Takrorlanuvchi jarayonlar va ularni dasturlash. For, while va do operatorlari yordamida takrorlanishlarni dasturlash

Yuklangan vaqt:

01.11.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

20.708984375 KB

Ko'chirib olish

Takrorlanuvchi jarayonlar va ularni dasturlash . For, while va do operatorlari yordamida takrorlanishlarni dasturlash Reja : 1. Sikl operatorlari 2. O’tish operatorlari

$1 Sikl operatorlari Oldingi shartli while operatori. Oldingi shartli w hile operatori quyidagi umumiy ko’rinishga egadir: while(ifoda) Operator Bu operator bajarilganda avval ifoda hisoblanadi. Agar uning qiymati 0 dan farqli bo’lsa operator bajariladi va ifoda qayta hisoblanadi. To ifoda qiymati 0 bo’lmaguncha sikl qaytariladi. Agar dasturda while (1); satr qo’yilsa bu dastur hech qachon tugamaydi. Misol. Berilgan n gacha sonlar yig’indisi. #include <stdio.h> void main() { long n,i = 1,s = 0; scanf("%d",&n); while (i< = n ) s+ = i++; printf("\n s = %d",s); } Bu dasturda s+ = i++ ifoda s = s+i; i = i+1 ifodalarga ekvivalentdir. Quyidagi dastur to nuqta bosilmaguncha kiritilgan simvollar va qatorlar soni hisoblanadi: #include <stdio.h> int main() {$ $int nc = 0,nl = 0; char c; while ((c = getchar())! = '.' ) { ++nc; if (c = = '\n') ++nl; }; printf("satrlar = %d simvollar = %d \n",nl,nc); return 0; } Keyingi shartli do-while operatori. Keyingi shartli do-while operatori umumiy ko’rinishi quyidagicha: do Operator while(ifoda) Sikl operatorining bu ko’rinishida avval operator bajariladi so’ngra ifoda hisoblanadi. Agar uning qiymati 0 dan farqli bo’lsa operator yana bajariladi va hokazo. To ifoda qiymati 0 bo’lmaguncha sikl qaytariladi. Misol. Berilgan n gacha sonlar yig’indisi. #include <stdio.h> int main() { long n,i = 1,s = 0; scanf("%d",&n); do s+ = i++; while (i< = n); printf("\n s = %d",s);$ $return 0; } Bu dasturning kamchiligi shundan iboratki agar n qiymati 0 ga teng yoki manfiy bo’lsa ham, sikl tanasi bir marta bajariladi va s qiymati birga teng bo’ladi. Parametrli for operatori. Parametrli f or operatori umumiy ko’rinishi quyidagicha: for( 1-ifoda;2- ifoda; 3-ifoda) Operator Bu operator quyidagi operatorga mosdir. 1-ifoda; while(2-ifoda) { operator 3-ifoda } Misol. Berilgan n gacha sonlar yig’indisi. #include <stdio.h> int main() { int n; scanf("%d",&n); int s = 0; for(int i = 1;i< = n; i++) s+ = i; printf("\n%d",s); return 0; } Siklda bir nechta schyotchikni qo’llanilishi. Parametrli for siklining sintaksisi unda bir nechta o’zgaruvchi – schyotchikni qo’llanilishiga, siklni davom$ $etishini murakkab shartlarini tekshirishga va sikl schyotchiklari ustida ketma-ket bir nechta operasiyani bajarilishiga imkon beradi. Agarda bir nechta schyotchikka qiymat o’zlashtirilsa yoki ular o’rtasida bir nechta operasiya bajarilsa, bu ifodalar vergul bilan ajratilgan holda ketma – ket yoziladi. for siklida bir nechta schyotchikni qo’llanilishi #include <stdio.h> #include<conio.h> int main() { int i,j; for (i = 0, j = 0; i<3; i++, j++) printf("i:%d j:%d\n",i,j); getch(); return 0; } H atija : i: 0 j: 0 i: 1 j: 1 i: 2 j: 2$

2. O’tish operatorlari Uzish break operatori. Ba’zi hollarda sikl bajarilishini ixtiyoriy joyda to’xtatishga to’g’ri keladi. Bu vazifani break operatori bajarishga imkon beradi. Bu operator darxol sikl bajarilishini to’xtatadi va boshqaruvni sikldan keyingi operatorlarga uzatadi. Misol : #include <stdio.h> int main() { int n; while(1) { scanf("%d",&n); if(n == 1||n == 0) break; } printf("Sikl tugadi"); return 0; } Bu misolda while(1) operatori yordamida cheksiz sikl hosil qilinadi. Agar 1 yoki 0 soni kiritilsa sikl to’xtatiladi. Qaytarish continue operatori. Sikl bajarilishiga ta’sir o’tkazishga imkon beradigan yana bir operator continue operatoridir. Bu operator sikl qadamini bajarilishini to’xtatib for va while da ko’rsatilgan shartli tekshirishga o’tkazadi. Misol : #include <stdio.h> int main() { int n; for(;;)

{ scanf("%d",&n); if(n == 1||n == 0) continue; break; } printf("Sikl tugadi"); return 0; } Bu misolda for(;;) operatori yordamida cheksiz sikl hosil qilinadi. Agar 1 yoki 0 sonlardan farqli son kiritilsa sikl to’xtatiladi. O’tish operatori goto. O’ tish operatorining k o’ rinishi: Goto <identifikator>. Bu operator identifikator bilan belgilangan operatorga o’tish kerakligini ko’rsatadi. Misol uchun gotoA 1; ; A 1: y = 5; Strukturali dasturlashda goto operatoridan foydalanmaslik masla h at beriladi. Lekin ba’zi h ollarda o’tish operatoridan foydalanish dasturlashni osonlashtiradi. Misol uchun bir necha sikldan birdan chi q ish kerak bo’lib qolganda, to’g’ridan-to’g’ri break operatorini qo’ llab bo’lmaydi, chunki u faqat eng ichki sikldan chi q ishga imkon beradi. #include <stdio.h> int main () { int n = 16,s = 0; int i,j; for(i = 1;i<5;i++) for(j = 1;j<5;j++) { if(i*j>n) goto A; C++;

} A:printf("Sikl tugadi s = %d",s); return 0; }

Adabiyotlar: 1. K.P.Abduraxmanov, O’.Egamov “Fizika kursi” darsligi, Toshkent.: Aloqachi 2013 y. 2. K.P.Abduraxmanov, O’.Egamov “Fizika kursi” darslik, Toshkent, “O’quv ta’lim metodikasi” 2015 y. 3. Савельев И. В. Курс физики. М.: Наука 1989 т. 1 4. Савельев И. В. Курс физики. М.: Наука 1989 т. 2 5. Савельев И. В. Курс физики. М.: Наука 1989 т. 3 6. Савельев И. В. Сборник вопросов и задач по общей физик е . М.: АСТ. Астрель. 2005. С.320. 7. К.П.Абдурахманов, Ў.Эгамов “ Физика курси” дарслиги, Тошкент, 2010 й. 8. П.А.Типлер, Р.А.Ллуэллин Современная физика (Лучший зарубежный учебник в двух томах) М. Мир.2007.С.496 (1том) 9. П.А.Типлер, Р.А.Ллуэллин Современная физика (Лучший зарубежный учебник в двух томах) М. Мир.2007.С.416 (2том) 10. Трофимова Т.И. Курс физики.М.Высшая щкола 1999.С.543 Интернет сайтлар: 1. www.ziyonet.uz ; 2. www.estudy.uz ; 3. www.fizika.uz ; 4. www.elearning.uz ; 5. www.bilim.uz ; 6. www.edx.uz ; 7. www.my.estudy.uz ; 8. www.conrsera.org.uz ;

O'xshashlar

Takrorlanuvchi jarayonlarni dasturlash

Takrorlanuvchi algoritmlarni dasturlash

Ob’ektli dasturlash asoslari ob’ektga yo’naltirilgan dasturlash (dasturlash)

Pascal tilida takrorlanish jarayonlarini tashkil qilish

Takrorlash opеratori va ularning qo`llanilishi. Takrorlanuvchi algoritmlarni dasturlash. Takrorlanuvchi jarayonlarni hisoblash algoritmlari va dasturlarini tuzish