Budjet hisobi fanining predmeti va metodi - Iqtisodiyot - Referatlar

Budjet hisobi fanining predmeti va metodi

Yuklangan vaqt:

11.09.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

72 KB

Ko'chirib olish

Budjet hisobi fanining predmeti va metodi Reja: 1.Budjet hisobining predmeti va metodi 2. Budjet hisobining budjet ijrosi sohasidagi vazifalari. 3.Budjet hisobi sub’ektlarivaob’ y ektlarining iqtisodiy mazmuni. 4.Budjet hisobining boshqa maxsus fanlar bilan aloqasi. 5. Budjet hisobi ni horijiy mamlakatlarda yuritish amaliyoti.

1.Budjet hisobining predmeti va metodi. Davlat budjeti - Davlat pul mablag’larining (shu jumladan, Davlat maqsadli jamg’armalari mablag’larining ) markazlashtirilgan jamg’armasi bo’lib, unda daromadlar manbaalari va ulardan tushumlar miqdori, shuningdek moliya yili mobaynida aniq maqsadlar uchun ajratiladigan mablag’lar sarfi yo’nalishlari va miqdori nazarda tutiladi. O’zbekiston Respublikasi Davlat budjeti tuzilmasi o’z ichiga Respublika budjetini, Qoraqalpog’iston Respublikasi budjeti va mahalliy budjetlarni o’z ichiga oladi. Budjet ijrosi jarayonida belgilangan tartibda budjet daromadlari shakllantiriladi va xarajatlar budjet tasnifi bo’yicha amalga oshiriladi. Budjet ijrosi jarayoni haqida axborotlar budjet hisobini tashkil etish va yuritish orqali shakllantiriladi. Budjet hisobi bu budjet ijrosi jarayoni buxgalteriya hisobi bo’lib, Davlat budjeti, Davlat maqsadli va budjetdan tashqari jamg’armalari budjeti ijrosi jarayonida hisobga olinadigan moliyaviy, nomoliyaviy hamda moliyaviy majburiyatlar xolati bo’yicha pul o’lchovida axborotlarni yig’ish, ro’yxatga olishning tartiblashtirilgan tizimidir. Budjet hisobini yuritishdan maqsad foydalanuvchilarga budjet ijrosi jarayoni bo’yicha to’liq hamda aniq buxgalteriya va moliyaviy axborotlarni shakllantirib berishdan iborat. Budjet hisobining predmeti bu budjet ijrosi jarayonida budjet mablag’lari va ularni manbaalari harakatiga oid iqtisodiy munosabatlar majmuasidir. Budjet hisobi Davlat budjeti, Davlat maqsadli va boshqa budjetdan tashqari jamg’armalari budjeti ijrosi bo’yicha yuritiladi va budjetlar ijrosi holati haqida ma’lumotlarni shakllanishini ta’minlaydi. Budjet hisobining uslubiy asoslarini budjet ijrosi buxgalteriya hisobiga oid qabul qilingan qonuniy xujjatlar tashkil etadi (chizma).

chizma. Budjet hisobini me’yoriy-xuquqiy asoslari tizimi Davlat budjeti ijrosining hisobi ustidan umumiy uslubiy rahbarlik qilish vakolati O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligiga yuklatilgan. O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi budjet hisobi bo’yicha quyidagilarni amalga oshiradi: - davlat budjeti ijrosining buxgalteriya hisobini tashkil qilishga uslubiy rahbarlik qiladi; - budjet ijrosining buxgalteriya hisobi bo’yicha moliya organlari, budjet tashkilotlari va vakolatli organlar uchun yo’riqnomalar va uslubiy ko’rsatmalarni ishlab chiqadi; - respublika budjeti ijrosini amalga oshiradi va hisobot tuzadi. 3.O’zbekiston Respublikasida Budjet hisobini tashkil etish va yuritish Mamlakatimiz budjet tizimida islohotlarni borishi jarayonida budjet hisobini tashkil etish va yuritilishiga alohida e’tibor qaratilmoqda. Ohirgi yillarda budjet hisobini tashkil etishga oid bir necha me’yoriy hujjatlar qabul qilindi. Hozirgi kunda mamlakatimizda budjet hisobini yuritilishini uch yunalishga ajratish mumkin, ya’ni (chizma): 1.Budjet hisobini bevosita va bilvosita tashkil etishini tartibga soluvchi qonunlar va qonuniy xujjatlar (O’zbekiston Respublikasi qonunlari, O’zbekiston Respublikasi Prezidenti farmonlari, qarorlari, O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi qarorlari) 2.Budjet hisobini tashkil etishini bazaviy tamoyillarini umumlashtiruvchi me’yoriy xujjatlar (yo’riqnomalar, nizomlar) 3.Budjet xisobini alohida ob’ektlari hisobini yuritish mexanizmi, hususiyatlarini aks ettiruvchi hujjatlar (O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining uslubiy ko’rsatmalari, tavsiyalari) 4.Budjet hisobini tashkiliy, texnik va uslubiy jihatlarini mujassamlashtirgan ishchi xujjatlar

Chizma. O’zbekiston Respublikasida budjet hisobini yuritilishi chizmasi. 1. Respublika, Qoraqalpog’iston Respublikasi va mahalliy budjetlar ijrosining hisobi – Moliya vazirligi va tegishli hududiy moliya organlari hamda Moliya vazirligining G’aznachiligi va uning hududiy bo’linmalari tomonidan olib boriladi; 2. Davlat maqsadli jamg’armalar (Pensiya jamg’armasi, Respublika yul jamg’armasi va boshqalar), shuningdek boshqa budjetdan tashqari jamg’armalar ijrosining hisobi – tegishli budjetdan tashqari jamg’armalar tomonidan olib boriladi; 3. Budjet tashkilotlarida daromadlar va xarajatlar smetasi ijrosining hisobi bo’yicha -budjet tashkilotlari tomonidan olib boriladi. Moliya organlarida shuningdek G’aznachilik va uning hududiy bo’linmalarida budjet hisobi yuritilib, Davlat budjeti g’azna ijrosi sharoitida Respublika, Qoraqalpog’iston Respublikasi va mahalliy budjetlar daromadlari shakllanishi xarajatlarini amalga oshirish, budjet ijrosi natijalari bo’yicha buxgalteriya axborotlarini shakllantirib beradi. Hozirgi kunda O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi va uning hududiy boshqarmalari, bo’limlarida shuningdek G’aznachilik va uning hududiy bo’limlarida budjet ijrosi jarayoni bo’yicha buxgalteriya hisobi kassa usulida “G’azna dasturi” asosida yuritiladi. Respublika budjeti ijrosi hisobi daromadlarini shakllanishi, xarajatlarini tasdiqlangan budjetga muvofiq amalgaBUDJE T HISOBI Respublika, Qoraqalpog’iston Respublikasi va mahalliy budjetlar ijrosining hisobi 1 2 Davlat maqsadli jamg’armalari shuningdek boshqa budjetdan tashqari jamg’armalar byudjeti ijrosininghisobi 3 Budjet tashkilotlarida daromadlar va xarajatlar smetasi ijrosining hisobi

oshirilishi, pul mablag’lari, hisoblashuvlar, budjet ijrosi natijalarini shakllantirish O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi G’aznachiligi buxgalteriya bo’limi tomonidan amalga oshirilmoqda. Qoraqalpog’iston Respublikasi va mahalliy budjetlar ijrosi hisobi daromadlarini shakllanishi, xarajatlarini tasdiqlangan budjetga muvofiq amalga oshirilishi, pul mablag’lari, hisoblashuvlar, budjet ijrosi natijalarini shakllantirish O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi hududiy boshqarmalari hamda G’aznachilikning xududiy bo’linmalari buxgalteriya bo’limi tomonidan amalga oshirilmoqda. Hozirgi kunda G’aznachilik va uning hududiy bo’limlarida davlat budjeti kassa ijrosi bo’yicha O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining 2013 yil 2 dekabr 157-sonli buyrug’i bilan tasdiqlangan “ O’zbekiston Respublikasi Davlat budjeti g’azna ijrosi budjet hisobi to’g’risida yo’riqnoma” ga asosan buxgalteriya hisobi yuritilmoqda va tasdiqlangan buxgalteriya schyotlarida budjet mablag’lari va ularni manbaalari harakati bo’yicha ma’lumotlar shakllantirilib belgilangan tartibda budjetning kassa ijrosi bo’yicha hisobotlar tuzilmoqda. Davlat maqsadli jamg’armalarida jumladan budjetdan tashqari Pensiya jamg’armasi, Respublika yo’l jamg’armasi va boshqa budjetdan tashqari jamg’armalarida jamg’armalar budjeti daromadlari shakllanishi, xarajatlarini amalga oshirish, hisoblashuvlar hisobi, budjet ijrosi natijalari bo’yicha buxgalteriya axborotlari belgilangan tartibda shakllantirilmoqda, hisobotlar tuzilmoqda. Budjet tashkilotlarida budjet mablag’lari bo’yicha xarajatlar, budjetdan tashqari mablag’lar bo’yicha daromadlar va xarajatlar smetalari ijrosi jarayoni buxgalteriya hisobi “Budjet tashkilotlarida buxgalteriya hisobi to’g’risida”gi Yo’riqnoma (O’z.R AV. tomonidan 2010 yil 22 dekabrda № 2169-son bilan ro’yxatdan o’tgan) ga asosan yuritilmoqda. Budjet tashkilotlari moliyaviy, nomoliyaviy aktivlari tarkibi, debitorlik va kreditorlik majburiyatlari, joriy va yakuniy moliyaviy natijalar bo’yicha buxgalteriya axborotlari shakllantirilib “O’zbekiston Respublikasi Davlat budjetidan mablag’ bilan ta’minlanadigan tashkilotlarning davriy moliyaviy hisobotlarini tuzish, tasdiqlash hamda

taqdim qilish bo’yicha qoidalar” ga (O’z.R AV. tomonidan 2011 yil 27 sentyabrda № 2270-son bilan ro’yxatdan o’tgan) asosan buxgalteriya hisobotlari tuzilmoqda. Budjet hisobining budjet ijrosi sohasidagi vazifalari Budjet hisobining vazifalari: - Budjet ijrosini amalga oshirish va natijalarini shakllantirish; - Budjet ijrosi jarayoni muomalalarini hujjatlashtirish yordamida ro’yhatga olish; - Budjet ijrosi jarayonida buxgalteriya hisobvaraqlarda budjet mablag’larini holati va harakatini aks ettirish; - Budjet tashkilotlarida daromadlar va xarajatlar smetalari ijrosini amalga oshirish va natijalarini shakllantirish; - Budjet tashkilotlari buxgalteriya hisobi hisobvaraqlarida aktivlarning holati, harakati, mulkiy qiymatliklar va majburiyatlarning holati hamda moliyaviy natijalari to’g’risidagi to’liq hamda aniq ma’lumotlarni shakllantirish; - Budjet ijrosiga oid buxgalteriya hisobi ma’lumotlarini umumlashtirish va hisobotlarni tuzishdan iboratdir. Budjet hisobini yuritishni alohida hususiyatlari quyidagilardan iborat:  Budjet tasnifi asosida hisobni tashkil etilishi;  Budjet ijrosini nazorat qilinishi;  Harajatlar smetasi ijrosini nazorat qilinishi;  Davlat budjeti g’azna ijrosi sharoitida hisobni tashkil etilishi va yuritilishi;  Hisobda kassa va haqiqiy harajatlarni yuritilishi;  Budjet tashkilotlarida soha hususiyatlari bo’yicha hisobni tashkil etilishi va boshqalar. Budjet hisobini alohida hususiyatlari buxgalteriya hisobi vazifalariga qo’shimcha yanada aniqroq vazifalar kiritilishini talab etadi. Ya’ni tasdiqlangan budjet ijrosini to’g’ri tashkil etish, moliya-budjet intizomiga rioya qilish va boshqalar.

Yuqoridagi vazifalarni umumlashtirib budjet hisobi funktsiyasini quyidagicha aks ettirish mumkin (chizma). chizma. Budjet hisobining funktsiyalari. Nazorat funktsiyasi - orqali budjet mablag’laridan maqsadli foydalanish mulklarni saqlanishi, tayinlanishi bo’yicha sarflanishi tizimi yo’lga qo’yiladi. Budjet hisobida nazoratni uchta turi qo’llaniladi: dastlabki nazorat; joriy nazorat; keyingi nazorat. Dastlabki nazorat - smetalarni tuzish va tasdiqlash jarayonida amalga oshiriladi. Unda budjet intizomiga rioya qilinishi shuningdek qonunchilik talablari buzilishi oldi olinadi. Joriy nazorat – budjet ijrosi jarayonida amalga oshirilib, sodir bo’lgan muomalalarini qonuniyligi, pul mablag’larini oqilona sarflanishi, mulkiy qiymatliklar bo’yicha hisob ma’lumotlarini haqiqiy holatga mosligi, hisoblashuvlar holati va boshqalar nazorati amalga oshiriladi. Keyingi nazorat – umumlashtirish bosqichi uchun zarur bo’lib, hisob va hisobot axborotlarini qonuniyligini aniqlash uchun amalga oshiriladi. Axborot funktsiyasi – orqali moliyaviy hisobotlar asosida budjet ijrosi jarayonida daromadlar, budjet xarajatlari maqsadli yo’nalishi, natijalar bo’yicha ma’lumotlar shakllanadi. Budjet hisobi sub’ektlari va ob’ektlarining iqtisodiy mazmuni. Budjet hisobining sub’ektlari bo’lib , moliya organlari (O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi va uning hududiy boshqarmalari, bo’limlari), O’zbekiston Respublikasi moliya vazirligi G’aznachiligi va uning hududiy Budjet hisobining funksiyasi Nazorat Axborot

bo’linmalari, Davlat maqsadli jamg’armalari, budjet tashkilotlari bo’lib hisoblanadi. Budjet hisobining obektlari bo’lib , budjet ijrosi jarayonida budjet daromadlari va xarajatlari, budjet pul mablag’lari, budjet ssudalari, hisoblashuv bo’yicha mablag’lar, aylanma kassa mablag’lari, budjet tashkilotlarining daromadlari, xarajatlari, moliyaviy, nomoliyaviy aktivlari, majburiyatlari va moliyaviy natijalari hisoblanadi (chizma). BUDJET HISOBINING OB’EKTLARI chizma. Budjet hisobining ob’ y ektlari. O’zbekiston Respublikasi “Budjet tizimi” to’g’risidagi qonuniga muvofiq davlat budjeti daromadlari quyidagilar hisobiga shakllantiriladi: 1. Qonun hujjatlarida belgilangan soliqlar, boshqa majburiy to’lovlar; 2. Davlatning moliyaviy va boshqa aktivlarini joylashtirilishi, foydalanishga berilishi va sotilishidan olingan daromadlar;Moliyaorganlari, Davlatmaqsadlija mg’armalarida Budjet daromadlari va xarajatlari M oliyaorganlari, Davlatmaqsadlijamg‘ armalarida Budjetpulmablag’lari, byudjetssudalari Hisoblashuvbo’yichamablag’lar, aylanmakassamablag’lari Budjettashkilotiningdaromadlari, xarajatlari Budjet tashkilotlarida Moliyaviy, nomoliyavi y aktivlar Majburiyatlarvamoliyaviynatijalar

3. Qonun xujjatlariga muvofiq meros olish, hadya etish huquqi bo’yicha davlat mulkiga o’tgan pul mablag’lari; 4. Yuridik va jismoniy shaxslardan, shuningdek chet el davlatlaridan kelgan qaytarilmaydigan pul tushumlari; 5. Rezident yuridik shaxslarga va chet el davlatlariga berilgan budjet ssudalarini qaytarish hisobiga tushadigan to’lovlar; 6. Qonun hujjatlarida ta’qiqlanmagan boshqa daromadlar. Davlat budjeti xarajatlari tasdiqlangan budjetdan mablag’ ajratish doirasida quyidagicha amalga oshiriladi : 1. Budjet mablag’lari oluvchilarning joriy xarajatlari shaklida; 2. Joriy budjet transfertlari shaklida; 3. Kapital xarajatlar shaklida: asosiy fondlar va vositalarni (ular bilan bog’liq ishlar va hizmatlar ham shular jumlasiga kiradi) davlat ehtiyojlari uchun olish va takror ishlab chiqarishga; chet elda davlat extiyojlari uchun er va boshqa mol - mulk olishga; davlat extiyojlari uchun erga bo’lgan xuquqni va boshqa nomoddiy aktivlar olishga; davlat zaxiralarini vujudga keltirishga; 4. Kapital xarajatlarni qoplash uchun yuridik shaxslarga beriladigan budjet transfertlari shaklida; 5. Rezident yuridik shaxslarga va chet el davlatlariga beriladigan budjet ssudalari shaklida; 6. Davlat maqsadli jamg’armalariga beriladigan budjet dotatsiyalari va budjet ssudalari shaklida; 7. Davlat qarzini qaytarish va unga hizmat ko’rsatish bo’yicha to’lovlar shaklida; 8. Qonun hujjatlarida taqiqlanmagan boshqa xarajatlar shaklida. Davlat budjeti pul mablag’lari harakati va hisobi O’zbekiston Respublikasi moliya vazirligi G’aznachiligi va uning hududiy bo’limlari tomonidan yuritiladi. Budjet ssudasi - yuqori budjetdanquyi budjetga yohud respublika budjetidan rezident yuridik shaxsga yoki chet el davlatiga qaytarish sharti bilan ajratiladigan

mablag’dir. Budjet ssudasi budjet ijrosi jarayonida yuzaga keladigan daromadlar bo’yicha kassa uzilishlarini qoplash uchun yuqori budjetdan quyi budjetga ajratiladi. Davlat budjet tasdiqlangandan so’ng davlat va mahalliy soliqlar va daromadlar to’g’risida, ma’muriy-hududiy bo’linishdagi, korxonalar, tashkilotlar va ho’jalik birlashmalarining bo’ysunishidagi o’zgarishlar, turli xildagi bo’ysunishidagi qurilish ob’ektlari o’rtasida kapital qo’yilmalar limitlarini qaytadan taqsimlanishdagi o’zgarishlar bo’yicha qabul qilingan yangi qonunlar, O’zbekiston Respublikasi Hukumatining qarorlari qabul qilinishi natijasida alohida olingan budjetlarga o’zgarishlar kiritilgan hollarda budjet ijrosi jarayonida budjetlar o’rtasida o’zaro hisoblashuvlar amalga oshiriladi. Budjet ijrosi jarayoni natijasi bo’yicha aylanma kassa mablag’lari qoldig’i shakllantiriladi. Aylanma kassa mablag’lari bo’yicha me’yor belgilanadi. A ylanma kassa mablag’i me’yori - moliya yilida respublika budjeti Qoraqalpog’iston Respublikasi budjeti va mahalliy budjetlar hisobvaraqlarida turishi mumkin bo’lgan pul mablag’larining qonun hujjatlari bilan belgilanadigan eng kam miqdoridir. Budjet tashkilotlari faoliyati xarajatlari budjet mablag’lari hisobiga moliyalanadi. Shu bilan birgalikda budjetdan tashqari mablag’lar manbalari bo’yicha shakllantiriladi. Budjet tashkilotlari xarajatlari smeta doirasida xarajatlar iqtisodiy tasnifi bo’yicha budjet va budjetdan tashqari mablag’lar hisobiga amalga oshiriladi. Budjet tashkilotlarining moliyaviy aktivlari ya’ni pul mablag’lari G’aznachilik va uning hududiy bo’limlarida ochilgan shaxsiy hisobvaraqlarda budjet va budjetdan tashqari mablag’lar bo’yicha alohida yuritiladi. Budjet tashkilotlari nomoliyaviy aktivlariga asosiy vositalar, nomoddiy aktivlar, tovar moddiy zaxiralar, material qiymatliklar va boshqalar kiradi. Daromadlar va xarajatlar smetalari ijrosi jarayonida nomoliyaviy aktivlar hisobi belgilangan tartibda yuritiladi.

Budjet tashkilotlari smetalar ijrosi jarayonida belgilangan vazifani bajarish bo’yicha jismoniy va yuridik shaxslar bilan hisoblashuvlarni amalga oshiradi va ular bo’yicha majburiyatlar yuzaga keladi. Budjet tashkilotlari joriy yilga moliyaviy natijalarni mablag’larni shakllanishi manbaalari bo’yicha shakllantiradi va yakuniy moliyaviy natijani aniqlaydi. Budjet hisobini tashkil etish moliya organlari va budjet tashkilotlarini rahbarlari tomonidan belgilangan tartibda amalga oshiradi. Budjet hisobi ni horijiy mamlakatlarda yuritish amaliyoti. Mamlakatlarning davlat tuzilishining turli tumanligi budjet tuzilmalarining turi va modellari turli bo’lishining bosh omili hisoblanadi.Masalan tarihanshakllangan monarhiya tizimida budjet yagona hazina jamgarmasidan iborat bo’lgan,uning shakllanishi yoki ishlatilishi yakka tartibda hal qilingan.Shu ma’noda budjet tizimlarining rivojlanishi davomida uch turdagi modellar mavjudligi aniqlangan. Davlat tuzilishida Markaz va mintaqalarning tuzilishiga qarab barcha davlatlarni unitary va federal turlariga tacniflasrdahi mumkin.Unitar davlatlarda budjet tizimi ikki bo’g’indan yani davlat budjeti va ko’p sonli mahalliy budjetlardan iborat.Federal tuzilishga ega bo’lgan mamlakatlardada davlat tuzilishi ikki shaklda bo’lishi mumkin-federasiya va konfederasiya.Shunga mos ravishda davlatning budjet qonunchiligi uch pog’onadan iborat bo’ladi.Ayrim olimlar mamlakatlarda ham uch pog’onali budjetlar amal qilishini ta’kidlashadi. Unitar davlatlar tarkibiga O’zbekiston, Qozogiston, Yaponiya, Shedsiya, Fransiya va boshqalarni misol qilib ko’rsatish mumkin.

Federativ mamlakatlarning budjet tizimi uchta pog’onadan iborat bo’ladi- davlat budjeti(federal budjet yoki markaziy hukumat budjeti),federasiya a’zosi budjeti va mahalliy budjetlar.ushbu shaklda budjet tizimiga ega bo’gan davlatlarga Rossiya,AQSH,Kanada,Meksika va boshqalar kiradi. Xuddi shu tamoyil boshqa federal davlatlarda budjet tizimlari qurilgan va. Zamonaviy sharoitda hokimiyat va nazorat qilish markazlashtirish tendentsiyasi, hukumat asosiy vazifasi hal siyosati shakllantirishda federatsiya a'zolarining roli sezilarli darajada kamayadi. Qachon bir federal budjet tizimi, bir unitar kabi, har bir individual birligi, mustaqil faoliyat ko'rsatmoqda. etakchi roli markaziy hukumat uchun moliyaviy asos hisoblanadi federal budjeti, tegishli. Zamonaviy xorijiy mamlakatlarni federal budjeti quyidagi asosiy vazifalarni b ajaradi: • milliy daromadni qayta taqsimlash; • davlat tomonidan iqtisodiyotni tartibga solish va rag'batlantirish; • ijtimoiy siyosatni moliyaviy qo'llab-quvvatlash; • Davlat shakllanishi ustidan nazorat qilish va pul mablag'larini markazlashgan jamgarmasidydan foydalanish. XX asrning ikkinchi yarmida xorijiy mamlakatlarda milliy daromadni katta ulushini milliylashtirish ro'y berdi. Ayni paytda, moliyaviy tizimlar orqali, milliy daromad 60% gacha , federal budjet tomonidan esa 40% gacha qayta taqsimlanishi amalga oshirilmoqda. AQSh hukumati budjeti -AQSh Federal budjeti tegishli hisobot davrining daromad va xarajatlar rejasida bo'lgan - - 1 oktabr va keyingi yilning yilning 31 sentyabrini yz ichiga oladi. Federal budjet mamlakatning ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy rivojlanishining ustuvor yo'nalishlarini aks ettiradi va prezidentning budjet rejasi asosida rasmiylashtiriladi. AQSh federal budjetiga keladigan to'g'ri soliqlar daromadi bilvosita soliqlar daromadlariga nisbatan ancha yuqori. Federal daromadning asosiy manbai – bu ijtimoiy sug'urta fondiga ish haqi budjet daromadlari va ajratmalarining 50% daromad solig'i, shtatlarda esa budjet

aktsiz va savdo solig'i (36%) va ijtimoiy xavfsizlik soliq (27%) tomonidan to'ldiriladi. Germaniya moliya tizimi federal budjet, 16 davlatlar, hamjamiyatlar, maxsus davlat mablag'lari, budjetdan tashqari mablag'lar, moliya federal-mail (Budenspost) va Federal temir yullari (Budensban) budjetlarini o'z ichiga oladi, davlat korxonalari, ijtimoiy xavfsizlik organlari, mehnat Federal Officelarini uz ichiga oladi. Federal budjet -ijtimoiy sug'urta va ijtimoiy ta'minot jamg'armasini o'z ichiga oladi. Federal budjetni tuzish, tasdiqlash va keyingi yil ijro budjet rejasi va daromad va xarajatlar aniqlash uchun Budjet hisobi yurtilmoqda. Jismoniy shaxslardan olinadigan mablaglar tushumini hazinaga kelishi Germaniya federal budjet daromadlarining shakllanishida butun moliya tizimini belgilaydi. Mahsus rolni bu erda soliq siyosati o'ynaydi, barcha federal daromadlar soliq daromadining 70%, va to'g'ri soliqlar soliq tushumlarining 2/3 tashkil etadi. Frantsiyada , budjet -moliya yili mobaynida barcha doimiy Davlat resurslarini va xarajatlarini aks ettiradi. Frantsiya moliya tizimi markazlashtirilishi yuqori darajasiga ega bo’lib va federal xazina orqali federal budjet barcha daromad va xarajatlarning 80% to'planadi.

Adabiyotlar: 1.“ O’zbekiston Respublikasining 2016 yil 13 apreldagi “Buxgalteriya hisobi to’g’risida”gi Qonuni, O`RQ-404-sonli. 2.O’zbekiston Respublikasining “Budjet kodeksi”2013 yil 26 dekabrdagi 360- sonli qonun bilan qabul qilingan . 3. O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi va uning hududiy bo’linmalarida. budjetdan mablag’ oluvchilarning shaxsiy hisobvaraqlarini ochish,yopish va yuritish qoidalari” O’zR AV. tomonidan 2013yil 18 yanvarda № 2414 son bilan ro’yxatdan o’tgan. 4.“Davlat Budjetining g’azna ijrosi qoidalari” O’zR AV. tomonidan 2009 yil 16 sentyabrda № 2007 - son bilan ro’yxatdan o’tgan; 5. O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining 2013 yil 2 dekabr 157-sonli buyrug’i bilan tasdiqlangan “ O’zbekiston Respublikasi Davlat budjeti g’azna ijrosi budjet hisobi to’g’risida yo’riqnoma ” . 6.“Budjet tashkilotlarida buxgalteriya hisobi to’g’risida”gi Yo’riqnoma 22 dekabr 2010 yil № 2169-son bilan O’zbekiston Respublikasi Adliya Vazirligidan ro’yxatdan o’tgan. 7.O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1999 yil 3 sentyabrdagi 414- sonli "Budjet tashkilotlarini mablag‘ bilan ta’minlash tartibini takomillashtirish to‘g‘risida"gi qarori. 8. Mehmonov S.U.” Budjet hisobi” . O`quv qo`llanma. – T.: “Fan va texnologiya”, 2012. 352-bet 9.S.U.Mehmonov va D.Yu.Ubaydullaev “ Budjet tashkilotlarida buhgalteriya hisobi ” Darslik. – T.: “ Sano-standart ” , 2013. 10. “Public Budgeting Systems “ 9th Edition by Robert D. Lee Jr. (Author), Ronald W. Johnson (Author), Philip G. Joyce (Author) Hardcover: 656 pages Publisher: Jones & Bartlett Learning; 9 edition (July 30, 2012) Language: English

O'xshashlar

Bank ishi fanining predmeti va metodi

Menejment fanining predmeti, ob'ekti va metodi

Mikroiqtisodiyot” fanining predmeti, vazifalari va metodi

Tijorat banklari resurslarini boshqarish fanining predmeti metodi va vazifalari

Budjet hisobining predmeti va uslubi