IT тадбиркорлик фаолиятида маркетинг - Iqtisodiyot - Referatlar

IT тадбиркорлик фаолиятида маркетинг

Yuklangan vaqt:

02.11.2022

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

372.1865234375 KB

Ko'chirib olish

IT тадбиркорлик фаолиятида маркетинг Режа: 1. Маркетинг тушунчаси ва унинг моҳияти 2. Маркетинг муҳити 3. IT тадбиркорлик фаолиятида маркетингнинг роли

Маркетинг элементларининг пайдо бўлиши XVII асрнинг урталарига бориб такалади. Бу давргача товарларни натурал айирбошлашнинг турли шакллари пайдо булади, кейинчалик маркетинг фаолиятини биринчи элементлари, яъни реклама, нарх, сотиш кабиларни ривожланиши кузатилди. 1902 йилдан бошлаб АКШнинг Мичиган, Калифорния ва Иллинойс университетларида маркетинг фани киритилиб, бу муаммолар буйича маърузалар ўқитила бошлади. Маркетингга олимлар турлича таъриф берганлар: И.К. Беляевский: Маркетинг – бу бозорни ўрганиш ва тартибга солиш, бошқариш тизимидир”. Жан-Жак Ламбен: Маркетинг ташкилотлар ва кишиларни хохиш ва эхтиёжини товарлар ва хизматларни эркин ракобатли айирбошлашни таъминлаш йули оркали кондиришга йуналтирилган ижтимоий жараёндир”. Маркетинг – бу бир вактнинг узида бизнес фалсафаси ва фаол жараёндир”. Демак, маркетинг – бу бозорни ўрганиш, у орқали истеъмолчиларга таъсир этишдан иборатдир. Талаб билан таклифнинг узаро таъсири - бу алохида шахслар ёки гурухнинг хохиш-эхтиёжларини узлуксиз кондириш жараёни булиб хисобланади. Бу жараён уз навбатида шундай ижтимоий-иктисодий категорияларни узаро таъсирига асосланади, яъни уларга мухтожлик, эхтиёж (хохиш), талаб, харид килиш (айирбошлаш, битим) ва аник товар ва хизматларни истеъмоли (ишлатилиши) киради. Мухтожлик – кишини бирон бир нарсани етишмаслигини хис этишидир. Эхтиёж – индивид, шахснинг маданий даражасига асосан махсус шаклга мухтожликдир. Талаб – бу харид қувватига эга бўлган эхтиёж.

Товар – бу эхтиёжни ёки мухтожликни қондира оладиган ҳамда бозорга эътиборни тортиш, сотиб олиш, ишлатиш ёки истеъмол қилиш мақсадида таклиф этилган барча нарсалардир. Таклиф- бозорга олиб чикилган хизматлар, товарлар Маркетинг (ингл. marketing — сотиш, бозорда савдо қилиш) — бу харидорлар учун қийматликларни яратиш, тақдим қилиш ва етказиш жараёнлари йиғиндиси ҳамда ташкилий функцияси, шунингдек улар билан корхона учун фойдали ўзаро алоқаларни бошқариш. Маркетинг нима? - ЭСКИЧА қараш: Сотиш “Айтиш ва сотиш” булса, ЯНГИЧА қараш:“Харидор эҳтиёжини қондириш”. Маркетингни асосий вазифалари: • Фирмани қизиқтирган соҳаларда маҳсулотни ҳақиқий ва потенциал истеъмолчиларининг эҳтиёжларини тадқиқ қилиш, таҳлил қилиш ва баҳолаш. • Фирмани янги товарлари ва хизматларининг маркетинг таъминотини ишлаб чиқиш. • Фирма таянаётган ёки таянадиган бозорлар ҳолати ва ривожланишини таҳлил қилиш, баҳолаш ва прогноз қилиш, шу жумладан рақобатчилар фаолиятини тадқиқ қилиш. • Фирманинг ассортимент сиёсатини шакллантириш. • Фирманинг нарҳ сиёсатини ишлаб чиқиш. • Фирмани бозордаги иштирокининг стратегияси ва тактикасини шакллантиришда иштирок этиш. • Фирма маҳсулотлари ва хизматларини сотиш. • Маркетинг коммуникациялари. • Сервис хизмат кўрсатиш. Маркетинг эволюцияси:

Маркетинг муҳити- бу корхона маркетинг хизмати ходимларининг мижозлар билан яхши ҳамкорлик муносабатларини ўрнатиш ва бу муносабатларнинг сақланишига бевосита таъсир кўрсатувчи субъектлар ва кучларнинг мажмуи. Маркетинг муҳити: Макромуҳит микромуҳитга таъсир кўрсатиши мумкин бўлган демографик, иқтисодий, техник, сиёсий, маданий характердаги каби омиллар бўлиб, алақанча кенг ижтимоий кўламдаги кучлар сифатида намоён бўлади. Микромуҳит фирманинг ўзига ва унинг мижозларига, яъни таъминотчиларга, маркетинг воситачила-рига, харидорларга, рақобатчиларга ва б. хизмат кўрсатиш бўйича имкониятларига бевоси-та алоқадор бўлган кучлар сифатида намоён бўлади.

Маркетинг омиллари: • Назорат қилинмайдиган омиллар: 1. Истеъмолчилар 2. Рақобатчилар 3. Ҳукумат 4. Иқтисодиёт 5. Технология 6. Мустақил оммавий ахборот воситалари ва б. • Юқори раҳбарият томо-нидан бошқариладиган омиллар: 1. Фаолият соҳаси 2. Умумий мақсадлар 3. Маркетингни роли 4. Бошқа тадбиркорлик тузилмаларини роли 5. Корпорацион маълумот • Маркетинг томонидан бошқариладиган омиллар: 1. Мақсадли бозорни танлаш (бозор ҳажми, унинг тавсифи)

2. Маркетинг мақсадлари (истеъмолчиларда компания тимсоли, сотиш, қайта ҳаридлар, фойда, рақобатчиларга нисбатан фарқли афзалликлар) 3. Маркетингни ташкил қилиш – маркетинг функцияларини бошқариш учун таркибий шакллантириш 4. Маркетинг структураси (комплекси) 5. Фаолият назорати ва таҳлили (кундалик ва даврий) Ҳеч қандай ташкилот фақат ўзи учун мавжуд бўлмайди, унинг бош вазифаси – аҳолининг қайси гуруҳи манфаатларига хизмат кўрсатиш мақсадида ташкил этилган бўлса, ўшаларнинг эҳтиёжларини қондириш. Мазкур вазифани ҳал этишда маркетинг усуллари ва воситалари қўл келади. Маркетинг концепцияси. Бизнес тизимининг ўзаги. Унинг асосига ишчан муносабатларнинг ижтимоий-этик ва аҳлоқий меъёрлари, тижорат фаолияти ҳалоллигининг халқаро кодекслари ва қоидалари, истеъмолчилар ва жамиятни тўлалигича манфаатлари жойлаштирилган Тадбиркорлик амалиётига маркетинг концепциясини жорий қилиш қуйидаги масалалар мажмуини ҳал этиш имконини беради: • бозорни ўрганиш, товарни тақсимлаш, ҳаракатлантириш ва реклама орқали сотувчи ва харидор ўртасидаги иккиёқлама муносабатларни қайта ишлаб чиқиш; • рекламани ва сотув ҳажмини оширишнинг бошқа шаклларини ривожлантириш; • тадбиркорликнинг бош мақсади сифатида истеъмолчи манфаатларини қаноатлантириш бўйича барча ишларни мувофиқлаштириш. Корхонада маркетинг-менежмент истеъмолчиларни жалб қилиш ва харидорларнинг содиқлигини узоқ давр сақлаб қолишга йўналтирилади. Маркетинг-менежментнинг вазифалари: • мақсадли бозорларни аниқлаш; • танланган бозорларда харидорларнинг мавжуд ва потенциал талаблари тўғрисидаги ахборотларни тадқиқ ва таҳлил қилиш;

• эҳтиёжлар ва истакларни қаноатлантирадиган товарларни яратиш; • эҳтиёжлар ва рақобат муҳити ўзгаришларини ҳисобга олган ҳолда маркетинг-миксни режалаштириш. IX.IT тадбиркорлик фаолиятида маркетинг Мавзунинг асосий масалалари: IT тадбиркорликда маркетинг тушунчаси ва унинг моҳияти, маркетинг усуллари. Маркетингнинг мақсад ва вазифалари. Маркетинг муҳити тушунчаси ва моҳияти. Корхона маркетинг хизмати. Бизнесни бошқаришда маркетингни роли. Маркетингни бошқаришнинг ташкилий тамойиллари. Маркетингменежмент тизимида мақсадлар бўйича бошқариш. Маркетингни ташкил этиш. Маркетинг-микс (маркетинг мажмуи) тушунчаси, унинг моҳияти. Маркетинг-микс элементлари: 4Р (product (маҳсулот), price (нарх), place (ўрин-жой), promotion (маҳсулот ҳаракати)). Маркетинг-миксни қўллаш афзалликлари. Диққат топшириқ: Талабаларга ўзлари яхши биладиган ёки, бренд корхоналарнинг бозордаги ўрнини ва уларнинг рақобатчилардан устун томонларини ўрганиш мақсадида SWOT таҳлил қилдиринг. 9-Семинар: Савдо, маркетинг ва реклама. Семинар машғулотининг асосий мақсади “Савдо, маркетинг ва реклама” тўғрисидаги талабаларнинг билим ва кўникмаларини ошириш. Семинар машғулотининг режаси: 1.IT тадбиркорликда маркетинг тушунчаси ва унинг моҳияти, маркетинг усуллари. 2. Маркетингнинг мақсад ва вазифалари. 3. Маркетинг муҳити тушунчаси ва моҳияти.

4. Корхона маркетинг хизмати. 5. Бизнесни бошқаришда маркетингни роли. Таянч сўзлар: маркетинг, бозор, реклама, нарх, рақобат, савдо, истеъмолчи, харидор, сотувчи, талаб, таклиф. 1-топшириқ: Саволлар: 1. IТ тадбиркорлик маркетинг тушунчаси нимани англатади? 2. Маркетингнинг моҳияти ва турлари? 3. Маркетинг усулларидан қайсиларини биласиз? 4. Маркетинг муҳити нима ва унга қандай омиллар таъсир кўрсатади? 5. IТ тадбиркорлик корхоналарининг маркетинг концепцияси нималардан иборат? 6. IТ корхоналарининг маркетинг хизмати нима? 7. IТ тадбиркорликда маркетинг тадқиқотларини ўтказиш усуллари қандай? 8. Савдога таъсир қилувчи асосий омиллар нима? 9. Реклама нима ва унинг қандай турларини биласиз? 10. IТ корхоналарида рекламанинг тутган ўрнини тушунтириб беринг? 2-топшириқ: Вазиятли масала. Қўшма корхона тузиш жараёнида маҳсулотни ички ва ташқи бозорда сотиш бўйича асосий йўналишлар белгиланган, холос. Шундан сўнг корхона президенти маркетинг бўйича муовинига маркетинг бўлимини бошқариш тузилмасини ишлаб чиқиш ва унинг кадрлар салоҳиятини шакллантириш, сўнгра мазкур корхона маҳсулотларини сотиш схемасини батафсил ишлаб чиқиш вазифасини топширди. Топшириқни олгач, маркетинг бўлими раҳбари қўшни корхоналар мутахассисларини жалб қилишга қарор қилади ва улар

олдига янада деталлашган вазифаларни кўндаланг қўйди, хусусан, уларнинг моҳияти қуйидагига бориб тақалади: 1. Маркетинг бўлимини бошқариш тузилмасини ишлаб чиқиш, бунда чиқариладиган маҳсулот сифати ва ассортиментини ҳисобга олиш. 2.Бўлимнинг тижорат ходимларини танлаш ва қуйидагиларни аниқлаш: • бозорнинг маҳсулотни сотиш учун эҳтиёжлари; • қўшма корхонанинг ушбу эҳтиёжларни қондироиш имокниятлари; • маҳсулотни фаол сотиш. 3.Маҳсулот сотишни ташкил қилиш: • маркетинг бўлими ҳар бир ходимининг реал имкониятларини аниқлаш; • бозорни минтақаларга тақсимлаш (ички ва ташқи); • бўлимнинг ҳар бир ходими учун муайян вазифалар белгилаш; • умумий раҳбарликни йўлга қўйиш ва сотувни ташкил қилишнинг заиф томонларини аниқлашга ҳаракат қилиш. 4.Ходимларни тижорат фаолиятига ўргатиш тизимини ишлаб чиқиш. Мазкур муаммони ҳал қилиш бўйича муайян хатти-ҳаракатларни ифодалаш. 5.Сотув бўйича маркетинг ходимининг сифат ва миқдор тавсифномаларини аниқлаш. У қандай бўлиши лозим: • амалдаги маълумотлар; • шахсий хислатлар; • қобилиятлар; • тажриба ва б. 6.Мижозларни излаб топиш ва савдо битимлари тузиш тамойилларини ишлаб чиқиш: • потенциал истеъмолчиларни излаб топиш усуллари; • истеъмолчи билан савдо битими имзолаш истиқболларини баҳолаш; • потенциал истеъмолчини якуний танлаш усуллари.

7. Маҳсулот сотувини башорат қилиш: • башорат даври муддатини аниқлаш (қисқа, ўрта ва узоқ муддатли башоратлар); • муайян далиллар билан башоратнинг аниқлигини исботлаш; • башорат усулларини асослаб бериш. 8. Рекламага ажратилувчи харажатлар миқдорини аниқлаш усулларини тузиш: • ишлаб чиқариладиган маҳсулот бирлигига; • товар айланмаси фоизи ва ҳоказо. 9. Ишлаб чиқарилувчи маҳсулотни илгари суришнинг самарали техникасини жорий этиш: • Қандай қилиб рекламани мазкур ҳудудда товарни илгари суришга мослаштириш? • Қандай қилиб товарни илгари суришда савдо агентлари ролини ошириш? • Қандай қилиб қўшма корхона маҳсулотларини илгари суришга воситачиларни жалб қилиш? • Бунда чакана савдогарларнинг роли қандай? • Қандай қилиб маркетинг бўлими ходимларини моддий рағбатлантиришнинг самарали тизимини қўллаш керак? Вазифа. Олинган вазифага асосан маркетинг бўлими раҳбари маслаҳатчилар гуруҳи билан биргаликда олинган маълумотларни умулаштиради ва уларни ишбилармонлик ўйини шаклида муҳокамага киритади. 3-топшириқ:Кейс стади. Тадбиркорликни ривожлантириш қарорлари «Карма Кофе» компанияси яқинда Бостон шаҳар марказида очилди. Эгаси Стефани Логан яқин орадаги йирик офисларда ишлайдиган

ходимларни эътиборини жалб этишни истайди. Улар ишдан олдин, ишдан кейин ҳамда бизнес шериклар билан норасмий учрашувлар ёки дўстлари билан танаффус пайтида Кармага кофе ичиш учун тўхташади деб умид қилади Стефани. У маҳаллий бизнес одамларни ўзининг бозорини вакили деб қарор қилади. 1.«Реклама»га пул сарфлаш. Қандай қилиб Стефани ўзининг бизнесиниг рекламасига пул сарфлаб фойда кўриши мумкин? 2.Реклама қарори. Телевизорга реклама бериш кўплаб оммани жалб қилади, аммо жуда қиммат.Ушбу реклама шакли “Карма Кофе” учун муносиб бўладими? 3.Сотув презентация фойдаси. Стефани “Карма Кофе” артрофидаги барча корхоналар билан бўгланиб, уларга ўзининг қаҳвахонасини ҳар хил маросимлар учум мақбул жойлигини тушунтириб берди. Шахсий савдонинг рекламадан устунлиги нимада? 4.Сотув презентация фойдаси. Стефани ҳудуддаги ҳамма ишчиларга қаҳвахона ҳақидаги брошюралар тарқатиб чиқишга қарор қилди. Ҳар бир брошюра бир финжон текин қаҳва купонига эга. Ушбу рекламаусули қандай қилиб “Карма Кофе”га фойда келтириши мумкин? 4-топшириқ: Вазиятли топшириқ: Корхонанинг истиқболли маркетинг дастурини тузиш Телекоммуникация соҳасида фаолият юритаётган компания учун Ўзбекистон Республикаси телекоммуникация бозорини ўрганиш ва тадқиқ қилиш материалларини тайёрлаб, компания учун истиқболли маркетинг дастурини тузинг. Дастур қуйидаги бўлимлардан иборат бўлиши зарур: 1. Маркетинг бўлими функциялари ва вазифалари. 2. Телекоммуникация соҳасида маркетинг тадқиқотлари. 3. Компаниянинг хизматлар тариф сеткаси таҳлили.

4. Компаниянинг реклама дастурини ишлаб чиқиш. Маркетинг стратегияси ва тактикасини ишлаб чиқиш.

Adabiyotlar : 1.С.Н.Усмонов, Ю.Т.Додобоев, А.Худойбердиев. “Тадбиркорлик асослари”. “Фарғона”, 2000 С.С.Ғуломов.“Тадбиркорлик ва кичик бизнес”. Т.:”Шарқ”, 200 3.Э.Эгамбердиев, Ж.Хўжақулов.”Кичик бизнес ва тадбиркорлик”. Т.:”Маънавият”, 2003. 4.В.В.Волгин. “Торгов ы е о перации ”. Москва, 2004 5.Н.В.Ласкина. “Международн ое торговое дело ”. М.:”Экзамен”, 2004 6. ziyonet.uz

O'xshashlar

IT тадбиркорлик фаолиятида режалаштириш

Маркетинг тадбиркорлик тизимида

Тадбиркорлик фаолиятида бизнес режа

IT тадбиркорлик корхонасида ишлаб чиқариш жараёни

IT тадбиркорлик корхонасида хизматлар ва махсулотлар