Ички ва ташқи муҳитнинг умумий овқатланиш ташкилотлари бизнесига таъсири - Iqtisodiyot - Referatlar

Ички ва ташқи муҳитнинг умумий овқатланиш ташкилотлари бизнесига таъсири

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

79.5 KB

Ko'chirib olish

www.arxiv.uz Режа: 1. Ички ўзгаришларнинг асосий тавсифи ва уларнинг овқатланиш бизнеси самарадорлигини таъминлашдаги роли, мақсади ва вазифалари, тузилмаси, технология ва ресурслари. 2. Ташқи муҳитнинг овқатланиш жойларига, узлуксиз ишлаб чиқаришга таъсирлари. Ташқи муҳит тавсифи. 3. Ташқи муҳитнинг ўзгарувчанлиги, мураккаб лиги ва ноаниқлиги. 4. Бевосита (маҳсулот етқазиб берувчи, қонунлар ва давлат органлари, рақобатчи, мижозлар) ва билвосита (технология, иқтисодий ахвол, ижтимоий-маданий, сиёсий ва б.) омиллар таъсири.

www.arxiv.uz Ички ўзгаришларнинг асосий тавсифи ва уларнинг Овқатланиш бизнеси самарадорлигини таъминлашдаги роли, мақсади ва вазифалари, тузилмаси, технология ва ресурслари Фирманинг ўзгаришлари муҳити деганда ташкилотдан ташқарида таъсир бажарадиган актив субъектлар ва кучлар мажмуаси тушунилиб, у маркетинг хизмати бўлимининг мижозлар билан яхши алоқалар ўрнатиши ва уни давом эттиришга хизмат қилади. Маркетинг муҳити тез-тез узгариб турадиган ноаниқ ва карама - қаршилиқларга тулиқ бўлиб, ташкилотнинг хаетига чуқур таъсир қилади. Ушбу доирада бўладиган Ўзгаришларни аста секин ёки олдиндан кура билиш мумкин деб айтиш мумкин эмас. Шунинг учун ҳам ташкилот ташқи муҳитдаги ҳамма бўлган еки бўлиши кутилаётган Ўзгаришларни маркетинг ва бошқа мумкин бўлган бошқа воситалар орқали диққат билан кузатиб бориши лозим. Маркетинг муҳити макро ва миқро муҳитдан иборат бўлади. Миқромуҳит фирмага тўғридан- тўғри таъсир бажарадиган кучлар ва унинг мижозлар билан ишлай олиш имкониятлари билан боғлиқ бўлиб улар Ўз ичига мижозларни, маркетинг бўйича воситачиларни рақобатчиларни ва истеъмолчиларни қамраб олади. Макромуҳитда эса кенг қамровли ижтимоий йўналишдаги кучлар билан боғлиқ бўлиб, улар миқромуҳитга демографик, иктисодий, табиий, техникавий ва маданий омиллар орқали таъсир кўрсатади. Хар қандай фирманинг асосий мақсади иложи борича Кўпроқ фойда олиш бўлгани учун марқетингни бошқариш тизимининг асосий мақсади керакли бозорлар учун зарур бўлган товарлар (хизмат) мажмуасини ва уларни харидорларга сотиш стратегиясини аниқлашдир. Аммо маркетинг бошқарувининг иши ташкилотнинг бошқа булинмалари иши билан, воситачилар фаолияти билан, рақобатчилар стратегияси ҳамда тактикаси билан ва албатта истеъмолчилар билан боғлиқдир. Фирманинг микромуҳитига таъсир қилувчи қучларни хисобга олган холдаги маркетинг режасини ишлаб чиқишда маркетинг бўлими бошлиқлари фирманинг ичидаги хилма-хил бўлимларнинг қизиқишларини ҳам реал шарт-шароитлардан қелиб чиққан холда хисобга

www.arxiv.uz оладилар. Буларга фирманинг рахбарлари молиявий бўлим, материал таъминот бўлими, илмий Назорат ва тажриба, ишлаб чиқариш бўлими ва бухгалтерия киради. Маркетинг режасини ишлаб чиқувчи ташаббусқор гурух учун фирманинг худди шу ташкилий бўлимлари ўзига хос микромуҳитни ташкил этадилар. 2. Ташқи муҳитнинг Овқатланиш жойларига, узлуксиз ишлаб чиқаришга таъсирлари. ташқи муҳит тавсифи. Ўзбекистон бўйича туристик маршрутлар қадимги Ипақ йули шахарлари бўйича саёхатни ва қуплари ЮНЕСКО томонидан қуриқланадиган 4000 мингдан ортиқ меъморий ёдгорликларни, шунингдек, қадимги қишиларнинг 140 тадан ортиқ масканларини зиёрат қилишни ўз ичига олади. Туристик агентлиқ қуёшли чулларнинг иссиқлик уфуриб турган йўллари бўйлаб, мангу эримайдиган қорли чуққилардаги чанги трассалари бўйлаб, овчилиқ, дельтапланда учиш ва альпинизм каби турли саёхатларни таклиф қиладилар. «Марқо Поло изидан», «Қуёш қарвони», «Буюк Ипак йули карвони» каби қизиқарли маршрутлар таклиф қилинади. 1993 йил кўзида «Ўзбектуризм» миллий компанияси Бутунжаҳон туристик ташкилотига аъзо булди ва уша кундан бошлаб, Ўзбекистонни «Буюк Ипак йули» халқаро лойихасининг мувофиқлаштирувчи марказига айлантиришни Ўз олдига мақсад қилиб қуйган. Тошкентда БТТ ва ЮНЕСКО бошчилигида БТТ нинг «Буюк Ипак йули» халқаро семинарии бўлиб утди. Унинг Регистон майдонида бўлиб ўтган кучма йигилишида Самарқанд деқлорацияси қабул қилинди. Мазкур лойиҳанинг мантиқий давоми сифатида 1995 йилдан бери хар йили «Ипак йули бўйлаб туризм» халқаро туристик ярмаркаси утқазиб келинмоқда. Унда иштироқ этувчилар сони 100 тадан 170 тагача купайди. Ўзбекистоннинг туристик ташкилотлари миллий туристик маҳсулотни халқаро бозорга олиб чиқиш борасида тинмай изланмоқдалар. Уларнинг Лондон, Берлин, Милан ва Москва даги йирик туристик ярмарқа-биржаларида мунтазам равишда иштироқ этишлари бунинг далилидир. БТТнинг Техрон ва Япониядаги «Буюк Ипак йули»га багишланган

www.arxiv.uz семинарларида Ўзбекистон халқаро лойиханинг жугрофий ва мувофиқлаштирувчи маркази деб эълон қилинди. Ташқи муҳитнинг УОК ларига фаолият кўрсатишида ёрдам бериши ёки унга тўғаноқ бўлиши мумкин. 1. Молиявий ташкилотлар. Улар ташкилотнинг молиявий ресурслар билан таъминланиш даражасига таъсир қиладилар. Масалан, банклар, инвестицион компаниялар, фонд биржасининг броккерлик идоралари ва а к ционерлар. 2. Оммавий ахборот воситаларига: куннома, радио, телевидение улар ташкилот маҳсулотига (хизматига) бўлган қизиқишини ошириш учун хизмат қиладилар. Давлат ташкилотлари билан боғлиқ бўлган контакт гурухлари томонидан хосил бўладиган информация ҳам жуда аҳамиятлидир. Чунки ташкилот маъмурияти давлат томонидан вужудга келадиган ўзгаришлпрни ҳам хисобга олишлари шартдир. Масалан, фирма ишлаб чиқараётган товарларнинг хавфсизлигини таъминлаши, рекламанинг хақиқий бўлиши, дилерларнинг хуқуқи ҳақида қайгуриши лозим. Фирманинг ўзи учун мақсадга мувофиқ бўлган қонунлар устида бош қотириш ҳам шулар жумласига киради. 4 Жойлардаги контакт гур у хларига ташкилот жойлашган ердаги ахолии махалла Ташқи муҳитнинг ўзгарувчанлиги, мураккаблиги ва ноаниқлиги Республикамизнинг туризм сохасида олиб бораётган фаолияти БТТ нинг 1997 йил октябр ойида Истамбулда бўлиб ўтган 12-бош ассамблеясида муносиб баҳоланиб, Ўзбекистон Франция ва Италия давлатлари билан бир қаторда Бутунжаҳон туристик ташкилотининг ижроия қумитасига аъзо этиб сайланди. Хорижий ҳамкорлар иштирокида 5 юлдузли «Интерконтиненталь», 4 юлдузли «Ля Меридиан», 4 юлдузли «Хилтон» меҳмонхоналари қурилди. «Ўзбекистон», «Шодлик» меҳмонхоналари тубдан қайта таъмирланди ва хорижий бошқарувга топширилди. Тарихий, меъморий ва археологик ёдгорликларнинг сони 7587 тани

www.arxiv.uz ташкил этади. Ушбу объектлардан деярли 2000 тадан ошиги давлат томонидан қуриқланади. Бизнинг маълумотларга кура барча ёдгорликларнинг 50% чет эллик туристларда катта қизиқиш уйготади. Аммо Ҳозирги қунга қелиб, уларнинг 300 таси фаолият қўрсатмоқда. Халқаро маршрутларга киритилган 80 та ёдгорлик хорижий туристларда айниқса, қизиқиш уйготади. Ёдгорликларнинг 75% дан ортиги Республиканинг марказий туристик шахарларида жойлашган. Бундай ёдгорликлар Тошкент шахрида – 114 та, Самарқандда – 221 та, Хивада – 310 тани ташкил этади. Бевосита (маҳсулот ет к азиб берувчи, қонунлар ва давлат органлари, рақобатчи, мижозлар) ва билвосита (технология, иқтисодий ахвол, ижтимоий- маданий, сиёсий ва б.) омиллар таъсири Кў пгина мамлакатларда туризм индустрияси тез ривожланиб, катта моддий база асосида миллионлаб кишиларни иш билан таъминлаяпти ва бошқа хужалик сохалари билан боғлиқ холда иш олиб бормоқда. Туризм индустриясини товарлар ишлаб чиқариш ва хизмат кўрсатиштурларини Ўз ичига олган ташкилотлар ташкил этади. Уларга қуйидагилар қиради: 1. Жойлаштириш бўйича ў з хизматини таклиф этадиган ташкилотлар, меҳмонхоналар, кемпинглар, ижарага бериладиган уйлар, пансионатлар, дам олиш уйлари ва бошқалар. Умумий овқатланиш ташкилотлари ҳам шу таркибга киради. 2. Туристик саёхатлар ташкил этиш билан шугулланувчи туристик фирмалар. Туристик саёхатлар билан шугулланувчи транспорт ташкилотлари. 4. Туризм индустрияси учун мутахассислар тайёрловчи ўқув юртлари. 5. Ахборот ва реклама хизматлари. 6. Туризм бўйича бошқарув идоралари ва илмий н азорат ташкилотлари. 7 . Туристик талабга мувофиқ товар ишлаб чиқарувчилар. 8. Ишлаб чиқарилган товарларни сотувчи савдо ташкилотлари. Кейинги вақтда ишчан туризм кенг ривожланмоқда. Халқаро туризмнинг ажралиб турадиган жихати шуки, бу сохага сарфланган капитал қуйилмалар чет эл валютаси сифатида қайтиб келади. Ўз иқтисодий мохиятига қура чет эл туризми маълум мамлакатга вақтинча ташриф

www.arxiv.uz буюрганлар учун моддий ва маданий бойлиқлар, товар ва хизматларнинг чет эл валютасида туплаган алоҳида куринишли истеъмол бўлиб хисобланади. Шунинг учун чет эл туризми «куринмас экспорт» деб ҳам аталади. Бутун дунё туристик ташкилотларига қуйидаги тушунчалар к иритилган: туристларни Кўпроқ юборувчи мамлакатлар ва туристларни Кўпроқ қабул қилувчи мамлакатлар. Кўпроқ юборувчи мамлакатларга АҚШ, Германия, Англия, Франция каби ривожланган мамлакатлар қиради. Кўпроқ қабул қилувчи мамлакатларга эса, Австрия, Швейцария, Греция, Испания каби давлатлардир. Булар қаторига Ўзбекистонни ҳам киритиш мумкин. Ҳозирги вақтда Ўзбекистонда халқаро туризм сохасини ривожлантириш учун қуйидаги ишларни амалга ошириш лозим: 1. Ўзбекистон мустақил давлат сифатида халқаро туризм ташкилотига аъзо бўлиши керак. Бу ташкилот орқали туризм индустриясини вужудга келтиришда тажриба алмашиш лозим. 2. Туристик бозорни вужудга келтириш. Бунинг учун туристик ташкилотларга иқтисодий мустақиллик бериш ва улар ўртасида рақобат ўрнатиш лозим бўлади. Туризмни ривожлантиришда чет эл қапиталидан фойдаланиш даркор. Бу сохада Кўпроқ Саудия Арабистони банкларидан фойдаланмоқ маъқул. Бу банклар узларининг қарзлари учун фоиз олмай, балки ташкилот бевосита фойдага к ириши билан маълум даромаддан улушини олади, холос. 4. Туристик со ҳ а билан шу ғ улланувчи хусусий шахс ва ташкилотларга маълум имтиёзлар-енгилликлар бериш жоиздир. Хулоса Ўзбекистон Республикаси мустақилликқа эришгач, туризм мамлакатига айланмоқда. Ташкент, Самарқанд, Бухоро, Хива, Фарғона водийсида ўтган 15 йил ичида жаҳон талабларига жавоб берадиган меҳмонхоналар бунёд этилди ва этилмоқда. Юртимизда хорижий меҳмонлар, туристлар бўлмаган кунни учратмайсиз. Ўз халқимизга ва хориждан келувчиларга аьло даражада хизмат кўрсатишда Умумий овқатланиш ташкилотлари ходимлари учун бу китоб зарур

www.arxiv.uz қўлланма бўлади деган умиддамиз. Ушбу қўлланмани ёзишда шу соҳага оид Ўзбек ва рус тилларида аввал нашр этилган адабиётлардан кенг фойдаланилди. Бу бобда умумий овқатланиш тармоқлари, айниқса ресторан маданиятининг жаҳон намуналари Ўзбек тилида берилмоқда. Бу мавзу фақат ресторан ходимлари учунгина эмас, Умумий овқатланиш тизимининг ҳамма ходимлари: ошпазлар, товаршунослар, омборчилар, экспедит орлар, юк ташувчилар, озиқ-овқат маҳсулотлари тайёрловчилар ва бошқа ёрдамчи ходимлар учун ҳам амалий қўлланма бўлади. Хар қандай фирманинг асосий мақсади иложи борича кўпроқ фойда олиш бўлгани учун маркетингни бошқариш тизимсининг асосий мақсади керакли бозорлар учун зарур бўлган товарлар мажмуасини ва уларни харидорларга сотиш стратегиясини аниқлашдир. Аммо маркетинг бошқарувининг иши ташкилотнинг бошқа булинмалари иши билан, воситачилар фаолияти билан рақобатчилар стратегияси ҳамда тактикаси билан ва албатта истъемолчилар билан боғлиқдир.

www.arxiv.uz Фойдаланилган адабиётлар: 1.Ўзбекистон Республикасининг «Туризм тўғрисидаги» қонуни. 2. «Food and Drink Service», London, 1996. « Hospitality and Catering ». 4.«Менеджмент гостеприимства», Москва , 1997г. 5. Чудновсқий Д.Л. Туризм и гостиничное хозяйство М. «Тандем», 2000г., 6. Биржаков М.Б. «Туризм – перевозки», М. 2000г., 7. Федцов В.Г. «Культура сервиса», М. «Финансы и статистика» 2001 г. 8. Бородина В.В. «Ресторанно-гостиничный бизнес», М., «Книжный мир»,2001 г

O'xshashlar

Умумий овқатланиш ташкилотлари бошқарувининг иқтисодий механизми

Умумий овқатланиш корхоналарида меню (таомнома) ва прейскурантлар

Фирманинг ички ва ташқи бозордаги бизнес стратегиясини танлаш

Бозор иқтисодиётига ўтиш шароитида умумий овқатланиш

Туризм инфраструктураси ривожланишининг назарий асослари