logo
  1. Bosh sahifa
  2. Referatlar
  3. Informatika va AT
  4. Tarmoqlararo ekran sozlamai. Tarmoqlar xavfsizligi haqida tushuncha

Tarmoqlararo ekran sozlamai. Tarmoqlar xavfsizligi haqida tushuncha

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

27.5 KB
Ko'chirib olish
Tarmoqlararo ekran sozlamai. Tarmoqlar xavfsizligi haqida tushuncha Ruhsat etilmagan kirishdan axborotni ishonchli himoyalash muammosi eng ilgaritdan mavjud va hozirgi vaqtgacha hal qilinmagan. Maxfiy xabarlarni yashirish usullari qadimdan ma’lum, inson faoliyatining bu sohasi stenografiya degan nom olgan. Bu so’z grekcha Steganos (mahfiy, sir) va Graphy (yozuv) so’zlaridan kelib chiqqan va «sirli yozuv» degan ma’noni biddiradi. Stenografiya usullari, ehtimol, yozuv paydo bo’lishidan oddin paydo bo’lgan (dastlab shartli belgi va belgilashlar qo’llanilgan) bo’lishi mumkin. Axborotni himoyalash uchun kodlashtirish va kriptografiya usullari qo’llaniladi. Kodlashtirish deb axborotni bir tizimdan boshqa tizimga ma’lum bir belgilar yordamida belgilangan tartib bo’yicha utkazish jarayoniga aytiladi. Kriptografiya deb mahfiy xabar mazmunini shifrlash, ya’ni ma’lumotlarni maxsus algoritm bo’yicha o’zgartirib, shifrlangan matnni yaratish yo’li bilan axborotga ruhsat etilmagan kirishga to’siq qo’yish usuliga aytiladi. Stenografiyaning kriptografiyadan boshqa o’zgacha farqi ham bor. Ya’ni uning maqsadi — mahfiy xabarning mavjudligini yashirishdir. Bu ikkala usul birlashtirilishi mumkin va natijada axborotni himoyalash samaradorligini oshirish uchun ishlatilishi imkoni paydo bo’ladi (masalan, kriptografik kalitlarni uzatish uchun). Kompyuter texnologiyalari stenografiyaning rivojlanishi va mukammallashuviga yangi turtki berdi. Natijada axborotni himoyalash sohasida yangi yo’nalish — kompyuter stenografiyasi paydo bo’ldi. Global kompyuter tarmoqlari va multimedia sohasidagi zamonaviy progress telekommunikatsiya kanallarida ma’lumotlarni uzatish havfsizligini ta’minlash uchun mo’ljallangan yangi usullarni yaratishga olib keldi. Bu usullar shifrlash qurilmalarining tabiiy noaniqligidan va analogli video yoki audio-signallarning serobligidan foydalanib, xabarlarni kompyuter fayllari (konteynerlar)da yashirish imkonini beradi. Shu bilan birga kriptografiyadan farqli ravishda bu usullar axborotni uzatish faktining o’zini ham yashiradi. K.Shennon sirli yozuvning umumiy nazariyasini yaratdiki, u fan sifatida stenografiyaning bazasi xisoblanadi. Zamonaviy kompyuter steganografiyasida ikkita asosiy fayl turlari mavjud: yashirish uchun mo’ljallangan xabar-fayl, va konteyner-fayl, u xabarni yashirish uchun ishlatilishi mumkin. Bunda konteynerlar ikki turda bo’ladi: konteyner-origanal (yoki «bush» konteyner) -bu konteyner yashirin axborotni saqlamaydi; konteyner-natija (yoki «tuddirilgan» konteyner) - bu konteyner yashirin axborotni saqlaydi. Kalit sifatida xabarni konteynerga kiritib kuyish tartibini aniklaydigan mahfiy element tushuniladi.

O'xshashlar

Tarmoqlararo ekran tushunchasi
Tarmoqlararo ekran sozlanmasi ta’rifi
HTML haqida tushuncha
Informatsiya haqida tushuncha
HTML haqida tushuncha