiy bo'linishning o'zgarishi; xo'jalik yurituvchi subyektlar bo'ysunishining o'zgarishi; kapital qo'yilmalar limitlarining turli bo'ysunishdagi qurilish obyektlari orasida qayta taqsimlanishi hamda boshqa holatlar natijasida vujudga keladi. Summalarni o ‘zaro hisob-kitoblarga o‘tkazish tartibi Budjet tashkiloti yoki xo'jalik yurituvchi subyektlar bo'ysunishi o'zgarganda, o'zaro hisob-kitoblarga moliya yili boshidan budjet hisobidan beriladigan mablag'laming yillik summalari yoki amalga oshirilgan budjetda ko'zda tutilgan

xarajatlar summalari, shuningdek, budjetga kiritilgan to'lovlar, yangi bo'ysunish bo'yicha budjetda to'la aks ettiriladi. Summalami o'zaro hisob-kitoblarga o'tkazishning umumiy qoidalar bilan birgalikda bir qator quyidagi o'ziga xosliklar mavjuddir: 1) bank orqali moliyalashtirilgan xarajatlar o'tkazib berilganda; 2) budjet daromadlarini to'lovchilar hisoblanuvchi xo'jalik yurituvchi subyektlar o'tkazib berilganda; 3) ma ’muriy-hududiy bo'linish o'zgarganda; 4) soliqlar va nosoliq daromadlar to'g'risidagi qonunchilik o'z garganda; 5) bank muassasalari orqali moliyalashtiriladigan qurilish obyektlari yoki tadbirlari berilganda yoki olinganda va boshqalar. Shu tariqa vujudga keladigan budjetlar o'rtasidagi hisob-kitoblar o ‘zaro hisob- kitoblar, deb ataladi. Bu hisob-kitoblar budjet xarajatlari va daromadlarining buxgalteriya hisobi subschyotlarida qayd etilmaydi, chunki bularni buxgalteriya hisobida budjet daromadlari va xarajatlari sifatida aks ettirish sun’iy ravishda ulami umuman oshishiga olib kelgan bo'lardi. Shuning uchun bu operatsiyalar budjet daromadlari va xarajatlari hisobining subschyotlarida hisobga olinmaydi, balki budjetlar o'rtasidagi o'zaro hisob-kitoblar hisobining alohida-alohida subschyotlarida hamda boshqa budjetlarga berilgan va boshqa budjetlardan olingan mablag'lar hisobini subschyotlarida hisobga olinadi. Hisobning bunday usuli budjetning daromadlari va xarajatlarining takror-takror hisobga olinishiga yo'l qo'ymaydi. Budjetlar o'rtasidagi o'zaro hisob-kitoblar hisobi uchun o'z faoliyatiga tegishli bo'lgan subschyotlamigina qo'llaydi. Davlat budjeti ijrosi jarayonida alohida budjetlar bilan hisob-kitob munosabatlari vujudga kelishi mumkin. Bunday o'zaro hisob-kitoblar vujudga kelishi asosida har bir ma ’muriy-hududiy bo'linmaning budjeti daromadlar va xarajatlar balansi tarzida tashkil topishi yotadi. Barcha xarajatlar rejalashtirilgan daromadlar bilan qoplanadi. Shuning uchun, budjet tasdiqlangandan so'ng, qo'shimcha xarajatlar yuklansa, ulami ta’minlash uchun mablag' ham berilishi

kerak bo'ladi. Daromad beruvchi manbalar kamayganda ulami qoplash uchun mablag'lar olinishi kerak bo'ladi. Tasdiqlangan budjetda ko'zda tutilmagan daromadlaraing manbalari paydo bo'lganda qo'shimcha hisoblangan daromad summasi yuqori budjetga berilishi kerak bo'ladi. O'zaro hisob-kitoblar faqat yuqori budjetlar bilan quyi budjetlar o'rtasida bo'ladi. Yuqori budjetni ijro etuvchi moliya organi, o'zaro hisob- kitoblarga o'tkaziladigan summani aniqlaydi va uni to'lash muddatini belgilaydi. Shu asosda o'zaro hisob-kitoblar bo'yicha bildirishnomani tuzadi va uni quyi budjetni ijro etuvchi moliya organiga yuboradi. O'zaro hisob-kitoblar hisobini olib borish uchun 06- «Hisob-kitoblar» degan birinchi tartibli (sintetik) schyot hamda 07-«Berilgan va olingan mablag'lar» degan birinchi tartibli (sintetik) schyot tayinlangan. 061- «Respublikasi budjeti bilan o'zaro hisob-kitoblar» subschyoti Qoraqalpog'iston Respublikasi Moliya vazirligida va viloyat hamda Toshkent shahar moliya organlarida Qoraqalpog'iston Respublikasi budjeti va viloyat hamda Toshkent shahar budjetlari bilan respublika budjeti o'rtasidagi o'zaro hisob-kitoblarni hisobga olish uchun tayinlangan. 062- «Mahalliy budjetlar bilan o'zaro hisob-kitoblar» subschyoti Qoraqalpog'iston Respublikasi Moliya vazirligida va mahalliy moliya organlarida Qoraqalpog'iston Respublikasi budjeti va mahalliy budjetlar o'rtasidagi o'zaro hisob-kitoblami hisobga olish uchun tayinlangan. 071- «Respublika budjetidan berilgan va undan olingan mablag'lar» subschyoti Qoraqalpog'iston Respublikasi Moliya vazirligida va mahalliy moliya organlarida Qoraqalpog'iston Respublikasi budjeti va mahalliy budjetlardan O'zbekiston Respublikasining respublika budjetiga berilgan mablag'lar hamda O'zbekiston Respublikasining respublika budjetidan Qoraqalpog'iston Respublikasi budjeti va mahalliy budjetlar olgan mablag'lami hisobga olish uchun tayinlangan. 071-«Respublika budjetidan berilgan va undan olingan mablag'lar» subschyotining debetida o'zaro hisob-kitoblar bo'yicha Qoraqalpog'iston Respublikasi budjeti va mahalliy budjetlardan O'zbekiston

Respublikasining respublika budjetiga berilishi kerak bo'lgan summalar qayd etiladi. 071-«Respublika budjetidan berilgan va undan olingan mablag'lar» subschyotining kreditida esa o'zaro hisob-kitoblar bo'yicha O'zbekiston Respublikasi respublika budjetidan Qoraqalpog'iston Respublikasi budjeti va mahalliy budjetlarga berilishi kerak bo'lgan summalar qayd etiladi. 072- «Mahalliy budjetlarga berilgan va ulardan olingan mablag'lar» subschyoti Qoraqalpog'iston Respublikasi Moliya vazirligida va mahalliy moliya organlarida Qoraqalpog'iston Respublikasi budjeti va mahalliy budjetlarga berilgan mablag'lar hamda Qoraqalpog'iston Respublikasi budjeti va mahalliy budjetlardan olingan mablag'larni hisobga olish uchun tayinlangan. 072 -«Mahalliy budjetlarga berilgan va ulardan olingan mablag'lar» subschyotining debetida o'zaro hisob-kitoblar bo'yicha bir, mazkur, mahalliy budjetdan boshqa mahalliy budjetga berilishi kerak bo'lgan summalar qayd etiladi. 072-«Mahalliy budjetlarga berilgan va ulardan olingan mablag'lar» subschyotining kreditida esa o'zaro hisob-kitoblar bo'yicha boshqa mahalliy budjetdan mazkur mahalliy budjet olishi kerak bo'lgan summalar qayd etiladi. Budjet tasdiqlangandan so'ng, budjet ijrosi jarayonida, davlat va mahalliy soliqlar hamda daromadlarni o'zgartirish to'g'risidagi O'zbekiston Respublikasi hukumati tomonidan qabul qilingan yangi qonunlar, farmoyishlar, qarorlar chop etilishi, ma ’muriy-hududiy bo'linishning o'zgartirilishi, xo'jalik yurituvchi subyektlar bo'ysunishining o'zgartirilishi, kapital qo'yilmalar miqdorining turli bo'ysunishdagi qurilish obyektlari o'rtasida qayta taqsimlanishi va boshqalar natijasida ayrim budjet budjetlarga o'zgartirishlar qilinganda sodir bo'ladigan budjetlar o'rtasidagi o'zaro hisob-kitoblarga doir operatsiyalar 06-«Hisob- kitoblar» degan birinchi tartibli (sintetik) subschyotda hisobga olinadi. O'zaro hisob-kitoblar faqat yuqori budjetlar bilan quyi budjetlar o'rtasidabo'ladi.Budjetlaro'rtasidagio'zarohisob-kitoblargao'tkazilishi uchun asos bo'lib, tegishli hududiy moliya organlari tomonidan O'zbekiston Respublikasi qonunlari, Prezident Farmonlari, O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarorlari va farmoyishlari, hokimiyatlar va budjetlarga

o'zgartirish kiritish huquqi berilgan boshqa organlarning qarorlari asosida tuzilgan «O'zaro hisob-kitoblar bo'yicha bildirishnoma» (11-shakI) xizmat qiladi. Yuqori budjetdan quyi budjetga o'tkazib berilgan dotatsiya va subventsiya summalari, budjetni har chorak bo'yicha bo'linishini tuzish va taqsimlashda o'rnatilgan miqdorlarda yuqori budjet tomonidan quyi budjetlardan olingan daromadlaming ortiqcha summalari o'zaro hisob-kitoblar bo'yicha qayd qilinmaydi. Mazkur mablag'lar budjet tasnifining tegishli bo'linmalari bo'yicha 040- «Budjet daromadlari» subschyotida va 020-«Budjet xarajatlari» subschyotida hisobga olinadi. O'zaro hisob-kitoblar bo'yicha «O'zaro hisob-kitoblar bo'yi cha bildirishnoma» (11-shakl) va unga taalluqli hisob-kitoblar Qora-qalpog'iston Respublikasi Moliya vazirligi va mahalliy moliya organlarining budjet bo'limlari xodimlari tomonidan ulaming tegishli tarmoq bo'limlari taqdim etgan hujjatlar asosida tuziladi. O'zaro hisob-kitoblar bo'yicha «O'zaro hisob-kitoblar bo'yicha bildirishnomawni (11-shakl) rasmiylashtirish, odatda, yuqori moliya organidan «O'zaro hisob-kitoblar bo'yicha bildirishnoma» (11-shakl) olgandan yoki Hukumatning ijro va vakolatli organlari qaror qabul qilgandan so'ng besh kun ichida amalga oshiriladi. O'zaro hisob-kitoblar bo'yicha «O'zaro hisob-kitoblar bo'yicha bildirishnoma» (11-shakl) to'rtta nusxada tuziladi va moliya organining budjet bo'limi tomonidan tekshirib chiqiladi hamda imzolar bilan rasmiylashtiriladi. O'zaro hisob-kitoblar bo'yicha «O'zaro hisob-kitoblar bo'yicha bildirishnoma»ning (11-shakl): 1) birinchi nusxasi tegishli quyi moliya organiga yuboriladi; 2) ikkinchi nusxasi «O'zaro hisob-kitoblar bo'yicha bildirishnoma»ni tuzgan moliya organining buxgalteriya xizmatida qoladi; 3) uchinchi nusxasi «O'zaro hisob-kitoblar bo'yicha bildirishnoma»ni tuzgan moliya organining tegishli bo'limiga qaytariladi; 4) to'rtinchi nusxasi «O'zaro hisob-kitoblar bo'yicha bildirishnoma»ni tuzgan moliya organining budjet bo'limiga beriladi.

Budjetlar o'rtasidagi o'zaro hisob-kitoblarga o'tkazilishi kerak bo'lgan summalami vaulami to'lash muddatlarini aniqlash hisob-kitobda qatnashayotgan yuqori moliya organi tomonidan amalga oshiriladi. Yuqori budjet oldida o'zaro hisob-kitoblar bo'yicha qarzlar yuzaga kelgan holatda, yuqori budjetlar navbatdagi oyning birinchi sanasiga, o'zaro hisob-kitoblar bo'yicha mavjud qarz summalarini quyi budjetning bank muassasasidagi «Mahalliy budjet mablag‘lari hisobvarag‘i»dan so‘zsiz qaytarib olishi mumkin. 0‘zaro hisob-kitoblar bo‘yicha hamma hisob-kitoblar joriy moliya yilida tugatilishi kerak. Budjetlar o'rtasidagi o'zaro hisob-kitoblar summalari yuqori moliya organi «0‘zaro hisob-kitoblar bo‘yicha bildirishnoma» (11-shakl) bo‘yicha xabamomani rasmiylashtiradi va uni tegishli quyi moliya organiga yuboradi. Ma ’muriy-hududiybo‘linishо‘zgarganholatlardabudjetlaro‘rtasidagi o'zaro hisob-kitoblarga bo‘linish dalolatnomasiga muvofiq bir budjetdan boshqa budjetga berilishi lozim bo‘lgan mablag'lar summasi o'tkaziladi. Bo'linish dalolatnomasida budjetning daromadlari va xarajatlari haqida ma’lumotlar keltirilishi kerak. Budjetlar tasdiqlangandan so ‘ng qonunchilikka kiritilgan o'zgarti- rishlar natijasida quyi budjetlardayuzaga kelgan qo'shimcha daromadlarni undirish bilan bog'liq bo'lgan o'zaro hisob-kitoblarga o'tkaziladigan summalar fniqdori, yangi qonunchilikka binoan hisoblab chiqilgan, mazkur quyi budjetga daromad manbayidan tushgan mablag' summa bilan, shu budjetga joriy yil mobaynida mazkur daromad manbayidan reja bo'yicha tushishi kutilgan mablag' summasi o'rtasidagi tafovut tariqasida belgilanadi. Budjet tashkilotlari va xo'jalik yurituvchi subyektlarni bir budjetdan boshqasiga o'tkazish, muayyan budjet tashkilotlari va xo'jalik yurituvchi subyektlar bo'yicha ko'zda tutilgan yillik ajratmalarning summalari yil boshidanberiamalgaoshirilganxarajatlarto'liqligicha budjet tashkilotlari va xo'jalik yurituvchi subyektlarni moliyalashtirish o'tkazilayotgan budjetda to'la qayd etilishi lozim. Bir budjetdan boshqasiga o'tkazish davrida, yuqori moliya organi quyi moliya organiga tegishli budjet tashkilotlari va xo'jalik yurituvchi

subyektlarga bir budjetdan moliyalashtirish to'xtatilish va ikkinchi budjetdan moliyalashtirish boshlanish sanasi belgilangani haqida xabar beradi. Moliyalashtirish bo'yicha bir budjetdan boshqa budjetga o'tkazilgan budjet tashkilotlari va xo'jalik yurituvchi subyektlar bir budjetdan boshqa budjetga o'tkazish sanasiga buxgalteriya hisobotini (yillik hisoboti shakllari hajmida) tuzishadi va uni yuqori, avval tasarrufida bo'lgan va yangi tasarrufga o'tkazilayotgan budjetlar moliya organlariga taqdim etadi. Kelgusida bu budjet tashkilotlari va xo'jalik yurituvchi subyektlar hisobotlarni faqat yangi tasarrufga o'tkazilayotgan budjetga taqdim etishadi. Xarajatlar o'tkazilayotgan budjet ijrosi hisobini amalga oshirayotgan moliya organi, ushbu o'tkazilish haqidagi ma ’lumotni olgandan so'ng, tegishli budjet mablag'larini oluvchilardan o'tkazilayotgan budjet tashkilotlari va xo'jalik yurituvchi subyektlar bo'yicha tasdiqlangan smetani hamda o'tkazib berilish sanasiga xarajatlar smetasi ijrosi to'g'risidagi hisobotini talab qilib olishi kerak. Bir budjetdan boshqasiga o'tkazilganda (kapital qo'yilmalardan tashqari) o'zaro hisob-kitoblarga budjet bo'yicha budjet tashkilotlari va xo'jalik yurituvchi subyektlami moliyalashtirish uchun ko'zda tutilgan mablag'larning yillik summasi kiritiladi. Shuningdek, o'zaro hisob-kitoblarga: 1) budjet tashkilotlari va xo'jalik yuriyuvchi subyektlar O'rbekiston Respublikasi Respublika bo'ysunishidan mahalliy bo'ysunishga o'tkazilganda o'tkazilayotgan budjet tashkilotlari va xo'jalik yurituvchi subyektlarga shu o'tkazish sanasiga O'zbekiston Respublikasining respublika budjetidan ochilgan kreditlar summalari (shu jumladan ochilgan kreditlami sarflanmay qolgan qismi ham); 2) budjet tashkilotlari va xv'jalik aurituvchi subyektlar mahalliy bo'ysunishdan O'zbekiston Respublikasining respublikaga bo'ysunishga yoki ma ’lum viloyat, shahar yoki tuman doirasidagi bir mahalliy bo'ysunishdan boshqa mahalliy bo'ysunishga o'tkazilganda o'tkazilayotgan budjet tashkilotlari va xo'jalik yurituvchi subyektlarga shu o'tkazish sanasiga mahalliy budjet

mablag'lari hisobvarag'idan budjet mablag'lari bo'yicha budjet mablag'larini oluvchilarning hisobvaraqlariga o'tkazib berilgan mablag'lar summalari (shu jumladan o'tkazib berilgan mablag'larning sarflanmay qolgan qismi ham) o'tka- zilgan bo'lishi kerak. Budjet tashkiloti yoki xo'jalik yurituvchi subyekt O'zbekiston Respublikasining respublikaga bo'ysunishdan mahalliy bo'ysunishga o'tkazilganda O'zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi tegishli quyi moliya organiga «O'zaro hisob-kitoblar bo'yicha bildirishnoma» (11-shakl) bo'yicha bu haqda xabar beradi. Bir vaqtning o'zida O'zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi tegishli O'zbekiston Respublikasining bank muassasasiga xat yuborib, bu xatda bank muassasasiga: 1) O'tkazilayotgan O'zbekiston Respublikasining respublikaga bo'ysunishdagi budjet tashkiloti yoki xo'jalik yurituvchi subyektning O'zbekiston Respublikasi respublika budjetidan olinadigan mablag'lar hisobga olinadigan hisobvarg'ini yopish; 2) O'zbekiston Respublikasining respublika budjetidan o'tkazi-layotgan budjet tashkiloti yoki xo'jalik yurituvchi subyektning O'z bekiston Respublikasining respublika budjetidan ochilgan kreditlaming boshqa budjetga o'tkazilish sanasiga ishlatilmay qolgan qoldig'i, ulami mahalliy budjet bo'yicha «Mahalliy budjet mablag'lari depozit hisobvarag'i»ga o'tkazib berish bo'yicha topshiriqlar beriladi. Mahalliy bo'ysunishdagi budjet tashkiloti yoki xo'jalik yurituvchi subyektO'zbekistonRespublikasirespublikabo'ysunishigao'tkazilganda, O'zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi tegishli moliya organiga «O'zaro hisob-kitoblar bo'yicha bildirishnoma» (11-shakl) bo'yicha bu haqda xabar beradi. Bir vaqtning o'zida O'zbekiston Respublikasining respublika bo'ysunishiga o'tkazilayotgan budjet tashkiloti yoki xo'jalik yurituvchi subyekt endilikda bo'ysunuvchi budjet mablag'lari bosh tasarruf qiluvchisiga avval tegishli mahalliy budjetdan moliyalashtirish tartibida mahalliy budjetdan O'zbekiston

Respublikasining respublika budjetiga o'tish kuniga qadar olgan budjet mablag'lari miqdori hisobga olingan holda mablag' ajratadi. Respublika, viloyat, shahar doirasida budjet tashkiloti yoki xo'jalik yurituvchi subyekt bir mahalliy bo'ysunishdan boshqa mahalliy bo'ysunishga o'tkazilayotganda yuqori moliya organi budjet tashkilotiga yoki xo'jalik yurituvchi subyektga moliyalashtirish tartibida oldingi bo'ysunishdan o'tkazilayotgan sanagacha o'tkazib berilgan summalar o'zaro hisob-kitoblarga o'tkazadi. O'zbekiston Respublikasining tegishli bank muassasalari orqali amalga oshiriladigan kapital qo'yilmalar va boshqa tadbirlami moliyalashtirishni bir budjetdan ikkinchi budjetga o'tkazilganda o'tkazilayotgan qurilish obyekti yoki tadbimi budjet tasdiqlanganda ko'zda tutilgan moliyalashtirish yillik summasining hammasi o'zaro hisob-kitoblarga o ‘tkaziladi. Xarajatlar o'tkazilayotgan moliya organi O'zbekiston Respublikasining tegishli bank muassasalari o'zi ijro etayotgan budjet hisobini olib borayotgan budjet bo'yicha yil boshidan buyon ochilgan mablag'lami yopish haqida tayinlash sertifikatini yuboradi. Kapital qo'yilraalar va boshqa tadbirlami moliyalashtirish berilayotgan budjet ijrosi hisobini olib boruvchi moliya organi O'zbekiston Respublikasining bank muassasasiga ushbu budjet bo'yicha mablag' ochish uchun tayinlash sertifikatini yuboradi. Yuqori budjet ijrosi amalga oshirayotgan moliya organi har chorakda besh kun muddat ichida quyi moliya organlariga o'tgan chorakdagi o'zaro hisob- kitoblar bo'yicha subschyotlaridan tegishli ko'chirmalami yuboradi. Ko'chirma olgan moliya organi o'zaro hisob-kitoblar subschyoti bo'yicha yozuvlarning to'g'riligini tekshirishi va xatoliklar mavjud bo'lganda bu haqda tegishli yuqori moliya organiga xabarberishikerak. O ‘zbekiston Respublikasi Respublika budjeti bilan Qoraqalpog ‘iston Respublikasi budjeti va mahalliy budjetlar o ‘rtasidagi o'zaro hisob-kitoblar hisobi O'zaro hisob-kitoblarga doir tegishli hujjatlar asosida O'zbekiston Respublikasining respublika budjeti bilan Qoraqalpog'iston Respublikasi budjeti va

mahalliy budjetlar o'rtasidagi o'zaro hisob-kitoblarga doir amalga oshirilgan operatsiyalarga Qoraqalpog'iston Respublikasi Moliya vazirligida va mahalliy moliya organlarida: 1. O'zbekiston Respublikasining respublika budjetidan o'zaro hisob-kitoblar bo'yicha Qoraqalpog'iston Respublikasi budjeti va mahalliy budjetlar olishi kerak bo'lgan mablag'lar summasiga quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi: Debet 061 - «Respublikasi budjeti bilan o'zaro hisob-kitoblar» subschyoti; Kredit 071 - «Respublika budjetiga berilgan va undan olingan mablag'lan> subschyoti. 2. O'zaro hisob-kitoblar bo'yicha paydo bo'lgan Qoraqalpog'iston Respublikasi budjeti va mahalliy budjetlarning O'zbekiston Respub likasining respublika budjeti oldidagi qarz summasi ulaming bank muassasasidagi «Mahalliy budjet mablag'lari depozit hisobvarag‘i»dan to‘langanda quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi: Debet 061 - «Respublikasi budjeti bilan o' гаго hisob-kitoblan, subschyoti; Kredit 011 - «Mahalliy budjet mablag'lari depozit hisobvarag'i» subschyoti. 3. 0 ‘zaro hisob-kitoblar bo'yicha paydo bo‘lgan Qoraqalpog‘iston Respublikasi budjeti va mahalliy budjetlarning 0‘zbekiston Respublikasi respublika budjetidan qarz summasi ulaming yuqori budjetdan olishi kerak bo'lgan dotatsiya va subventsiya summalari, berilishi kerak bo‘lgan summani kamaytirish, hisobiga o'tkazilganda quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi: Debet 061 - «Respublikasi budjeti bilan o'zaro hisob-kitoblan, subschyoti; Kredit 040 - « Budjet daromadlari» subschyoti. 4. 0 ‘zbekiston Respublikasining respublika budjetiga o'zaro hisob- kitoblar bo'yicha Qoraqalpog'iston Respublikasi budjeti va mahalliy budjetlar tomonidan berilishi kerak bo'lgan mablag'lar summasiga quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi: Debet 071 - «Respublika budjetiga berilgan va undan olingan mablag'lar»

subschyoti; Kredit 061 - «Respublikasi budjeti bilan o'zaro hisob-kitoblar» subschyoti. 5. O'zaro hisob-kitoblarga doir bank muassasasining ko ‘chirmasi va tegishli hujjatlar asosida 0‘zbekiston Respublikasi respublika budjetidan o'zaro hisob-kitoblar bo'yicha Qoraqalpog'iston Respublikasi bud jeti va mahalliy budjetlarning «Mahalliy budjet mablag'lari depozit hisobvarag'i»ga kelib tushgan mablag'lar summasiga quyidagi buxgal teriya provodkasi tuziladi: Debet 011 - «Mahalliy budjet mablag'lari depozit hisobvarag'i» subschyoti; Kredit 061 - «Respublikasi budjeti bilan o'zaro hisob-kitoblar» subschyoti. 6. O'zaro hisob-kitoblar bo ‘yicha paydo bo'lgan Qoraqalpog'iston Respublikasi budjeti va mahalliy budjetlarning yuqori budjetdan qarz summasi ulaming yuqori budjetga berishi kerak bo'lgan daromadlaming ortiqcha summani kamaytirish hisobiga o'tkazilganda quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi: Debet 020 - «Budjet xarajatlari» subschyoti; Kredit 061 - «Respublikasi budjeti bilan o'zaro hisob-kitoblar» subschyoti. 7. O'zaro hisob-kitoblar bo'yicha Qoraqalpog'iston Respublikasi budjeti va mahalliy budjetlarga tegishli bo'lgan summalar hisobidan ularning 0 ‘zbekiston Respublikasidan olgan budjet ssudalari qayta-rilganda, qoplanganda quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi: Debet 051 - «Respublikasi budjetidan olingan budjet ssudalari» subschyoti; Kredit 061 -«Respublikasi budjeti bilan o‘zaro hisob-kitoblar» subschyoti. 8. Respublika budjetida turgan budjet tashkilotlari yoky budjetdan mablag ‘ oluvchi xo‘jalik yurituvchi subyektlar moliya yili ichida Qoraqalpog'iston Respublikasi bo‘ysunuviga va mahalliy bo‘ysunuviga o'tkazilganda o'tkazilayotgan budjet tashkilotlari yoki budjetdan mablag* oluvchi xo'jalik yurituvchi subyektlarga, moliya yili ichida, ular o‘tkazilgunga qadar 0‘zbekiston Respublikasining respublika budjetidan ochilgan budjet mablag'lari summasi va

ular hisobidan amalga oshirilgan kassa xarajatlari summasi Qoraqalpog'iston Respublikasi Moliya vazirligida va mahalliy moliya organlarida: 1. Budjet tashkilotlari bo'yicha: a) o'tkazilgan sanaga o'tkazilayotgan budjet tashkilotining budjet mablag'lari bo ‘yicha hisobvarag‘idagi sarflanmay qolgan summasiga quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi: Debet 014 - «Mahalliy budjetlaming budjet mablag'lari bo'yicha budjet mablag'lari oluvchilaming hisobvaraqlar » subschyoti; Kredit 061 - «Respublikasi budjeti bilan o'zaro hisob-kitoblan> subschyoti. b) o'tkazilgan sanagacha o ‘tkazilayotgan budjet tashkiloti tomonidan amalga oshirilgan kassa xarajatlari summasiga quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi: Debet 020 - «Budjet xarajatlari» subschyoti; Kredit 061 - «Respublikasi budjeti bilan o'zaro hisob-kitoblan> subschyoti. 2. Budjetdan mablag* oluvchi xo'jalik yurituvchi subyektlar bo ‘yicha ular o'tkazilayotgan sanaga 0‘zbekiston Respublikasi respublika budjetidan amalga oshirilgan moliyalashtirish summasiga quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi: Debet 020 - «Budjet xarajatlari» subschyoti; Kredit 061 - «Respublikasi budjeti bilan o'zaro hisob-kitoblar» subschyoti. Budjettashkilotlariyokibudjetdanmablag1oluvchixo'jalik yurituvchi subyektlar O'zbekiston Respublikasining respublika bo'ysunuvidan ma halliy bo'ysunuviga o'tkazilganda ularga ochilgan (berilgan) budjet mab lag'lari summasiga Qoraqalpog'iston Respublikasi Moliya vazirligid yoki viloyat moliya organlarida yoki Toshkent shahar moliya organida quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi: Debel 071 - «Respublika budjetiga berilgan va undan olingan mablag'lar» subschyoti; Kredit 061 - «Respublika budjeti bilan o'zaro hisob-kitoblar» subschyoti.

061- «Respublika budjeti bilan o‘zaro hisob-kitoblar» subschyoti bo'yicha debetli qoldiq summasi O'zbekiston Respublikasining respub lika budjetining Qoraqalpog'iston Respublikasi budjetiga yoki mahalliy budjetlarga qarzi summasini ko'rsatsa, bu subschyot bo'yicha kreditli qoldiq summasi esa Qoraqalpog'iston Respublikasi budjetining yoki mahalliy budjetlaming O'zbekiston Respublikasining respublika bud jetiga bo'lgan qarzi summasini ko'rsatadi. Moliyayilidavomidachorakma-chorakO'zbekistonRespublikasining respublika budjetidan haqiqatda o'tkazib berilgan mablag'lar summasi hamda O'zbekiston Respublikasi respublika budjeti haqiqatda olgan mablag'lar summasi aniqlab boriladi. O'zbekiston Respublikasining respublika budjetidan Qoraqal pog'iston Respublikasi budjeti va mahalliy budjetlarga haqiqatda o'tkazib berilgan mablag'lar summasi, 071- «Respublika budjetga berilgan va undan olingan mablag'lar» subschyotining muayyan chorakka tegishli bo'lgan debet bo'yicha aylanma summasidan 061-«Respublika budjeti bilan o'zaro hisob-kitoblar» subschyotining muayyan chorakka tegishli bo'lgan kredit bo'yicha qoldiq summasini ayirib tashlash yo'li bilan aniqlanadi. O'zbekiston Respublikasi respublika budjetiga Qoraqalpog'iston Respublikasi budjeti va mahalliy budjetlardan haqiqatda olingan mablag'lar summasi, 071- «Respublika budjetiga berilgan va undan olingan mablag'lar» subschyotining muayyan chorakka tegishli bo'lgan kredit bo'yicha aylanma summasidan 061-«Respublika budjeti bilan o'zaro hisob-kitoblar» subschyotining muayyan chorakka tegishli bo'lgan debet bo'yicha qoldiq summasini ayirib tashlash yo'li bilan aniqlanadi. Hisobot davrining oxiriga 061 - «Respublika budjeti bilan o'zaro hisob- kitoblar» subschyotining debeti yoki krediti bo'yicha muayyan chorakka tegishli bo'lgan qoldig'i bo'lmasa, u holda 071-«Respublika budjetiga berilgan va undan olingan mablag'lar » subschyoti bo'yicha muayyan chorakka tegishli bo'lgan debet bo'yicha aylanma summasi haqiqatda Qoraqalpog'iston Respublikasi budjeti va

mahalliy budjetlarga berilgan mablag'lar surnmasi bo'lib, kredit bo'yicha aylanma summasi haqiqatda Qoraqalpog'iston Respublikasi budjeti va mahalliy budjetlardan olingan mablag'lar summasi bo'lib hisoblanadi. Moliya yili tugagandan so'ng, 071- «Respublika budjetiga berilgan va undan olingan mablag'lar» subschyotining debet bo'yicha aylanma summasi hisobot yili davomida Qoraqalpog'iston Respublikasi budjeti va mahalliy budjetlarga haqiqatda berilgan mablag'lar summasi hisoblanadi. Moliya yili tugagandan so'ng, 071- «Respublika budjetiga berilgan va undan olingan mablag'lar» subschyotining kredit bo'yicha aylanma summasi hisobot yili davomida Qoraqalpog'iston Respublikasi budjeti va mahalliy budjetlardan haqiqatda olingan mablag'lar summasi hisoblanadi. Yuqori mahalliy budjetlar bilan quyi mahalliy budjetlar o'rtasidagi o'zaro hisob-kitoblar hisobi O'zaro hisob-kitoblarga doir tegishli hujjatlar asosida yuqori mahalliy budjetlar bilan quyi mahalliy budjetlar o'rtasidagi o'zaro hisob- kitoblarga doir amalga oshirilgan operatsiyalar hisobini Qoraqalpog'iston Respublikasi Moliya vazirligida va mahalliy moliya organlarida olib borish uchun 062- «Mahalliy budjetlar bilan o'zaro hisob-kitoblan> subschyoti tayinlangan. O'zaro hisob-kitoblarga doir tegishli hujjatlar asosida yuqori mahalliy budjetlar bilan quyi mahalliy budjetlar o'rtasidagi o'zaro hisob-kitoblarga doir amalga oshirilgan operatsiyalarga Qoraqalpog'iston Respublikasi Moliya vazirligi va mahalliy moliya organlarida: 1. O'zaro hisoh-kitoblar bo'yicha boshqa mahalliy budjetlardan olishi kerak bo'lgan summalarga quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi: Debel 062 - «Mahalliy budjetlar bilan o'zaro hisob-kitoblar» subschyoti; Kredit 072 - «Mahalliy budjetlarga berilgan va ulardan olingan mablag'lar» subschyoti.

2. 0 ‘zaro hisob-kitoblar bo‘yicha boshqa mahalliy budjetlarga qarzlarni to'lash tariqasida o'tkazib berilgan summalarga quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi: Debel 062 - «Mahalliy budjetlar bilan o'zaro hisob-kitoblan> subschyoti; Kredit Oil - «Mahalliy budjet mablag'lari depozit hisobvarag'i» subschyoti. 3. O'zaro hisob-kitoblar bo'yicha paydo bo'lgan qarz summasi yuqori budjetdan olishi kerak bo'lgan dotatsiya va subventsiya summalari yoki quyi budjetlardan olishi kerak bo'lgan daromadlaming ortiqcha summalari hisobiga o'tkazilganda quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi: Debet 062 - «Mahalliy budjetlar bilan o'zaro hisob-kitoblan> subschyoti; Kredit 040 - « Budjel daromadlari» subschyoti. 4. Budjet tashkilotlari va budjetdan mablag' oluvchi xo'jalik yurituvchi subyektlar boshqa mahalliy bo'ysunishga o'tkazilgan sanagacha ularga moliyalashtirish tariqasida o'tkazib berilgan mablag'lar summasi Qoraqalpog'iston Respublikasi Moliya vazirligida va mahalliy moliya organlarida: a) O'tkazilgan sanagacha yangi bo'ysunuvga o'tkazilayotgan budjet tashkiloti va budjetdan mablag' oluvchi xo'jalik yurituvchi subyekt tomonidan amalga oshrilgan kassa xarajatlari summasiga quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi: Debet 020 - «Budjet xarajatlari»subschyoti; «Credit 062 - «Mahalliy budjetlar bilan o'zaro hisob-kitoblar» subschyoti. b) O'tkazilgan sanaga yangi bo'ysunuvga o'tkazilayotgan budjet tashkiloti va budjetdan mablag1 oluvchi xo ‘jalik yurituvchi subyektning budjet mablag'lari bo'yicha hisobvarag'idagi sarflanmay qolgan summasiga quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi: Debet 014 - «Mahalliy budjetlaming budjet mablag'lari bo'yicha budjet mablag'lari oluvchilaming hisobvaraqlari » subschyoti; Kredit 062 - «Mahalliy budjetlar bilan o'zaro hisob-kitoblan> subschyoti.

5. O'zaro hisob-kitoblar bo'yicha boshqa mahalliy budjetlarga o'tkazish kerak bo'lgan summalarga quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi: Debet 072 - «Mahalliy budjetlarga berilgan va ulardan olingan mablag'lar» subschyoti; Kredit 062 - «Mahalliy budjetlar bilan o'zaro hisob-kitoblar» subschyoti. 6. O'zaro hisob-kitoblarga doir bank muassasasining ko'chirmasi va tegishli hujjatlar asosida boshqa mahalliy budjetlardan Qoraqalpog'iston Respublikasi budjeti va mahalliy budjetlaming «Mahalliy budjet mablag'lari depozit hisobvarag'i»ga kelib tushgan mablag'lar summasiga quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi: Debet 011 - «Mahalliy budjet mablag'lari depozit hisobvarag'i» subschyoti; Kredit 062 - «Mahalliy budjetlar bilan o'zaro hisob-kitoblan> subschyoti. 7. O'zaro hisob-kitoblar bo'yicha paydo bo'lgan qarzlami to'lash ulaming quyi budjetga berilishi kerak bo'lgan dotatsiyalar va subvensiyalar summalari yoki yuqori budjetga berilishi kerak bo'lgan daromadlarning ortiqcha summalari hisobidan amalga oshirilganda quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi: Debet 020 - «Budjet xarajatlari» subschyoti; Kredit 062 - «Mahalliy budjetlar bilan o'zaro hisob-kitoblar» subschyoti. 8. Bir mahalliy budjetda turuvchi budjet tashkilotlari yoki budjetdan mablag' oluvchi xo'jalik yurituvchi subyektlar boshqa mahalliy bo'ysunuvga o'tkazilganda shu o'tkazish sanasiga qadar awalgi bo'ysunuvda bo'lgan mahalliy budjetdan moliya yili ichida moliyalashtirish hisobidan o'tkazib berilgan mablag'lar summasi Qoraqalpog'iston Respublikasi Moliya vazirligi va mahalliy moliya organlarida: 1) budjet tashkilotlari bo'yicha: a) O'tkazilgan sanaga o'tkazilayotgan budjet tashkilotining budjet mablag'lari bo'yicha hisobvarag'idagi sarflanmay qolgan summasiga quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi:

Debet 014 - «Mahalliy budjetlaming budjet mablag'lari bo'yicha budjet mablag'lari oluvchilaming hisobvaraqlari » subschyoti; Kredit 062 - «Mahalliy budjetlar bilan o'zaro hisob-kitoblar» subschyoti. b) O'tkazilgan sanagacha o'tkazilayotgan budjet tashkiloti tomonidan amalga oshirilgan kassa xarajatlari summasiga quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi: Debet 020 - «Budjet xarajatlari» subschyoti; Kredit 062 - «Mahalliy budjetlar bilan o'zaro hisob-kitoblar» subschyoti. 2) mahalliy budjetdan mablag' oluvchi xo'jalik yurituvchi subyektlar bo'yicha ular o'tkazilayotgan sanaga qadar avval bo'ysunuvida bo'lgan mahalliy budjetdan amalga oshirilgan moliyalashtirish summasiga quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi: Debet 020 - «Budjet xarajatlari» subschyoti; Kredit 062 - «Mahalliy budjetlar bilan o'zaro hisob-kitoblan> subschyoti. 9. Budjet tashkilhtlari yoky budjetdan mablag' oluvchi xo'jxlik yurituvchi subyektlar O'zbekiston Respublikasining respublika bo ‘ysunuvidan mahalliy bo'ysunuvga o'tkazilganda ularga ochilgan (berilgan) budjet mablag'lari summasiga mahalliy moliya organida quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi: 1) budjet tashkilotlari bo'yicha: a) O'tkazilgan sanaga o'tkazilayotgan budjet tashkilotining budjet mablag'lari bo'yicha hisobvarag'idagi sarflanmay qolgan summasiga quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi: Debet 014 - «Mahalliy budjetlaming budjet mablag'lari bo'yicha budjet mablag'lari oluvchilaming hisobvaraqlari » subschyoti; Kredit 062 - «Mahalliy budjetlar bilan o'zaro hisob-kitoblar» subschyoti. b) O'tkazilgan sanagacha o'tkazilayotgan budjet tashkiloti tomonidan amalga oshirilgan kassa xarajatlari summasiga quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi: Debet 020 - «Budjet xarajatlari» subschyoti; Kredit 062 - «Mahalliy budjetlar bilan o'zaro hisob-kitoblar» subschyoti.

2) O'zbekiston Respublikasining respublika budjetidan mablag1 oluvchi xo'jalik yurituvchi subyektlar bo'yicha ular mahalliy bo'ysunuvga o'tkazilayotgan sanaga qadar avval bo'ysunuvida bo'lgan O'zbekiston Respublikasining respublika budjetidan amalga oshirilgan moliyalashtirish summasiga quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi: Debet 020 - «Budjet xarajatlari» subschyoti; Kredit 062 - «Mahalliy budjetlar bilan o'zaro hisob-kitoblan> subschyoti. 062- «Mahalliy budjetlar bilan o'zaro hisob-kitoblar» subschyoti bo'yicha debeth qoldiq summasi mazkur mahalliy budjetga boshqa mahalliy budjetning qarzlari summasini ko'rsatsa, bu subschyot bo'yicha kreditli qoldiq summasi esa mazkur mahalliy budjetning boshqa mahalliy budjetga bo'lgan qarzi summasini ko'rsatadi. Moliya yili davomida chorakma-chorak mahalliy budjetlardan haqiqatda o'tkazib berilgan mablag'lar summasi hamda mahalliy budjetlar haqiqatda olgan mablag'lar summasi aniqlab boriladi.

Mahalliy budjetlardan haqiqatda o'tkazib berilgan mablag ‘lar summasi, 072-«Mahalliy budjetlarga berilgan va ulardan olingan mablag'lar» subschyotining muayyan chorakka tegishli bo'lgan debet bo'yicha aylanma summasidan 062-«Mahalliy budjetlar bilan o'zaro hisob-kitoblar» subschyotining muayyan chorakka tegishli bo'lgan kredit bo'yicha qoldiq summasini ayirib tashlash yo'li bilan aniqlanadi. Boshqa mahalliy budjetdan haqiqatda olingan mablag'lar summasi, 072- «Mahalliy budjetlarga berilgan va ulardan olingan mablag'lar» subschyotining muayyan chorakka tegishli bo'lgan kredit bo'yicha aylanma summasidan 062-«Mahalliy budjetlar bilan o'zaro hisob-kitoblar» subschyotining muayyan chorakka tegishli bo'lgan debet bo'yicha qoldiq summasini ayirib tashlash yo'li bilan aniqlanadi. Hisobot davrining oxiriga 062- «Mahalliy budjetlar bilan o'zaro hisob-kitoblar» subschyotining debeti yoki krediti bo'yicha muayyan chorakka tegishli bo'lgan qoldig'i bo'lmasa, u holda 072-«Mahalliy budjetlarga berilgan va ulardan olingan mablag'lar» subschyoti bo'yicha muayyan chorakka tegishli bo'lgan debet bo'yicha aylanma summasi haqiqatda boshqa mahalliy budjetga berilgan mablag'lar summasi bo'lib, kredit bo'yicha aylanma summasi haqiqatda boshqa mahalliy budjetdan olingan mablag' summasi hisoblanadi. Moliya yili tamom bo'lgandan so'ng 072- «Mahalliy budjetlarga berilgan va ulardan olingan mablag'lar» subschyotining debet bo'yicha aylanma summasi hisobot yili davomida boshqa mahalliy budjetlarga haqiqatda berilgan mablag‘lar summasi hisoblanadi. Moliya yili tugagandan so'ng 072- «Mahalliy budjetlarga berilgan va ulardan olingan mablag'lan> subschyotining kredit bo'yicha aylanma summasi hisobot yili davomida boshqa mahalliy budjetlardan haqiqatda olingan mablag‘lar summasi hisoblanadi. 061- «Respublikasi budjeti bilan o'zaro hisob-kitoblar» subschyoti, 062-«Mahalliy budjetlar bilan o'zaro hisob-kitoblar» subschyoti, 071-«Respublika budjetidan berilgan va undan olingan mablag'lar» subschyoti va 072-«Mahalliy

budjetlarga berilgan va ulardan olingan mablag'lar» subschyoti aktiv-passiv subschyotlardir. 061- «Respublikasi budjeti bilan o'zaro hisob-kitoblar» subschyoti va 062-«Mahalliy budjetlar bilan o'zaro hisob-kitoblar» subschyotini debeti bo‘yicha o‘zaro hisob-kitoblar bo'yicha budjetlardan olinishi kerak bo'lgan summalarga doir operatsiyalar qayd etilsa, ularning kreditida esa boshqa budjetlardan olinishi kerak bo'lgan summaning kelib tushishiga doir operatsiyalar aks etiladi. Moliya yili oxirida bu subschyotlar yopiladi. 071- «Respublika budjetidan berilgan va undan olingan mablag'lan> subschyoti va 072-«Mahalliy budjetlarga berilgan va ulardan olingan mablag'lar» subschyotining krediti bo'yicha o'zaro hisob-kitoblar bo'yicha, moliya yili boshidan oshib borishi tartibida, budjetlardan olinishi kerak bo'lgan summalarga doir operatsiyalar qayd etilsa, ularning debetida esa boshqa budjetlarga berilishi kerak bo'lgan summalarga doir operatsiyalar qayd etiladi. Bu subschyotlar bo'yicha debet va kredit bo'yicha aylanma summalar aniqlanadi, ammo qoldiq chiqarilmaydi. Budjetlardan berilgan va ulardan olingan mablag'lar hamda budjetlar o'rtasidagi o'zaro hisob-kitoblar bo'yicha hisob-kitoblarning analitik hisobi «Boshqa budjetlar bilan hisob-kitoblar» kitobida (4-shakl) olib boriladi. 2. Moliya organlarida budjet ssudalari hisobi Bir budjetdan boshqa budjetga qaytarish sharti bilan beriladigan ssudalar budjet ssudalari deb ataladi. Budjet ssudasi yuqori budjetdan quyi budjetga yoxud O'zbekiston Respublikasining respublika budjetidan rezident-yuridik shaxsga yoki chet el davlatiga qaytarish sharti bilan beriladigan mablag4ardir. Vaqtincha kassa bo'yicha uzilishlarai qoplash uchun yuqori budjetdan quyi budjetga ssudalar berilishi mumkin. O'zbekiston Respublikasi respublika budjetidan budjet ssudalari Qoraqalpog'iston Respubhkasi budjetiga, viloyatlar va Toshkent shahar budjetlariga berilishi mumkin. Qoraqalpog'iston Respublikasi budjetidan budjet ssudalari Qoraqalpog'iston Respublikasi tarkibiga kiradigan

shaharlar va tumanlaming budjetlariga berilishi mumkin. Viloyat budjetidan budjet ssudalari viloyat tarkibiga kiradigan shaharlar va tumanlaming Toshkent shahar budjetidan budjet ssudalari Toshkent shahri tarkibiga kiradigan tumanlaniing budjetlariga berilishi mumkin. Tarkibida shahar ichidagi tumanlari bo'lgan shahar budjetidan budjet ssudalari shahar tarkibidagi tumanlar budjetlariga berilishi mumkin. Tuman budjetidan budjet ssudalari tuman tarkibiga kiradigan shaharlar budjetlariga berilishi mumkin. Yuqorida keltirilgan budjet ssudalari: daromadlar tushumi bilan xarajatlaming amalga oshirilishi orasidagi rejalashtirilgan vaqtincha kassa uzilishini qoplashga; daromadlar tushumi bilan xarajatlami amalga oshirilishi orasidagi haqiqiy vaqtincha kassa uzilishini qoplashga hamda Qoraqalpog'iston Respublikasi budjeti va mahalliy budjetlaming rejalashtirilgan xarajatlarini maqsadli moliyalashtirish sxemalari amalga oshirishga berilishi mumkin. Rejalashtirilgan va haqiqiy vaqtincha kassa uzilishlarini qoplashga berilgan budjet ssudalari uch kalendar oygacha muddatga beriladi. Maqsadli moliyalashtirish sxemalarini amalga .oshirishga berilgan budjet ssudalari bir kalendar oygacha muddatga beriladi. Bu budjet ssudalarining barchasi qisqa muddatli ssudalar hisoblanadi. Ular budjet yili chegarasidagi muddatga va haqiqiy ehtiyojlaridan ortiq bo'lmagan summalarda beriladi. Yuqori budjetlardan quyi budjetlarga budjet ssudalarini berish 0 ‘zbekiston Respublikasi qonunchiligi bilan belgilangan tartibda amalga oshiriladi. Budjet ssudalarini qaytarish muddatlari muayyan moliya yili chegarasida belgilanadi. Budjet ssudalarini qaytarish muddatlarini surish xuddi budjet ssudalarini berish tartibiga o‘xshash tartibda rasmiylashtiriladi. Berilgan budjet ssudalarini muddatida qaytarilishi ustidan nazorat budjet ssudalarini bergan yuqori moliya organi tomonidan amalga oshiriladi. Budjet ssudalari belgilangan tartibda rasmiylashtirilgan budjet ssudasi oluvchi moliya organi bilan budjet ssudasi beruvchi moliya organi o'rtasida tuzilgan «Budjet ssudasini berish to'g'risidagi shartnoma» asosida beriladi va qaytariladi. Budjet ssudasi tegishli budjetdan to'lov topshiriqnomasini tuzib budjet ssudasi

olayotgan budjetni ijro etayotgan moliya organining bank muassasasidagi «Mahalliy budjet mablag'lari depozit hisobvarag‘i»ga o'tkazib berish yo'li bilan amalga oshiriladi. Budjet ssudasini qaytarish «Budjet ssudasini berish to‘g‘risidagi shartnoma»da ko'rsatilgan muddatlarda amalga oshiriladi. Budjet ssudasini qaytarish: mablag'larni budjet ssudasi olgan mahalliy budjetga kelib tushadigan mablag'lar hisobidan to'lov topshiriqnomasini tuzib o'tkazib berish; yuqori budjetlardan mahalliy budjetlarga o'tkazilishi lozim bo'lgan rejalashtirilgan dotatsiyalar yoki subvensiyalar hisobiga o'zaro qoplash; yuqori budjet bilan quyi budjetlar o'rtasidagi o'zaro hisob-kitoblar bo'yicha ulaming qarzlari hisobiga o'zaro qoplash hamda mablag'larni budjet ssudasi olgan quyi mahalliy budjetni ijro etayotgan moliya organining bank muassasasidagi «Mahalliy budjet mablag'lari depozit hisobvarag'i» yuqori moliya organi tomonidan inkasso topshiriqnomasi berish yo'li bilan ham amalga oshiriladi. 0 ‘zbekiston Respublikasi respublika budjetidan olingan ssiidalar hisobi 051- «Respublika budjetidan olingan budjet ssudalari» subschyoti O'zbekiston Respublikasi respublika budjetidan Qoraqalpog'iston Respublikasi budjeti va mahalliy budjetlar tomonidan olingan budjet ssudalari hisobga olish uchun tayinlangan. Qoraqalpog'iston Respublikasi budjeti va mahalliy budjetlar tomonidan O'zbekiston Respublikasi respublika budjetidan olingan budjet ssudalari summasiga Qoraqalpog'iston Respublikasi Moliya vazirligida va mahalliy moliya organlarida quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi: Debet 011 - «Mahalliy budjet mablag'lari depozit hisobvarag'i» subschyoti; Kredit 051 - «Respublika budjetidan olingan budjet ssudalari» subschyoti. O'zbekiston Respublikasi respublika budjetidan Qoraqalpog'iston Respublikasi budjeti va mahalliy budjetlar tomonidan olingan budjet ssudalari summasi O'zbekiston Respublikasining respublika budjetiga qaytarib berilganda bu qaytarib

berilgan summaga Qoraqalpog'iston Respublikasi Moliya vazirligida va mahalliy moliya organlarida quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi: Debet 051 - «Respublika budjetidan olingan budjet ssudalari» subschyoti; Kredit 011 - «Mahalliy budjet mablag'lari depozit hisobvarag'i» subschyoti. Qoraqalpog'iston Respublikasi budjeti va mahalliy budjetlarga berilgan va ulardan olingan bud jet ssudalari hisobi 052- «Mahalliy budjetlarga berilgan va ulardan olingan budjet ssuda lari» subschyoti Qoraqalpog'iston Respublikasi budjeti va mahalliy budjetlar doirasida o'matilgan tartibda yuqori mahalliy budjetdan quyi mahalliy budjetlarga berilgan budjet ssudalari hamda quyi mahalliy budjetlar tomonidan olingan budjet ssudalari bilan bog'liq bo'lgan xo'jalik operatsiyalarning hisobini olib borish uchun tayinlangan. Yuqori mahalliy budjet tomonidan o'zining quyi mahalliy budjetlariga budjet ssudalari berilganda, bu xo'jalik operatsiyasiga yuqori mahalliy budjet ijrosini amalga oshirayotgan moliya organida quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi: Debel 052 - «Qoraqalpog'iston Respublikasi va mahalliy budjetlarga berilgan va ulardan olingan budjet ssudalari» subschyoti; Kredit Oil - «Mahalliy budjet mablag'lari depozit hisobvarag'i» subschyoti. Yuqori mahalliy budjetdan budjet ssudalarini olgan quyi mahalliy budjetlar ijrosini amalga oshirayotgan moliya organlarida quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi: Debet 01 l - «Mahalliy budjet mablag'lari depozit hisobvarag'i» subschyoti; Kredit 052 - «Qoraqalpog'iston Respublikasi va mahalliy budjetlarga berilgan va ulardan olingan budjet ssudalari» subschyoti. Quyi mahalliy budjetlar tomonidan yuqori mahalliy budjetga undan olgan budjet ssudalari summasi qaytarib berilganda, bu xo'jalik operatsiyasiga: a) Quyi mahalliy budjetlar ijrosini amalga oshirayotgan moliya organlarida quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi: Debet 052 - «Qoraqalpog'iston Respublikasi va mahalliy budjetlarga berilgan

va ulardan olingan budjet ssudalari » subschyoti; Kredit 011 - «Mahalliy budjet mablag'lari depozil hisobvarag'i» subschyoti. b) Yuqori mahalliy budjet ijrosini amalga oshirayotgan moliya organida quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi: Debet 011 - «Mahalliy budjet mablag'lari depozit hisobvarag'i» subschyoti; Kredit 052 - «Qoraqalpog'iston Respublikasi va mahalliy budjetlarga berilgan va ulardan olingan budjet ssudalari» subschyoti. Yuqori budjetlardan olingan qisqa muddatli budjet ssudalari summalari muayyan moliya yili ichida qaytarilganligi sababli bu summalar budjetlaming daromadlari va xarajatlari sifatida qayd etilmaydi. O'zbekiston RespubHkasining respublika budjeti tomonidan 0 ‘zbekiston Respublikasi Markaziy bankidan olingan uzoq muddatli qarzlar hisobi 0 ‘zbekiston Respublikasi respublika budjeti tomonidan 0‘zbekiston Respublikasi Markaziy bankidan olingan uzoq muddatli qarzlar summasi balansdan tashqari 120-«Bankdan olingan uzoq muddatli qarzlar» subschyotida hisobga olinadi. Bankdan olingan uzoq muddatli qarzlar summasi, qarzlami qaytarish va ular bo‘yicha to‘lanadigan foizlar budjet tasdiqlashda ko‘zda tutilgan bo'lishi kerak hamda ular budjet xarajatlari sifatida 020-«Budjet xarajatlari» subschyotida qayd etiladi. Uzoq mud datli ssudalarni qaytarib berilgan summasiga balansdan tashqari 120- «Bankdan olingan uzoq muddatli qarzlar» subschyotidagi qarz summasi kamaytiriladi. 0 ‘zaro hisob-kitoblar bo'yicha qisqa muddatli budjet ssudalari bo‘yicha hisob- kitoblaming analitik hisobi «Boshqa budjetlar bilan hisob-kitoblar kitobi»da (4-f- shakl) olib bonladi. 3. Budjet zaxirasini tashkil qilish, undan foydalanish tartibi va hisobi

Budjet zaxirasini tashkil qilish. Qoraqalpog ‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar budjetlari xarajatlari tarkibida har yili Qoraqalpog1iston Respublikasi, viloyatlar vaToshkent shaharbudjetlarini zaxira fond shakllantiriladi. Zaxira fondini tashkil etish me ’yorlari 0‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan tegishli mahalliy budjetlaming kelgusi budjet yili xarajatlari hajmidan foiz shaklida o‘matiladi. Fondlar Qoraqalpog'iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar budjetlari tarkibida tashkil etiladi. Fondning mablag'lari tegishli budjetlarga kelib tushayotgan daromadlar hisobidan shakllantiriladi. Fond mablag ‘larini Qoraqalpog'iston Respublikasi Vazirlar kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimiyatlari tasarruf qiladi. Fond mablag'larini xarajatiga doir pul hujjatlariga imzo chekish huquqi tegishli raoliya organining rahbari va bosh buxgalteriga berilgan. Zaxira fondi mablag'larini sarflash. Zaxira fondi mablag'lari: (a) O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi qarori bo'yicha o'tkaziladigan ulug' olimlar, mutafakkirlar, sarkardalar, davlat va jamoat arboblarini yubileylari bilan; (b) sport- madaniy ishlar, festivallar, umumdavlat va milliy bayramlami; (d) epidemiyaga qarshi, epizootiyaga qarshi tadbirlar va boshqalar; (e) tabiiy ofatlar asoratlarini tugatish bo'yicha ishlar; (f) budjetda ko'zda tutilgan rejali mablag'lami ko'paytirish; hamda (g) Qoraqalpog'iston Respublikasi budjeti, viloyatlar va Toshkent shahri, tumanlar va shaharlar budjetlarini tasdiqlangan parametrlarida ko'zda tutilmagan boshqa xarajatlarni ko'paytirish bilan bog'liq bo'lgan xarajatlarni to'lash uchun sarflanadi. Bunda, fond hisobidan boshqa xarajatlarni moliyalashtirish yuqorida keltirilgan a, b, d va e bandlar bo'yicha mablag'larga talab boilmaganda va xarajatlar bo'lishi kutilmagan hollardagina amalga oshiriladi. Zaxira fondi mablag'lari Qoraqalpog'iston Respublikasi Vazirlar kengashi raisini, viloyatlar va Toshkent shahar hokimlarining qarori bilan Qoraqalpog'iston Respublikasi budjeti va tegishli mahalliy budjet- laming joriy budjet yili uchun belgilangan zaxira fondlari hajmi doirasida ajratiladi. Agar Qoraqalpog'iston Respublikasi kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimiyatlari ularga berilgan huquqlarga muvofiq Qoraqalpog'iston Respublikasi,

viloyatlar va Toshkent shahar budjetlarining zaxira fondlari doirasida tegishli tumanlar va shaharlar mahalliy budjetlaraing zaxira fondi hajmini aniqlasa, u holda zaxira fondlaming mablag'lari tumanlar va shaharlar hokimlarining qarori bilan ajratiladi. Fondlaming reja belgilangan qoldiqlari bo'lganda fonddan ajratiladigan mablag'lar hajmi va ularni aniq tadbirlarga (maqsadlarga) yo'naltirish to'g'risidagi takliflar Qoraqalpog'iston Respublikasi Vazirlar kengashiga, viloyatlar va Toshkent shahar hokimiyatlariga tegishincha Qoraqalpog'iston Respublikasi Moliya vaziri, viloyatlar va Toshkent shahar moliya boshqarmalarining boshliqlari tomonidan budjet mablag'larini oluvchilami tegishli hisob-kitoblari va iltimoslari asosida kiritiladi. Moliya organining xulosasiz fonddan mablag'lar ajratish to'g'risida qaror qabul qilinishiga yo'l qo'yilmaydi. Qoraqalpog'iston Respublikasi Moliya vazirligi, viloyatlar va Toshkent shahar moliya boshqarmalari Qoraqalpog'iston Respublikasi Vazirlar kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimiyatlari qarorlari asosida tegishli mahalliy budjetlardan budjet mablag'larini oluvchilarga qarordako'rsatilganfondmablag'larisummasinibelgilanganmaqsadlarga sarflashuchuno'tkazibberadi. Zaxira fondi mablag'lari hisobi. Zaxira fondi rejadagi mablag'lari hisobi Davlat budjeti daromadlari va xarajatlari tasnifining 216 bo'limi bo'yichaolibboriladi. Qoraqalpog'iston Respublikasi Vazirlar kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimiyatlari qarorlari bo'yicha qo'shimcha xarajatlarga yo'naltirilgan fond mablag'lari hisobi mablag'larni maqsadli yo'naltirilishigaqarabDavlatbudjeti daromadlari vaxarajatlari tasnifining 216 bo'limi bo'yicha xarajatlarning tegishli boblari, paragraflari, tiplari, obyektlari va kichik obyektlarida olib boriladi. Budjet yili davomida foydalanilmagan zaxira fondining rejadagi mablag'lari yil tamom bo'lgandan so'ng, o'zini maqsadli tayinlanishini yo'qotadi, kelgusi budjet yiliga o'tkazilmaydi va kelgusi yili ishlatilib bo'lmaydi. Budjet mablag'larini oluvchilar Fond hisobidan ajratilgan mablag'larni maqsadli tayinlanishi bo'yicha sarflashlari kerak. Korxona va tashkilotlar, faoliyat

xarakteridan qat ’iy nazar, budjet mablag'larini oluvchilar uchun belgilangan muddatlarda zaxira fondi hisobidan ajratilgan mablag'larni sarflanishi to'g'risida tegishli moliya organiga hisobottopshiradi. O'zbekiston Respublikasi Moliya vazirligini bosh nazorat-taftish boshqarmasi va uning hududiy organlari har chorakda ajratilgan fond mablag'larini maqsadli sarflanishi ustidan tekshimv o'tkazadi. Ajratilgan fond mablag'larini maqsadli sarflanmaganligi aniqlan-ganda O'zbekiston Respublikasi Moliya vazirligini bosh nazorat-taflish boshqarmasi va uning hududiy organlari fond mablag'larini tegishli budjetga qaytarilishi va fond mablag'larini maqsadga muvofiq sarflanmasligiga yo'l qo'ygan mansabdor shaxslarai harakatdagi qonunchilikka muvofiq javobgarlikka tortish bo'yicha chora-tadbirlarai ko'radi, kerak bo'lsa tekshiruv materiallami tegishli huquqni muhofaza qiluvchiorganlargatopshiradi. 4. Budjetlar ijrosi natijalarim aniqlash Budjet yilining oxirida, ya ’ni 31 dekabrda moliya organlari budjet ijrosi to'g'risida yillik buxgalteriya hisobotini tuzishga kirishadi. Budjet yili oxirida yillik buxgalteriya hisobotini tuzilishidan oldin moliya organining buxgalteriya xizmati tomonidan barcha balans hisobotlaridagi ma’lumotlaming haqiqiyligi, budjet ssudalari bo'yicha va budjetlararo hisob-kitoblar ahvoli tekshiriladi. Boshqa budjetlar bilan hisob-kitoblar, shuningdek, olingan va berilgan budjet ssudalari bo'yicha hisob-kitoblar yil oxirigacha tugallanishi kerak. Yangi yilga boshqa budjetlar bilan hisob-kitoblar, olingan va berilgan budjet ssudalari bo'yicha qoldiqlar qolmasligi kerak. Budjet ijrosi to'g'risida yillik buxgalteriya hisobotini tuzishgacha moliya organi tomonidan yillik buxgalteriya hisobotini tuzishga taalluqli bir qator tayyorgarlik tadbirlarini amalga oshiradi: 1) barcha budjet tashkilotlarini mazkur tashkilotning xarajatlar smetalar ijrosi to'g'risidagi yillik buxgalteriya hisobotlarini tuzish tartibi bo'yicha

tegishli maslahatlar va tushuntirishlar beradi; 2) budjet ssudalari bo'yicha va budjetlar o'rtasidagi o'zaro hisob-kitoblar bo'yicha hisob-kitoblaming holatini tekshiradi, shuningdek, bu hisob- kitoblami joriy yil ichida tugatish choralarini ko'radi; 3) aniqlanmagan tushumlar summalarini hisobdan chiqaradi. 4) Budjet ijrosi joriy buxgalteriya hisobining subschyotlarini yakun- langunga qadar: budjet mablag'larini tasarruf qiluvchilar va bank muassasalarining tekshirilgan hisobotlari asosida barcha budjet xarajatlarini 020- «Budjet xarajatlari» subschyoti debetiga; aniq- lanmagan tushumlar summasining qoldiqlarini 040- «Budjet daro-madlari» subschyoti kreditiga; yilning oxiriga umumdavlat soliqlari va daromadlaridan mahalliy budjetlarga ortiqcha qilingan ajratmalar summalarini 040-«Budjet daromadlari» subschyotidan 042-«Vaqtincha mahalliy budjet daromadlariga o'tkazilgan summalar» subschyotining kreditiga o'tkaziladi. Yuqorida keltirilgan xo'jalik operatsiyalari Qoraqalpog'iston Res- publikasi Moliya vazirligida va mahalliy moliya organlarida tegishli buxgalteriya provodkalari bilan rasmiylashtiriladi. Budjet mablag'larini bosh tasarruf qiluvchilaming va bank muassasalarining tekshirib qabul qilingan hisobotlari asosida barcha amalga oshirilgan kassa budjet xarajatlari summalariga mahalliy moliya organida quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi: Debet 020 - «Budjet xarajatlari» subschyoti; Kredit 014 - « Mahalliy budjetlaming budjet mablag'lari bo'yicha budjet mablag'lari oluvchilaming depozit hisobvaraqlari» subschyoti; Kredit 013 - «0‘zbekiston Respublikasi bank muassasalaridagi kapital qo'yilmalar va boshqa tadbirlami moliyalashtirish uchun budjet mablag'lari hisobvarag'i» subschyoti. Joriy yilning oxirigacha 041- «Aniqlanmagan tushumlar» subschyo- tida aniqlanilmasdan qolingan va mazkur budjetning daromadiga o'tkazilgan summalarga mahalliy moliya organida quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi:

Debet 041 - «Aniqlanmagan tushumlar» subschyoti; Kredit 040 - «Budjet daromadlari» subschyoti. Joriy yil oxiriga qilingan hisob-kitoblarga muvofiq umumdavlat soliqlari va daromadlaridan mahalliy budjetlarga ortiqcha qilingan ajratmalar summalari mazkur mahalliy budjetning daromadlariga vaqtincha o'tkazilganda, bu vaqtincha mahalliy budjet daromadlariga o'tkazilayotgan summalarga mahalliy moliya organida quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi: Debet 040 - «Budjet daromadlari» subschyoti; Kredit 042 - «Vaqtincha mahalliy budjet daromadlariga o'tkazilgan summa lar» subschyoti. Mahalliy budjetlarda turuvchi budjet mablag'larini tasarruf qiluv chilaming bank muassasalaridagi talab qilib olgunga qadar deposit hisobvaraqlarida yilning oxiriga bo'lgan budjet mablag'larining qoldiq summalari mahalliy budjetlaming «Mahalliy budjet mablag'lari depozit hisobvarag'i»ga o'tkazilmaydi. Bundan keyin raoliya organlari budjet ijrosini aniqlaydi. Budjet ijrosi deb, joriy budjet yili mobaynidagi kassa daromadlari va xarajatlarining barcha turlari tushuniladi. Budjetning kassa daromadlari umumiy summasi joriy yil mobaynida, kelib tushish manbalaridan qat ’iy nazar, barcha kirimlardan, shuningdek, boshqa budjetlardan olingan mablag'lardan tashkil topadi. Budjetning kassa xarajatlarining umumiy summasi joriy yil mobaynida, xarajatlaming qaysi yo'nalishlar bo'yicha amalga oshirilganidan qat’iy nazar, amalga oshirilgan budjet xarajatlaridan, shuningdek, boshqa budjetlarga berilgan mablag'lardan tashkil topadi. Moliya organlarida joriy yilning dekabr oyiga tegishli memorial-orderlarning ma ’lumotlari ««Bosh-jumal» kitobi»ga (1-shakl) qayd qilib chiqiladi. «Bosh- jumal» bo'yicha dekabr oyining aylanma summalari aniqlanib chiqiladi va buxgalteriya hisobi subschyotlarini yillik yakunlangunigacha bo'lgan qoldiq summalar aniqlanadi. Buning natijasida: 1. Quyidagi buxgalteriya subschyotlar! debetida: 01l- «Mahalliy budjet mablag'lari depozit hisobvarag'i» sub-

schyotida; 013- «0'zbekiston Respublikasi bank muassasalaridagi kapital qo'yilmalar va boshqa tadbirlami moliyalashtirish uchun pul mablag'lari» subschyotida; 014- «Mahalliy budjetlaming budjet mablag'lari bo'yicha budjet mablag'lari oluvchilaming hisobvaraqlari» subschyotida; 020- «Budjet xarajatlari» subschyotida; 071- «Respublika budjetiga berilgan va undan olingan mablag'lar» subschyotida; 072- «Mahalliy budjetlarga berilgan va ulardan olingan mablag'lar» subschyotida qoldiq summalari bo'lishi mumkin. 2. Quyidagi buxgalteriya subschyotlari kreditida: 040- «Budjet daromadlari» subschyotida; 042- «Vaqtincha mahalliy budjet daromadlariga o'tkazilgan sum-malar» subschyotida; 071- «Respublika budjetiga berilgan va undan olingan mablag'lar» subschyotida; 072- «Mahalliy budjetlarga berilgan va ulardan olingan mablag'lar» subschyotida qoldiq summalari bo'lishi mumkin. Shundan so'ng budjet ijrosi natijalarini aniqlashga kirishiladi. Qoraqalpog'iston Respublikasi budjeti va mahalliy budjetlar ijrosi natijalarini aniqlash uchun 090- «Budjet ijrosi natijalari» subschyoti tayinlangan. 091- «Budjet ssudalari bo'yicha Qoraqalpog'iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar budjetining respublika budjetiga qarzi» subschyotining kreditiga joriy yilning oxirigacha respublika budjetidan olingan budjet ssudalarining qaytarilmagan summasi 051-«Respublika budjetidanolinganbudjetssudalari»subschyotiningdebetidano'tkaziladi. 091-«Budjet ssudalari bo'yicha Qoraqalpog'iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar budjetining respublika budjetiga qarzi» subschyotining debetiga yangi yilning yanvarida Qoraqalpog'iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar budjeti tomonidan respublika budjetiga o'tkazib berilgan budjet ssudalari

summasi 0H-«Mahalliy budjet mablag'lari depozit hisobvarag'i» subschyotining kreditidan o'tkaziladi. Joriy moliya yili oxirida 092- «0'zaro hisob-kitoblar bo'yicha' Qoraqalpog' iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar budjetining respublika budjetidan (respublika budjetining Qoraqalpog'iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar budjetidan) qarzi» subschyotining kreditiga 061-«Respublika budjeti bilan o'zaro hisob-kitoblar» subschyotining debetidan o'zaro hisob-kitoblar bo'yicha respublika budjetiga Qoraqalpog'iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar budjetining qolgan qarz summasi o'tkaziladi. 092-«O'zaro hisob-kitoblar bo'yicha Qoraqalpog'iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar budjetining respublika budjetidan (respublika budjetining Qoraqalpog'iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar budjetidan) qarzi» subschyotining debetiga «Respublika budjeti bilan o‘zaro hisob-kitoblar» subschyotining kreditidan respublika budjetining Qoraqalpog'iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar budjetiga o'zaro hisob-kitoblar bo'yicha qarz summasi o'tkaziladi. Yangi yilning yanvar oyida 092- «0'zaro hisob-kitoblar bo'yicha Qoraqalpog'iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar budjetining respublika budjetidan (respublika budjetining Qoraqalpog'iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar budjetidan) qarzi» subschyotining kreditiga o'zaro hisob-kitoblar bo'yicha Qoraqalpog'iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar budjetiga respublika budjetidan o'tkazib berilgan qarz summasi 011-«Mahalliy budjet mablag'lari depozit hisobvarag'i» subschyotining debetiga o'tkaziladi. 092-«0'zaro hisob-kitoblar bo'yicha Qoraqalpog'iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar budjetining respublika budjetidan (respublika budjetining Qoraqalpog'iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkentshaharbudjetidan)qarzi»subschyotiningdebetigao'zaro hisob- kitoblar bo'yicha Qoraqalpog'iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar budjetidan respublika budjetiga o'tkazib berilgan qarz summasi 011-«Mahalliy budjet mablag'lari depozit hisobvarag'i» subschyotining kreditidan o'tkaziladi.

Joriy moliya yili oxirida 093- «Budjet ssudalari bo'yicha Qoraqalpog'iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar budjetiga tumanlar (shaharlar) budjetining qarzi» subschyotining kreditiga 052-«Qoraqalpog'iston Respublikasi va mahalliy budjetlarga berilgan va ulardan olingan budjet ssudalari» subschyotining debetidan Qoraqalpog'iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar budjetidan tumanlar (shaharlar) budjetlari tomonidan olingan, joriy moliya yilida qaytarilmagan va qaytarilishi shart bo'lgan budjet ssudalari summasi qayd qilinadi. 093-«Budjet ssudalari bo'yicha Qoraqalpog'iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar budjetiga tumanlar (shaharlar) budjetining qarzi» subschyotining debetiga 052-«Mahalliy budjetlarga berilgan va ulardan olingan budjet ssudalari» subschyotining kreditidan Qoraqalpog'iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar budjetini tumanlar (shaharlar) budjetlaridan olishi kerak bo'lgan budjet ssudalari summasi qayd qilinadi. Yangi yilda 093- «Budjet ssudalari bo‘yicha Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar budjetiga tumanlar (shaharlar) budjetining qarzi» subschyotining kreditiga Qoraqalpog'iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar budjetini tumanlar (shaharlar) budjetlari tomonidan olingan budjet ssudalari summasi 011- «Mahalliy budjet mablag'lari depozit hisobvarag'i» subschyotining debetidan o'tkaziladi. 093-«Budjet ssudalari bo'yicha Qoraqalpog'iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar budjetiga tumanlar (shaharlar) budjetining qarzi» subschyotining debetiga esa 011-«Mahalliy budjet mablag'lari depozit hisobvarag'i» subschyotining kreditidan Qoraqalpog'iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar budjetiga tumanlar (shaharlar) budjetlari tomonidan o'tkazib berilgan budjet ssudalari summasi qayd qilinadi. Joriy moliya yili oxirida 094- «0'zaro hisob-kitoblar bo'yicha tuman (shahar) budjetining Qoraqalpog'iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar budjetidan (Qoraqalpog'iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar budjetining tuman (shahar) budjetidan) qarzi» subschyotiningkreditigao'zarohisob- kitoblarbo'yicha Qoraqalpog'iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar budjetiga tumanlar (shaharlar) budjetlarining qarz summalari qayd qilinadi.

094-«0'zaro hisob-kitoblar bo'yicha tuman (shahar) budjetining Qoraqalpog'iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar budjetidan (Qoraqalpog' iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar budjetining tuman (shahar) budjetidan) qarzi» subschyotining debetiga Qoraqalpog'iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar budjetining tumanlar (shaharlar) budjetlariga bo'lgan qarz summasi qayd qilinadi. Yangi yilning yanvar oyida 094- «0'zaro hisob-kitoblar bo'yicha tuman (shahar) budjetining Qoraqalpog'iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar budjetidan (Qoraqalpog'iston Respublikasi, viloyatlar va Toslikent shahar budjetining tuman (shahar) budjetidan) qarzi» subschyotining kreditiga o'zaro hisob-kitoblar bo'yicha Qoraqalpog'iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar budjetiga tumanlar (shaharlar) budjetlaridan o'tkazib berilgan qarz summasi qayd qilinadi. 094-«0'zaro hisob-kitoblar bo'yicha tuman (shahar) budjetining Qoraqalpog'iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar budjetidan (Qoraqalpog'iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar budjetining tuman (shahar) budjetidan) qarzi » subschyotining debetiga Qoraqalpog'iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar budjeti tomonidan o'zaro hisob- kitoblar bo'yicha tumanlar (shaharlar) budjetlariga o'tkazib berilayotgan qarz summasi qayd qilinadi. Joriy yilning 31 dekabr sanasi bilan yakuniy operatsiyalaming memorial- orderlari rasmiylashtiriladi. Buxgalteriya hisobi schyotlarini yillik yakunlanishiga taalluqli quyidagi yakuniy operatsiyalar bo'ladi. 1. Joriy yil davomida mazkur mahalliy budjetga kelib tushgan budjet daromadlari umumiy summasiga mahalliy moliya organlarida quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi: Debet 040 - «Budjet daromadlari» subschyoti; Kredit 090 - «Budjet ijrosi natijalari» subschyoti. 2. Joriy yil davomida mazkur mahalliy budjet tomonidan O'zbekiston Respublikasi respublika budjetidan olingan mablag'lar

umumiy summasiga mahalliy moliya organlarida quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi: Debet 071 - «Respublika budjetiga berilgan va undan olingan mablag'lar» subschyoti; Kredit 090 - «Budjet ijrosi natijalari» subschyoti. 3. Joriy yil davomida mazkur mahalliy budjet tomonidan o'zining yuqori mahalliy budjetidan olingan mablag'lar umumiy summasiga mahalliy moliya organlarida quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi: Debet 072 - «Mahalliy budjetlarga berilgan va ulardan olingan mablag'lar» subschyoti; Kredit 090 - «Budjet ijrosi natijalari» subschyoti. 4. Joriy yil davomida mazkur mahalliy budjet hisobidan amalga oshirilgan kassa budjet xarajatlari umumiy summasiga mahalliy moliya organlarida quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi: Debet 090 - «Budjet ijrosi natijalari» subschyoti; Kredit 020 - «Budjet xarajatlari» subschyoti. 5. Joriy yil davomida mazkur mahalliy budjetdan O'zbekiston Res publikasi respublika budjetiga berilgan mablag'lar umumiy summasiga mahalliy moliya organlarida quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi: Debet 090 - «Budjet ijrosi natijalan» subschyoti; Kredit071 - «Respublika budjetiga berilgan va undan olingan mablag'lan) subschyoti. 6. Joriy yil davomida mazkur mahalliy budjetdan o'zining yuqori mahalliy budjetiga berilgan mablag'lar umumiy summasiga mahalliy moliya organlarida quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi; Debel 090 - «Budjet ijrosi natijalan» subschyoti; Kredit072 - «Mahalliy budjetlarga berilgan va ulardan olingan mablag*Ian» subschyoti. Bu yillik yakuniy operatsiyalar bo'yicha tuzilgan buxgalteriya provodkalarining summalari ««Bosh-jumal» kitobi»ga (1-shakl) alohida satrlarga qayd qilib chiqiladi. «Bosh-jumal» bo'yicha yakuniy buxgalteriya provodkalar aylanma

summalari aniqlanib chiqiladi va buxgalteriya hisobi subschyotlarini yillik yakunidan so'nggi qoldiq summalari aniqlanadi. Buning natijasida: Quyidagi buxgalteriya subschyotlari debetida: 011- «Mahalliy budjet mablag'lan depozit hisobvarag'i» sub-schyotida; 013- «0'zbekiston Respublikasi bank muassasalaridagi kapital qo'yil-malami va boshqa tadbirlami moliyalashtirish uchun pul mablag'lari» subschyotida; 014- «Mahalliy budjetlaming budjet mablag'lari bo'yicha budjet mablag'lari oluvchilaming hisobvaraqlar» subschyotida qoldiq summalari bo'lishi mumkin. Quyidagi buxgalteriya subschyotlari kreditida: 042- «Vaqtincha mahalliy budjet daromadlariga o'tkazilgan sum-malar» subschyotida; 090- «Budjet ijrosi natijalari» subschyotida qoldiq summalari bo'lishi mumkin. Shunday qilib, yuqorida keltirilgan buxgalteriya provodkalari natijasida 090- «Budjet ijrosi natijalari» subschyotida hosil bo'lgan kreditli qoldiq summasi mazkur budjet ijrosi natijasi bo'lib hisoblanadi. Yil oxirida 090-«Budjet ijrosi natijalari» subschyotida qoldiq qolsa, faqat kreditli qoldiq bo'lishi mumkin xolos. Chunki budjet ijrosi, odatda, budjet daromadlari uning xarajatlaridan ortiq bo'lishi kerak. Bu yillik yakuniy operatsiyalar qayd qilingandan so'ng ««Bosh-jumal» kitobi»da (1-shakl) aniqlangan buxgalteriya hisobi subschyotlari bo‘yicha oxirgi qoldiq summalar asosida tegishli buxgalteriya balansi tuziladi. Yangi moliya yilida, yangi yil budjeti tasdiqlanganda, o‘tgan yil yakuni bo‘yicha 090-«Budjet ijrosi natijalari» subschyotining kreditli qoldiq summasi budjetning yangi yilgi xarajatlarini qoplash uchun yo‘nahirilishi rejalashtirilganda, o‘tgan moliya yilining yakuni bo'yicha budjet ijrosi natijasining sutnmasiga mahalliy moliya organlarida quyidagi buxgalteriya provodkasi tuziladi: Debet 090 - «Budjet ijrosi natijalari» subschyoti; Kredit 040 - «Budjet daromadlari» subschyoti.

ADABIYOTLAR RO'YXATI 1. Узбекистон Республикаси Конституцияси. -Т.: Ўзбекистон, 2003. 1. Узбекистон Республикаси Солик Кодекси. (Ўзбекистон Республикасининг «Ўзбекистон Республикасининг Солик кодексини тасдиклаш тўгрисида»™ 2007 йил 25 декабрдаги конуни билан тасдикланган). 3 Узбекистон Республикасининг 2004 йил 26 августдаги «Давлат бюджетининг ғазначилик ижроси тугрисида»™ Қонуни. 4. Узбекистон Республикасининг 2000 йил 14 декабрдаги «Бюджет тизими тугрисида»ги Қонуни (2005 йил 23 май, 2005 йил 19 декабрь, 2005 йил 31 декабрь ва 2007 йил 27 апрелда киритилган ўзгартиришлар билан). 5. Узбекистон Республикасининг 1998 йил 29 августдаги «Хўжалик юритувчи субъектлар фаолиятининг шартномавий-ҳуқукий базаси тугрисида»™ Қонуни. 6. Узбекистон Республикасининг 1996 йил 30 августда™ «Бухгалтерия хисоби тугрисида»™ Қонуни. П . 0‘zbekiston Respublikasi Prczidentining farmonlari va qarorlari 7. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2005 йил 27 декабрдаги ПҚ -594- сонли « Давлат бюджетининг газна ижроси тизимини янада ривожлантириш чора - тадбирлари тўгрисида »™ Қарори . 8. Узбекистон Республикаси Президентининг 2005 йил 14 июнда ™ ПФ 3618- сонли « Бозор ислохотларини чукурлаштириш ва иктисодиётни эркинлаштириш сохасидаги устувор йўналишларни амалга оширишни жадаллаштириш чора - тадбирлари тўгрисида »™ Фармони . 9. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2007 йил 28 февралда ™ ПҚ -5 У 4- сонли « Давлат бюджетининг газна ижроси тизимини янада ривожлантириш чора - тадбирлари тўгрисида » Қарори ( Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2007 йил 26 июндаги 129- сонли карори билан киритилган ўзгартириш ва кўшимчалар билан ).

O'xshashlar

Hisob-kitoblar auditi

Xalqaro hisob-kitoblar

Hisob-kitoblar auditi

Moliya organlarida budjet ijrosi

Хodimlar bilan hisob-kitoblar auditi