MS Excel elektron jadvali va uning imkoniyatlari

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1083.5 KB

Ko'chirib olish

MS Excel elektron jadvali va uning imkoniyatlari Reja : 1. Excel elektron jadvali haqida umumiy ma‘lumotlar 2. Excel dasturini yuklash va uni ishini tugatish 3. Excel elektron jadval dasturining menyusi

Microsoft Excel elektron jadval dasturi haqida umumiy ma‘lumotlar Excel Microsoft Office paketi tarkibidagi dastur bo’lib, u Windows operatsion tizimi boshqaruvida ma‘lumotli elektron jadvallarni tayyorlash va qayta ishlashga mo’ljallangan. Windows operatsion tizimi yaratilmasdan avval DOS tarkibida SuperCalc, QuatPrio va shunga o’xshash elektron jadvalli dasturlardan foydalanilgan. Windows muxiti yaratilgandan keyin, ayniksa Windows operatsion tizimi yaratilgandan keyin ko’pgina foydalanuvchilar Office dasturlarining elektron jadvalli dasturi Microsoft Excel elektron jadval (EJ) dasturidan foydalanish imkoniyatiga ega bo’ldilar. Excelda tayyorlangan har bir hujjat (ma‘lumotli jadval) ixtiyoriy nom va .xls kengaytmadan iborat fayl bo’ladi. Excelda odatda bunday fayl «Ishchi kitob» (Workbook- книга ) deb yuritiladi. Microsoft Excelning asosiy ish sohasi bu – «Ishchi kitob» bo’lib, u standart holda 3 ta varaqdan (list) dan iborat bo’ladi. Foydalanuvchi hohishiga ko’ra bu varaqlar sonini oshirishi yoki kamaytirishi mumkin. Ish varagida buxgalter (hisobchi) kitobi kabi, sonlar, matnlar, arifmetik ifodalar, hisoblar qator va ustunlarda joylashgan bo’ladi. Excel elektron jadvali, butun sonlar bilan tartiblangan 65536 ta qator (row- “1, 2, 3,…,65536”) va lotin alifbosining bosh harflari bilan nomlangan 256 ta ustun (column – A,B,C,D,……,Z,AA,AB,…,IV)dan iborat. Qator va ustun kesishmasida elektron jadvalning tarkibiy elementi – katak (sell – yacheyka) joylashgan. Har bir katakka son, matn, yoki formula tarzidagi ma‘lumotlar kiritiladi. Kataklarning nomlari qator va ustunlarning nomlaridan kelib chiqadi. Masalan A ustun bilan 7 qatorning kesishmasi A7 katagi deyilsa D ustun bilan 12 qatorning kesishgan joyi D12 katagi deyiladi .

EXCEL dasturini yuklash va unda ishni tugatish Excel dasturini yuklashning bir necha usullari bor. 1. Windows ishchi stolida MS Excel nomli yorliq bo’lsa, shu yorliqni ishga tushurish bilan Excelni yuklash mumkin. Ya‘ni shu yorliqga sichqoncha ko’rsatgichi keltirilib bir vaqtda ikki marta sichqonchaning chap tamondagi tugmasi bosiladi. 2. Ishchi stoldagi MS Excel yorligiga ko’rsatgich keltirilib yorliqning kontekstli menyusi ochiladi va menyudan « Открыть » bo’limi tanlanadi. 3. Agar foydalanuvchi vazifalar qatoriga Excelning belgisini (znachok) kiritib kuygan bo’lsa, shu belgini sichqoncha orqali tanlash bilan ham elektron jadvalni yuklash mukin. 4. « Пуск » tugmasini bosib Windowsning menyusi chiqariladi, menyudan «programm» bo’limi tanlanadi, so’ng MS Excel tanlanib Excel EJ ni yuklash mumkin. 5. « Пуск » tugmasini bosib Windowsning menyusi chiqariladi, « Документы » bo’limini chiqarib, Excelda yozilgan fayllardan birini tanlasaq shu fayl bilan birgalikda Excel EJ chiqadi. Excel EJ yuklanganda ekranga ikkita oyna chiqadi, oynaning biri Excelning oynasi bo’lsa ikkinchisi EJ kitobinig oynasi. 1- rasmda Excel oynasining umumiy ko’rinishi va uning elementlari ko’rsatilgan. Excel EJ dan chiqish uchun bir necha usullardan foydalanish mumkin : -sichqoncha yordamida boshqarish tugmalaridan ёпиш ( закрыть ) tugmasi bosiladi. -menyudan « Файл » bo’limiga o’tiladi, so’ng « Выход » bo’limi tanlanadi. Bu ishni sichqoncha orqali yoki klaviatura yordamida ham bajarish mumkin. Alt tugmasi bosiladi, Enter klavishi bosiladi, so’ng « Выход » bo’limi tanlanadi.

- Faqat klaviaturadan foydalanish kerak bo’lsa, quyidagi klavishlar ketma-ket bosiladi. Chap Alt , Ф , ы . - Alt va F4 klavishlari birgalikda bosiladi. Excel EJ oynasining umumiy ko’rinishidagi nomerlangan elementlar quyidagilar: 1. Excel oynasining belgisi va sarlavxasi. 2. Excel Ejning menyusi. 3. Excel oynasining boshqarish tugmalari. O’rash, (tiklash) yoyish va yopish tugmalari. 4. Excel oynasining instrumentlar paneli. 5. Yacheyka (katak) nomini ko’rsatuvchi satr. 6. Formula (yozish) qatori 7. Ustun nomlarini ko’rsatuvchi satr. 8. Qator nomerlarini ko’rsatuvchi satr. 9. Varaqlarni utkazuvchi (aylantiruvchi) tugmalar. 10. EJ kitobining varaqlari. 11. CHizish va ob‘ektlar bilan ishlashning instrumentlar paneli. 12. EJ kitobini gorizontal aylantirish (utkazish) tugmalari. 13. EJ kitobini vertikal aylantirish (utkazish) tugmalari. 14. EJ varagi katagidagi k u rsor.

$1-rasm 3. EXCEL elektron jadvalli dasturning menyusi. Excel dasturi o’z menyusi va instrumentlar paneliga ega bo’lib, uning menyusida quyidagi bo’limlar mavjud: Excel EJ menyusi ham Word matn muharriri menyusi kabi vazifalarni bajaradi, lekin Exceldagi menyuning ayrim bo’limlari Word matn muharririda yo’q. Shuning uchun bu bo’limlarni ko’rib chiqamiz. Правка bo’limidagi Заполнить va Очистить bo’limlari kataklarning belgilangan yo’nalishda nusxasini oladi yoki tozalaydi. Удалить лист bo’limi belgilangan varaqni uo’chiradi. Переместить \ скопировать лист Excel ishchi kitobi sahifasini kerakli joyga siljitadi yoki nusxasini yangi sahifada hosil qiladi.$

Kolgan bo’limlar Microsoft Office guruhidagi dasturlar uchun umumiy bo’lgan vazifalarni bajaradi. Вид bo’limining Строка формул bo’limi formulalar bilan ishlash satrini ekranda hosil qiladi yoki aksincha. Вставка bo’limi katak satr, ustun va varaq ustida amallar bajarish uchun mo’ljallangan bo’lib, ularning mazmuni quyidagicha: Ячейки .. – jadvalga yangi katak qo’shish; Строки – jadvalga yangi satr qo’shish; Столбцы – varaqka yangi ustunlar qo’shish; Лист – ishchi kitobga yangi varaq qo’shish; Диаграмма … - diagrammalar tashkil etish; Разрыв страницы – sahifani ajratish; Функция .. – funktsiyalarni tanlash; Имя – ishchi kitobga nom berish; Примечание – izoxlar hosil qilish; Рисунок - tasvirlarni hosil qilish, chiqarish; Карта – haritalar hosil qilish. Формат bo’limi Excel dasturida formatlashni asosan katak satr, ustunlarning ustida bajaradi. Bo’lim bandlarida satrlarning balandligi, ustunlarning eni, katak Chiziqlarini hosil qilish va yo’qotish, yangi varaq hosil qilish, O’nga nom berish vazifalari amalga oshiriladi. Стиль bandida satr yoki ustun nomi belgilanishi, katakda ma‘lumotlarning berilishi va tuldirish usullari aniqlanadi. Katakda yozuvlarning alifbosi va o’lchamini belgilash mumkin. Сервис bo’limi Office muxitidagi amaliy dasturlarnikiga uxshash.

Данные bo’limi bandlari kataklardagi qiymatlar ustida amallar bajarishga mo’ljallangan. Сортировка .. – qiymatlarni tartiblash; Фильтр – biror belgi yoki shart bo’yicha saralash; Форма .. – biror shaklda tartiblash; Итоги .. – yakuniy natijalarni aniqlash; Проверка .. – ma‘lumotlarni tekshirish; Текст по столбцам .. – matnni ustunlarga bo’lish; Консолидация .. – qiymatlarni birlashtirish; Группа и структура – yangi tizimlar olish; Свободная таблица .. – natijaviy jadvallar tuzish; Внешние данные – tashqi ma‘lumotlar kiritish. Masko’r bo’limning dastlabki ikki bandi ustun yoki satr elementlarini biror belgisi bo’yicha saralash va tartiblash vazifasini bajaradi. Yozilgan sonlarni ustunlar va satrlar buylab o’sish yoki kamayish tartibi bo’yicha joylashtirish, matnlarni ham alfavit bo’yicha tartiblash mumkin. Keyingi bandlar jadval elementlarini birlashtirish, yaxlitlash va ajratish, tashqi tarmoqlardan ma‘lumotlar tuplash uchun xizmat qiladi. Yuqorida aytilgan menyuning bo’limlari xizmatlarini instrumentlar panelidagi tugmalardan yoki klavishalar kombinatsisidan foydalanib ham bajarish mumkin .

Adabiyotlar ro’yxati: 1. Каримов И.А. Ўзбекистон келажаги буюк давлат. “Ўзбекистон”, 1992 2. Каримов И.А. Ислоҳотларни амалга оширишда қатъиятли бўлайлик. “Ўзбекистон”, 1996 3. «Иқтисодий информатика» С.С.Ғуломов ва бошқалар С.С.Ғуломовнинг умумий тахрири остида.-Т.: «Шарқ», 1999.- 546 б 4. “Ахборот тизимлари ва технологиялари”: Олий ўқув юртлари талабалари учун дарслик//Муаллифлар жамоаси: С.С.Ғуломов, Р.Х.Алимов, Х.С.Лутфуллаев ва бошк./; С.С.Ғуломовнинг умумий тахрири остида.-Т.: «Шарқ», 2000.- 592 б. 5. Аюпов Р.Х. , Исмоилов С. И. , Аюпов Х.Р. Хусусий компьютерларда ишлаш. “ Microsoft Word 2000 матн му ҳ аррири ” . – Т.: ТМИ, 2002. 124 бет 6. Марахимов А.Р., Ра ҳ мон қ улова С.И. “Интернет ва ундан фойдаланиш асослари.“ Ўқ ув қў лланма.-Т.:Тошкент давлат техника университети нашриёти, 2001.–176 б. 7. Ғ уломов С.С. ва бош қ алар. Ахборот тизимлари ва технологиялари – Т.: «Шар қ », 2000 8. Арипов М.М, Мухаммадиев Ж. . У “Информатика ва информацион технологиялар”. Ўқув қулланма. Тошкент шахри, 2005 йил. 9. Макарова “ Информатика “ Тошкент ш 2005 йил. 10. Эрматов Ш “Шахсий компьютерларнинг операцион тизимлари,курилмалари ва воситалари”. Тошкент 2007 йил. 11. Закиров Ф.И др.Информатика и информационн ы е технологии”.Ташкент 2007 г . 12. Симонович С.В. и другие. Общая Информатика. Учебное пособие. – М.: Издательство «АСТПресс», 2001 13. Симонович С.В. и другие. Специальная Информатика. Учебное пособие. – М.: Издательство «АСТПресс», 2001

14. Симонович С.В. и другие. Internet – лаборатория мастера/ М, Издательство «АСТПресс», 2000 15. Острейковский В.А. Информатика. Учебник для ВУЗ-ов – М.: «Высшая школа», 1999

O'xshashlar

MS Excel elektron jadvali

MS Excel elektron jadvali yordamida amaliy masalalarni yechish

Microsoft Excel elektron jadvali

MS Excel da ishlash

MS Excel da fоrmula yozish